روح‌الله باقری در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص ویژگی‌های هوش مصنوعی در آموزش گفت: هوش مصنوعی در ارتقا کیفیت آموزش، نقش موثری برعهده دارد و این تاثیر نه فقط در زمینه آموزش، بلکه در تمام جنبه‌های زندگی بشر است. هوش مصنوعی می‌تواند دسترسی به دانش و فناوری را به‌صورت دموکراتیک‌تر و آزادانه‌تر ایجاد کند و کاربردهای هوش مصنوعی را می‌توانیم در طراحی محیط‌های یادگیری شخصی مشاهده کنیم؛ یعنی من فضای آموزش را با استفاده از هوش مصنوعی با سلیقه خودم به‌گونه‌ای طراحی می‌کنم و می‌چینم که همکلاسی من ممکن است این طراحی و چینش فضای کلاس را به نوعی دیگر برای خودش ایجاد کند بنابراین با هوش مصنوعی به نوعی شخصی‌سازی در محیط‌های یادگیری رخ می‌دهد.

ارزیابی با هوش مصنوعی

وی اظهار کرد: نتایج ارزیابی‌هایی که با هوش مصنوعی در حوزه آموزش انجام می‌شود، دقیق‌تر و در حین فرایند آموزش خواهند بود که مانند ارزیابی‌های استاد صرفا در پایان ترم و با یک امتحان خاص که ممکن است اتفاقاتی در نتایج آن دخیل باشند و ارزیابی دقیق از دانشجو صورت نگیرد، نیست. هوش مصنوعی تحلیل و ارزیابی دقیق از دانشجو ارائه می‌دهد و نقاط ضعف و قوت یادگیری به درستی تشخیص داده می‌شوند، به عبارتی، نقاط ضعف و قوت دانشجویان و اینکه در چه حوزه‌ای و در چه موضوعی از فرایند آموزش دچار ضعف و در چه مواردی دچار قوت هستند دقیق‌تر مشخص خواهد شد، زیرا داده‌های مختلفی که در کلاس توسط هوش مصنوعی در حین اجرای فرایند آموزش جمع‌آوری می‌شود تحلیل‌های دقیق‌تر و بهتری خواهند بود.

ضرورت استفاده از هوش مصنوعی در آموزش

باقری گفت: تغییرات سریع در فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی فرایند آموزش را موثرتر از قبل مطرح می‌کند و نکته مهم و جالب بحث این است که در حال حاضر استفاده از هوش مصنوعی یک ضرورت است، ضرورتی که نیاز هست در حوزه آموزش رخ دهد چرا که به افزایش انعطاف‌پذیری و همچنین کارایی فرایند آموزش و سیستم‌هایی که آموزش می‌دهند منجر می‌شود.

متاورس، بهترین گزینه در حوزه آموزش

وی تاکید کرد: یکی از بهترین گزینه‌ها برای بحث آموزش، متاورس است که برخلاف آنچه در میان عموم از متاورس تصور می‌شود، ابزار خارق‌العاده و فوق‌العاده‌ای برای آموزش هست به عبارتی متاورس در زمینه آموزش نقش بسیار مبتکرانه و نوآورانه دارد زیرا متاورس فناوری واقعیت مجازی را با محیط‌های آموزشی و در کنار ایجنت‌های هوشمند ترکیب می‌کند.

باقری در ادامه افزود: در متاورس سه حوزه کلان را در کنار هم می‌بینیم؛ حوزه اول، فناوری‌های مرتبط با واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در کنار فضای آموزش و ایجنت‌های هوشمند است که خیلی به فرایند یادگیری کمک می‌کنند. در متاورس شما به صورت کاملا واقع‌گرایانه و واقعی می‌توانید محیط‌های یادگیری را تجربه کنید. متاورس به‌صورت تعاملی و پویا با دانشجو در زمان تدریس در ارتباط است یا استاد در فضای دیگر در  محیط دیگر آموزش می‌دهد و هوش مصنوعی در کنار دانشجو مطالب را در کنار استاد به دانشجو منتقل می‌کند.

هوش مصنوعی و شخصی‌سازی آموزش برای دانشجویان

وی بیان کرد: در واقع یکی از مهم‌ترین مزایای هوش مصنوعی در حوزه آموزش این است که افراد می‌توانند تجربه‌های یادگیری خود را شخصی‌سازی کنند یعنی افراد می‌توانند از طریق تحلیل داده‌های فردی و همچنین از طریق سوابق یادگیری که در سامانه یکپارچه‌ای از داده‌های هوش مصنوعی قرار دارند، داده‌های خود را تحلیل کنند. هوش مصنوعی می‌تواند محتوای آموزشی قابل ارائه به افراد را بر پایه سرعت یادگیری، نحوه یادگیری و سبک یادگیری تنظیم کند.

