داریوش پایسته در گفتوگو با ایسنا با اشاره به ادعاهای ضدایرانی اخیر الهام علیاف، رئیس جمهور آذربایجان، اظهار کرد: از بعد از استقلال جمهوری آذربایجان از شوروی و به قدرت رسیدن حیدر علیاف، رئیس جمهوری سابق این کشور، ارتباطات تنگاتنگی بین او و ایران به وجود آمد و حتی بارها به رئیس جمهور وقت ایران پیشنهاد داده بود که ایران به نفع جمهوری آذربایجان وارد جنگ با ارمنستان شود. در آن زمان آذربایجان به لحاظ اقتصادی و نظامی در جایگاهی پایینتر از ارمنستان قرار داشت و ایران هم هرچند وارد جنگ با ارمنستان نشد، اما به آذربایجان کمکهایی کرد.
وی با بیان اینکه در آن زمان حیدر علیاف در برابر ارمنستان دچار نوعی حقارت شده بود و نمیتوانست پاسخگوی مردم و آرمانهای کشورش باشد، افزود: به نظر من اکنون هم واکنشهای اخیر الهام علیاف ریشه در همین حقارت خانوادگی او دارد و در مورد مسائل داخلی کشورش از جمله موضوعات اقتصادی و فرهنگی احساس ضعف میکند. این ضعف ایجاب میکند که آذربایجان همواره یک دشمن خارجی داشته باشد و همین باعث شده است که امروز آذربایجان علاوه بر ارمنستان، با ایران هم سر جنگ داشته باشد.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با بیان اینکه از دیگر دلایل دشمنی علیاف با ایران این است که بوی نفت به مشام او خوش آمده است، عنوان کرد: همچنین از نفوذ اقتصادی و سیاسی اسرائیل و ترکیه در آذربایجان نیز نباید غافل شد. اسرائیل دکترین پیرامون را در دستور کار دارد، به این معنا که به دنبال مهار ایران به وسیله کشورهای پیرامون است و آذربایجان نیز یکی از کشورهایی است که اسرائیل میخواهد از آن در راستای مقابله با ایران استفاده کند. ترکیه نیز همواره سنگاندازیهایی در روابط ایران و جمهوری آذربایجان داشته است و حتی جالب است بدانید در دولت سازندگی ما در کنسرسیوم نفت آذربایجان سهم ۱۰ درصدی داشتیم که به مرور زمان سهم ایران به ترکیه واگذار شد.
پایسته با اشاره به نقش ترکیه در ترغیب علیاف به گزافهگویی علیه ایران، بیان کرد: ترکیه همواره به دنبال این بود که سرزمین به هم پیوستهای به نام دالان تورانی که از خودش شروع میشود و تا جنوب چین ادامه دارد را ایجاد کند و از این طریق بتواند بین اروپا و آسیا حائل شود به منافع اقتصادی و نظامی خود دست یابد و امپراطوری فروپاشیده شده عثمانی را در قالب امپراطوری کشورهای ترک احیا کند.
وی ادامه داد: ترکیه در پی ایجاد یک مسیر زمینی است که این کشور را مستقیما به آذربایجان متصل کند و سپس هم سرزمین مد نظر خود را تا جنوب چین امتداد دهد. از طرفی ارمنستان یکی از موانع ایجاد دالان تورانی است و ترکیه برای اجرای این نقشه خود نگاهی به آذربایجان ایران هم دارد. به همین دلیل ترکیه جمهوری آذربایجان را با خود همپیمان و متحد کرده است. لذا رد پای ترکیه در تحریک علیاف به طرح ادعاهای ضدایرانی را میتوان به طور پررنگی دید.
این تحلیلگر مسائل بینالملل اضافه کرد: اما ایران نسبت به این نقشه ترکیه آگاه است، لذا اکنون منافع ملی و هدفگذاری جمهوری اسلامی برای ایجاد کریدور زمینی بین ایران و اروپا از طریق ارمنستان و انتقال انرژی به اروپا، ایجاب کرده است که روابط خود با ارمنستان را گسترش دهیم. از طرف دیگر ترکیه و آذربایجان به دنبال اختلال در ایجاد این کریدور و ساخت گذرگاهی بین خودشان هستند و همین باعث شده است که پای ایران هم به این مناقشات باز شود و اکنون علیاف میخواهد این موضوع را با ایران حل و فصل کند و مانع از ورود ایران به مسائل بین ارمنستان، آذربایجان و ترکیه شود، اما ایران هرگز چنین اجازهای را به او نخواهد داد و منافع ملی را به هر چیزی ترجیح میدهد.
پایسته با بیان اینکه به نظر میشود اکنون رابطه بین ایران و آذربایجان پایان یافته است، گفت: خیانتهایی که جمهوری آذربایجان به ایران کرد و از طریق مرزهای خودش باعث نفوذ عوامل صهیونیستی به کشور ما شد و هیچ گونه حراستی از مرزهای ۳۰۰ کیلومتری خودش با ایران نکرد، باعث شده است که دیگر روابط ایران و آذربایجان تمام شده تلقی شود و روابط باقی مانده در حد روابط کنسولی است.
وی افزود: ایران تا کنون به دلیل رعایت حسن همجواری و همچنین داشتن دین مشترک با آذربایجان، بیش از حد با این کشور مماشات داشته است، اما ایران این کار را تا جایی ادامه میدهد که منافع ملی ضرر نبیند، اکنون به نظر میرسد ایران در حال پایان دادن به این مماشات است و احتمالا از حالا به بعد شاهد تغییراتی در روابط با جمهوری آذربایجان باشیم.
انتهای پیام