به گزارش ایسنا، مراسم نخستین دورۀ جایزهٔ علی‌اکبر دهخدا در تالار محمود افشار مؤسسهٔ دهخدا، با حضور محمدرضا شفیعی کدکنی، ژاله آموزگار، حسن انوری، رسول شایسته، سعید نجفی اسداللهی، عبدالله انوار، احمد سمیعی گیلانی، علی‌اشرف صادقی، عبدالرضا سیف (رئیس دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران)، محمود بی‌جن‌خان (رئیس مؤسسهٔ دهخدا) و گروهی از استادان و صاحب‌نظران زبان و ادبیات فارسی برگزار شد.
در آغاز این مراسم، محمود بی‌جن‌خان، رئیس مؤسسۀ دهخدا و رئیس هیئت امنای جایزهٔ دهخدا، ضمن خیرمقدم به حاضران گفت: «شورای مؤسسهٔ دهخدا تصمیم گرفت جایزهٔ علامه دهخدا را با درایت استاد شفیعی برگزار و از این شخصیت چندبعدی تجلیل کند. در نخستین دورهٔ جایزهٔ علی‌اکبر دهخدا تأکید ما بر مهم‌ترین فعالیت علامه دهخدا بوده که همان لغت‌نامهٔ دهخداست. بنابراین «فرهنگ‌نویسی» موضوع نخستین دورهٔ جایزهٔ علی‌اکبر دهخداست که ارتباط مستقیم با یکی از اولویت‌های نقشهٔ جامع علمی کشور، یعنی زبان فارسی به‌عنوان زبان علم نیز دارد». او برای این‌که مؤسسهٔ دهخدا و دبیرخانهٔ این جایزه بتوانند هر سال با محوریت یکی از برجستگی‌های علمی و ادبی علامه دهخدا، این جایزه را به یکی از شخصیت‌های علمی اهدا کنند که گامی در تکریم دهخدا در تاریخ معاصر ایران برداشته‌باشد، ابراز امیدواری کرد.
در ادامه (در ویدئویی از پیش ضبط‌شده) محمدرضا شفیعی کدکنی گفت: «دهخدا در میان خدمت‌گزاران به فرهنگ ملی ما، حداقل در قرن بیستم، جزء دانه‌های درشت و شاید درشت‌ترین دانهٔ فرهنگ ملی ماست. یک چنین مجموعه‌ای از میراث که دهخدا برای ما گذاشته من فکر نمی‌کنم هیچ‌کس به‌تنهایی چنین میراثی برای ملت ایران به جا گذاشته‌باشد. جایزهٔ دهخدا باید در طول قرون و اعصار در آینده در همین روزی که مناسب دیده‌شده‌است، به افرادی که کارهای شایسته‌ای در جهت توسعهٔ فرهنگ ملی ما و زبان فارسی انجام داده‌اند، هر سال داده شود که عملاً هم نام دهخدا زنده بماند و هم مساهمت‌کنندگان در توسعهٔ فرهنگ ملی ما جایزه‌ای بگیرند و قدردانی شوند و از این بابت خیلی کار بزرگی را شما عملاً پایه‌گذاری کردید و من یقین دارم این جایزه و نام دهخدا همیشه در تاریخ ملت ایران باقی خواهد ماند».
ژاله آموزگار هم گفت: «شخصیت برجسته‌ای مثل دهخدا تمام عمر، زندگی، ثروت و فعالیتش را معطوف این کرد که چنین مؤسسه‌ای را راه بیندازد. من بارها گفته‌ام سنجیدن فعالیت یک نفر باید در بازهٔ زمانی خودش انجام شود. بنابراین لغت‌نامهٔ دهخدا شاهکار است و میراث بسیار درخشانی را علامه دهخدا به جا گذاشته‌اند و باید همچنین جایزه‌ای به نام ایشان برگزار شود».
اکرم سلطانی، دبیر اجرایی این جایزه نیز گفت: «در جلسه‌ای به‌منظور برگزاری جشن صدمین سال تولد علی‌اکبر دهخدا در ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۵۸ کمیته‌ای متشکل از جمعی از بزرگان تشکیل می‌شود و پیشنهادهایی مصوب می‌شود، از جمله: هر سال جایزهٔ ادبی دهخدا به مبلغ ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان به کسانی داده شود که در زمینهٔ زبان فارسی خدماتی انجام داده‌اند، یکی از تالارهای دانشگاه تهران به نام دهخدا نام‌گذاری شود، یکی از خیابان‌های شهر به نام دهخدا ثبت شود و در قزوین با شهرداری و سازمان میراث فرهنگی تماس گرفته شود تا بنای یادبودی یا میدانی به نام دهخدا ثبت شود. امروز ۴۳ سال از آن روز می‌گذرد و از این مصوبات تنها یک مصوبه اجرایی می‌شود. امروز خوشحال هستیم که یکی از آن پیشنهادها را عملی می‌کنیم». او در ادامه گزارشی از مراحل برگزاری جایزه را ارائه کرد.
