رشد جنین بسیار سریع است و وزن او از یک گرم در ۸ هفتگی به ۳۲۰۰ گرم در هفته چهلم می‌رسد. جنین برای چنین رشدی، احتیاج به انواع مواد مغذی دارد که باید از طریق تغذیه صحیح مادر تأمین شود. وزن‌گیری مادر باردار باید از طریق رژیم غذایی متعادل و متنوع که از همه گروه‌های غذایی انتخاب شده، صورت گیرد.
زنان باردار با هر وضعیت از نمایه توده بدنی (لاغر، طبیعی یا چاق) باید افزایش وزن داشته باشند، اما میزان افزایش وزن آن‌ها باید تحت نظر کارشناسان تغذیه کنترل شود. با توجه به وضعیت بدنی مادر یعنی لاغر، طبیعی یا چاق بودن او در ابتدای بارداری و یا قبل از آن، میزان افزایش وزن توصیه شده متفاوت است؛ به صورتی که زنان لاغر نیاز به افزایش وزن بیشتر و زنان چاق نیاز به افزایش وزن کمتر دارند.
در بررسی نمودار وزن‌گیری مادران باردار، هرگاه شیب نمودار از شیب نمودار مرجع بیشتر باشد، به عنوان وزن‌گیری بیش از حد انتظار تفسیر می‌شود. در نظر داشته باشید که بعد از هفته ۲۰ بارداری مادر نباید ماهانه بیش از ۳ کیلوگرم افزایش وزن داشته باشد. گاهی اوقات این امر به دلیل جمع شدن آب به طور غیرطبیعی در بدن است که نخستین علامت پره اکلامپسی است و در این صورت اقدامات لازم برای کنترل مسمومیت بارداری باید انجام شود.
عادات غذایی نامناسب و مصرف زیاد منابع غذایی نشاسته‌ای، غذاهای چرب و سرخ شده، چیپس، سیب زمینی سرخ کرده، غذاهای فوری، نوشابه‌های قندی، شیرینی و شکلات، تحرک ناکافی و نداشتن فعالیت بدنی روزانه، ادم و احتباس مایعات و یا در مواردی ابتلا به پره اکلامپسی؛ از مهم‌ترین علت‌هایی است که سبب وزن‌گیری بیش از حد انتظار در دوران بارداری می‌شود.
بر اساس علت یا علت‌های مؤثر بر وزن‌گیری، باید مداخله متناسب و مؤثر برای بهبود وضعیت سلامتی مادر باردار صورت گیرد تا از عوارض ناشی از وزن‌گیری نامناسب او بر سلامت خود و جنین تا حد امکان جلوگیری شود.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای کنترل افزایش وزن و پیشگیری از وزن‌گیری بیش از حد انتظار مادر باردار:
- کاهش مصرف غذاهای پرکالری مانند شیرینی، کیک، آبنبات، شکلات، چیپس و نوشابه.
- کاهش مصرف منابع چربی‌ها: کاهش مصرف روغن در هنگام پخت غذا، مصرف غذا به شکل آب پز یا بخارپز، حذف چربی‌های مضر شامل کره حیوانی، مارگارین، خامه، سرشیر و دنبه، انتخاب گوشت قرمز کم چرب و جدا کردن چربی‌های قایل رؤیت گوشت، جدا کردن پوست مرغ قبل از طبخ، استفاده از شیر و لبنیات کم چرب، محدود کردن مصرف شیرینی‌ها، کیک‌های خامه‌ای و دسرهای پرچرب یا شیرین.
- کاهش مصرف مواد قندی و نشاسته‌ای: خودداری از مصرف کمپوت میوه، استفاده از میوه‌های تازه که قند کمتری دارند مانند سیب، هلو و گلابی و مارد مشابه به عنوان میان وعده، استفاده از نان‌های کامل به جای نان‌های سفید، خودداری از مصرف برنج و ماکارونی در وعده شام.
- افزایش مصرف مواد پروتئینی: استفاده از گوشت قرمز، مرغ، ماهی، انواع حبوبات و سفیده تخم مرغ پخته شده.
- افزایش مصرف منابع غذایی حاوی فیبر: مصرف روزانه سالاد و انواع سبزی، استفاده از انواع حبوبات، مصرف میوه تازه به جای آب میوه.
- اصلاح عادات و رفتارهای تغذیه‌ای نامناسب: مصرف یک بشقاب سالاد بدون سس و یک لیوان آب قبل از غذا، حذف ریزه‌خواری، صرف غذا به آهستگی و با آرامش، محدود کردن مصرف آجیل و انواع تخمه‌های شور.
- تحرک کافی از طریق پیاده روی منظم روزانه (در صورت نداشتن ممنوعیت پزشکی).
انتهای پیام