به گزارش ایسنا، امروز ۲۴ مهر ۱۴۰۳ به تشریح بخشی از حوادث و مناسبات تاریخی این روز می‌پردازیم.
چهلم شهدای ۱۷ شهریور در بهشت زهرای تهران- ۱۳۵۷
فتحعلی اویسی فرماندار نظامی تهران و حومه از نخستین ساعات اولیه جمعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ در تهران حکومت نظامی اعلام کرد، اما مردم بی‌خبر از حکومت نظامی به دعوت علامه یحیی نوری از روحانیان مجاهد عصر پهلوی از نخستین ساعات اولیه صبح جمعه در خیابان‌های منتهی به میدان ژاله تجمع کردند و خشم و اعتراض‌شان به جنایت‌های رژیم را با سر دادن شعارهای ضد رژیم نشان دادند.
ماموران گارد سلطنت و ارتش شاهنشاهی نیز با استقرار نفربر و تانک و نظامیان مسلح پاسخ‌شان را با به رگبار بستن زن و مردم بی‌دفاع دادند. نام این روز در تقویم رسمی کشور به «جمعه سیاه» تغییر کرد.
۴۰ روز بعد خانواده‌های بازماندگان شهدای ۱۷ شهریور بر سر مزار عزیزان‌شان حضور یافتند و مردم قدرشناس تهران نیز با حضور در قطعه شهدای ۱۷ شهریور بهشت‌زهرای تهران مراسم یادبود باشکوهی برگزار کردند.
جنایت پهلویِ پسر در کرمان-۱۳۵۷
همزمان با مردم تهران، در کرمان نیز مردم مراسم مشابهی برای بزرگداشت یاد و خاطره شهدای ۱۷ شهریور میدان ژاله تهران در مسجد جامع این برگزار کردند که با دخالت اراذل و اوباش و کولی‌های اجیر شده رژیم پهلوی به خاک و خون کشیده شد. صحن مسجد به صحنه زد و خورد شدید بین مردم عزادار و مزدوران پهلوی تبدیل شد.
براساس برآوردهای انجام شده حدود ۲۰ هزار نفر از مردم شهر کرمان برای بزرگداشت چهلمین روز شهادت شهدای ۱۷ شهریور میدان ژاله تهران و برای گرامیداشت اولین سالگرد رحلت آیت‌الله سید مصطفی خمینی پسر بزرگ امام خمینی در نجف کسب و کار و مغازه‌های‌شان را تعطیل کردند و در مراسم عزاداری که در مسجد جامع کرمان برپا شده بود، شرکت کردند.
مجلس در نهایت نظم و آرامش در حال برگزاری بود که حدود ۳۰۰ نفر از اراذل و اوباش و کولی‌های اجیر شده توسط رژیم پهلوی با شعار «جاوید شاه» از محوطه اطراف به داخل حیات و شبستان مسجد حمله‌ور شدند و با چوب و میله‌های آهنی به جان مردم عزادار داخل مسجد افتادند آنان را به شدت مورد ضرب و شتم قرار دادند.
اوباش و کولی‌ها بخشی از وسایل مسجد از جمله کتاب‌های ادعیه و قرآن را آتش زدند. گروهی از آنان نیز به مغازه‌های اطراف مسجد که تصاویر امام خمینی را پشت ویترین‌های‌شان نصب کرده بودند حمله کردند و ضمن شکستن شیشه‌ها و بهم ریختن آنها اقلام و وسایل داخل آنها را غارت کردند.
به باور تحلیلگران سیاسی و اجتماعی هدف رژیم پهلوی از بلوای کرمان ایجاد رعب و وحشت در دل مردم و بهم زدن اجتماعات مردم بود.
امام خمینی در پیامی حمله به اجتماعات مردم در خیابان و مساجد را نتیجه رفتارهای جنون‌آمیز مزدوران رژیم دانستند.
آغاز اشغال خرمشهر -۱۳۵۹
همزمان با تهاجم سراسری ارتش متجاوز رژیم بعث عراق به مرزهای جنوب غربی و غربی کشور در تاریخ دوشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، بارانی از آتش خمپاره‌های دشمن بر سر مردم شهر باریدن گرفت و شهر در آتش و دود سوخت.
