گزارش ایسنا از روند ساخت مدارس در دورافتاده‌ترین روستای بام ایران

جانِ تازه!

سایه محرومیت بر دامنه‌های زاگرس افتاده؛ آب نیست، برق نیامده، گاز نرسیده، روستا راه و جاده مناسب ندارد؛ اما پرچم «مدرسه»، در میان چند خانه روستایی در دل کوهستان بالاست. حکایت گذران زندگی، درس خواندن و راهبری جریان آموزش در مناطق صعب‌العبورِ کوهستانی، حکایت سختیِ بی امان است.  

به گزارش ایسنا، آفتابِ مرداد، تیغ می‌کشد و بر چهره مردمان صبوری می‌افتد که الفبای زندگی‌شان سادگی، شجاعت، قناعت و سخت‌کوشی است. به شهرستان کوهرنگ، سرزمین کوه‌های رنگی و چشمه‌های جوشان آمده‌ایم؛ عروس طبیعت ِ چهارمحال و بختیاری که میزبان عشایر بختیاری است. گفته می‌شود بیشترین عشایر کوچ‌رو متعلق به منطقه بازفت شهرستان کوهرنگ‌اند.

مقصدمان، روستای «لبد سفلی» در دورترین نقطه استان چهارمحال و بختیاری در منطقه بازفتِ شهرستان کوهرنگ، در ۱۹۰ کیلومتری شهرکرد است. روستایی که به «شهرک رهبری»، شهره است؛ چراکه مقام معظم رهبری در سال ۷۱ سفری به این منطقه داشته و ضمن آشنایی با مشکلات اهالی، برای حل مشکلات آنان دستورهایی صادر می‌کنند.    

رخداد دیگری درست در مجاورت روستای لبد سفلی، اینجا را به منطقه‌ای با شرایط و موقعیت خاص بدل کرده است؛ در سال ۷۷ روستای لبد علیا (آبکار لبد) در پی رانش زمین و سقوط صدها تن سنگ از کوه از آن سوی دره، برای همیشه مدفون و ناپدید شده و خاک، ۵۲ نفر اهالی روستا را برای همیشه می‌بلعد.     

سال‌ها از آن روزها گذشته و روستای لبد سفلی علی‌رغم برخورداری از برخی امکانات اولیه چون خانه بهداشت، برق، مدرسه و ... هنوز از فقر امکانات و محرومیت رنج می‌برد، مشکل آب‌رسانی دارد و مردمانش با کشاورزی و دامداری مختصری گذران زندگی می‌کنند. چندی پیش و در ۱۹ خردادماه جاری بود که رئیس‌جمهور در جریان بیست‌وچهارمین سفر استانی‌اش به چهارمحال و بختیاری، به این روستا آمد.

تحقق یک وعده و ثبت رکورد تازه‌ای در مدرسه‌سازی

یکی از خواسته‌های زنانِ لبد از رئیس جمهور، تعمیر و بهبود وضعیت دبستان ابتدایی و ساخت دبیرستان بود تا فرزندانشان ناچار نباشند برای ادامه تحصیل کیلومترها آن‌سوتر بروند و یا به کلی قید درس خواندن را بزنند.

دو روز پس از وعده رئیس جمهور برای ساخت مدرسه، عملیات ساخت دو مدرسه متوسطه اول دخترانه و پسرانه از سوی اداره کل نوسازی مدارس استان آغاز می‌شود؛ پیشرفت کار طی حدود ۵۰ روز گذشته بسیار خوب بوده و مسئولان می‌گویند مدرسه تا شهریور آماده بهره‌برداری است و از اول مهر پذیرای دانش‌آموزان دبیرستانی در مقطع متوسطه اول خواهد بود.

ساخت این مدارس، یک ویژگی متمایز دارد، نخست آنکه در بازه زمانی کمتر از سه ماه احداث شده و رکوردی تازه محسوب می‌شود و دوم آنکه از سازه‌های جدید ال. اس. اف در ساخت آن استفاده شده است.

کامران رهی، مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس چهارمحال و بختیاری در تشریح ماجرای ساخت دو مدرسه متوسطه اول در شهرک رهبری می‌گوید: در جریان بازدید رئیس جمهور از این روستا و درخواستی که مادرها برای ساخت مدرسه متوسطه اول داشتند، دستور به ساخت مدرسه راهنمایی و بازسازی مدرسه ابتدایی روستا داده شد. ما دو سه روز بعد در منطقه حضور پیدا کردیم. زمین نداشتیم و اهالی یک‌هزار متر زمین در اختیار ما قرار دادند، همان روز، زمین را تخت کرده و ساخت مدرسه را آغاز کردیم و با توجه به میزان پیشرفت نزدیک به ۷۰ درصدی کار، در اوایل شهریور مدرسه را تحویل می‌دهیم.

وی می‌افزاید: دو مدرسه سه کلاسه راهنمایی دخترانه و پسرانه است و مساحت هر کدام، ۱۴۰ متر و ساخت هر مدرسه، یک میلیارد تومان هزینه دربرداشته است.

