به گزارش ایسنا، اکنون در این گزارش به مرور خلاصه برخی اخبار امروز دنیای علم و فناوری ایران و جهان می‌پردازیم.
چین اولین نمونه‌های نیمه پنهان ماه را در اختیار دانشمندان قرار می‌دهد
آژانس فضایی چین امسال اولین نمونه از دهانه آپولو واقع در نیمه پنهان ماه را به واسطه ماموریت چانگ‌ای ۶(Chang'e ۶) به زمین آورد و اکنون آن را در اختیار جامعه علمی چین قرار می‌دهد. ماموریت «چانگ‌ای ۶» در ماه مه امسال پرتاب شد. این ماموریت پیچیده و چند فضاپیمایی ۵۳ روزه نمونه‌هایی از دهانه آپولو در سمت دور ماه را جمع آوری کرد و در اواخر ژوئن به زمین بازگشت. مرکز اکتشافات و مهندسی فضایی ماه(LESEC) تحت نظر اداره ملی فضایی چین(LESEC) اعلام کرد که از حالا بخش‌های کوچکی از این حدود ۱۹۳۵ گرم نمونه‌های جمع‌آوری شده برای کاربردهای داخلی در دسترس هستند و آخرین مهلت ارسال درخواست‌ها ۲۲ نوامبر است.
یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان بعد از ۵ سال تلاش در حوزه صادرات، موفق شد ۱۳ نوع از کاتالیست‌های خود را به بازارهای جهانی صادر کند؛ ولی همچنان سایه تحریم‌ها و متعاقبا تامین مواد اولیه بر سر تولید محصولات استراتژیک سنگینی می‌کند. این شرکت دانش بنیان حوزه نفت و گاز به عنوان تولیدکننده انواع کاتالیست‌های مورد استفاده در صنایع پتروشیمی، پالایش نفت و فولاد کشور شناخته می‌شود که از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان یکی از ۱۰ شرکت برتر دانش‌بنیان کشور به لحاظ پارامترهای رشد و توسعه، جذب نیروی انسانی و صادرات معرفی شده است؛ چرا که این شرکت علاوه بر رفع نیاز صنایع کشور به کاتالیست، توانسته است با ایجاد نزدیک به ۷۰۰ شغل در کشور و ارزآوری به میزان ۲۵ میلیون دلار طی دو سال اخیر نقش ارزنده‌ای در رفع سایه تحریم‌ها از کشور ایفا کند.
تولید گازوئیل زیستی از پسماند روغن‌های خوراکی
روغن پسماند که تنها در ۶۰ دقیقه به زیست‌دیزل یا گازوئیل زیستی تبدیل می‌شود، می‌تواند انرژی مورد نیاز برای همه انواع خودروها را تامین کند. محققان روش جدیدی را برای تولید زیست‌دیزل از روغن پسماند ابداع کرده‌اند. این فرآیند ساده به گرمای نسبتا ملایمی نیاز دارد و این پتانسیل را دارد که منبع سوخت جایگزینی برای بخش‌های عظیم صنعتی باشد. شیمیدانان همچنین ادعا کرده‌اند که این واکنش را می‌توان در کمتر از یک ساعت در دمای کمتر از دمای لازم برای جوشاندن آب کامل کرد. این فرآیند که توسط شیمیدانان دانشگاه کالیفرنیا سانتا کروز توسعه یافته است، روغن گیاهی استفاده شده را به زیست دیزل تبدیل می‌کند.
علمی که به جنگ و خرابی و برتری‌جویی برسد، علم انسانی نیست
فعالان عرصه ترویج علم معتقدند علمی که به جنگ و خرابی و برتری‌جویی برسد، علم انسانی نیست و زمانی که علم، انسانی شود، در خدمت صلح و توسعه قرار می‌گیرد؛ از این رو انتخاب عنوان «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه» آگاهانه صورت گرفته است. منیر همایونی، مدیر اجرایی کانون توسعه فرهنگی کودکان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: این کانون با هدف ارتقای سطح دانش علمی کودکان و نوجوانان ایجاد شده است و در این راستا به‌ویژه در مناطق دور افتاده اقدام به تاسیس کتابخانه می‌کنیم. این کتابخانه‌ها پایگاهی برای ترویج علم و دانش و فرهنگ محسوب می‌شوند.
برپایی پاویون دانش‌بنیان‌های شناختی در نمایشگاه تجهیزات پزشکی مشهد
ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی برای حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در نمایشگاه بین‌المللی تجهیزات پزشکی مشهد، اقدام به راه‌اندازی پاویون کرده است. به منظور توسعه و رونق کسب و کار در اکوسیستم شناختی، ارائه دستاوردهای تحقیقاتی و تخصصی و تامین نیازهای داخلی، ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی ریاست‌جمهوری، در نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی تجهیزات پزشکی مشهد «پاویون اختصاصی شناختی» را دایر می‌کند.
