هوشنگ طالبی، (دوشنبه- ۵ اردیبهشت‌ماه) در نشست تخصصی «نقش علوم پایه در توسعه پایدار» که از سوی دانشکده ریاضی و آمار دانشگاه اصفهان به مناسبت دهه سرآمدی آموزش برگزار شد، اهداف جدید توسعه پایدار را معرفی و اظهار کرد: در کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد توسعه پایدار در ریودوژانیرو برزیل در ژوئن ۲۰۱۲، کشورهای عضو سند نتیجه آینده‌ای که ما می‌خواهیم را تصویب کردند که به موجب این سند، تصمیم گرفتند فرایندی را برای توسعه و نیز مجموعه‌ای از اهداف توسعه پایدار برای ایجاد اهداف توسعه هزاره و ایجاد مجمع سیاسی سطح عالی سازمان ملل در مورد توسعه پایدار راه‌اندازی کنند.

وی افزود: دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار با محوریت SDG در اجلاس توسعه پایدار سازمان ملل در نیویورک در سپتامبر ۲۰۱۵ به تصویب رسید. دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار توسط همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۵ تصویب شد و به موجب آن طرحی مشترک برای صلح و رفاه برای مردم و کره زمین، در حال حاضر و آینده ارائه می‌دهد.

این استاد دانشگاه، توضیح داد: در قالب آن اهداف هفده‌گانه توسعه پایدار قرار دارد که یک فراخوان فوری برای اقدام همه کشورها اعم از توسعه یافته و در حال توسعه و در قالب یک مشارکت جهانی است. اصل بر پایان دادن به فقر و سایر محرومیت‌ها توام با راهبردهایی که سلامت و آموزش را بهبود بخشد، نابرابری را کاهش دهد و انگیزه برای رشد اقتصادی را ایجاد کند، است در عین‌حال که با تغییرات آب و هوایی مقابله و برای حفظ اقیانوس ها و جنگل‌ها تلاش شود.

طالبی در توضیح راهکارهای علمی برای دستور کار ۲۰۳۰، با طرح این پرسش که چگونه محققان می‌توانند و باید در راستای دستور کار ۲۰۳۰ به تقاضای جامعه در مورد علم پاسخ دهند؟ گفت: برخی نویسندگان در پاسخ به این سوال معتقدند انجام آن مستلزم تعهدی سیستماتیک با ابعاد هنجاری و اساسی از سوی جامعه علمی است که باید همراه با تحقیق و عمل باشد.

وی به علم اثربخش در پایداری توسعه اشاره و تصریح کرد: با توجه به چندبعدی بودن موضوع پایداری، این یک ضرورت است که علاوه بر معرفی رویکردی فرارشته‌ای، علم باید در راستای ابعاد هنجاری توسعه پایدار و در سطح فرامرزی تلاش کند. این امر مستلزم یک فضای مدیریت راهبردی جهانی است که در آن محققان و متخصصان رشته‌های مختلف بتوانند در یک فرایند یادگیری مشترک و درازمدت شرکت کنند و به یک جمع فکری تبدیل شوند که آنها را قادر به آغاز تحول پارادایم در پایداری کند.

عضو هیئت علمی گروه آمار دانشگاه اصفهان ادامه داد: به طور خلاصه مسیر علم عبارت است از اینکه علم باید متحول شود تا پاسخگوی نیازهایی برای توسعه پایدار باشد. فرارشته‌ای بودن آینده باید با چارچوب هنجاری متناقض فعلی علم مواجهه شود تا تحول علمی رخ دهد و دنبال کردن دغدغه‌های آحاد جامعه جایگزین تفکر و علم مجرد شود تا منشا تحول در علم شود.

طالبی با بیان اینکه رویکرد یادگیری کوهن می‌تواند به یک جمع فکری و علم تحول‌گرا منجر شود، گفت: سیاست علمی برای نوآوری علمی باید جایگاهی ویژه و مدیریت شده راهبردی را پیش‌بینی و زمینه وقوع آن را فراهم کند.

وی به چالش‌های علمی و انتظارات از تولید علم، اشاره کرد و گفت: هدف از تلاش علمی در زمینه پایداری ممکن است فرایند حل مشکلات اجتماعی، از جمله مشارکت و یادگیری بین ذینفعان را بهبود و تسریع بخشد هرچند همراه با یک راه حل قطعی یا دستاورد فناورانه نباشد. از آنجایی که SDGs محصول علم نیستند، بلکه محصول سیاست هستند، درک پیوندهای متقابل بین وضع مطلوب و اهداف مختلف موضوعی چالش برانگیز در تحقیقات است، بنابراین هم افزایی ذاتی مبادلات علمی و پیچیدگی چنین تحقیقاتی مستلزم داشتن علم پایداری از سیاست های مربوط به توسعه است.

این استاد دانشگاه با تأکید براینکه علم پایداری تعاملات بین سیاست‌های جهانی، اجتماعی و انسانی مکانیسم‌های تخریب پیچیده این سیستم‌ها و خطرات همراه برای رفاه انسان را بررسی می‌کند، گفت: با شناسایی و پرداختن به چالش‌های پیچیده ناشی از توسعه، اعم از پایدار و ناپایدار که معمولا در رشته‌های دانشگاهی سنتی در نظر گرفته نمی‌شوند، این علم فرارشته‌ای راه را برای یک جامعه جهانی پایدار فراهم می‌کند.

طالبی اضافه کرد: پس از گذشت ده سال از تاسیس علم پایداری، دیگر نمی‌توان این علم را رشته جدیدی دانست  با توجه به این دهه از توسعه رویکرد علم پایداری، اکنون زمان مناسبی است تا آنچه از این تبادل علمی در مورد تحقیق و روش شناسی آموخته شده است مرور شود و این دانش در چالش های پایداری فعلی و دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل به کار گرفته شود.

وی به جایگاه علوم پایه در توسعه پایدار، اشاره و اظهار کرد: با تأکید بر نیاز به ایجاد پتانسیل برنامه بین‌المللی علوم پایه یونسکو همچنین با توجه به ارزش بالای علوم پایه برای نوع بشر و افزایش آگاهی جهانی و افزایش آموزش در علوم پایه برای دستیابی به توسعه پایدار و از آنجایی که بهبود کیفیت زندگی مردم در سراسر جهان حیاتی است و با تاکید بر اینکه کاربردهای علوم پایه برای پیشرفت پزشکی، صنعت، کشاورزی، منابع آب، برنامه ریزی انرژی، محیط زیست، ارتباطات و فرهنگ حیاتی است، سال ۲۰۲۲ به عنوان سال بین المللی علوم پایه برای توسعه پایدار سازمان ملل متحد اعلام شد.

این استاد دانشگاه گفت: علوم پایه به شناسایی مکانیسم‌هایی برای استفاده مناسب از دانش و انتقال فناوری کمک می‌کند و تحقیقات پایه نه تنها برای پیشرفت فناوری، بلکه برای توسعه پایدار جهانی اساسی است.

انتهای پیام