در ۴ دهه گذشته جامعه سینمایی کشور تلاش کرده است که بخشی از تاریخ ارزشمند ایران در دوران دفاع مقدس را به بهترین شکل به تصویر بکشد و می‌توان گفت که بی‌شک غبارزدایی از تاریخ دفاع مقدس یکی از وظایف سینما در این دوران است.
به این دلیل که تاریخ دفاع مقدس در این سرزمین ماندگار است و سینما در ارائه تصویری از آن نقشی اساسی داشته و دارد به معرفی تعدادی از فیلم‌های شاخص دفاع مقدس که در جشنواره‌های مختلف درخشیده‌اند، می‌پردازیم.
از کرخه تا راین
از کرخه تا راین فیلمی به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا است. این فیلم که محصول سال ۱۳۷۱ است به سرنوشت قربانیان بمب‌های شیمیایی در جنگ ایران و عراق می‌پردازد. این فیلم اولین همکاری فیلمی ایران و آلمان است که توانست در یازدهمین جشنواره فیلم فجر با استقبال خوبی مواجه شود. از جوایز آن می‌توان به بهترین فیلم، برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و دیپلم افتخار بازیگر نقش مکمل مرد و بهترین موسیقی متن، برنده سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی اشاره کرد.
کیمیا
کیمیا محصول ۱۳۷۳ به کارگردانی احمدرضا درویش است. داستان فیلم درباره رضا است که پس از گذشت ۹ سال هنگامی که از اسارت آزاد می‌شود، پی می‌برد همه اعضای خانواده‌اش را از دست داده است. حال او در جست‌وجوی تنها باز مانده خود، فرزندش است. کیمیا فرزند رضا، نزد شکوه در مشهد زندگی می‌کند. این فیلم در سیزدهمین جشنواره فیلم فجر برنده جایزه ویژه هیات داوران، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد، سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه و بهترین صدابرداری شد.
دوئل
فیلم دوئل به نویسندگی و کارگردانی احمدرضا درویش تولید سال ۱۳۸۲ است. دوئل داستان جذابی دارد؛ در بحبوحه جنگ ایران و عراق، گاوصندوقی وجود دارد که عده‌ای از نیروهای دولتی مدعی‌اند در آن اسناد بسیار مهمی نگهداری می‌شود. ماجراهای مختلفی بر سر این صندوق شکل می‌گیرد و شخصیت اصلی نیز که سعی‌اش حفظ صندوق است، اسیر می‌شود. این فیلم موفق به کسب جوایز زیادی از جشنواره فیلم فجر مانند برنده بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین کارگردانی و جلوه‌های ویژه شده است.
شیار۱۴۳
شیار ۱۴۳ فیلمی به کارگردانی و نویسندگی نرگس آبیار و تهیه‌کنندگی محمدحسین قاسمی و ابوذر پورمحمدی محصول سال ۱۳۹۲ است. شیار ۱۴۳ یکی از محدوده‌هایی است که در منطقه جنگی، برای مین یابی و یافتن اجساد کشته شدگان در جنگ مورد تفحص و کاوش قرار می‌گیرد. فیلم شیار۱۴۳ مورد استقبال طیف‌های مختلف مردم قرار گرفت و در بیش از ۳۰ جشنواره بین‌المللی حضور یافت و ۱۶ جایزه بین‌المللی دریافت کرد. برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران از جوایز مهمی بود که این فیلم به دست آورد.
ایستاده در غبار
ایستاده در غبار فیلمی به کارگردانی و نویسندگی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی حبیب‌الله والی‌نژاد محصول سال ۱۳۹۴ سازمان هنری رسانه‌ای اوج است. این فیلم در ژانر مستند درام و جنگی به زندگی یکی از سرداران سپاه پاسداران در جنگ تحمیلی می‌پردازد. جایزه بهترین فیلم، سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، بهترین طراحی صحنه و لباس و بهترین جلوه‌های ویژه میدانی و جلوه‌های ویژه بصری از مهمترین جوایز این فیلم در جشنواره فجر بود.
ویلایی‌ها
ویلایی‌ها فیلمی به کارگردانی منیر قیدی و تهیه‌کنندگی سعید ملکان است که در واپسین روزهای اردیبهشت ۱۳۹۵ کلید خورد. این فیلم داستان زنانی است که در حوالی جبهه‌های جنگ در یک شهرک حضور داشتند و شرایط دشواری را تجربه می‌کردند. منیر قیدی، برنده سیمرغ بلورین استعداد درخشان بهترین فیلم اولی؛ ثریا قاسمی، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن و محمد قاسمی، برنده سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه بصری را از آن خود کردند.
تنگه ابوقریب
تنگه ابوقریب به نویسندگی و کارگردانی بهرام توکلی در سال ۱۳۹۶ تولید شد. داستان فیلم روایتی از دفاع گردان عمار یاسر، لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله در برابر لشکرکشی رژیم بعث به فکه و شرهانی است. از جوایز این فیلم می توان به سیمرغ بلورین بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین چهره‌پردازی، بهترین جلوه‌های ویژه میدانی از جشنواره فیلم فجر و همچنین جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردان از پانزدهمین جشنواره فیلم مقاومت اشاره کرد.
دسته دختران
دسته دختران فیلمی به کارگردانی منیر قیدی است که نخستین بار در ۱۵ بهمن ۱۴۰۰ در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. این فیلم راوی مقاومت و ایثار زنان در روزهای پرتلاطم ابتدایی جنگ است و با بازسازی تصاویر زنده و مستند از نبرد خانه به خانه خرمشهر، اولین تصویر سینمایی با نگاه زنانه از آن مقاومت را خلق کرده است. از جوایز و دستاوردهای این فیلم می‌توان بهترین جلوه‌های بصری و دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل زن در چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر اشاره کرد.
انتهای پیام