افشین تحفه‌گر به همراه چند تن از اعضای شورای فرهنگ عمومی استان با حضور در تحریریه ایسنا ضمن ارائه گزارشی از فعالیت‌ها، مصوبات، برنامه‌های اجرایی و رویکردهای این شورا در ۶ ماهه نخست سال جاری و ضرورت شکل‌گیری این نهاد، اظهار کرد: پیشنهاد تشکیل شورای فرهنگ عمومی در سال ۱۳۶۴ و در پاسخ به موضوع رسیدگی به وضعیت فرهنگی جامعه در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد که این شورا به‌منظور تعیین اهداف، سیاست‌گذاری و هدایت فرهنگ عمومی کشور با وظایف مشخص شکل گرفت که به صورت رسمی از سال ۱۳۶۵ آغاز به کار کرد.
سرپرست دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی ادامه داد: شورای فرهنگ عمومی به‌عنوان یکی از شوراهای اقماری شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت دارد و از سال ۱۳۶۴ تاکنون، آیین‌نامه شورای فرهنگ عمومی بنا به ضرورت در سه نوبت توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی اصلاح و بازنگری شده است.
وی افزود: براساس آیین‌نامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، این شورا دارای ۳۳ عضو است و هر ۲ هفته یک بار، به صورت مستمر تشکیل جلسه می‌دهد. در استانها نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه مرکز استان به عنوان رئیس شورا، استاندار نایب رئیس شورا و مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی دبیر آن است.
سرپرست دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی بیان کرد: گستره مصوبات شورای فرهنگ عمومی، شامل تأسیس نهادها، شوراها و سازمان‌های فرهنگی، صدور بیانیه در مناسبت‌های فرهنگی و تنظیم آیین‌نامه‌های فرهنگی و مناسبت‌های خاص است که در هر دوره بنا به ضرورت تدوین شده است.
تحفه‌گر با بیان اینکه از آغاز تأسیس تاکنون ۱۰ دوره از فعالیت شورای فرهنگ عمومی می‌گذرد، گفت: دوره دهم از سال ۱۳۹۶ تاکنون را شامل می‌شود. در این دوره ضمن توجه به موضوعات فرهنگ عمومی و آسیبهای اجتماعی بر استفاده از ظرفیت دستگاه‌های عضو شورا و هم افزایی در تهیه مباحث تأکید شد.
وی ادامه داد: در همین راستا، سرفصلهای پانزده‌گانه به تصویب رسید و سرلوحه کار شورا قرار گرفت و مهم‌ترین مصوبات این دوره شامل برنامه ترویج کتاب و کتابخوانی، برنامه ارتقای فرهنگی مراسم راهپیمایی اربعین، برنامه ارتقای فرهنگ زیارت و گردشگری مذهبی، سند برنامه ارتقای فرهنگ سلامت، طرح اجرایی جشنهای بهار مهربانی، برنامه جامع ارتقای کارکرد مساجد کشور، برنامه ترویج فرهنگ مصرف بهینه آب و ... می‌شود.
تحفه‌گر افزود: این شورا به‌منظور رسیدگی جدی‌تر به برخی موضوعات مهم در ادوار مختلف، اقدام به تأسیس دفاتر و شوراهای فرعی در زیرمجموعه دستگاه‌های فرهنگی نموده است. شورای نظارت بر نام‌گذاری شهرها، خیابان‌ها، اماکن و مؤسسات عمومی؛ کمیسیون نام‌گذاری روزهای خاص؛ شورای نظارت بر طراحی، ساخت، تهیه و توزیع اسباب‌بازی کودکان؛ شورای‌نظارت بر انتخاب، ساخت و نصب مجسمه و یادمان در میدان‌ها و اماکن عمومی؛ شورای نظارت بر علایم، نشانه‌ها و تصاویر روی لباس‌ها، لوازم‌التحریر و کالاهای مشابه؛ دفتر پیگیری مصوبه مقابله با عرفان‌های انحرافی و کارگروه تبلیغات محیطی از آن جمله است.
وی به استناد سخن مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه اصلاح فرهنگ عمومی از همه کارها مهم‌تر است، یادآور شد: پس از گذار از دوره‌های گوناگون فرهنگی و در گام دوم انقلاب، در رویارویی با نسل چهارم انقلاب از یک‌سو و تحولات عظیم و شتابان دانش، فناوری، ابزار و بسترهای اثرگذار و اثرپذیر از فرهنگ از سوی دیگر، نیاز به بازمهندسی فرهنگی در ساختار و تعریف گستره مأموریت‌ها و وظایف خطیر این شورا احساس می‌شود.
