به گزارش ایسنا، موضوع آب در استان قزوین همچون بسیاری از نقاط کشور به موضوع اصلی استان تبدیل شده است و چون کشاورزی یکی از حوزه‌هایی است که می‌توان در آن به مدیریت منابع آب پرداخت، استاندار قزوین موضوع راه‌اندازی «بازار آب» را مطرح کرده است؛ موضوع شکل‌گیری بازار آب در قزوین برای اولین بار در کشور مطرح شده و فضای تعامل و فروش آب است؛ این فضا منجر به ایجاد بازار آب خواهد شد به این صورت که کشاورز می‌تواند حق‌آبه غیربهره‌بردار خود را بفروشد و این امر به بهره‌وری آب کمک خواهد کرد.
در همین راستا نخستین نشست «بازار آب؛ بایدها و نبایدها» ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ به همت جهاد دانشگاهی قزوین و دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در سالن جلسات مرکزی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) باحضور متخصصان و صاحب‌نظران حوزه‌های مختلف از جمله حامد مازندرانی‌زاده، دکترای مدیریت منابع آب، هادی اعتدالی رمضانی، دکترای آبیاری زهکشی، مرتضی قلیچ، دکترای جامعه شناسی، محمد محجوب، مدیر پروژه بازار آب در قزوین و محمد اسدی، مشاور پروژه بازار آب برگزار شد.
رسیدن به مرز ورشکستگی، نتیجه رویکردهای غلط در حوزه منابع آب است
حامد مازندرانی‌زاده در این جلسه اظهار کرد: جمعیت ایران طی ۱۰۰ سال اخیر از ۲۰ میلیون به ۸۰ میلیون نفر افزایش یافته است در حالی که شرایط اقلیمی از این افزایش جمعیت جا مانده و در اثر تغییرات محیطی بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری دچار انقراض شده‌اند، اگر شرایط بهبود نیابد در آینده شاهد انقراض نسل انسان‌ها خواهیم بود.
وی خاطرنشان کرد: منابعی که در اختیار داریم ابدی و ازلی نیست و پایان پذیر است شاهد مثال این مطلب خشک شدن دریاچه ارومیه با قدمت ۱۳ هزار ساله آن است بنابراین باید گفت در حوزه آب از شرایط بحران عبور کرده و در مرحله ورشکستگی هستیم.
این استاد دانشگاه افزود: روزانه ۶ میلیارد مترمکعب بدهکاری به منابع آب‌های زیر زمینی ما را به مرز ورشکستگی رسانده است. مدیریت به روش سنتی و مقاومت در برابر تغییر نگرش سنتی مدیریت آب، کشور را در این شرایط قرار داده است.
این دکترای منابع آب تصریح کرد: بازار آب با بهره‌گیری از علم و تکنولوژی و تغییر رویکرد در حوزه منابع آبی می‌تواند از پیشرفت این شرایط نامناسب پیشگیری کند.
مدیریت منابع چالشی جدی در حوزه آب است
دکتر هادی اعتدالی رمضانی در این برنامه اظهار کرد: خطراتی که در حوزه مدیریت منابع آب داریم بسیار مهم‌تر از سایر چالش‌هایی است که در این حوزه با آن مواجهیم. مدیریت منابع آب در کشور نیمه خشکی که میانگین بارش سالانه آن از ۲۵۰ میلیمتر به ۲۲۰ میلیمتر کاهش یافته است باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
وی گفت: افزایش جمعیت کشور، گسترش مراکز صنعتی و توجه ویژه به محیط زیست و گردشگری رقابت بر سر منابع آب محدود را رقم زده است.
این دکترای آبیاری زهکشی عنوان کرد: کشاورزی، دامپروری، صنعت، شرب و بهداشت به جهت پیامدهای اجتماعی و اقتصادی که در پی دارند مهمترین مصرف کننده منابع آب در کشور محسوب می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: مصرف آب در صنایع به تولید ارزش‌افزوده ختم می‌شود اما در کشاورزی به میزان مصرف آب، بهره‌وری وجود ندارد زیرا کشاورزی ما حرفه‌ای نیست و با کنترل منابع آب مصرفی در سطح زیر کشت و کشت گیاهانی که با شرایط کم‌آبی مطابقت دارند، می‌توان رقابت کشاورزی با صنعت را قدری عادلانه کرد.
