دکتر رضا دواساز ایرانی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به چگونگی خودمراقبتی و نقش آن در ارتقای سلامت روان جامعه اظهار کرد: نتایج پیمایش ملی سلامت روان کشور نشان می‌دهد کمتر از یک سوم افرادی که مبتلا به اختلالات روان‌پزشکی هستند، خدمات کافی دریافت می‌کنند و در بسیاری از موارد، افراد گمان می‌کنند که مشکلات آن‌ها خود به خود و بدون مداخلات بهداشتی و درمانی، برطرف می‌شود.

وی افزود: سازمان جهانی بهداشت، رویکرد ترکیبی بهینه در حوزه خدمات سلامت روان را در قالب هرمی توصیف می‌کند که قاعده آن را خود مراقبتی تشکیل می‌دهد، به این معنا که کم هزینه‌ترین و فراگیرترین نوع خدمات را خدماتی معرفی می‌کند که در چارچوب آن، به افراد آموزش داده می‌شود اجزای سلامت خود را بشناسند، بتوانند آن را پایش کنند و در صورت نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی به مراکز ارائه دهنده خدمت مراجعه کنند.

مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان یا بیان اینکه خود مراقبتی در تمام ابعاد سلامت (جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی ) منجر به افزایش سواد سلامت می‌شود، گفت: خودمراقبتی شامل مجموعه کارهای داوطلبانه‌ای است که به فرد کمک می‌کند تا از شرایط و عوامل موثر بر سلامتی اش آگاه شود و بتواند برای بهبود و ارتقای آن تصمیم‌گیری و آن‌ها را اجرا کند.

وی عنوان کرد: هدف از آموزش بیمار، کمک به وی برای به عهده گرفتن مسئولیت بیشتر برای مراقبت از خود و سازگاری با تغییراتی است که در وضعیت جسمی و روانی وی پدیدار شده است. آگاهی نداشتن افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن از چگونگی مراقبت از خود یکی از دلایل بستری شدن مجدد آن‌ها در بیمارستان است که آموزش می‌تواند از تکرار این واقعه جلوگیری کند.

مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان گفت: در عصر حاضر روند تغییر ساختار جمعیتی، الگوی بیماری‌ها و فشار مالی بی‌سابقه‌ای که بر سیستم ارائه خدمات عمومی تحمیل شده، ما را نیازمند ارائه رویکرد جدید و متفاوت برای مراقبت بهتر و متناسب با نیازهای مردم در حال و آینده می‌سازد. در این رویکرد، مردم به عنوان خالقان سلامت، کنترل بیشتری بر سلامت خود خواهند داشت و مراقبت‌های جامع به جای مراقبت‌های پراکنده و نامنسجم توسعه می‌یابد و منابع موجود در جامعه که می‌توانند حامی تغییرات مورد نیاز برای ارتقای سلامت باشند، بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرند.

دواساز ایرانی افزود: خودمراقبتی عملکردی آگاهانه، آموختنی و تنظیمی است که برای تأمین و تداوم شرایط و منابع لازم برای ادامه حیات و حفظ عملکرد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی و رشد فرد در محدوده طبیعی و متناسب، اعمال می‌شود.

وی با بیان اینکه خودمراقبتی فرآیندی مادام العمر و در تمامی دوران‌ها و موقعیت‌های زندگی مورد نیاز است، گفت: نظام‌های نوین سلامت موجب ایجاد نیازهای جدیدی در مخاطبان شده و افراد باید نهایتا برای اتخاذ تصمیمات صحیح در مورد خود و خانواده، نقش‌های جدیدی را بر عهده بگیرند که یکی از عوامل بسیار مؤثر در این زمینه، سواد سلامت است. گر چه هنوز به درستی معلوم نیست که سواد سلامت تا چه حد بر نتایج سلامت تأثیرگذار است اما دلایل زیادی حاکی از آن است که بسیاری از نتایج ناخوشایند مرتبط با سلامت، در نتیجه پایین بودن سواد سلامت است.

مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به مزایای داشتن سواد سلامت کافی بیان کرد: داشتن رفتار سالم، استفاده بیشتر از خدمات پیشگیرانه، تسریع در تشخیص بیماری، درک بیشتر از شرایط پزشکی، پایبندی به دستورالعمل پزشکی، افزایش مهارت‌های خودمراقبتی، کاهش خطر بستری شدن در بیمارستان، کاهش هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی، کاهش خطر مرگ و میر و ارتقای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی برخی از مزایای داشتن سواد سلامت هستند.

دواساز ایرانی با بیان اینکه سواد سلامت به عنوان یکی از بزرگترین تعیین‌کننده‌های امر سلامت معرفی شده است، گفت: بر اساس آمارهای منتشر شده حداقل ۲۳ درصد از شهروندان ایرانی از نوعی اختلال روانپزشکی رنج می‌برند و نیازمند دریافت خدمات سلامت روان هستند. اگر به این مساله توجه شود که میزان مراجعه ایرانیان به روانشناس و روانپزشک پایین است، موضوع اختلالات روانی می‌تواند به موضوعی پیچیده و مزمن تبدیل ‌شود زیرا مراجعه نکردن به روانشناس و روانپزشک ریشه در پایین بودن سطح سواد سلامت روان دارد.

وی افزود: خودمراقبتی در سلامت روان منجر به افزایش سواد سلامت روان می‌شود بدین معنی که خود آگاهی و باورهای افراد در مورد اختلالات روانپزشکی افزایش می‌یابد و به شناسایی، مدیریت یا پیشگیری از این اختلالات کمک می‌کند. افزایش سواد سلامت روان منجر می‌شود توانایی شناخت اختلالات روانپزشکی را داشته باشیم، بدانیم چگونه اطلاعات حوزه سلامت روان را جستجو کنیم، فاکتورهای خطر سلامت روان و علل اختلالات روانپزشکی را بشناسیم، نسبت به کمک‌های حرفه‌ای آگاهی داشته باشیم و نگرش شناسایی، مراجعه به موقع و درمان را پیدا کنیم.

مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: خودمراقبتی موضوعی فردی است که نتایج آن در جامعه اثر دارد و می‌تواند به عنوان یک رفتار، بخشی از فرهنگ عمومی جامعه باشد بنابراین تلاش برای آموزش همگانی و توانمندسازی فردی و گروهی، از روش‌های مؤثر افزایش خودمراقبتی است که منجر به ارتقای سلامت روان عمومی خواهد شد.

انتهای پیام