تحفه‌گر افزود: از این‌رو دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی استان اقدام به تدوین طرح برش استانی نقشه مهندسی فرهنگی کشور نموده و امیدوار است از رهگذر آن به تحولی کارآ و اثربخش در راستای اجرایی نمودن نقشه مهندسی فرهنگی کشور نایل آید. این سند به همت دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی و با همکاری استانداری خراسان رضوی تهیه و تنظیم شده است و از پنج مسئله اساسی و دارای اولویت استان احصاء شده و بر اساس ظرفیت‌های نقشه مهندسی فرهنگی کشور برای تدبیر مسایل مختلف، راهبردهای اجرایی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در نظر گرفته شده است.
تدوین اولویت‌های فرهنگ عمومی خراسان رضوی
سرپرست دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی بیان کرد: ۵ موضوع سبک زندگی ایرانی اسلامی، زیارت و فرهنگ میزبانی و مجاوری، توانمندسازی فرهنگی اجتماعی حاشینه‌نشینان مشهد، نیشابور، سبزوار و ...، سامان‌دهی فعالیت‌های نوین فرهنگی هنری و مدیریت یکپارچه فرهنگی با تأکید بر اقتصاد فرهنگ و هنر، به‌عنوان اولویت‌های شناسایی شده شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی است که هر یک در قالب هیأت‌های اندیشه‌ورز موضوعات را بررسی و مطالعه می‌کنند.
تحفه‌گر تأکید کرد: تقویت جایگاه و اثرگذاری شورای فرهنگ عمومی استان، ضعف سهم حوزه فرهنگ و هنر در سبد مصرف خانوار و توزیع نامتوازن منابع و زیرساخت‌های فرهنگی در سطح استان، به‌عنوان مهم‌ترین موضوعات اولویت مدیریت یکپارچه فرهنگی با تأکید بر اقتصاد فرهنگ و هنر است.
وی ضمن توصیف عملکرد شورای فرهنگ خراسان رضوی بیان کرد: ۶ ماهه اول ۱۴۰۱ در مجموع ۲۲ موضوع در شورای استان و ۷۷۷ موضوع در شهرستان‌ها به تصویب رسیده است که این تعداد در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته نرخ رشدی برابر ۷۱ درصد را تجربه کرده است.
سرپرست دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی افزود: سرفصلهای کم‌رنگ‌تر یا نادیده گرفته شده در مدت مشابه سال گذشته، به میزان ۵ تا ۸ برابر در مصوبات دیده شده و به آن‌ها پرداخته شده است. وزن‌دهی کارشناسی شده به مصوبات نشان می‌دهد کیفیت مصوبات در سه شاخص توسعه‌محوری، دامنه شمول و عدم تکرار به طور میانگین برابر ۷۲ درصد افزایش داشته است.
دبیر شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی ضمن تشریح مهم‌ترین دستاوردهای تصویبی شورای فرهنگ عمومی استان خاطرنشان کرد: تدوین و رونمایی از برش استانی نقشه مهندسی فرهنگی کشور، طرح بزرگداشت روز ملی فردوسی و پاسداشت زبان فارسی، اجرای طرح سبد فرهنگی خانوار با نگاه تربیت محور و همچنین توسعه شاخص‌های فرهنگی استان توسط دستگاه‌های عضو، تشکیل کارگروه فرهنگی اتباع با موضوع رسیدگی به مسائل فرهنگی اتباع و مهاجرین خارجی ساکن در مشهد، تدوین طرح گذر دلیران (نمادسازی شهدای شاخص استان در جلوخان آرامگاه فردوسی) و روز ملی مشهد از مهم‌ترین دستاورهای تصویبی شورای استان است.
تحفه‌گر در خصوص انتخاب «روز ملی مشهد» و درج آن در سالنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران گفت: این موضوع به بیش از یک دهه قبل باز می‌گردد و در این مدت نظرات فرهیختگان و اهل اندیشه خراسان رضوی برای انتخاب یک روز از سال به نام روز ملی مشهد گردآوری و نشست‌های متعدد در این زمینه برگزار شده است.