تله‌ی آب، جنگ مردم بر علیه مردم است
دکتر مرتضی قلیچ در این نشست اظهار کرد: جامعه در برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی دچار تله جمعی شده است، فرونشست زمین حاصل گرفتاری در این تله است، جامعه مال من است و جنگ همگان بر علیه همگان اتفاق می‌افتد زیرا افراد منافع فردی را به منافع عمومی ترجیح می‌دهند و دیگر چیزی به‌عنوان سرمایه جمعی باقی نمی‌ماند.
وی تصریح کرد: در گذشته موضوع آیش زمین نهادینه بود اما در حال حاضر هر زمین سالانه ۳ بار زیر کشت می‌رود و این موضوع مصرف آب در کشاورزی را بسیار افزایش داده است. این موضوع به دلیل نوع حکمرانی در جامعه و عدم اعتماد مردم به مسئولین رقم خورده است. ویلاسازی‌ها، ساخت استخرها و عدم نظارت هر یک دلیلی برای افزایش مصرف آب و رسیدن به مرز ورشکستگی در این حوزه است.
«بازار آب» یعنی افرایش ارزش‌افزوده در کشاورزی
محمد محجوب در این جلسه مطرح کرد: سیاست‌گذاری اشتباه سبب شده از چند بُعدی بودن مسئله آب غافل شویم. آب ارتباط مستقیم با اقتصاد، قدرت سیاسی و امنیت غذایی دارد. پیشرفت علم و تکنولوژی در حوزه آب قابل توجه است اما تفکر سنتی و عدم انعطاف در برابر تغییرات، معضلی است که ذینفعان آب آن را رقم زده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: بهره‌گیری از تکنولوژی سبب صرفه‌جویی، ذخیره منابع مالی و سوددهی برای کشاورزان است. متأسفانه جامعه به کشاورز سیگنال‌های اشتباه ارسال کرده است و حلقه مفقوده ما در حوزه آب «جامعه شناسی صحیح» است.
مدیر پروژه بازار آب عنوان کرد: «بازار آب» محل عرضه و تقاضای آب است که همه ذینفعان در آن حضور خواهند یافت. در این طرح با خودنظارتی شاهد کاهش مصرف و ذخیره آب خواهیم بود. نصب کنتورهای هوشمند بر سر چاه‌ها و ارائه میزهای تسهیلگری برای کشاورزان از مزایای این طرح محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: اگر در کشاورزی الگوی کشت تغییر کند و ارزش افزوده آن ارتقا یابد به صادرات منجر شده و فعالیت کشاورزی رونق خواهد گرفت و در این زمان است که مجوز انتقال آب از صنعت به کشاورزی سودآور خواهد بود.
ذخیره آب و کشاورزی سودآور دستاورد «بازار آب» خواهد بود
محمد اسدی اظهار کرد: برای شکل‌گیری «بازار آب» در حوزه علوم اجتماعی و ارتباط با کشاورزان باید اعتمادسازی به وجود آید است که تسهیلگران این امر را بر عهده دارند.
وی گفت: تسهیلگر باید با بافت اجتماعی و فرهنگی منطقه فعالیت خود آشنا باشد؛ در این روش دولت خود را کنار کشیده و خودنظارتی اتفاق می‌افتد و کنترل و نظارت توسط معتمد دشت و معین دشت انجام می‌شود.
مشاور پروژه بازار آب تصریح کرد: معتمدِ دشت متولی گشت و بازرسی از زمین‌های زیرکشت منطقه است و با تشریح موضوع، کشاورزان به خودنظارتی، صرفه‌جویی و ذخیره سهم آب خود می‌پردازند چرا که هر قشری معنای سود اقتصادی را بهتر از هر مطلب دیگری درک می‌کند.
انتهای پیام