عبدالرسول احمدیان، سه‌شنبه(سوم، آبان‌ماه) با حضور در دفتر خبرگزاری ایسنا و ایکنای اصفهان در مجموعه معاونت فرهنگی جهاد واحد اصفهان با بیان اینکه دفتر تبلیغات یک نهاد حوزوی و انقلابی در دل حوزه علمیه است که باهدف فرآوری محصولات حوزه و ایجاد ارتباط بین حوزه، جامعه و حاکمیت ایجادشده است، اظهار کرد: مخاطبان دفتر تبلیغات دو نهاد بالادستی و پایین‌دستی یعنی حاکمیت و جامعه هستند، با توجه به انتصاب رئیس و هیئت امناء دفتر تبلیغات توسط مقام معظم رهبری و ارائه دستورالعمل‌ها و مأموریت‌ها توسط ایشان، دنبال کردن منویات رهبری که سفارش‌هایی هدفمند و پراهمیت هستند را مأموریت خود می‌دانیم.
او ادامه داد: نکته‌ای که در چند سال اخیر در سخنان رهبری تکرار شده و می‌توان آن را به‌عنوان مطالبه ایشان در نظر گرفت، جمله معروف ایشان است که «دفتر تبلیغات نماد روشنفکری حوزه است»؛ ما این جمله را مطالبه رهبری از دفتر تبلیغات می‌دانیم و بر اساس همین مطالبه و باهدف تحقق آن، این ساختار را پیش می‌بریم. انعطاف در فعالیت‌های دفتر و تغییر رویه‌های انجام‌شده در فعالیت‌های دفتر تبلیغات به همین دلیل است، زیرا لباسی که در کودکی بر کسی پوشانده می‌شود در بزرگ‌سالی قابل‌استفاده نیست و این به علت فرایند رشد فرد است، همین‌طور رویه‌های دفتر تبلیغات نیز با طی فرآیند رشد تغییر کرده است و در مدت فعالیت تأثیرگذاری داشته‌ایم و نمره مردود به خود نمی‌دهیم اگرچه در موقعیت مطلوب نیستیم.
احمدیان با بیان اینکه مخاطب دفتر تبلیغات جامعه و حاکمیت است، گفت: در دوران مختلف وزنه توجه به این دو مخاطب متفاوت بوده است، زمانی توجه به جامعه بیشتر بوده و زمانی دیگر توجه به حاکمیت، اما ارتباط دفتر با حوزه علمیه مداوم است، چراکه یک‌سویه ارتباط ما، همواره حوزه علمیه بوده است که منابع محتوایی و انسانی را تأمین می‌کند. در ۵ سال گذشته تمرکز بر مخاطب عمومی بوده، اما در ۵ سال آینده تمرکز فعالیت‌های دفتر تبلیغات اسلامی به سمت حاکمیت تغییر کرده و این تغییر مخاطب در برنامه‌ها محسوس خواهد شد.
مجموعه‌های کارکردمحور و عدم توجه به مسئله روز جامعه
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی استان اصفهان به علل تغییر مخاطب اشاره و اظهار کرد: دفتر تبلیغات اسلامی نسبت به سایر نهادهای فرهنگی بودجه زیادی ندارد و اگر قرار بر تقسیم بودجه بر مخاطب یعنی بدنه جامعه باشد، قطعاً تأثیرگذاری چندانی نخواهیم داشت، اما اگر بتوانیم به مراجعی که سرچشمه تصمیم‌گیری برای امور فرهنگی کشور هستند خدمات بدهیم، اثرگذاری بیشتر خواهد بود. از سوی دیگر با توجه به شکاف معنادار میان حاکمیت و مردم، نیاز بود که حلقه واسطی وظیفه همبستگی و کاهش شکاف را ایفا کند.
او با بیان اینکه ارزیابی فعالیت نهادهای فرهنگی سخت و مشکل است، تصریح کرد: ما در دریای متلاطم فضای فرهنگی جامعه تا حدی تأثیرگذار بوده‌ایم، اگرچه از وضع موجود راضی نیستیم و این تلاش هرروزه به همین دلیل است، باید پرسید که اگر این فعالیت‌ها انجام نمی‌شد و اگر دفتر تبلیغات در فضای فرهنگی جامعه حضور نداشت چه اتفاقی می‌افتاد؟ همان‌طور که این سؤال برای سایر سازمان‌ها و نهادها نیز مطرح است؛ به‌طور مثال آیا دانشگاه توانسته نیازهای علمی و فنی جامعه را پاسخ بگوید؟ اگر پاسخ مثبت باشد مشکلات سطح جامعه و ضعف صنایع از کجا ناشی می‌شود و اگر پاسخ منفی است پیشرفت‌های علمی فعلی از چه مسیری ایجادشده است؟ بنابراین دفتر تبلیغات مثل همه نهادها و سازمان‌ها در حال فعالیت و تأثیرگذاری است، اما با وضع مطلوب فاصله دارد و فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب نیز، تا جایی که موجب ناامیدی نشود لازم است تا باعث تلاش و پیشرفت شود.