«نوفرهنگ بر مدار نوجوان» شعار ویژه هفته فرهنگ عمومی
تحفه‌گر اظهار کرد: تشکیل سلسله نشست‌های تخصصی چهارشنبه‌های فرهنگ و اندیشه با موضوعات روز از جمله پدیده‌های نوظهور، برگزاری بیش از ۳۰ نشست هم‌اندیشی با اصحاب فرهنگ و هنر استان، تشکیل کارگروه صنایع فرهنگ بنیان، برگزاری تانای (توسعه زیست بوم نوآورانه استان) صنایع خلاق فرهنگی با همکاری پارک علم و فناوری خراسان، تعیین شعار ویژه هفته فرهنگ عمومی سال جاری به عنوان «نوفرهنگ بر مدار نوجوان»، سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی راهبردی و طراحی رویدادهای ویژه نوجوان و تشکیل کارگروه فرهنگی جام جهانی فوتبال قطر از دیگر فعالیت‌های مهم شورا است.
سرپرست دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی بیان کرد: خراسان رضوی به عنوان استان پیشرو در عرصه فرهنگ عمومی، اقدام به راه‌اندازی ۳۲ شورای شهرستانی نموده است تا از نزدیک با دغدغه‌های فرهنگی سراسر استان آشنا شده و از فرصت‌های آن برای بهبود چالش‌ها بهره برد.
تحفه‌گر با بر شمردن محورهای پانزده‌گانه گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی، سرمایه اجتماعی، اخلاق عمومی، زنان و خانواده، بهداشت، سلامت و نشاط اجتماعی، آسیبهای اجتماعی، دین و فرهنگ، خرد، روح ملی و هویت جمعی، ایثار و شهادت، جوانان و ظرفیت‌های آنان، مصرف فرهنگی، محیط زیست، معماری و شهرسازی و فضای مجازی گفت: در مصوبات و تصمیمات محور سرفصلهای پانزده‌گانه، شاهد رشد ۶۳ درصدی هستیم و سایر محورها همچون موضوعات مناسبتی، بیانیه گام دوم انقلاب، منشور توسعه فرهنگ قرآنی و امور داخلی شورا و دبیرخانه به طور میانگین ۳۲ درصد رشد را به خود دیده‌اند.
بنفشه افهمی، مسئول امور پژوهشی و تحقیقاتی شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی در ادامه افزود: مسائلی همچون جمعیت با موضوع تمایل کم به فرزندآوری، ساده‌زیستی با محور مقابله با تجمل‌گرایی و مصرف‌گرایی، اخلاق اجتماعی در ۲ محور کاهش آستانه تحمل اجتماعی و ضعف رعایت عفت در ارتباطات اجتماعی، ناامیدی و کمبود نشاط مومنانه در جامعه، دانش‌افزایی با محور ضعف فرهنگ مطالعه و ضرورت تقویت فرهنگ ایثار و شهادت در زیست فردی و اجتماعی از جمله موضوعاتی است که در اولویت سبک زندگی ایرانی اسلامی و در قالب هیأت اندیشه‌ورز اقتصادی اجتماعی مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرند.
وی گفت: بهبود فرهنگ میزبانی زائر، کمبود انسجام برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی مرتبط با زائر و زیارت، ضعف تناسب کالبد شهر با هویت دینی و زیارتی مشهد، ضرورت ترویج فرهنگ رضوی در برابر فرهنگ‌های مهاجم و نامتجانس از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که در هیأت اندیشه‌ورز اولویت زیارت و فرهنگ میزبانی و مجاوری مورد توجه، مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
افهمی ادامه داد: ضعف ادغام فرهنگی و اجتماعی حاشیه شهر در متن شهر، ضعف نسبت به استفاده از ظرفیت خرده‌فرهنگ‌های حاشیه شهر، تقویت هویت روستایی برای کاهش مهاجرت، تقویت فرهنگ کار و کارآفرینی در حاشیه شهر، کم‌توجهی به هویت انقلابی موجود در حاشیه شهر از جمله مهم‌ترین مباحثی است که در توانمندسازی فرهنگی اجتماعی حاشینه‌نشینان مشهد، نیشابور، سبزوار و ... مطرح است.
همچنین آزاده آزادنیا، مسئول امور فناوری و رسانه شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی در ادامه بیان کرد: ضعف سواد رسانه‌ای، دست برتر نداشتن در تولید محتوا در فضای مجازی و ضعف در استفاده از ظرفیت مجموعه‌های مردمی در حوزه فعالیت‌های نوین فرهنگی از مهم‌ترین معضلات شناسایی‌شده در سامان‌دهی فعالیت‌های نوین فرهنگی هنری است.
انتهای پیام