این اتفاق ساعاتی بعد از حمله جنگنده‌های ارتش بعث به فرودگاههای مهم کشور در بعدازظهر ۳۱ شهریور افتاد. یگان های زمینی عراق با اطلاع از توان ارتش ایران و نیروهای نظامی مستقر در مرزها و پاسگاههای مرزی و اشراف کامل به نقاط ضعف نیروهای خودی آتش سنگین توپخانه، تانکها و خمپاره‌اندازهای‌شان را به روی پاسگاه های مرزی و جاده های اصلی گشودند و بعد از آن به داخل شهرهای استان خوزستان هجوم بردند.
ارتش متجاوزگر بعثی ابتدا زیرساخت‌ها و عقبه‌های اصلی خرمشهر یعنی جاده خرمشهر - اهواز را زیر آتش گرفت و امکان مقاومت نیروهای مستقر در مرز و پاسگاه های مرزی را از بین برد سپس جاده خرمشهر - اهواز، پاسگاه کیلومتر ۲۵ و پاسگاه شلمچه را بمباران هوایی کرد.
در چنین شرایطی وضعیت امنیت مردم و مدافعان خرمشهر بسیار بغرنج بود. آنان برای مقاومت با دشواری های بسیاری مواجه بودند. بر تعداد نیروهای داخل شهر نه تنها اضافه نمی‌شد که با شهادت و مجروح شدن هر لحظه از تعداد آنان کاسته می‌شد. با این حال مدافعان شهر دست از مقاومت برنداشتند و به مقاومت‌شان در شرایط بسیار سخت ادامه دادند. مقاومت قدم به قدم مدافعان خرمشهر تا روز ۲۴ مهر که به دست ارتش رژیم بعث عراق اشغال شد و سقوط کرد، ادامه یافت. از این روز به بعد نام خرمشهر بین مردم محلی به خونین شهر تغییر کرد.
در تقویم خورشیدی مناسبت‌های دیگری نیز به ثبت رسیده است، از جمله:
آغاز هفته پیوند اولیا و مربیان
یاور اسمعیل خان، یار وفادار کلنل که خود را جانشین بالاستحقاق او می‌دانست با قوای تحت فرماندهی خود وارد مشهد شد و به بازداشت یاور نوذری پرداخته امور را در دست گرفت -۱۳۰۰
سردارسپه وزیر جنگ طی نطقی در چهارمین دوره مجلس شورای ملی گفت: «حکومت نظامی از این پس علی‌الاصول ملغی خواهد شد و اداره مالیات غیر مستقیم و خالصجات نیز از وزارت جنگ منتزع خواهد گردید.» -۱۳۰۱
تصویب‌نامه هیات وزیران درباره الغاء انحصار چای، قند، شکر، قماش، لاستیک و لوازم یدکی اتومبیل و تعیین عوارض بازرگانی و گمرکی برای واردات آنها به کشور -۱۳۲۰
محمود جم سفیر ایران در مصر شد - ۱۳۲۰
قانون عفو و بخشودگی به تصویب دوازدهمین دوره مجلس شورای ملی رسید -۱۳۲۰
سد کوهرنگ در اصفهان افتتاح شد و بدینوسیله آب کارون از تونلی که ۲۸۴۱ متر طول داشت به طرف زاینده‌رود سرازیر شد -۱۳۳۲
ژنرال شارل دوگل رئیس‌جمهور وقت فرانسه برای دیداری ۴ روزه وارد تهران شد -۱۳۴۲
درگذشت دکتر عبدالحسین راجی استاد دانشگاه و وزیر پیشین بهداری - ۱۳۵۰
ورود هیات اقتصادی و سرمایه‌گذاری آلمان غربی به تهران -۱۳۵۱
ذوالفقار علی بوتو نخست‌وزیر وقت پاکستان در رأس هیاتی به تهران شد - ۱۳۵۲
۳۰۰ هواپیمای آمریکایی از طریق پل هوایی به اسرائیل اسلحه و مهمات رساندند -۱۳۵۲
آغاز احداث چهار نیروگاه هسته‌ای در ایران با همکاری آلمان فدرال و فرانسه -۱۳۵۴
درگذشت استاد مرتضی حنانه آهنگساز معاصر ایرانی - ۱۳۶۸
شهادت شهیدان مرتضی خاک‌زاد و مهدی رحیم‌زاده در سال‌های ۱۳۶۲ و ۱۳۶۶
در تقویم هجری قمری نیز رویدادهای مهمی چون:
درگذشت ابوعلی خیاط یحیی بن غالب دانشمند و ریاضیدان مسلمان -۲۲۰
ابوعلی خیاط، منجم و ریاضیدان مسلمان نزد متخصصین در علوم ریاضی و نجوم از مقام والایی برخوردار بود و نامش در کتاب دانشمندان طراز اول و مشهور جهان آمده است.