احمدیان به شکل‌گیری ادبیات مسئله‌محوری در دفتر تبلیغات اشاره و تأکید کرد: مسائل کشور را با برنامه‌ریزی کارکردی نمی‌توان حل کرد، باید در هر بخش و نهاد به سمت حل یک مسئله خاص حرکت کنیم، تجربه نشان داده که هر مجموعه‌ای از مجموعه‌های فرهنگی، علمی و اقتصادی که فعالیت مسئله محور داشتند، موفق بودند و نمونه این موضوع را می‌توان در پژوهشکده رویان دید که چون در هر برهه بر یک مسئله خاص تمرکز داشت، به‌عنوان یک مجموعه موفق علمی شناخته می‌شود، این در حالی است که مجموعه‌های کارکردمحور در کشور ما فراوان‌اند، سازمان‌هایی که ادعای کار دقیق و عمیق دارند و درواقع هم پرکار هستند، اما به علت عدم توجه به مسئله روز جامعه، موفقیتی ندارند.
مسئله‌محوری؛ مهم‌ترین دستاورد قابل‌عرضه دفتر تبلیغات
او یکی از مشکلات کشور را کارکردمحوری دانست و تصریح کرد: بسیاری از مشکلات کشور ناشی از این است در کشور ما جایی برای برنامه‌ریزی کلان مسئله‌محور وجود ندارد و مسائل خاص کشور در برنامه‌ریزی‌ها دنبال نمی‌شود، همین سبب شده که علی‌رغم تعدد دستگاه‌های فرهنگی، مشکلات همچنان باقی باشد، اگرچه تعدد دستگاه‌های فرهنگی در ذات خود مفید و تجمیع آن‌ها آسیب‌زا است، اما این نافی ایجاد اتاق فکر واحد برای تصمیم‌گیری مسئله‌محور در مسائل خاص و مهم کشور نیست و دفتر تبلیغات با چند سال سابقه در پیاده‌سازی این رویکرد آمادگی ارائه این مدل به سازمان‌ها و نهادهای دیگر را دارد.
رئیس دفتر تبلیغات استان اصفهان مسئله‌محوری را مهم‌ترین دستاورد قابل‌عرضه دفتر تبلیغات و نمادی از روشنفکری دینی دانست و گفت: این نوع مواجهه با مسائل جامعه و برنامه‌ریزی، یکی از دستاوردهای فرهنگی بزرگ دفتر تبلیغات است، ذیل این مدل در ۴ حوزه فکری و فرهنگی میزهای تخصصی تعریف‌شده و هر میز به یک یا دو مسئله خاص به‌صورت کاملاً جزئی و تخصصی می‌پردازد، به‌طور مثال میز خانواده در دفتر تبلیغات، مسئله «کاهش آمار طلاق در ۵ سال اول زندگی مشترک در بین زوجین» را موردتوجه قرار داده است.
احمدیان با بیان اینکه اولین چالش جهاد تبیین، تبیین نشدن همین مفهوم است، گفت: تبیین به معنای روشنگری و داشتن استدلال قوی است، اگر قرار بر وجود استدلال قوی است، نیاز به فهم مشترک و زبان گفت‌وگو داریم و همین تفاوت جهاد تبیین با تبلیغ سنتی است که در جهاد تبیین، مبانی مشترک و زبان گفت‌وگو واجب است؛ برای اجرای جهاد تبیین لوازم و مقدماتی وجود دارد که هنوز نتوانستیم آن‌ها را فراهم کنیم و مهم‌ترین لازمه آن ایجاد زبان و ادبیات مشترک بین افراد مختلف در جامعه است.
او اضافه کرد: در حال حاضر دو قشر در جامعه یکدیگر را به دروغ‌گویی متهم می‌کنند و این نشان‌دهنده عدم وجود مبانی مشترک و زبان گفت‌وگو در بین افراد جامعه است و تا زمانی که این مبانی و محیط سالم برای گفت‌وگو ایجاد نشود، جهاد تبیین صورت نمی‌گیرد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی استان اصفهان با بیان اینکه منظور رهبری از جهاد تبیین، تبیین دستاوردهای نظام است که به مطالبه ایشان درباره ایجاد تمدن نوین اسلامی بازمی‌گردد، خاطرنشان کرد: تمدن ارکان و اضلاعی دارد که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به بُعد سیاسی، بعد فرهنگی و بعد اقتصادی اشاره کرد که بدون پیشرفت در هر یک از این ابعاد، تمدن ایجاد نمی‌شود، اما تحلیل ما این است که منظور رهبری از جهاد تبیین توجه به بعد فرهنگی برای رسیدن به خودباوری و امید است؛ نسلی که قرار است تمدن را ایجاد کند باید به لحاظ فرهنگی هویت و آشنا به سبک زندگی اسلامی باشد و از اعتمادبه‌نفس و امید به آینده برخوردار باشد که این ویژگی‌ها تنها با تبیین دستاوردها ایجاد می‌شود.
انتهای پیام