محمدرضا نیک‌نژاد، معلم و کارشناس آموزش وپرورش در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه به نظر می‌رسد در دوران کرونا، آموزش جهانی و ذیل آن آموزش در ایران به شدت آسیب دیده است اظهار کرد: هرچند حضوری کردن آموزش‌ها با رعایت پروتکل‌ها و از سوی دیگر توسعه واکسیناسیون و کاهش مرگ و میر ناشی از کرونا در جبران افت کیفیت آموزش موثر است، اما نمی‌توان نگران دو موضوع بازماندگی از تحصیل و وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان در دوره اول ابتدایی نبود.
وی افزود: آموزش و پرورش برای آن گروه از دانش‌آموزان که سال اول، دوم و سوم ابتدایی را در دوران کرونا و به صورت مجازی گذراندند و وضعیت تحصیلی مناسبی ندارند چه می‌خواهد کند؟.
این کارشناس آموزش و پرورش با اشاره به افزایش شمار بازماندگان از آموزش در دوران کرونا به‌واسطه عدم برخورداری از ابزارها و امکانات آموزش مجازی گفت: آمارهای پنهان بازماندگی از تحصیل بسیار فراتر از آن چیزی است که اعلام می‌کنند. در دوسال گذشته آماری مبنی بر عدم استفاده ۳۰ تا ۵۰ درصدی از شاد اعلام می‌شد که حدود ۴.۵ تا ۷.۵میلیون دانش آموز را دربرمی‌گرفت.
نیک‌نژاد به روند آموزش در مناطق محروم نیز اشاره کرد و گفت ۱۰ تا ۱۵ سال است که سرانه‌ای میان مدارس توزیع نمی‌شود و مدیران را وادار کرده است و البته نهادهای بالادست هم تشویق می کنند که از خانواده‌ها پول بگیرند. هزینه مدارس دولتی در مناطق متوسط شهری و کلان‌شهرها به دوش خانواده‌هاست. با این حال کیفیت آموزش بالا نیست و آمار رتبه‌های برتر کنکور گواهی بر کیفیت پایین آموزش در مدارس دولتی است اما در مناطق محروم خانواده‌ها پولی ندارند که به مدارس بدهند و آموزش کیفیتی هم ندارد. متاسفانه شاید بتوان گفت که آسیب اصلی به دختران دانش‌آموز وارد می‌شود و شاهد پیامدهایی چون ترک تحصیل زودهنگام و کودک همسری در این مناطق هستیم.
وی تاکید کرد که نبود امکانات و سطح پایین معیشت عامل مهم بازدارندگی از تحصیل دخترهاست. برخی می‌گویند تنها عامل فرهنگی دخیل در برخی مناطق در ترک تحصیل دخیل است، در حالی که لزوما این‌گونه نیست. طرحی تحت عنوان مدارس روستامرکزی اجرا می‌شود اما دخترها برای رفت‌وآمد بین روستاها امنیت ندارند، ولی اگر مدرسه در روستا وجود داشته باشد خانواده‌ها دخترانشان را به مدرسه می‌فرستند. برنامه جدی آموزش و پرورش برای کاهش آمار بازماندگی از تحصیل چیست؟ آیا قرار است بار بازگشت به مدرسه نیز به کلی به دوش خیرین بیفتد؟.
رضوان حکیم زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش نیز درباره اقدامات انجام شده برای بازگشت ۲۱۰ هزار کودک بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی به ایسنا گفت: دوسال قبل آمار بازماندگان ما ۱۴۲ هزار نفر بود که سال گذشته ۶۰ هزار نفر به آن افزوده شد که عمدتا کلاس اولی بودند و خانواده تصمیم گرفته بود به علت شرایط بیماری و ... ثبت‌نام نکنند که شماری از آنها امسال ثبت‌نام کردند و به مدرسه برگشتند.
وی افزود: گروه دیگر، مشمول این شرایط نمی‌شدند و مشکلات دیگری داشتند که حدود ۲۵ هزار نفر از آنها را در پایه‌های مختلف تحصیلی از سوی استان‌ها شناسایی و به چرخه آموزش بازگرداندیم. تعدادی دیگر هم مهاجرت کرده بودند که آمار تفکیکی آن در موارد مختلف احصاء شده است.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه برنامه انسداد مبادی بی‌سوادی را با جدیت پیگیری می‌کنیم گفت: یکی از مشکلات ما شناسایی این دانش آموزان در دوران تعطیلی مدارس بود؛ طبق گزارش‌ها دانش‌آموزانی را داشتیم که در مدرسه ثبت‌نام کرده بودند اما چون مدرسه به صورت حضوری دایر نبود به همراه خانواده هایشان مشغول کار کشاورزی و مانند آن می‌شدند و به نوعی «عدم حضور پنهان» را شاهد بودیم و باعث شده بود که این دانش اموزان به ویژه در مناطق کم برخوردار از حیث آموزش لطمه ببینند.
حکیم‌زاده درباره تارکان تحصیل میان‌پایه نیز توضیح داد و گفت: سال گذشته به طور دقیق وضعیت دانش آموزانی که تکرار پایه داشتند و یا بازمانده از تحصیل بودند را احصاء کریم. از استان‌ها خواستیم مدیران در هر مدرسه، تمام دانش‌آموزان سال قبل خود را رصد و وضعیت آنها که سال گذشته در آن مدرسه بوده‌اند را بررسی کنند.
وی افزود: طبق این بررسی مشخص می‌شد که یا دانش آموز در مدرسه حضور دارد و به پایه بالاتر رفته، یا تکرار پایه دارد و یا دیگر در آن مدرسه نیست. طبیعتا اگر آن دانش‌آموز در مدرسه دیگری ثبت‌نام کرده باشد کد ملی‌اش در مدرسه‌ای که ثبت نام کرده مشخص و ثبت شده و اگر به کلی ثبت نام نکرده باشد، تارک تحصیل است.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش با بیان اینکه ما تارکان تحصیلی میان پایه را شناسایی و آمارشان را تجمیع کرده‌ایم گفت: براساس ماده ۴۷ آیین نامه اجرایی جدید مدارس، یکی از وظایف مدیران مدارس رصد جریان حضور دانش‌آموزان در مدرسه است. علاوه بر این ما برنامه‌های مداخله‌ای برای هر استان داریم و اگر در هر منطقه طبق گزارش مدیر مدرسه، چند تن از دانش‌آموزان در سال جاری در مدرسه حضور نداشتند؛ باید وضعیت آن تعداد که هنوز ثبت نام نشده‌اند، بررسی و گزارش شود.
حکیم‌زاده تاکید کرد که معمولا چالش ما در بخش تارکان تحصیل میان پایه‌ها بیشتر از بازماندگی تحصیلی از اول ابتدایی است و معتقدیم با پیگیری جدی این برنامه، می‌توان موضوع آموزش در جمعیت تارکان تحصیل میان پایه را ساماندهی کرد.
انتهای پیام