مریم پیرتاج در گفت‌وگو با ایسنا در مورد انیمیشن‌ها و تاثیر آنان روی کودکان اظهار کرد: این مورد و تاثیرات آن در سه مبحث رشد ذهنی کودکان، معرفی انیمیشن‌ها و تاثیرات مثبت و منفی این برنامه‌ها و نکاتی برای والدین برای نظارت کامل بر روی یادگیری کودکان قابل طرح است.
وی افزود: انیمیشن‌ها در قالب بازی‌های رایانه‌ای و یا کارتون‌ها می‌توانند تاثیر زیادی روی شخصیت کودکان داشته باشند؛ حتی این تاثیر می‌تواند اثر خوبی بر روند یادگیری آن‌ها داشته باشد که شامل افزایش مهارت‌های شناختی مانند مهارت دیداری، فضایی و مهارت تقویت حافظه می‌شود.
این روانشناس خانواده بیان کرد: تاثیرات منفی و مثبت انیمیشن‌ها روی کودکان بسیار بیشتر از نوجوانان و جوانان است چراکه در این سن کودکان در حال آموزش شیوه و اصول زندگی کردن هستند و این برنامه‌ها تاثیر بسیار زیادی بر شکل گیری شخصیت کودکان دارند.
پیرتاج ادامه داد: کودکان در سنین پایین تر قادر به تفکیک دنیای واقعی و غیرواقعی نیستند و نمی‌توانند خوب را از بد به درستی تشخیص دهند. آنان قدرت استدلال نداشته و بلافاصله از شخصیت‌های انیمیشن‌ها همانندسازی و الگوبرداری می‌کنند.
وی تصریح کرد: در بسیاری از موارد انیمیشن‌ها باعث فرهنگ سازی هم شده، اما از طرفی به دلیل اینکه بیشتر انیمیشن‌ها ایرانی نیستند با دوری از فرهنگ ایرانی روی رفتار کودکان تاثیرگذارند و به دلیل اثرگذاری مثبت و منفی در رفتار کودکان والدین باید در انتخاب کارتون‌هایی که کودک می‌بیند دقت بالایی به خرج دهند.
پیرتاج بیان کرد: انیمیشن‌ها باید متناسب با فرهنگ و ارزش‌های خانوادگی و رده سنی کودکان انتخاب شده که باعث شکوفایی استعدادها و توانایی‌ها شوند و والدین باید سعی کنند در تماشای انیمیشن‌ها همراه بوده و به بررسی رفتار کودک پرداخته و سؤالات و شک و شبهه آنان را حین تماشا رفع کنند.
وی با بیان اینکه گاهی والدین با گوشزد کردن برخی موارد، کودکان را از خطراتی که ممکن است با آن مواجه شوند دور می‌کنند، اظهار کرد: یکی دیگر از تاثیرات کارتون و انیمیشن بر کودکان فعال کردن ذهن آنان است. به قول جان لاک " کودکان یک لوح سفید هستند که بیشترین یادگیری در آنان از طریق فعالیت‌های دیداری و بصری صورت می‌گیرد" پس با مشاهده انیمیشن‌ها یادگیری افزایش می‌یابد.
این روان درمانگر کودکان ادامه داد: گاهی حتی این تاثیر به اندازه‌ای زیاد است که در آموزش مهدهای کودک از انیمیشن‌ها استفاده می‌شود چراکه مشاهده انیمیشن روحیه کودکان را تقویت کرده و با تماشای کاراکترهای داستان همزادپنداری کرده و خود را در جایگاه این شخصیت‌ها تصور می‌کند.
پیرتاج بیان کرد: تماشای انیمیشن باعث خالی شدن استرس و اضطراب کودکان شده و تقویت روحیه و افزایش اعتماد به نفس برای رشد کودکان را دربردارد که بسیار حائز اهمیت است. در حقیقت انیمیشن‌ها به خاطر گستردگی و تنوع موضوعی بسیار قابل اندیشیدن هستند و هر برنامه‌ای را با هر موضوعی نباید در اختیار کودکان قرار داد.
وی ادامه داد: از طرفی تاثیرات منفی انیمیشن‌ها باعث بروز یک سری مشکلات جسمانی شده و کم تحرکی را به دنبال دارد چراکه وقتی کودکان بخواهند ساعات زیادی را صرف نشستن جلوی تلویزیون کنند مشکلات مختلفی برای سلامتی آنان به وجود آمده که شامل کم تحرکی، اضافه وزن و ضعیفی چشم‌هاست.