عضو هیئت علمی گروه مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه فردوسی افزود: در کلاس‌هایی که بر پایه هوش مصنوعی ارائه می‌شوند، محتوای آموزشی را بر پایه سرعت یادگیری و نحوه یادگیری شخصی می‌کنیم، هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که محتوای آموزشی را بر پایه حجم، میزان و سرعت یادگیری افراد تنظیم کند، مورد دیگری که در تنظیم این محتوای آموزشی قابل ارائه اتفاق می‌افتد، نیاز است، یعنی دانشجو نیاز به چه مطلبی در حوزه آموزشی مربوطه دارد و بر اساس آن، محتوای خاص به‌صورت مستقیم به فرد آموزش داده می‌شود.

باقری گفت: فرض کنید که هوش مصنوعی از داده‌های رفتاری دانشجویان استفاده و آنها را تحلیل و به هر دانشجو متناسب با شخصیت، نحوه یادگیری محتوا و منابع مناسب پیشنهاد می‌کند بعضی از دانشجویان، دانشجویان دیداری، بعضی شنیداری و بعضی دیجیتال هستند؛ هوش مصنوعی منابع آموزشی را متناسب با نحوه یادگیری و شخصیت‌شناسی و تیپ‌شناسی افراد در اختیار آنان قرار می‌دهد. در فضای متاورس این شخصی‌سازی بسیار بسیار تعاملی‌تر و سناریوی ارائه خیلی زیباتر و خیلی دقیق‌تر می‌تواند منحصر به فرد برای تک تک افراد ارائه شود.

شناسایی و رفع مشکلات یادگیری

وی در مورد شناسایی و رفع مشکلات یادگیری اظهار کرد: هوش مصنوعی دسترسی به داده‌ها در زمان واقعی یادگیری را امکان‌پذیر کرده است، یعنی داده ذخیره نمی‌شود تا بعدها مورد پردازش قرار بگیرد بلکه داده‌ها ازجمله داده‌های شناختی، داده‌های آموزشی و داده‌های رفتاری مخاطب یا دانشجو در زمان واقعی مورد تحلیل قرار می‌گیرند، بنابراین اختلالات یادگیری بهتر شناسایی می‌شوند.

باقری با اشاره به نقش هوش مصنوعی در آموزش ابتدایی گفت: به‌عنوان مثال، دانش‌آموزی که می‌خواهد سواد خواندن و نوشتن یاد بگیرد ممکن است دارای اختلالاتی نظیر اختلال دیسلکسیا یا نارسا خوانی باشد هر چند این افراد، افرادی هستند که ممکن است حافظه استدلالی و تحلیلی قوی داشته باشند ولی بالاخره به دلایلی حافظه بصری و واج‌شناسی ضعیفی دارند، هوش مصنوعی بلافاصله خیلی سریع و خیلی راحت‌تر از  چیزی که ما تصور کنیم می‌تواند این نوع اختلالات را شناسایی کند و در واقع راهکارهایی را مناسب با همان فرد و همان مخاطب ارائه دهد.

عضو هیئت علمی گروه مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه فردوسی تصریح کرد: در این مورد انباشت یاد نگرفته‌ها رخ نمی‌دهد و دانش‌آموز از تحصیل محروم نمی‌شود پس به عبارتی هوش مصنوعی می‌تواند به ما کمک کند با تحلیل بلادرنگ داده‌های یادگیری، داده‌های رفتاری و یا اختلالات را شناسایی کنیم تا محتوای آموزشی به‌گونه‌ای تنظیم شود که متناسب با رفع اختلال یا در واقع یادگیری بیشتر با وجود آن اختلال رخ دهد، پس سیستم‌های هوشمند می‌توانند مشکلات یادگیری را شناسایی کنند و تا حدی راهکارهای مناسب را با توجه به محتوای آموزشی متناسب ارائه دهند اگر هم موضوع خیلی پیچیده‌تر از سطح هوش مصنوعی بود می‌تواند به سمت مشاوره با اساتیدی راهنمایی کند که در این زمینه تبحر دارند.

وی خاطرنشان کرد: از آنجایی که متاورس بهترین و مناسب‌ترین فضای آموزشی را در اختیار مخاطب خودش قرار می‌دهد و ایجنت هوش مصنوعی را به صورت درونی شده دارد، می‌تواند ابزارهایی به صورت شخصی‌سازی ارائه دهد که این ابزارها به یادگیری و شناخت اختلالات در یادگیری، بهتر و بیشتر کمک کنند تا این اختلالات در افراد کاهش یابند.

انتهای پیام