رجبعلی لباف خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: ارسطو انسان را «بزرگوار» و «بزرگمنش» دانسته و در توصیف او گفته است «رفتارش متوجه افتخار است چون افتخار به بزرگمنشی وابسته است». این گفته ارسطو واقعیت انکارناپذیری است، زیرا در میان انبوه خواسته‌های انسان «افتخار» و «افتخارخواهی» همواره اصل مهمی بوده و هست.
وی افزود: نظر به اینکه انسان «اندیشمند» است و می‌تواند گذشته را به یاد آورد و به آن افتخار کند، به گونه فردی یا ملی به حافظه تاریخی خود می‌اندیشد و به گذشته خود افتخار می‌کند یا از آن خشمگین می‌شود و در اینجاست که پای «میراث فرهنگی» به میان می‌آید، زیرا میراث‌های فرهنگی هستند که فرهنگ، هنر، نوآوری، فن‌آوری و ایدئولوژی را تجلی می‌دهند و به مردم خاستگاه و وارث خود امکان می‌دهند که به استناد آن‌ها سرزمین خود را بیشتر و بهتر بشناسند، به آن‌ها ببالند و از گذشته به مثابه چراغ راه آینده استفاده کنند.
این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی تصریح کرد: با توجه به این امر مهم که در اساسنامه سازمان میراث فرهنگی، «میراث فرهنگی» این‌گونه تعریف شده است «میراث فرهنگی شامل آثار باقی مانده از گذشتگان است که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ است و با شناسایی آن زمینه شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی آن میسر می‌شود و از این طریق زمینه‌های عبرت برای انسان فراهم می‌آید».
وی عنوان کرد: میراث‌های فرهنگی ملموس و ناملموس به بهترین و مناسب‌ترین وجه ممکن می‌توانند وجهه فرهنگی، هنری، اجتماعی و روابط فرهنگی ملت‌ها را توضیح دهند. یکی از مفصل‌ترین و گویاترین عرصه‌های تجلی فرهنگ، هنر، ایدئولوژی و فن‌آوری ایرانیان مجموعه بزرگ و مفصل سنگ نگاره و کتیبه معروف به «کول فره» در ۷ کیلومتری شمال شرق شهر ایذه بازمانده از حدود ۴۷۰۰ سال پیش و عصر ایلامی است.
لباف خانیکی خاطرنشان کرد: این مجموعه شامل مفصل‌ترین کتیبه میخی ایلامی با محتوای دینی، اجتماعی، سیاسی و جغرافیای تاریخی و ۶ صحنه نقش برجسته مشتمل بر ۴۰۰ تصویر انسان است که در قالب موضوعاتی مانند حمل خدایان، قربانی، نوازندگی، نیایش، بار عام و به عبارتی تاریخ اجتماعی آن عصر و زمانه به تصویر کشیده شده و به بهترین نحو ممکن سیمای فرهنگی، هنری و اعتقادی ایرانیان را در ۲۷۰۰ سال پیش از میلاد تجلی می‌دهد.
وی ادامه داد: بدون تردید مجموعه تاریخی «کول فره» در شمار واقعی‌ترین و گویاترین اسناد هویتی ایرانیان محسوب می‌شود و بهتر از هر راوی دیگری می‌تواند قابلیت ایرانیان را در عرصه هنر، سنگ تراشی، داستان‌پردازی، نگارگری، تعاملات اجتماعی، مراودات منطقه‌ای و سازگاری با محیط بیان کند.
این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی بیان کرد: عرضه و معرفی این مجموعه به پژوهشگران و گردشگران داخلی و خارجی می‌تواند به مثابه رسانه‌ای صادق و گویا در ارتباط با هویت همه جانبه ملی باشد اما با کمال تاسف و شگفتی محوطه باستانی «کول فره» مانند محوطه باستانی بسیار مهم «شمی» رها شده و در معرض بدترین آسیب‌های طبیعی و انسانی است.
وی اظهار کرد: بیشتر سنگ نگاره‌ها در هوای آزاد و در معرض برف و باران و مستعد فرسایش و تحلیل نقش‌ها است، به گونه‌ای که برخی از آن‌ها به آستانه امحاء رسیده است. در حال حاضر محوطه باستانی «کول فره» چراگاه گله‌های متعدد گوسفند است و علاوه بر انباشت پهن و پخش بوی نامطبوع و فراوانی کک و دیگر حشرات تبدیل شده است.
لباف خانیکی اضافه کرد: در آن عرصه چوپان‌ها برای هدایت گوسفندان معمولا سنگ پرتاب می‌کنند و ممکن است سنگ‌ها به نقش‌ها اصابت کند و به آن‌ها خدشه وارد شود کما اینکه آثار آن امر بر برخی سنگ‌نگاره‌ها مشهود است. عدم مراقبت از آن‌ها موجب شده تا بر روی برخی سنگ‌نگاره‌ها یادگاری نوشته شود.
وی گفت: مجموعه فرهنگی تاریخی «کول فره» منحصر به کتیبه و سنگ‌نگاره‌ها نبوده بلکه پژوهشگران آن محوطه را شهر معتبری از دوران ایلام می‌دانند که در آن معابد متعدد از جمله «معبد نارسینا»، منازل مسکونی، چاه‌ها و سیستم آبرسانی پیشرفته بوده، اکنون در میان توده‌های سنگ حاصل از انهدام فضاهای معماری، شالوده دیوارها و ستون سنگ‌های متعدد برجای مانده است.
این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی افزود: گویا متولیان در گذشته قصد حفاظت و ساماندهی آن محوطه ارزشمند را داشته‌اند، زیرا با صرف هزینه‌های سنگین راه‌های سنگ فرش منتهی به سنگ‌نگاره‌ها را احداث کرده‌اند اما در حال حاضر نه تنها فاقد تسهیلات رفاهی و راهنما است بلکه یک نفر نگهبان هم نیست تا از ازدحام گوسفندان و خرابکاران جلوگیری کند.
وی تصریح کرد: با صرف هزینه نه چندان زیاد می‌توان آن محوطه را به صورت یک سایت موزه پر محتوا درآورد و با فروش بلیط آن را درآمدزا کرد و رونق بخشید. در بازدیدهایی که از یادمان‌های این چنینی به خصوص آثار ارزشمند و افتخارآمیز خوزستان داشتم این پرسش مطرح می‌شود که چرا در پاسداری از اسناد هویت‌مان همت نمی‌کنیم؟
لباف خانیکی عنوان کرد: این مجموعه تاریخی نفیس و ارزشمند ۱۵ دی‌ماه سال ۱۳۱۰ به شماره ۱۳۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
انتهای پیام