صفِ آب، آرزوی دخترک وَ غصه ادامه تحصیل...  

وسط روستا، جمعیتی مشغول شستن لباس و ذخیره آب هستند. یکی از زنان اهالی که مشغول پر کردن گالن های آب است می‌گوید: ما آب نداریم. آب داشتیم، قطع شده است. لوله‌ها را بردند. رئیس جمهور که آمد ما درخواست‌هایی داشتیم؛ گاز و آب نداریم و مشکل قلبی دارم. از ساخت مدرسه راضی هستیم. دستشان درد نکند.

او ادامه می‌دهد: از میان بچه‌هایم، یکی کلاس نهمی و دیگری هشتم است. از کلاس نهم به بعد، مدرسه نداریم که بروند و در خانه می‌مانند. اگر کمک کنند بتوانند تا دوازدهم بخوانند، خوب است. آنهایی که فامیل دارند می‌روند روستای مجاور، اما ما فامیل نداریم. کل روستا مشکل داریم. کار نداریم و مختصر دامی برای خودمان داریم.  

«ستایش»، دختر بچه‌ خجالتی حدودا ۱۰، ۱۱ ساله‌ای که مشغول کمک به برادرش برای جابه‌جایی گالن‌های آب با فرغون برای رساندن به خانه‌شان است هم کمی با ما صحبت می‌کند: کلاس چهارمم، می‌روم پنجم. در همین مدرسه درس خواندم. درس خواندن خوب است. مردم همه درس می‌خوانند. درس برای ما خوب است که چیز یاد بگیریم تا وقتی جایی می‌رویم بدانیم که کجا می‌رویم.

او می‌گوید: دوست داشتم جاهای دیگری بروم و البته بدانم که کجا باید بروم و وقتی می‌روم بتوانم چیزی بخوانم. ما اینجا کتاب درسی داریم، اما کتابخانه نداریم. تلویزیون هم نداریم. دلم می‌خواهد کتاب‌های دیگری بخوانم.

شرایط خاص استان به روایت مدیرکل نوسازی  

از کمبود دبیرستان تا مناطقی که راه ماشین‌رو و مال‌رو ندارند


کامران رهی، مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس چهارمحال و بختیاری توضیحاتی درباره وضعیت فضاهای آموزشی در این استان ارائه می‌دهد و می‌گوید: میانگین سرانه فضای آموزش در استان ۶.۲ متر مربع است، هرچند نسبت به سرانه کشوری وضعیت نسبتا مناسبی داریم، اما پراکندگی در استان بسیار زیاد است. به عنوان مثال ۹۹ درصد روستاهای ما دبستان دارند ولی از حیث وجود دبیرستان دچار مشکل و کمبودهایی هستیم.

وی می‌افزاید: ۱۹۸۰ مدرسه و ۲۲۰ هزار دانش‌آموز در پایه‌های مختلف در سطح استان داریم. به زعم ما ۳۰ درصد مدارس موجود نیازمند تعمیرات اساسی و ۱۰ درصد نیازمند تخریب و بازسازی هستند. برای تخریب و بازسازی مدارس کل استان یک اعتبار ۹۰ میلیارد تومانی پیش‌بینی شده بود که آن را در ۱۰ شهرستان تقسیم کردیم و اولویت را با آموزش و پرورش و فرمانداران گذاشتیم تا نیازهای آموزشی را به ما اعلام کنند و بتوانیم برنامه ریزی کرده و فضاهای لازم را بسازیم.  

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در جریان سفر رئیس جمهور نیز حدود ۲۱۰ میلیارد تومان برای تامین فضای آموزشی و مدارس نیمه‌سازِ رها شده دیده شده که به محض تخصیص می‌تواند تاثیر خوبی در روند ساخت و تکمیل مدارس داشته باشد اظهار می‌کند: امسال ۱۴۰ مدرسه در دست احداث داریم. از محل اعتبارات محرومیت‌زدایی نیز ساخت ۷۴ مدرسه در دستورکار قرار گرفت که اکنون در حال ساخت ۶۰ مدرسه هستیم.

رهی می‌افزاید: به علت تخصیص ۵۰ درصدی، ساخت مدارس یک تا سه کلاسه را در اولویت قرار داده و از سازه‌های جدید  تحت عنوان ال. اس. اف استفاده می‌کنیم که تقریبا اولین تجربه ما در استان است. این سازه‌ها فلزی هستند و شاید هزینه ساختشان گران‌تر تمام شود، اما سرعت عمل برایمان مهم است، ما در برخی از این مناطق زمان زیادی در اختیار نداریم.

