دشت‌های وسیع این استان پهناور از گذشته‌های دور مکان مناسبی برای دویدن و خرامیدن این گونه زیبا بوده است. تعدد جمعیت این گونه در مناطق مختلف استان سبب شده که وجه تسمیه نامی برای آن بوده واز این رو نام برخی مناطق در این استان به واسطه زیست آهوها، مزین به نام این گونه زیبا باشند.
حتی گفته می‌شود که در سفر تاریخی امام رضا(ع) به مرو و خراسان، امام از جغرافیای استان عبور کرده و گفته می‌شود احتمالا ملقب شدن آن حضرت به ضامن آهو در این جغرافیا و شاید در منطقه "آهوان" در نزدیکی سمنان امروز بوده باشد.
رئیس پارک ملی کویر از این پارک ملی به عنوان یک زیستگاه با امنیت بالا نام برد و گفت: در گذشته دیدن جبیر اگرچه در این زیستگاه ممکن بود اما از فاصله‌های بسیار دور میسور بود.
رضا شاه حسینی مقدم در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: با توجه به افزایش جمعیت حیات‌وحش در این زیستگاه و از جمله بعد از احیای زیستگاه گور خر ایرانی در این پارک، جمعیت جبیرها نیز نه تنها افزایش یافته بلکه به دلیل احساس امنیت بیشتر و تعدد حیات وحش، از فاصله‌های بسیار کم هم قابل مشهده است.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا در ارتباط با نقش احیای زیستگاه گورخر ایرانی در جمعیت دیگر حیات‌وحش این زیستگاه مهم، با بیان اینکه در گذشته جبیر را از فاصله چند کیلومتری می شد دید ادامه داد: در حال حاضر در برخی مناطق پارک ملی کویر نظیر جاده سنگفرش حتی در فاصله ۱۰ متری هم می‌توان این گونه زیبای آهو را دید.
این محیط‌بان طبیعت با بیان اینکه در گذشته جبیرها از ما فرار می‌کردند خاطرنشان کرد: بعد از آمدن گورخرها به پارک ملی کویر و راحت‌تر بودن این گونه با انسان، کم کم گریز جیبر از ما نیز کمتر شد و در حال حاضر در فاصله کمی هم می‌توان گله های جبیر را در پارک ملی کویر مشاهده کرد.
وی بخشی از شکل‌گیری چنین خصوصیتی را نتیجه در کنار هم قرار گرفتن جبیرها با گله‌های گور ارزیابی و تصریح کرد: از طرف دیگر افزایش جمعیت این دو گونه در پارک ملی کویر امیدها به بازگشت یوزپلنگ آسیایی به این زیستگاه را بیشتر کرده است.
رئیس پارک ملی کویر با بیان اینکه دهه‌ها است که یوزپلنگی در این زیستگاه مشاهده نشده ادامه داد: امیدواریم با توجه به افزایش جمعیت حیات‌وحش طعمه و غنای بالای پوشش گیاهی و منابع آبی و همچنین امنیت بالای زیستگاه در آینده شاهد بازگشت گربه‌سانانی نظیر یوز به این زیستگاه نیز باشیم چرا که جبیر یکی از مهمترین طعمه‌های یوزپلنگ آسیایی است.
وی افزایش جمعیت جبیر، گورخر آسیایی و دیگر حیات‌وحش در این زیستگاه حفاظت شده را فرصت مناسبی برای توسعه گردشگری ارزیابی کرد و گفت: علاقه‌مندان به حیات وحش می‌توانند از فاصله نزدیک بسیاری از حیات‌وحش را در پارک ملی کویر ببینند.
افزایش ۲۰ درصدی جمعیت جبیرها در پارک ملی کویر
وی از افزایش بیش از ۲۰ درصدی جمعیت جبیرها در پارک ملی کویر خبر داد و اظهار کرد: برآوردهای ما گویای این است که طی این مدت جمعیت جبیرهای پارک ملی کویر یک پنجم افزایش یافته است.
رئیس پارک ملی کویر از این پارک ملی یادآوری کرد: در حال حاضر بالغ بر ۶۰۰ راس جبیر در این زیستگاه زیست می‌کند.