ساخت نانوپوشش ضدخزه برای صنعت قایقرانی
محققان موفق به ساخت نانوپوششی حاوی گرافن و زیست‌سازگار شدند که برای کاهش رشد خزه و میکروارگانیسم‌ها روی بدنه کشتی و قایق‌ها کاربرد دارد. شرکت سی‌آرایکس کوتینگز (CRX Coatings) از عرضه پوشش جدید گرافنی خود خبر داد که برای استفاده در حوزه دریایی مناسب است. این شرکت مستقر در تنسی متخصص در پوشش‌های گرافنی است که محصولی به نام X۲۱ Foul Release Bottom Pain را برای استفاده در صنعت قایقرانی تولید کرده است.
آماده‌سازی «تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن» برای یافتن سیارات بیگانه
دانشمندان در «آزمایشگاه پیش‌رانش جت» ناسا با موفقیت یک مؤلفه مهم را در «تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن»(Roman Space Telescope) ادغام کردند. این مؤلفه موسوم به «دستگاه تاج‌نگار رومن» برای مسدود کردن نور ستاره‌ها طراحی شده است و دانشمندان را قادر می‌سازد تا نور ضعیف سیارات فراتر از منظومه شمسی را تشخیص دهند. این دستاورد یک نقطه عطف مهم برای تلسکوپ فضایی نسل بعدی نانسی گریس رومن است که در حدود مه ۲۰۲۷ پرتاب خواهد شد. تلسکوپ رومن با میدان دید حداقل ۱۰۰ برابر بزرگ‌تر از میدان دید «تلسکوپ فضایی هابل»، برای بررسی رازهای علمی مرتبط با انرژی تاریک، سیارات فراخورشیدی و اخترفیزیک فروسرخ آماده خواهد شد.
هوش مصنوعی یک زن نابینا را درمان کرد!
یکی از این دستاوردهای انقلابی، ترکیب هوش مصنوعی با جراحی لیزر است که به تازگی در کلینیک فوکوس در لندن انگلیس به دست آمده است. یک زن نابینای ۳۱ ساله پرتغالی به نام پاتریشیا گونسالوس(Patrícia Gonçalves) بینایی خود را به لطف یک عمل جراحی لیزیک پیشگامانه با هوش مصنوعی به دست آورد. پاتریشیا اولین فرد در بریتانیاست که این درمان پیشرفته را دریافت کرده است. این تکنیک ابداعی علاوه بر بازگرداندن بینایی، همچنین بر اساس گزارش‌ها این قابلیت را دارد که مرزهای توانایی یک چشم عادی انسان را نیز جابجا کند. بر اساس این گزارش، بینایی گونسالوس پس از عمل جراحی اکنون بهتر از دید طبیعی ۲۰/۲۰ است.
استفاده از هوش مصنوعی در صنعت فضایی وارد فاز عملیاتی شد
استفاده از هوش مصنوعی در صنعت فضایی با امضای تفاهم‌نامه همکاری بین پژوهشگاه فضایی ایران و سازمان ملی هوش مصنوعی وارد فاز عملیاتی شد. بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که روز گذشته به امضای حسن سالاریه، سرپرست پژوهشگاه فضایی ایران و محمد سعید سرافراز، رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی ایران رسید، استفاده از هوش مصنوعی در صنعت فضایی وارد فاز عملیاتی شد.
تشخیص سریع‌تر و ایمن‌تر مین‌ها با یک فناوری لیزری پیشرفته
محققان دانشگاه می‌سی‌سی‌پی به روشی سریع‌تر و کارآمدتر برای شناسایی مین‌های جنگی کاشته شده در زمین، دست یافته‌اند که وجود میلیون‌ها مورد از آنها تبدیل به تهدیدی مرگبار برای مردم کشورهای جنگ زده در سراسر جهان شده است. این فناوری پیشرفته از لیزر و ارتعاش صوتی برای تشخیص مین‌ها استفاده می‌کند و پتانسیل نجات جان هزاران نفر در سال را دارد. فناوری لیزر به روز شده‌ی این تیم که ماه گذشته در کنفرانس اُپتیکا Optica در ژاپن ارائه شد، یک نقشه ارتعاشی از زمین را در لحظه برای شناسایی مین‌ها شکل می‌دهد. این فناوری به جای اینکه مجموعه‌ای از ۳۰ پرتو را در یک خط ارسال کند، یک آرایه مستطیلی ۳۴ در ۲۳ از پرتوها ایجاد می‌کند تا منطقه بسیار بیشتری را پوشش دهد و مانند قبل، این لیزر جدید نیز می‌تواند از روی یک وسیله نقلیه در حال حرکت با سرعت کمتر از ۱۰ مایل در ساعت(۱۶ کیلومتر در ساعت) کار کند که روند تشخیص را سریع‌تر می‌کند.