ابوعلی خیاط تالیفات متعددی دارد که کتاب المَوالید و نیز سِیَرُالاعمال از آن جملهاند. تعدادی از کتاب‌های این دانشمند برجسته به زبان لاتین ترجمه شده است.
تولد ابن خَلْکان قاضی، مورخ و ادیب شهیر عرب -۶۰۸
احمد بن محمد بن ابراهیم بن ابیبکر بن خلکان ملقب به شمس‌الدین و مشهور به ابن خلکان از مشاهیر مورخین و قضات و علمای نامی قرن ۷ هجری و از معاصران خواجه نصیرالدین طوسی، محقق حلّی و علامه حلّی است.
او در نواحی اطراف موصل در عراق زاده شد و از پدر و دیگر بزرگان وقت، فقه و ادبیات را آموخت و سپس به مصر و شام مسافرت کرد و به تعلیم و تعلم پرداخت. ابن خَلکان در مصر قضاوت کرد و بعدها قاضی القضات دمشق شد.
وفیات الاعیان و تاریخ ابن خلکان از جمله تالیفات اوست. ابن خلکان در رجب سال ۶۸۱ هجری در ۷۳ سالگی درگذشت و در دمشق مدفون شد.
تقویم میلادی نیز رویدادها و مناسبات تاریخی متعددی را در این روز به ثبت رسانده است از جمله:
برکناری نیکیتا خروشچف رهبر اسبق اتحاد جماهیر شوروی -۱۹۶۴
با مرگ ژوزف استالین بنیانگذار حزب کمونیست شوروی در سال ۱۹۵۳ نیکیتا خروشچُف دبیرکل حزب کمونیست و رهبر جدید شوروی شد. شهرت خروشچف به دلیل افشاگریهای مهمی بود که وی پس از مرگ استالین علیه او انجام داد. او برای اولین بار پرده از جنایات بیرحمانه دوران استالین برداشت.
خروشچف در ادامه این سیاست که به استالین زدایی معروف شد بسیاری از اردوگاههای کار اجباری را تعطیل کرد و صدها هزار گروه زندانی دوران استالین را آزاد کرد، بودجه ارتش شوروی را به طرز بیسابقهای کاهش داد و رفاه و آسایش سیاسی و اجتماعی نسبی برای مردم شوروی به ارمغان آورد.
مهمترین حوادث و رویدادهای مهم دوران حکومت خروشچف شامل اختلاف با سران متفقین درباره آلمان و ایجاد دیوار برلین، سقوط هواپیمای جاسوسی آمریکا در شوروی و تیرگی روابط دو طرف، بحران بین شوروی و چین و نیز بحران موشکی آمریکا و شوروی درباره کوبا بود.
بزرگ‌ترین مشکل شوروی طی سال‌های حکومت خروشچف شکست برنامههای توسعه کشاورزی در کنار سیاست خارجی او موجب تضعیف موقعیت داخلی و خارجی او شد. این مسائل باعث شد از اواسط سال ۱۹۶۴ در کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی توطئهای علیه خروشچف شکل بگیرد و هیأت رئیسه کمیته مرکزی حزب به اتفاق آراء به برکناری او از مقام دبیر اولی حزب و نخستوزیری شوروی رای دهند.
با این توطئه او در تاریخ ۱۵ اکتبر ۱۹۶۴ برکنار شد. علت برکناری خروشچف ظاهراً ناکامی های او در سیاست خارجی به خصوص تجدید اختلاف با چین بود. با این حال اصلی‌ترین دلیل کنار گذاشتن خروشچف این بود که به افکار و نظریات همکارانش اهمیت نمی‌داد و آنان را در برابر عمل انجام شده قرار میداد.