شاه‌حسینی در پاسخ به پرسش ایسنا در ارتباط با منابع آبی پارک ملی کویر نیز خاطرنشان کرد: خوشبختانه با تلاش‌های سازمان محیط‌زیست استان و شهرستان منابع آبی متعددی در منطقه ایجاد شده و از این رو هیچ مشکلی از بابت تامین آب در این زیستگاه وجود ندارد. ضمن اینکه طی این چند سال به برکت بارش های گاه گاهی و حفاظت مناسب از منطقه شاهد بهبود پوشش گیاهی در این زیستگاه هستیم.
وی با بیان اینکه هر زیستگاهی که از سه مولفه آب، علوفه و امنیت برخوردار باشد، جمعیت علف‌خواران در آن رشد می‌کند ادامه داد: پارک ملی کویر از غنای قابل توجهی در هر سه مولفه آب، علوفه و امنیت برخوردار است.
وجود ۹۰ آبشخور و ۳۰ دهنه چشمه دائمی در پارک ملی کویر
رئیس پارک ملی کویر از این پارک ملی از وجود ۳۰ دهنه چشمه دائمی در پارک ملی کویر خبر داد و اظهار کرد: در مجموع بیش از ۹۰ دهنه آبشخور در این زیستگاه وجود دارد لذا دغدغه‌ای بابت تامین آب مورد نیاز حیات‌وحش وجود ندارد.
شاه‌حسینی همچنین از وجود سه منبع ۷۰ هزار مترمکعبی در پارک ملی کویر خبر داد و گفت: علاوه بر این‌ها با حمایت محیط‌زیست استان سمنان امسال دو منبع ۲۰۰ هزار لیتری ذخیره آب نیز در پارک ملی کویر ایجاد کردیم.
اگر چه در برخی از مناطق و زیستگاه های استان محل امنی برای زیست حیات‌وحش مختلف و از جمله برای جبیرها و آهوها وجود دارد، اما هنوز هم در برخی از مناطق و زیستگاه‌های استان شکار حیات وحش و از جمله شکار آهو نیز وجود دارد.
شوربختانه شکار آهو با موتورسیکلت یکی از روش های مرسوم و البته غیرانسانی شکار حیات وحش و از جمله آهو در کشور و از جمله در برخی مناطق استان سمنان است.
در ان روش ناجوانمردانه، شکارچیان متخلف پس از تعقیب طولانی‌مدت آهو با موتورسیکلت و دواندن آنها تا سرحد مرگ، به شکار آنها مباردت می‌ورزند.
آهوها معمولا بنا به طبیعت خود در حین تعقیب توسط سرنشینان موتورسیکلت‌های پرقدرت، فرار کرده اما بعد از چند کیلومتر فرار و تعقیب و گریز، ناچار خسته و ناتوان شده و شکارچیان در این مواقع، به شکار و یا زنده گیری آنها دست می زند.
کالبدشکافی‌های پیشین در اینگونه شکارها گویای این است که آهوها به دلیل دویدن های متوالی و تعقیب و گریز از سوی موتورسیکلت ها دچار پارگی طحال و پرخونی ریه شده و سرانجام در برابر موتورسیکلت‌های شکارچی ناچار به تسلیم و متعاقب آن مرگ تدریجی می‌شوند.
شهرستان های مختلفی از استان پهناور سمنان از جمله سمنان، دامغان، شاهرود، سرخه و...از دیرباز زیستگاه گونه های متعددی از آهو بوده و هستند.
به مخاطره افتادن چرخه حیات با تداوم شکار
امیرعبدالهیان،از دوستداران محیط‌زیست در دامغان در گفت‌وگو با ایسنا بر لزوم فرهنگسازی در خصوص اهمیت جمعیت حیات‌وحش و نقش آنها در بهبود اقتصاد مردم تاکید کرد و گفت: شکار حیات وحشی همچون آهو با موتورسیکلت از روش های ناجوانمردانه شکار است و باید شکارچیانی که از این روش استفاده می کنند برخوردی شدیدتر شود.
