اختلال استرس بعد از سانحه، یکی از زیرگروه‌های اختلال‌های اضطرابی است و در این اختلال، نشانه‌های مرضی روان‌شناختی به‌دنبال یک حادثه آسیب‌زا که به‌طور معمول خارج از تحمل تجربه انسان است، بروز می‌کند.
پژوهش‌های متعددی نشان داده‌اند که فعالیت‌های بدنی علائم اختلالات روانی را از قبیل، افسردگی، اضطراب و انزوای اجتماعی به عقب می‌رانند و برخی نیز به بررسی عادت‌های فعالیت بدنی و کاهش اختلال استرس بعد از سانحه پرداختند که کاهش معناداری را در کاهش علائم اختلال در بیماران، بعد از انجام فعالیت بدنی نشان دادند.
اختلال استرس پس از سانحه، اختلال روانی شایع است که در اثر استرس شدید ایجاد می‌شود و ورزش می‌تواند به پیشگیری و درمان این اختلال کمک کند. با این حال، اثرات خاص ورزش با شدت ملایم بر علائم اختلال استرس پس از سانحه نامشخص است.
فرضیه این است که فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز نقش مهمی در از بین بردن خاطرات ترس دارد. بیان این مولکول در هیپوکامپ، ناحیه‌ای از مغز که مسئول حافظه و یادگیری است، با ورزش معمولی افزایش می یابد. فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز از خانواده نوروتروفین‌هاست که سبب گسترش شبکه عصبی می‌شود.
در آزمایشی که روی موش‌ها انجام شد، موش‌ها هنگام تجربه ترس رفتار یخ‌زدگی (واکنشی به محرک های خاص است که بیشتر در جانوران طعمه مشاهده می شود) از خود نشان دادند. در ابتدا، در همه موش‌ها رفتار یخ‌زدگی ناشی از ترس مشاهده شد و موش‌هایی که به‌طور منظم ورزش می‌کردند به تدریج فعال‌تر شدند. این نشان می‌دهد که ورزش منظم پاک کردن خاطرات ترس را تسهیل می‌کند.
علاوه بر این، هنگامی که سیگنال‌دهی فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز در موش‌ها از طریق تجویز یک داروی خاص مهار شد، اثرات ورزش بر پاک کردن حافظه ترس ناپدید شد که نشان می‌دهد سیگنال دهی این فاکتور در پاک کردن خاطرات ترس از طریق ورزش ملایم نقش دارد.
بر اساس نتایج این تحقیق نیز مشخص می‌شود علائم روان‌پزشکی اختلال استرس پس از سانحه ناشی از استرس شدید ممکن است از طریق ورزش ملایم مداوم کاهش یابد زیرا ورزش ملایم فعالیت فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز را در هیپوکامپ افزایش می‌دهد.
بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه، اغلب علائم افسردگی همزمان را تجربه و برای حفظ برنامه ورزشی ثابت تلاش می‌کنند و حتی ورزش ملایم می‌تواند به‌طور موثر خاطرات ترس را پاک کند. علاوه بر این، این یافته‌ها ممکن است راه را برای برنامه‌های جدید درمانی و پیشگیری مبتنی بر ورزش با پایبندی بالای بیمار هموار کند.
منابع
برگرفته از «اثربخشی ۲۱ جلسه آب‌درمانی بر کاهش استرس بعد از سانحه، اضطراب و افسردگی»، مجید مظفری زاده، فاطمه حیدری، سهیلا قلعچه یزدانی
انتهای پیام