پس از خروشچف، لئونید برژِنِفْ طراح اصلی توطئه برکناری خروشچف به دبیر اولی حزب انتخاب شد و پس از چندی زمام کلیه امور کشور را به‌دست گرفت.
استقلال بوسنی و هرزگوین از یوگسلاوی-۱۹۹۱
جمهوری بوسنی و هرزگوین در جنوب اروپا و در همسایگی کشورهای کرواسی و یوگسلاوی و در کرانه دریای آدریاتیک واقع است. با پایان جنگ جهانی دوم بوسنی و هرزگوین ضمیمه کشور یوگسلاوی شد. با وجود خودمختاری این منطقه از اروپا اما نارضایتی در بین مردم این جمهوری محسوس بود.
جمهوری بوسنی و هرزگوین به دنبال منازعات دنباله دار استقلالطلبانه همراه با صربستان، کرواسی و اسلوونی از یوگسلاوی مستقل شدند. مجلس ملی بوسنی و هرزگوین در چنین روزی در سال ۱۹۹۱ اعلامیه استقلال این کشور را اعلام کرد. این جمهوری در پی صدور اعلامیه مذکور در ژانویه سال ۱۹۹۲ به طور رسمی از جمهوری فدرال یوگسلاوی خارج شد.
در رفراندوم اول مارس ۱۹۹۲ مسلمانان با ۹۹/۴ درصد آراء رأی به استقلال میهن خود دادند و در ۷ آوریل همان سال جامعه اروپا استقلال بوسنی را به رسمیت شناخت. این در حالی بود که صربهای بوسنی علاقمند بودند همچنان در جمهوری فدرال یوگسلاوی باقی بمانند.
پس از استقلال بوسنی، جنگهای داخلی بین نیروهای مسلمان و صرب آغاز شد که کشتار وسیع و ویرانیهای فراوانی به بار آورد. این جنگها سرانجام با امضای قرارداد صلح دِیتون در سال ۱۹۹۵ به پایان رسید
زادروز فریدریش ویلهِلم نیچه - ۱۸۴۴
فریدریش ویلهِلم نیچه فیلسوف، شاعر، منتقد فرهنگی، آهنگساز و فیلولوژیست کلاسیک بزرگ آلمانی و استاد لاتین و یونانی بود که آثارش تأثیری عمیق بر فلسفه غرب و تاریخ اندیشه مدرن بر جای گذاشت.
او در سال ۱۸۶۹ با ۲۴ سال سن، به کُرسی فیلولوژی کلاسیک در دانشگاه بازل دست یافت که جوان‌ترین فرد در نوع خود در تاریخ این دانشگاه بود. نیچه ۱۰ سال بعد در سال ۱۸۷۹ به دلیل بیماری‌هایی که در تمام طول زندگی با او همراه بود، از سمت خود در دانشگاه بازل کناره‌گیری کرد و دهه بعدی زندگانیش را به تکمیل هسته اصلی آثارش که تا پیش آن نوشته بود، اختصاص داد. او بیماری خود را موهبتی می‌دانست که باعث زایش افکاری نو در وی شد.
نتیچه در سال ۱۸۸۹ در سن ۴۴ سالگی قوای ذهنیش را به‌طور کامل از دست داد و دچار فروپاشی کامل ذهنی شد و سال‌های باقی مانده عمر را تحت مراقبت مادرش تا زمان مرگ او در سال ۱۸۹۷ و بعد از آن خواهرش الیزابت فورستر نیچه گذراند و سرانجام در سال ۱۹۰۰ در ۵۶ سالگی درگذشت.
در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون:
آغاز هفته جهانی نابینایان و روز جهانی عصای سفید، مرگ آندره وزالیوس کالبد شکاف معروف بلژیکی در سال ۱۵۶۴، تولد پابْلیوس ویرژیل بزرگ‌ترین شاعر روم باستان ۷۰ سال قبل از میلاد مسیح، عبور نخستین بالن از فراز اقیانوس اطلس در سال ۱۹۲۸ و تولد ابوبکر زین‌العابدین عبدالکلام ملقب به دکتر عبدالکلام دانشمند هندی در سال ۱۹۳۱ - او در سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ رئیس‌جمهور هند شد - مطرح است.
انتهای پیام