به گزارش ایسنا به نقل از مهان فولادجم، در یک دهه گذشته، آمار وقوع زلزله در کشور ما، در حدود ۹۵۰ عدد بوده است که از این آمار به طور متوسط، هرسال یک زلزله ۶ ریشتری و و هر ۱۰ سال یک زلزله ۷ ریشتری، به وقوع پیوسته و باعث شده ایران از حیث آمار کشته‌شدگان زمین لرزه، در رده چهارم دنیا قرار بگیرد.

چه باید کرد؟ آیا در قرن ۲۱ و با وجود پیشرفت علم و تکنولوژی، می‌توان دست روی دست گذاشت و شاهد از بین رفتن جان و مال خود در اثر این حوادث بود؟ یقینا خیر! در حالی که زلزله یک پدیده طبیعیِ غیر قابل پیش‌بینی است، اما می‌توان با استفاده از تکنیک‌های به روز در صنعت ساخت و ساز و استفاده از مصالح ایمن، تا حد زیادی از شدت خسارات آن کاست.

عامل خرابی‌های ساختمان در اثر زلزله چیست؟

همانطور که گفته شد، امروزه با استفاده از تکنیک‌ های به روز در صنعت ساخت و همچنین استفاده از مصالح ایمن، استاندارد و معتبر، می‌توان تا حد زیادی از آسیب‌های ساختمانی در اثر زلزله، جلوگیری کرد.
بخش‌هایی از ساختمان که توجه به نوع ساخت ایمن و اصولی آنها می‌تواند ساختمان را در برابر زلزله ایمن کند به شرح زیر است:

• فونداسیون:

فونداسیون که پایین‌ترین بخش ساختمان را در بر می‌گیرد و بار ساختمان از طریق آن به زمین منتقل می‌گردد، یکی از بخش‌های مهم ساختمان است که در صورت پیاده‌سازی اصولی می‌تواند نقش مهمی در استحکام و ایستایی ساختمان داشته باشد. 
میلگرد یکی از اجزای اصلی در اجرای فونداسیون به شمار می‌رود و استفاده از نوع مناسب و استاندارد آن در اجرای فونداسیون بسیار مهم است. به همین دلیل قیمت میلگرد در اجرای این بخش از ساختمان ویژه‌ای دارد.

• ستون‌ها:

در تخریبات ناشی از زلزله‌های گذشته، آمارها این موضوع را نشان می‌دهند که اکثر این تخریب‌ها به دلیل مقاوم نبودن ستونها و شکست آنها بوده است که این موضوع می‌تواند به دلایلی مانند تخریب بتن و یا ناکافی بودن تعداد گره‌ها در مکان‌های مشخص بوده باشد. از طرف دیگر، استفاده اصولی از تیرآهن‌های با کیفیت و استاندارد هم در استحکام ستون‌ها، نقش دارد. بنابراین می‌توان قیمت روز آهن آلاتی مانند قیمت تیرآهن در انواع مختلف را نیز در اجرای ستون، با اهمیت دانست.

• قرارگیری هسته سازه در موقعیت مناسب

بخش اصلی سازه که می‌تواند هنگام زلزله، نقش مهمی در رفتار سازه ایفا کند، هسته سازه است؛ هر چند که طبق آمارها، درصد کمی از ساختمان‌های تخریب شده در اثر زلزله، به دلیل بی‌قاعدگی هسته راه پله و آسانسور تخریب شده‌اند.
اما با این حال، توجه به قرارگیری هسته سازه در موقعیت مناسب و ایمن خود، یکی از ارکان مهم ساخت یک ساختمان ایمن در برابر زلزله است.

• تعداد طبقات

یکی دیگر از عوامل تخریب ساختمان در اثر زلزله، تعداد طبقات آن است. آمارها حاکی از آن است که تخریب در اثر زلزله، در ساختمانهایی با تعداد طبقات بالا (بیش از ۳ طبقه) بیش از ساختمان‌هایی است که تعداد طبقات آنها کمتر است. بنابر این رعایت اصول و ایمن سازی ساختمان در ساختمان‌هایی با طبقات بالا، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

• شکل پلان کف

از دیگر مواردی که برای ایمن سازی ساختمان در برابر زلزله باید به آن توجه کرد، شکل پلان کف است‌. پلان کف مربعی، در مقایسه با پلانهایی با اشکال I، X و یا + رفتار لرزه‌ای بهتری دارد؛ بنابراین در هنگام طراحی ساختمان باید به موارد این چنینی هم توجه کرد تا کمترین آسیب ناشی از زمین لرزه را در ساختمان شاهد باشیم.

• طبقه همکف نرم 

طبقه نرم، طبقه‌ای است که به دلیل وجود درب، پنجره یا فضاهای تجاری بزرگ، از مقاومت و استحکام کمتری در برابر زلزله برخوردار است. 
حال اگر طبقه همکف این ویژگی را داشته باشد و یا به اصطلاح نرم باشد، میتواند سبب آسیب پذیری بیشتر در برابر لرزش های زمین شود. معمولا طبقه همکف نرم، زمانی ساخته میشود که قرار است برای اهداف تجاری و ایجاد فضاهای وسیع مورد استفاده قرار بگیرد. 
پس می‌توان گفت جهت جلوگیری از آسیب‌های احتمالی در هنگام زلزله باید به اصول ایمنی در طبقات همکف نیز توجه کرد.

• شکل ساختمان در طبقات بالایی

تجربه  ثابت کرده است که ساختمان‌هایی که طبقات بالایی آنها، شکلی منظم دارند در مقابل ساختمان‌هایی که طبقات بالایی آنها دارای شکست و یا عقب‌نشینی است، مقاومت بیشتری در برابر لرزش‌های حاصل از زمین لرزه از خود نشان می‌دهند؛ بنابراین توجه به این نکته نیز در هنگام طراحی ساختمان حائز اهمیت است.

حرف آخر:

همانطور که گفته شد، کشور ما روی کمربند زلزله واقع شده است و وقوع چندین زلزله با درجه ریشترهای کم و زیاد در طول سال و در نقاط مختلف کشور، اجتناب ناپذیر است.
چیزی که مسلم است، این است که با توجه به تکنیک‌ها و روش‌های امروزی می‌توان از آسیب‌های ناشی از خرابی ساختمان، تا حد زیادی جلوگیری کرد.
در کنار روش‌ها و اصول ساخت ایمن، استفاده از ابزارها و مصالح ایمن و استاندارد هم، نقش بسیار مهمی را در این زمینه بازی می‌کند. اجتناب از خرید و تهیه مصالح تقلبی و غیراستاندارد به دلیل قیمت کمتر، مساله بسیار مهمی در تامین ایمنی ساختمان است.

انتهای رپرتاژ آگهی