در آستانه برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، حال و هوای کشور کاملا انتخاباتی است و تنور سخنرانی‌ها، گفت‌وگوها، مناظره‌ها و تبلیغات داغ داغ است. با توجه به پر رنگ شدن فعالیت احزاب در این روزها، فضای انتخاباتی موجود، فرصت خوبی برای مرور وضعیت احزاب در کشور و استان و همچنین بررسی نقش آنها در فضای سیاسی و افزایش مشارکت در انتخابات است.
در همین راستا خبرنگار ایسنا با جواد شفیعی‌ثابت -مدیرکل سیاسی، انتخابات و تقسیمات کشوری استانداری گیلان- گفتگویی انجام داده که تقدیم مخاطبان می‌شود.
احزاب و تشکل‌های سیاسی چه نقشی در انتخابات و تحقق مشارکت حداکثری دارند؟
در قوانین کشور فعالیت احزاب بسترسازی شده و یکی از کارکردهای احزاب، کانال کشی فکری و برنامه‌ریزی برای مناصب اداری و انتخابی است و دعوت مردم به مشارکت حداکثری در انتخابات‌ها، مطالبه‌گری، جهاد تبیین و اطلاع‌رسانی نیز از کارکردهای آنان است.
احزاب سیاسی با گرم کردن فضای انتخابات از طریق تبلیغات، مناظره، گفت‌وگو و به بحث کشیدن مسائل مهم و مشکلات جدی و ارائه راهکارها، شهروندانی که سکوت اختیار کرده‌اند را تبدیل به شهروندانی مسئول کرده و باعث مشارکت بیشتر مردم در انتخابات شده و یکی از زمینه‌های تحقق توسعه سیاسی را فراهم می‌کنند.
آیا نقش‌آفرینی احزاب فقط محدود به انتخابات می شود؟
احزاب سیاسی ارتباط تنگاتنگی با کلیه وجوه سیاست و علی‌الخصوص انتخابات دارند. احزاب در دهه‌های اخیر تاثیرات فراوانی را در نحوه شکل‌گیری نظام‌های انتخاباتی از خود برجای گذاشته‌اند و مبنایی برای تقسیم نظام‌های انتخاباتی هستند. بنابراین، یکی از تاثیرات کارکرد احزاب در برگزاری انتخابات، انتخاب و انتصاب مدیران تصمیم‌ساز، اجرایی و تعیین ساختارهای اجتماعی است.
احزاب و تشکل‌های سیاسی چقدر مورد حمایت قرار می‌گیرند؟ از نظر مالی مورد حمایت دولت هستند؟
برابر اساسنامه‌ای که احزاب دارند تامین منابع مالی آنها به‌عهده خود حزب و اعضا و هواداران آنها است و در دهه‌های گذشته کمک‌های خیلی مختصری انجام می‌گرفت اما در حدود یک دهه اخیر از اعتبارات دولتی محلی برای حمایت مالی از احزاب پیش‌بینی نشده و قطعا هم بهتر است احزاب مدعی فعالیت سیاسی و هدایت‌گری با جذب هواداران در تامین هزینه‌های خود وابسته نباشند.
- چه تعداد احزاب در استان مجوز دارند؟ چه تعداد فعال هستند؟
۵۵ حزب و تشکل سیاسی در استان مجوز فعالیت دارند که چهار حزب اختصاصی گیلان است و برخی نمایندگی احزاب ملی در استان را دارند، بر اساس رصد و ارزیابی‌ها برخی احزاب فعالیت مستمر و بیشتری در طول سال داشته و بقیه عمدتا با اعضای محدود فعالیت چندانی ندارند.
- در استان حزبی داشتیم که مجوزش باطل شده باشد؟
بله در سال‌های گذشته و در دولت قبل بر اساس عدم فعالیت یا مشکلات اداری و قضایی برخی از احزاب مجوز آنان یا تمدید نشد یا باطل شد.