این عضو تشکل زیست‌محیطی "جمعیت اتحاد سبز"دامغان با بیان اینکه جمعیت آهوها در دامغان در گذشته بسیار بیشتر بوده ادامه داد: کاهش جمعیت آهوها می‌تواند چرخه حیات در این زیستگاه‌ها را با خطر مواجه کند.
وی اضافه کرد: با از بین رفتن برخی از حیات وحش و از جمله آهو، زنجیره حیات در زیستگاه‌های ما از بین می‌رود.
این فعال زیست‌محیطی گفت: برخی از شکارچیان غیرمجازی که از طریق موتورسیکلت‌های پرسرعت به شکار برخی حیات وحش از جمله آهو می‌پردازند در ایام تعطیل و یا ساعات کم تردد و از جمله در شب به شکار می‌پردازند.
وی به تعداد کم محیط‌بانان در همه کشور اشاره و تصریح کرد: علی‌رغم تلاش ماموران محیط زیست، به علت کمبود نیرو و امکانات، امکان پوشش همه زیستگاه‌ها وجود ندارد و همین زمینه را برای شکار در برخی مناطق فراهم می‌کند.
وی تاکید کرد: باید ادارات حفاظت محیط زیست از علاقمندان به حیات وحش و همیاران طبیعت و خصوصا مردم بومی در راستای حفاظت بهتر از حیات وحش استفاده کنند.
به گزارش ایسنا - جبیر یکی از گونه‌های آهو محسوب می‌شود. اگر چه این گونه تفاوت‌هایی نیز با آهو دارد و از تفاوت‌های بین آنها می‌توان به تفاوت ظاهری اشاره کرد.
جبیر و از جمله جبیرهای ماده از شاخ‌های نازک و بلند برخوردارند و این در حالی‌ست که ماده‌آهوها معمولاً شاخ ندارند. شاخ جبیرهای نر قوس زیادی ندارد و قدری موازی به نظر می‌رسند. خمیدگی انتهای شاخ نیز به طرف جلو متمایل است. بر روی شاخ‌های آهو و جبیر نر، گره‌هایی وجود دارد ولی نمی‌توان به وسیله آنها سن حیوان را تشخیص داد.
جبیرها موهای کوتاه به رنگ زرد تیره متمایل به قرمز دارند و زیر بدن و کفل‌های آنها نیز سفید است. ضمن اینکه برخلاف آهوان موهای دم نسبتاً بلند وسیاه رنگ است.
ترغیب مردم بومی به حفاظت از حیات وحش در سایه رونق اقتصادی
به هر حال فارغ از وجوه اشتراک و افتراق آهو و جبیر و یا دیگر حیات‌وحش، همه حیات‌وحش در یک چیز مشترک‌اند و آن جمال ذاتی و زیبایی طبیعت با آنها است.
بی‌تردید طبیعت خالی از حیات‌وحش با زیستگاه بیابانی و دشت‌هایی که در زیر سم آهوان و جبیرها پرطنین‌تر از همیشه است و یا با کوهستانی که هر بار غرش یک گربه‌سان در اشگفت‌ها و غارهای آن طنین‌انداز می‌شود تفاوت بسیار دارد؛ تفاوتی که اگر، مسوولان ذی‌ربط، برنامه جامع‌ای برای آن داشته باشند می‌تواند در اقتصاد مردم آن دیار نیز خود را به روشنی نشان دهد چرا که غنای این زیستگاه‌ها می‌تواند بهانه‌ای برای پاگرفتن صنعت پردرآمد گردشگری در آن منطقه باشد.
به هر روی؛ مناظر طبیعی دل‌فریب یا گونه‌های گیاهی و جانوری منحصر به فرد، محرک‌های خوبی برای توسعه گردشگری هستند
اگر چه گردشگری تا مادامی که سطح استفاده گردشگران بیشتر از توان و ظرفیت محیط نباشد سودمند است اما به هر روی توسعه گونه‌ای از گردشگری پایدار که همزمان به محیط‌زیست نیز بیاندیشد می‌تواند اقتصاد مردم مناطق همجوار زیستگاه‌ها را نیز متحول و رغبتی دوچندان برای حفاظت از زیستگاه‌ها در مردمان بومی ایجاد کند.
انتهای پیام