این روانشناس تصریح کرد: گاهی کودکان چنان غرق در تماشای انیمیشن‌ها هستند که اختلالی در روند غذا خوردن آنان به وجود می‌آید و همین امر باعث کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی در بدن کودک می‌شود و نکته مهم دیگر این است که باید والدین مراقب بوده که در حد سن کودکان انیمیشن‌ها را در اختیار کودک قرار دهند و در این مورد نظارت کامل داشته باشد.
پیرتاج تصریح کرد: تشدید خشونت و پرخاشگری نیز از جمله رفتارهایی است که در پی مشاهده انیمیشن‌ها رخ می‌دهد و از طرفی تماشای بیش از حد انیمیشن منفی باعث می‌شود احساساتی چون همدلی در رفتار کودکان شکل نگیرد و همین امر باعث می‌شود رفتارهای بدون قاعده و غیرمتعارف و حتی ممکن است به صورت بی ادبانه در مقابل والدین نشان دهند.
وی افزود: با پیشرفت تکنولوژی برای تمام سنین انیمیشن‌های متفاوتی طراحی شده که کودکان با دیدن و تماشای آن به توانایی‌های خود پی می‌برند. از طرفی ترویج پرخاشگری و خشم در کودکان عواقب وحشتناکی به دنبال دارد که در این مورد نباید از نقش خانواده‌ها غافل شد.
وی با بیان اینکه به طور مثال؛ انیمیشن شکرستان که سال‌هاست در حال پخش است، حکایت‌ها و پندهایی نهفته و نکات ارزنده‌ای دارد که والدین باید به آن دقت کنند، بیان کرد: مدت زمان تماشای انیمیشن مهم است. بیش از یک یا دو ساعت در طول روز و یا سه تا چهار ساعت در طول هفته نباید بیشتر کودکان را برای تماشای برنامه‌ها آزاد گذاشت.
این روان درمانگر کودکان با بیان اینکه وابستگی‌های بیش از حد می‌تواند تاثیری روی رفتار آنان داشته باشد، اظهار کرد: والدین برای اینکه کودکان خود را از انجام فعالیت‌های دیگر بازدارند نباید از اهرم انیمیشن استفاده کنند.
والدین نقش تربیتی خود را از یاد نبرند
وی با بیان اینکه در انتخاب انیمیشن باید توان کودک و سن آنان را درنظرگرفته تا بتوانند استفاده لازم را ببرند، افزود: مشاهده انیمیشن‌ها در کودکان باعث می‌شود سن یادگیری در آنان کاهش یابد.
پیرتاج با بیان اینکه مشاهده تلویزیون و برنامه‌های انیمیشنی سبب می‌شود فرزندانمان یادگیری را زودتر از مدرسه آغاز کنند، بیان کرد: ذهن کودک در حال رشد بوده و حس کنجکاوی او نیز بیش از اندازه است. کودک از راه دیدن و شنیدن بسیاری از مطالب را فرامی‌گیرد و تاثیر انیمیشن‌ها با تقلید و یادگیری بر ذهن کودکان خواهد بود.
وی ادامه داد: گاهی شخصیت‌ها یا کاراکترهای کارتونی از مشورت بهره می‌گیرند و همین امور باعث می‌شود کودکان الگو بگیرند، اما در همه این موارد، جمله کلیدی این است که نقش تربیتی برعهده والدین است و نه رسانه.
این روانشناس بیان کرد: هرچقدر سن کودک کمتر باشد در مقابل آن تاثیر انیمیشن‌ها شدیدتر است. والدین باید توجه داشته باشند که نقش تربیتی برعهده آن‌هاست و لازم است بر چگونکی استفاده از رسانه‌ها روی فرزندان خود نظارت کنند.
وی یادآور شد: هدف ساخت بسیاری از برنامه‌ها تجاری بوده و سازندگان کمتر به جنبه‌های تربیتی توجه دارند که در این زمان نقش پدر و مادر پررنگ می‌شود و باید با درنظرگرفتن مضرات و مزایای این برنامه‌ها آن‌ها را برای فرزند خود تهیه کنند.
انتهای پیام