- چرا احزاب و تشکل‌های سیاسی ضعیف شدند و آنطور که باید فعال نیستند؟
فرهنگ کار تشکیلاتی و حزبی در کشور ضعیف بوده و این به سابقه تاریخی هم برمی‌گردد از طرفی مردم نیز از عضویت در احزاب استقبال چندانی نکرده‌اند و از طرفی تعداد تشکل و احزاب نیز بسیار بالاست و عمدتا جبهه‌ها و جناح‌های سیاسی در افکار عمومی شکل یافته و تقسیم بندی صورت می‌گیرد.
- فعالیت احزاب چگونه رصد و نظارت می‌شود؟ در صورت بروز تخلف چطور برخورد انجام می‌گیرد؟
برابر قانون، کمیسیون ماده ۱۰ احزاب، وزارت کشور وظیفه نظارت بر عملکرد احزاب را بر عهده دارد و در صورت بروز هر نوع تخلفی از جمله خروج از اساسنامه و مرامنامه تسلیمی حزب و همچنین اقدامی بر خلاف قانون اساسی کشور صورت گیرد برابر قانون اقدام می‌شود.
- احزاب و تشکل‌های سیاسی آزادی بیان دارند؟ می‌توانند به راحتی اقدام به برگزاری تجمعات کنند؟
بله در چارچوب قانون اساسی و شرع مقدس اسلام همه احزاب آزادی فعالیت و بیان دارند. در صورت تقاضای برگزاری تجمعات نیز می‌توانند با ارائه تقاضا و گذراندن روند قانونی آن و اخذ مجوزات لازم از مراجع ذی‌صلاح و فرمانداری اقدام به برگزاری تجمعات کنند.
- آیا این موضوع درست است که فشارهای امنیتی و قضایی مهمترین چالش احزاب و تشکل‌های سیاسی هستند؟
خیر، مجوز فعالیت و صدور مجوز نشست‌ها اکثرا بدون مشکل صادر می‌شود و همه احزاب در چارچوب قانون اساسی در صورتیکه همان فرآیندی را که در اساسنامه مصوب کرده‌اند، دنبال نمایند هیچ مشکلی نخواهند داشت، طی یک دهه گذشته بارها شاهد فعالیت تشکل‌ها از جریان‌های مختلف و جناح‌های مختلف سیاسی بودیم.
- فعالیت احزاب چه تأثیری بر عملکرد دولت و حاکمیت دارند؟
یکی از کارکردهای احزاب نظارت بر عملکرد دولت‌ها و حاکمیت است و در هر جا که احساس کنند باید اعلام مواضع، نقد، پیشنهاد یا دیدار و گفتگویی داشته باشند می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند؛ در دولت سیزدهم در استان بیش از ۲۰ جلسه توسط استاندار گیلان و معاونت سیاسی امنیتی و اجتماعی و اداره کل سیاسی و انتخابات به‌صورت گروهی یا اختصاصی با احزاب جناح‌های مختلف برگزار شده است .
- چه توصیه‌ای به احزاب دارید؟
احزاب سیاسی می‌توانند ارتباط تنگاتنگی با کلیه وجوه سیاست و علی‌الخصوص انتخابات و مردم داشته باشند، یکی از چالش‌های احزاب سیاسی در استان گیلان کم بودن تعداد اعضای رسمی هر حزب است که سبب می‌شود در سازمان دادن به اندیشه‌ها و گرایش‌های سیاسی موجود در جامعه گیلان چندان موثر واقع نشوند، حزبی می‌تواند موفق شود که ضمن افزایش اعضا از بین اقشار مختلف جامعه نخبگانی دانایی را نیز برای حل مسائل سیاسی و اجتماعی استان گردهم آورده و در طول سال جلسات داخلی مستمر داشته باشند تا به هنگام انتخابات‌ها و بزنگاه‌های سیاسی موفق و موثر عمل کنند.
انتهای پیام