دیابت، بیماری‌ای که در ظاهر با شیرینی و قند مرتبط است، می‌تواند طعم زندگی را برای افراد به‌کلی دگرگون کند. در این میان، بیماران دیابتی با مدیریت و کنترل قند خون خود و رعایت سبک زندگی مناسب، تلاش می‌کنند زندگی خود را تا حد امکان از عوارض این بیماری دور نگه دارند. با وجود رشد نگران‌کننده دیابت، به‌ویژه دیابت نوع ۲، هنوز هم آگاهی عمومی در مورد آن کافی نیست. در همین راستا و با آغاز هفته ملی دیابت، به سراغ پرستو خدادادی، متخصص داخلی، رفتیم تا درباره علائم، عوامل بروز و راه‌های مقابله با این بیماری اطلاعات بیشتری به دست آوریم.
دیابت نوع ۲ چه علائمی دارد؟
خدادادی می‌گوید: دیابت نوع ۲ از جمله بیماری‌هایی است که افراد معمولاً از وجود آن ناآگاه‌اند تا زمانی که علائم آن شدت پیدا کند یا به عوارض جدی منجر شود. علائم اولیه این بیماری شامل تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، کاهش وزن ناخواسته، تاری دید و همچنین زخم‌هایی است که دیر التیام می‌یابند.
وی می‌افزاید: متأسفانه دیابت نوع ۲ به دلیل تغییرات در سبک زندگی و افزایش چاقی در میان کودکان و نوجوانان نیز دیده می‌شود. در نتیجه، توصیه می‌شود همه افراد بالای ۴۵ سال و حتی جوان‌ترانی که دارای اضافه وزن یا سابقه خانوادگی دیابت هستند، هر سه سال یک بار غربالگری قند خون را انجام دهند.
چه عواملی سبب افزایش شیوع دیابت نوع ۲ شده‌اند؟
وی با اشاره به اینکه شیوع دیابت نوع ۲ ناشی از عوامل مختلفی است که برخی از آن‌ها به سبک زندگی نادرست برمی‌گردند، تصریح می‌کند: افزایش مصرف غذاهای پرچرب و شیرین، کاهش فعالیت بدنی، استعمال سیگار و همچنین استرس‌های مداوم، از مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند سبب ایجاد مقاومت به انسولین شوند. علاوه بر این، عامل ژنتیک و سابقه خانوادگی نیز در ابتلا به دیابت تأثیرگذار است. خدادادی اضافه می‌کند که با کنترل وزن، پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده و پرچرب و افزایش مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه می‌توان به میزان قابل‌توجهی از خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ کاست.
درمان دیابت نوع ۲ چگونه انجام می‌شود و چگونه می‌توان قند خون را کنترل کرد؟
این پزشک متخصص با بیان اینکه کنترل قند خون در مراحل اولیه دیابت نوع ۲ به‌وسیله تغییرات در سبک زندگی و فعالیت فیزیکی منظم ممکن است، می‌گوید: بیماران می‌توانند با پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن، سطح قند خون خود را به حد طبیعی برسانند. در صورتی که تغییرات سبک زندگی کافی نباشد، درمان دارویی آغاز می‌شود.
گفتنی است داروهایی مانند متفورمین و گلیکلازید از داروهای رایجی هستند که برای کاهش قند خون استفاده می‌شوند. در مواردی که قند خون بیمار با داروهای اولیه کنترل نشود، پزشک ممکن است داروهای دیگری تجویز کند و حتی در صورت لزوم به انسولین متوسل شود. انسولین خودکاری که امروزه در دسترس است، کنترل قند خون را برای بیماران آسان‌تر کرده است.