کشف یک کرم پلاستیک‌خوار در کنیا
یک کشف جدید هیجان انگیز در مبارزه با آلودگی پلاستیکی رخ داده است و آن یک لارو میل‌ورم(mealworm) است که پلی استیرن می‌خورد. این حشرات تازه کشف شده، به گروه کوچکی از حشرات ملحق می‌شوند که مشخص شده است قادر به نابودی پلاستیک آلوده کننده محیط هستند. البته این اولین باری است که یک گونه حشره بومی آفریقایی پیدا شده است که این کار را انجام می‌دهد. پژوهشگران دریافته‌اند لارو میل‌ورم کنیایی می‌تواند پلی استیرن را بجود و باکتری‌هایی را در روده خود دارد که به تجزیه این مواد کمک می‌کند.
تولید نانو مکمل‌هایی برای پیشگیری و درمان آلزایمر/تولید کرم‌های شخصی‌سازی شده برای ترمیم زخم
محققان یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در کنار تولید مکمل‌های دارویی برای پیشگیری از بروز بیماری آلزایمر، کرم‌های شخصی‌سازی شده برای ترمیم زخم‌های پوستی به تولید رساندند. دکتر ماریا بیهقی، مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک سلامت مشهد در گفت‌وگو با ایسنا، در این باره اظهار کرد: محصولاتی که در حوزه نانو به تولید رساندیم، دارویی برای پیشگیری و درمان آلزایمر است که این داروی مکمل به صورت آب نبات و آدامس تولید می‌شود.
«ال‌جی دیسپلی» از کشش‌پذیرترین نمایشگر رونمایی کرد
شرکت الکترونیکی کره‌ای «ال‌جی دیسپلی»(LG Display) که یکی از شرکت‌های پیشرو جهان در تولید فناوری‌های نمایشگر است، از نمونه اولیه یک نمایشگر قابل انعطاف جدید رونمایی کرده که ابعاد آن می‌تواند تا ۵۰ درصد افزایش یابد. این ویژگی باعث می‌شود که نمایشگر جدید به کشش‌پذیرترین نمایشگر در صنعت تبدیل شود و رکورد پیشین ۲۰ درصد کشش را بیش از دو برابر کند. قابلیت این فناوری کشش‌پذیر، فراتر از گسترش اندازه است، زیرا کاربر می‌تواند آن را آزادانه بدون آسیب رساندن بچرخاند، باز کند و تا کند. این ویژگی، کاربردهای بسیاری را از لباس‌ها و فناوری‌های پوشیدنی گرفته تا پنل‌های قابل لمس خودرو به فناوری می‌دهد.
ارسال انرژی خورشیدی از فضا به ایسلند تا سال ۲۰۳۰
مقامات کشور ایسلند قصد دارند با کمک گرفتن از یک استارت‌آپ بریتانیایی، انرژی خورشیدی مبتنی بر فضا را تا سال ۲۰۳۰ به این کشور انتقال دهند. استارت‌آپ بریتانیایی اسپیس سولار(Space Solar) توافق‌نامه‌ای را با شرکت ایسلندی ریکیاویک انرژی(Reykjavik Energy) امضا کرده است که می‌تواند ایسلند را به اولین کشوری تبدیل کند که برق تابیده شده از یک نیروگاه خورشیدی فضایی را دریافت می‌کند. این پروژه نمایشی ۳۰ مگاواتی قرار است تا سال ۲۰۳۰ اجرایی شود.
شهاب‌سنگ جنجالیِ آسمان تگزاس، ماهواره استارلینک از آب درآمد
بسیاری از مردم تگزاس شمالی شاهد یک گلوله آتشین در آسمان شب بودند و تصاویری از آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است و اگرچه برخی تصور می‌کردند که با یک بارش شهابی مواجه هستند، این گلوله آتشین تنها یک ماهواره در حال سوختن بوده است. به گفته جاناتان مک داول(Jonathan McDowell)، ستاره‌شناس و کارشناس زباله‌های مداری، این گلوله آتشین یک ماهواره اینترنتی استارلینک شرکت اسپیس‌ایکس بوده است که بخشی از مجموعه‌ای بود که در سال ۲۰۲۲ به فضا پرتاب شد.
انتهای پیام