در همین خصوص یک پژوهشگر بومی شهرستان کاشمر در گفت‌وگو با ایسنا گفت: نام علفه به واسطه وجود علف و سبزی بر این روز نهاده شده است.
حمید رضا بی‌تقصیر افزود: درون‌مایه علفه تهیه مقدمات و به پیشواز نوروز رفتن و یاد کردن از درگذشتگان هر خانواده در سالی که گذشت است.
وی با معرفی آیین روز علفه در کاشمر اظهار کرد: بانوان در روز علفه یک روز مانده به عید با رفتن به باغات و اراضی کشاورزی و جمع کردن سبزی بیابانی اقدام به پختن آش مخصوص شکم پُر یا جوشواره می‌کنند.
بی‌تقصیر با بیان اینکه غذای اغلب مردم در روز علفه آش است، افزود: مردم این منطقه مقداری از آن را برای سال جدید نگه میدارند و در اولین وعده غذایی از این آش صرف می‌کنند چون معتقدند با این اقدام سبزی و برکت سال قبل را به سال جدید انتقال می‌دهند.
وی همچنین تصریح کرد: زنان و دختران در روز علفه به باغ می‌روند و سبزی‌های باغی هم چون پونه، بی‌بی بیردم، سرسیر، پای چغوک، گزروک، سرسبیس، قیاق، سیخ تروش و... جمع می‌کردند و از خاطرات خود می‌گفتند و خندان بودند که یک سال بزرگتر شده‌اند و سال نو را با خوشحالی و سلامتی سپری خواهند کرد.
این پژوهشگر بومی عیدی بردن را یکی دیگر از آیین‌های نوروزی که در روز علفه برگزار می‌شود دانست و گفت: در کاشمر نامزددارها تعدادی سینی به فراخور ثروت و جایگاه اجتماعی تهیه و اقلامی اعم از خوردنی و پوشیدنی را برای عروس خانم ارسال می‌کنند.
وی یادآور شد: تعداد این سینیها حداقل هفت عدد و حاوی کله قند، برنج، گوشت، چای و نبات، حنا و صابون، شیرینی، لباس برای عروس و خانواده‌اش و کفش سفید و روسری است.
بی‌تقصیر با اشاره به اینکه در این روز تعدادی از اطرافیان عروس این سینیها را روی سر می‌گذارند و به خانه عروس می‌برند، افزود: عروس به آورندگان سینیها دستمالی که خود بافته هدیه می‌دهد. همچنین دو سینی نیز از سوی خانواده عروس برای شاداماد تدارک دیده شده که در یکی لباس شاداماد به علاوه کفش او و در دیگری لباس و کفش برای خانواده داماد قرار دارد و این دو سینی راهی خانه داماد می‌شود.
وی در ادامه مطرح کرد: غذای اصلی روز علفه آشی به نام جوشواره یا جوشبره است که اهالی معتقدند با پخت آن و بلند شدن بویش اموات خشنود می‌شوند.
پژوهشگر مسائل بومی در کاشمر یادآور شد: در تهیه این آش خمیر را به قطعات پهن در آورده و میان آن سبزی پخته، بلقست، گندمک، کنگر باغی، پادرازک و سبزی‌های صحرایی و گردوی ساییده گذاشته و می‌پیچند و در آب جوش می‌پزند. بعد از پخته شدن با ریختن کشک ساییده و گردوی ساییده و نعناع داغ بر روی آن صرف می‌کنند.
وی افزود: ابتدا سبزی‌های خودرو و خوردنی را جمع‌آوری و می‌پزند، بعد خمیر آش را به صورت تازه آماده و نازک پهن کرده و سبزی پخته شده به همراه افزودنیهای چون؛ عدس، جوز، قورمه و ادویه به صورت قطاب یا بالشت خمیری ۳ در ۳ در میآورند. به آشی که دارای حبوبات در حال پخت است، رشته و قطاب، بالشت خمیری افزوده می‌شود تا خوب بپزد و جا بیفتد.
بی‌تقصیر با بیان اینکه درست کردن آش جوشواره یا جوشبره پرزحمت بوده و همکاری جمع را میطلبد، اظهار کرد: یکی از اهالی از قول پدرش میگوید پدرم این آش را بسیار دوست دارند و چون بساط پختن این آش مهیا میگشت، کبکشان به خروس‌خوانی می‌افتاد و این شعر را زمزمه می‌کردند: «گر آش کنی آب ز گرگان آرُم... پونَه ز هرات، زیرَه ز کرمان آرُم/ در شهر مِشَد قُروت رَد دارُم...از کوه کلات، کُندَه به دندان آرُم!»
وی در پایان با اشاره به اینکه روز علفه سنتی کهن برای به یاد مردگان بودن است، گفت: اهالی منطقه کاشمر بر این باورند که روح مردگان غیر از شبهای جمعه در موقع تحویل سال نو و روز اول نوروز نیز آزاد هستند و به خانه و کاشانه قدیم خود میآیند و اگر در این موقع خانه قدیم خود را پاکیزه و روشن و خوشبو ببینند، شاد و خوشبخت خواهند شد و اولاد خود را دعا خواهند کرد و در غیر این صورت با حالت غمگین باز خواهند گشت و بازماندگان خود را نفرین می‌کنند.
انتهای پیام