در بخش بعدی حسن انوری به عنوان دبیر علمی جایزهٔ علی‌اکبر دهخدا، کتاب «فرهنگ موضوعی فارسی» تألیف بهروز صفرزاده را به عنوان اثر برگزیدهٔ نخستین دورهٔ جایزهٔ علی‌اکبر دهخدا در موضوع فرهنگ‌نویسی اعلام کرد.
او درباره دلایل انتخاب این اثر گفت: «در قرون گذشته در موضوع‌های مختلف فرهنگ موضوعی نوشته شده، ولی دربارهٔ واژگان عمومی زبان، فرهنگی نوشته نشده‌است. فرهنگ موضوعی فارسی شامل ۳۵ هزار مدخل، ۱۲۵۰ مقولهٔ موضوعی و ۵۰ هزار مثال کاربردی‌ست». نویسندهٔ فرهنگ سخن این کتاب را با فرهنگ سخن مقایسه کرد و گفت «در پایان کتاب فهرست مفصلی وجود دارد که به موضوع‌ها ارجاع داده‌است و نزدیک ۳۰۰۰ مدخل و واژه وجود دارد که در فرهنگ سخن نیامده‌است». انوری اشاره کرد که پس از هفت ماه بررسی، الحق هیچ غلطی در این کتاب نیافته‌ام.
او گفت: «متأسفانه کتاب لغت در حال نابودی‌ست. در برخی از کشورها دیگر کتاب لغت وجود ندارد. در عصر کنونی لغت در برنامه‌های واژه‌پردازی جست‌وجو و بررسی می‌شود و از سیستم‌های نرم‌افزاری جدید استفاده می‌شود. بنابراین باید همگام با دنیا باشیم و روش‌های نوین را جایگزین سیستم‌های سنتی کنیم.
در ادامه نشان دهخدا، لوح تقدیر و هدیهٔ نقدی توسط انوری، شفیعی کدکنی، بی‌جن‌خان، آموزگار، سلطانی، معین و قلم‌چی به بهروز صفرزاده اهدا شد و از استاد ولی‌الله درودیان به‌عنوان پژوهشگر این دوره که آثار مختلفی را در خصوص علامه علی‌اکبر دهخدا تألیف و منتشر کرده‌است، تجلیل شد که به‌علت کسالت و غیاب او در برنامه، نشان علامه دهخدا و لوح سپاس به فرزند او تقدیم شد.
بخش پایانی برنامه بر مبنای مصوبۀ هیئت امنای جایزهٔ علی‌اکبر دهخدا، تقدیم نشان دهخدا و لوح سپاس به مؤلفان حاضر (در قید حیات) لغت‌نامۀ دهخدا بود، که بر این اساس از حسن انوری، رسول شایسته، سعید نجفی اسداللهی، عبدالله انوار، احمد سمیعی گیلانی، علی‌اشرف صادقی، غلامرضا ستوده، محمد استعلامی و جلیل دوست‌خواه تجلیل و تقدیر شد.
اجرای گروه موسیقی دانشجویان بین‌المللی زبان فارسی مؤسسهٔ دهخدا (نادیا بیستروویچ از کرواسی، والریا بزرودنیا از روسیه، اُلگا آدیکتی از لهستان، گِسینه دانلزاده از آلمان، محمد الموسوی از عراق و مهدی تجلی (مدرس درس شعر و موسیقی مؤسسهٔ دهخدا) در قالب یک قطعهٔ موسیقایی به زبان فارسی، با موضوع خاطرۀ دیدار دکتر معین در روزهای پایانی عمر علامه دهخدا، پخش صدای ماندگار علامه دهخدا و پخش اجرای موسیقی شهرام ناظری بر روی شعر علامه دهخدا، از بخش‌های دیگر این مراسم بود.
در پایان برنامه، استودیو دیداری و شنیداری مؤسسهٔ دهخدا که به‌منظور تولید محتوا برای آموزش زبان فارسی، ساخته و تجهیز شده‌بود، توسط نادیا بیستروویچ (یکی از دانشجویان زبان فارسی مؤسسهٔ دهخدا)، ژاله آموزگار، علی‌اشرف صادقی، کاظم قلم‌چی، محمود بی‌جن‌خان، هادی ویسی، سهراب کاشف، اکرم سلطانی، مجید دادرس و استادان حاضر در برنامه افتتاح شد.
مجری این برنامه عمادالدین شیخ‌الحکمایی بود و از نشان علی‌اکبر دهخدا که بخشی از آن برگرفته از طرح مرتضی ممیّز به‌مناسبت صدمین سالگرد تولد دهخدا بود و امضای دخو، با طراحی و اجرای محمود محرومی و مهدی تجلی، رونمایی شد.
این مراسم به‌صورت زنده در وب‌گاه مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و صفحهٔ اینستاگرام مؤسسهٔ نیز پخش شد.
انتهای پیام