وی ادامه می‌دهد: فصل کاری ما از فروردین شروع می‌شود و به علت شرایط جوی از برج ۸ و ۹ امکان کار نداریم و باید مدارس را سریعا آماده کنیم که به مهرماه برسند. این سازه‌ها، استاندارد هستند و ضوابط و مقررات خاص خود را دارند. عموما هم ساختمان‌های یک طبقه را با آن می‌سازند که در زلزله هم بسیار مقاوم‌اند.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه شهرستان کوهرنگ از محروم‌ترین مناطق استان است؛ اردل و لردگان نیز در ردیف مناطق محروم تعریف شده‌اند، درباره وضعیت مدارس سنگی و کانکسی استان می‌گوید: ۱۵ کلاس درس کانکسی و حدود ۲۵ کلاس ضمیمه مدرسه کانکسی داریم که سرجمع به ۴۰ کلاس درس کانکسی می‌رسد. از محل اعتبارات سفر ریاست جمهوری و با مشارکت ۴۰ درصدی بنیاد برکت در صدد تبدیل کانکس ها به کلاس دائمی هستیم. در قالب طرح شهید دانش‌آموز «رضا پناهی» نیز برنامه‌ریزی‌هایی در این زمینه در حال انجام است.

رهی می‌افزاید: البته ناگفته نماند مناطقی داریم که اصلا راه دسترسی ندارند؛ نه راه ماشین‌رو و نه راه مال‌رو. سال گذشته سه کانکس را با بالگرد جابه‌جا کردیم. کانکس در چنین مناطقی که بعضا آب و برق هم ندارند، اجتناب‌ناپذیر است. به عنوان مثال در سه منطقه شهرستان کوهرنگ، راه دسترسی زمینی نداریم.

عدم استقبال از مدارس شبانه‌روزی

علی یوسفی بابادی، رئیس اداره آموزش و پرورش شهرستان کوهرنگ نیز با بیان اینکه کوهرنگ، یک شهرستان عشایری و روستایی است می‌گوید: عمده مدارس ما ابتدایی‌اند، به ویژه در مناطق دوردست اینگونه است. البته پس از سفر رئیس جمهور توانستیم مدرسه متوسطه دخترانه و پسرانه در روستای لبد سفلی بسازیم که اول مهر آماده است.

وی می‌افزاید: مدرسه شبانه‌روزی هم در سطح شهرستان داریم، اما فرهنگ خانواده‌ها به گونه‌ای است که بعضا والدین از سپردن فرزندشان به شبانه‌روزی استقبال نمی‌کنند و باید فرهنگ سازی شود. ما ۸۴۰۰ دانش آموز داریم که ۷۰ درصد ابتدایی و ۳۰ درصد متوسطه اول و دوم‌اند. نرخ پوشش ما در دوره ابتدایی بالای ۹۸ درصد است و آن دو درصد هم از عشایرند.

مصیبت اصلی ما، "آب" است

بیژن الهیاری، دهیار روستای لبد سفلی نیز  با اشاره به جمعیت بیش از ۱۱۰۰ نفری و ۲۰۰ خانواری این روستا می‌گوید: بیش از پنج تا شش هزار  نفر از عشایر نیز از خانه بهداشت، آب و سایر امکانات روستا استفاده می‌کنند. مصیبت اصلی ما، "آب" است. هفت کیلومتر، مسیر رسیدن آب است که لوله کشی آن با مشکلاتی روبه‌رو است و وعده اصلاح آن را داده‌اند.

وی می‌افزاید: درآمد مردم از محل کشاورزی جو و گندم ضعیف و تعداد اندکی گوسفند است. با احتساب روستاهای اطراف، ۸۰ دانش آموز ابتدایی و حدود ۹۰ دانش آموز راهنمایی داریم و دانش‌آموزان ما باید متوسطه دوم را در قالب آموزش از راه دور بخوانند. هشت روستا در منطقه لبد داریم و تا آخرین روستا ۲۰ کیلومتر راه است و بچه‌ها باید به اینجا بیایند.

وی اضافه می‌کند: دبیرستانی‌های ما فقط برای امتحانات به روستای چمن‌گلی می‌روند که ۷۵ کیلومتر فاصله دارد. در شهرستان مدرسه شبانه‌روزی دارد، اما دخترها نمی‌روند و از راه دور می‌خوانند و فقط برای امتحانات به آنجا می‌روند. دبیرستان متوسطه دوم نداریم که اگر برنامه ریزی کنند و بودجه بدهند می‌توان در شیفت مخالف، متوسطه دوم هم ایجاد کرد.

به گزارش ایسنا، زندگی عشایر کوچ‌رو و روستاییان در مناطق صعب‌العبور و دور افتاده، سختی‌های خاص خودش را دارد که شاید در بیان نگنجد؛ علی‌رغم اقدامات صورت پذیرفته، آنها در حوزه آموزش و بویژه استقرار عدالت آموزشی همچنان نیازمند توجه‌ هستند.  

انتهای پیام 

  • یکشنبه/ ۹ مرداد ۱۴۰۱ / ۱۱:۳۸
  • دسته‌بندی: آموزش و پرورش
  • کد خبر: 1401050906774
  • خبرنگار : 71424