دیابت چه عوارضی برای بیماران ایجاد می‌کند و چرا باید از آن جلوگیری کرد؟
متخصص داخلی با بیان اینکه قند خون بالا می‌تواند به‌مرور زمان به اعضای بدن آسیب وارد کند و منجر به عوارض جدی و بعضاً غیرقابل برگشت شود، می‌افزاید: قلب، کلیه‌ها، چشم‌ها و اعصاب از جمله بخش‌هایی هستند که در اثر دیابت آسیب می‌بینند.
وی می‌گوید: افزایش قند خون باعث تنگی عروق و افزایش فشار خون می‌شود که خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را به‌شدت بالا می‌برد. علاوه بر این، قند خون بالا می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و در مواردی حتی به نارسایی کلیوی منجر شود. در رابطه با چشم‌ها نیز خطر کوری و از دست دادن بینایی وجود دارد. به همین دلیل، ضروری است که بیماران دیابتی به‌طور منظم از نظر عوارض احتمالی معاینه شوند و قند خون خود را کنترل کنند.
چه اقداماتی برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ توصیه می‌شود؟
خدادادی با اشاره به نقش مهم سبک زندگی در پیشگیری از دیابت، تأکید می‌کند: یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از دیابت نوع ۲، حفظ وزن سالم، مصرف کمتر قند و شیرینی و فعالیت بدنی منظم است. فعالیت فیزیکی حداقل ۳۰ دقیقه در روز و پنج روز در هفته می‌تواند به میزان زیادی از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند. همچنین، افزایش مصرف غذاهای طبیعی و کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده و پرکالری از دیگر اقداماتی است که توصیه می‌شود.
حتی کسانی که به دیابت مبتلا هستند، می‌توانند با رعایت این اصول، از بروز عوارض دیابت جلوگیری کنند.
آیا دیابت نوع ۲ به کودکان و نوجوانان هم سرایت کرده است؟
خدادادی با پاسخ به این سوال، خاطرنشان می‌کند: متأسفانه، دیابت نوع ۲ دیگر به سن خاصی محدود نمی‌شود و به دلیل سبک زندگی ناسالم و افزایش چاقی، در سنین کودکی و نوجوانی نیز مشاهده می‌شود. اضافه وزن و کم‌تحرکی در میان کودکان یکی از عوامل اصلی ابتلا به دیابت نوع ۲ است. وی تأکید می‌کند که والدین باید مراقب تغذیه و فعالیت بدنی فرزندان خود باشند و از مصرف غذاهای پرچرب و شیرینی‌ها در سنین پایین جلوگیری کنند تا از ابتلا به این بیماری جلوگیری شود.
در نهایت، می‌توان گفت که دیابت با وجود ارتباطش با قند خون و مواد شیرین، اثرات منفی بسیاری بر سلامت افراد دارد که ممکن است زندگی روزمره آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، آگاهی از عوامل خطر و رعایت روش‌های پیشگیرانه و درمانی مناسب می‌تواند این بیماری را تحت کنترل درآورد و به بیماران کمک کند تا زندگی خود را با کیفیت بالاتری ادامه دهند. هفته ملی دیابت، با شعار «با دیابت خوب زندگی کنیم»، فرصتی است تا همه افراد نسبت به پیشگیری از این بیماری و اهمیت کنترل آن در صورت ابتلا توجه بیشتری داشته باشند.
توصیه می‌شود افراد با رعایت تغذیه سالم، افزایش فعالیت فیزیکی و انجام آزمایش‌های منظم، نه تنها از ابتلا به دیابت جلوگیری کنند بلکه در صورت ابتلا، بیماری خود را به خوبی مدیریت کنند. با همکاری خانواده، دوستان و جامعه، می‌توان راهی روشن برای بیماران دیابتی ترسیم کرد تا طعم تلخ این بیماری به زندگی آن‌ها کمتر آسیب بزند و سلامت جسمی و روانی خود را حفظ کنند.
حتی کسانی که به دیابت مبتلا هستند، می‌توانند با رعایت این اصول، از بروز عوارض دیابت جلوگیری کنند.
انتهای پیام