امروز ۱۶ بهمن‌ماه، اولین روز از «همایش بین‌المللی تربیت معنوی و سلامت معنوی از منظر امام علی(ع)» با حضور اندیشمندان داخلی و خارجی، در مرکز همایش‌های پیامبر اعظم(ص) دانشگاه اصفهان برگزار شد.

در این همایش، اندیشمندان به ارائه جدیدترین پژوهش‌ها و نظرات خود در زمینه سلامت و تربیت معنوی از منظر امام علی(ع) پرداختند. در بخشی از این کنفرانس علی کلاهدوزان، عضو هیئت علمی روانشناسی دانشگاه اصفهان به معرفی و شرح نظریات  استیون هیز(Steven Hayes)، استاد روانشناسی در دانشگاه نوادا آمریکا پرداخت.

در ابتدا، در پیامی ویدئویی، استیون هیز خطاب به شرکت کنندگان حاضر در کنفرانس گفت: امیدوارم روزی بتوانم از نزدیک با شما دیدار داشته باشم و ارتباطی برقرار کنم.

 وی به قدردانی از پژوهشگران ایرانی پرداخت و ادامه داد: من کارهایی را که توسط پژوهشگران فارسی زبان در زمینه روانشناسی اکت(ACT) انجام می‌شود را طی سال‌های گذشته جمع‌آوری کرده‌ام و باید بگویم از سوال‌های جالبی که  در این زمینه مطرح می‌شود، تحت تاثیر قرار گرفته‌ام، به طور خاص سوالاتی که در مورد تطبیق دادن مدل انعطاف‌پذیری روانی با فرهنگ فارسی زبان‌ها مطرح می‌شود.  

وی ادامه داد: این را فراموش نکنیم که ابتدا این سنت‌های مذهبی و عرفانی بودند که به جامعه بشریت وارد شدند و من معتقدم که اگر اجازه دهیم سنت‌های فرهنگی و مذهبی به ما یاد دهند که چطور فرآیندهای تغییر را در یک جامعه پیاده کنیم، خواهیم توانست به شکل مفیدی با یکدیگر همکاری کنیم. باید یاد بگیریم که چطور می‌توانیم در راستای توانمندسازی بشر در برابر مشکلات به سنت‌ها و فرهنگ‌های انسان‌ها احترام بگذاریم.  

پس از این پیام ویدئویی، علی کلاهدوزان، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان به معرفی استیون هیز و مدل روانشناسی او پرداخت و نیز ارتباط میان معنویت و روانشناسی از منظر هیز را بیان کرد.

کلاهدوزان در این رابطه خاطر نشان کرد: معنویت از عالم بالا و معناست و وظیفه عالِم تفسیر و تبیین علوم الهی است و یکی از ارکان مهم در تفسیر و تبیین علوم الهی، پیدا کردن فرایندهای علوم تبیین است.  

سپس وی به تاثیر معنویت در علم روانشناسی و به طور خاص به یکی رویکردهایی که در  حوزه روانشناسی امروز به نام روانشناسی اکت، (acceptance and commitment therapy)؛ درمان‌های مبتنی بر پذیرش و تعهد، اشاره کرد.

وی ادامه داد: این رویکرد سی سال پیش با مقاله‌ای به‌نام،making sense of spirituality آغاز شد و در آن، هیز دو تئوری بنیادین را مطرح کرد. ایشان نویسنده ۴۷ کتاب و ۶۷۵ مقاله است و به‌عنوان سی امین فرد تاثیرگذار در حوزه روانشناسی در  دنیا شناخته می‌شود.  

کلاهدوزان در تصریح تئوری هیز و ارتباط آن با معنویت گفت: ما در درون مشکلات و استرس‌های خود می‌توانیم معنویت را بیابیم. معنویت یعنی اینکه ما یاد بگیریم چطور از رنج‌هایی که می‌کشیم و انتخاب‌هایی که می‌کنیم، آگاهی داشته باشیم. ما در متون دینی می‌بینیم که حتی اولیا خداوند هم در زندگی به چالش‌های بزرگی دچار می‌شدند؛ مانند حضرت مریم که از شدت سختی در مواجه با افترا و فشاری که از سوی قومشان می‌دیدند از خداوند تقاضای مرگ کردند، یا یونس پیامبر که قوم خودش را ترک کرد. در مثالی دیگر، یعقوب پیامبر که از غم از دست دادن فرزندش چشم‌های خودش را از دست داد یا پدر ما، حضرت آدم که خطایی کرد و میوه ممنوعه را خورد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان معنویت را یک ابزار کارآمد برای انسانها دانست و افزود: برای درک این امر اولین قدم تشخیص تفاوت میان روح و ماده است. روح آن چیزی است که لبه و مرز و مکان و زمان ندارد. از طریق مولفه‌ای به نام آگاهی است که ما می‌توانیم با روح، غیر ماده  و با خداوند ارتباط برقرار کنیم. این چنین است که «من عرف نفسه، فقد عرف ربه»؛ هر کس خودش را شناخت، خدای خودش را هم می‌شناسد.  

وی در پایان به سه نوع  شناخت از خود اشاره و خاطر نشان کرد:  نوع اول شناخت از خود، conceptualized self نام دارد، نوعی خود مفهوم‌سازی شده و به عبارتی آن چیزی است که شما در رابطه با ویژگی‌ها و خصوصیات خود به یاد می‌آورید. نوع دیگر ongoing awareness نامیده می‌شود و آگاهی مستمری است که شما به یاد دارید و نوع سوم نوعی از آگاهی است که می‌گوییم ما از درون آگاهی داریم و مشاهده می‌کنیم و به شکلی به این امر که آگاهی داریم نیز واقف هستیم. در نتیجه می‌توان خود را در حال مشاهده کردن مشاهده کرد که به این self observer می‌گویند. در این نوع از آگاهی، خودِ مشاهده‌گر همیشه از نقطه مشخصی از درون‌مان به ما گزارش می‌دهد، این همان نقطه‌ای است که ما می‌توانیم با خداوند ارتباط برقرار کنیم. به عبارتی از طریق این نقطه است که می‌توانیم به مفاهیمی مانند غیب و خداوند (که با چشم و گوش ظاهر قابل دیدن و شنیدن نیستند)، ورود پیدا کنیم.

انتهای پیام