علی‌رضا صداقت در خصوص نامه‌ای که از سوی گروه سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز و خطاب به فرهنگستان علوم پزشکی درمورد اثربخشی واکسن سینوفارم منتشر شده و جنجال‌برانگیز بوده است، اظهار کرد: در این نامه عنوان شده که « واکسن سینوفارم ۸۱ درصد واکسن‌های مورد استفاده در ایران است و چرا فقط ۵ درصد کاهش در ابتلا دارد، هرچند در جدول منتشر شده هر سه واکسن اثربخشی مطلوبی در کاهش بستری و فوت داشته است».

وی افزود: باید این نکته را یادآوری کنم که این مطالعات تاثیر جلوگیری از عفونت را مورد بررسی قرار داده نه پیشگیری از ابتلاء بیماری علامت‌دار  را. عموما محققان ابتلا به بیماری علامت‌دار را مورد بررسی قرار می‌دهند.

صداقت ادامه داد: در پی انتشار این نامه در فضای مجازی، سوالاتی از دوستان دست‌اندرکار مطرح کردیم و از آن‌ها درخواست کردیم که به سوالات پاسخ دهند. سوالاتی از این قبیل که چگونه ممکن است یک واکسن فقط ۵ درصد در کاهش ابتلا سهم داشته ولی در کاهش بستری بالای ۵۵ درصد؟ بازه زمانی و توزیع سنی مشارکت کنندگان مطالعه چه بوده است؟ نحوه سنجش پیامدها در مطالعه چگونه بوده است؟ مخدوشگرهای احتمالی در مطالعه چه بوده و چگونه کنترل شدند؟ سنجش پیامد ۱۴ روز بعد از دوز دوم در مشارکت کنندگان چگونه بوده است؟ نوع مطالعه به چه صورت بوده است؟ گروه مورد و شاهد چگونه انتخاب شده است؟ چرا نتایج مطالعاتی با این همه گزاره‌های مبهم به وزارت بهداشت اعلام نشده و به فرهنگستان علوم پزشکی ارسال شده است و اینکه چرا با توجه اینکه مطالعه مربوط به یک ماه قبل بوده الان که این همه سوال درخصوص آن مطرح شده، نتایج کاملتر این مطالعه منتشر نمی‌شود.

در مطالعه شیراز ابتلا به عفونت مدنظر محققان بوده نه بیماری علامت‌دار

رئیس بخش مراقبت‌های ویژه کرونای بیمارستان امام رضا(ع) مشهد گفت: در این مطالعه ابتلا به عفونت مدنظر محققان بوده نه بیماری علامت‌دار. این دو با یکدیگر متفاوت است؛ امکان دارد بیمار عفونت را کسب کند اما بیماری علامت‌داری نداشته باشد و اصطلاحا ناقل بماند. در مطالعاتی که در کشور انجام شده اثر بخشی واکسن‌ها در جلوگیری از عفونت  به صورت میانگین حداکثر ۴۵ درصد بوده است. در نتیجه مطالعه شیراز نیز اثربخشی واکسن آسترازنکا در جلوگیری از عفونت ۳۸درصد، اسپوتنیک۴۰ درصد و سینوفارم ۵ درصد است. 

صداقت اضافه کرد: آخرین مطالعات تا انتهای آگوست ۲۰۲۱ نشان می‌دهد  در افرادی که واکسن زدند بعد از ۶  روز عفونت از بدن آن‌ها پاک می‌شود و در افراد غیر واکسینه عفونت تا مدتها یعنی بیش از  سه تا چهار هفته باقی می‌ماند  و آنها می‌توانند ویروس را منتشر کنند.

وی تاکید کرد: مطالعه‌ دیگری اخیرا در اصفهان منتشر شد که در این مطالعه اثر بخشی واکسن‌ها در برابر ابتلا به بیماری کووید۱۹  بررسی شده است. این‌ مطالعه روی ۵۴۰ هزار فرد واکسینه شده انجام شد. براساس این مطالعات شانس ابتلا در افراد واکسینه نشده ۱۸ برابر بیشتر از افراد واکسینه کامل است، شانس بستری در افراد واکسینه نشده ۱۱.۵ برابر بیشتر از افراد واکسینه کامل است و همچنین شانس مرگ در افراد واکسینه نشده ۱۲ برابر بیشتر از افراد واکسینه شده کامل است. در مطالعه اصفهان اثربخشی واکسن‌ها در برابر ابتلا به بیماری کووید بررسی شده نه اثربخشی در برابر ابتلا به عفونت. 

رئیس بخش مراقبت‌های ویژه کرونای بیمارستان امام رضا(ع) مشهد ادامه داد: پس از بحث‌برانگیز شدن مطالعات شیراز، مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری سلامت فارس بیانیه‌ای منتشر کرد. اولین نکته منتشر شده در بیانیه این است که «نتایج این تحقیقات یک گزارش اولیه است و نتایج نهایی پژوهش پس از تکمیل فازهای بعدی تحقیق اعلام خواهد شد». این موضوع ایرادی بزرگی است که می‌توان وارد کرد. مورد دوم در این بیانیه این است که «میزان کارایی واکسن‌ها با توجه به اپیدمی واریانت مختلف ویروس، کاملا متفاوت است و نمی‌توان به طور دقیق در آنالیز اولیه آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کرد، زیرا واکسیناسیون سینوفارم در پیک اپیدمی دلتا تزریق شد و بقیه واکسن‌ها در زمان‌های دیگر تزریق شده‌اند، به همین دلیل برای مقایسه دقیق‌تر به آنالیز نهایی به روش کوهورت در طی ماه‌های بعدی نیاز است». .

 سینوفارم در پیشگیری از  عفونت ۵۶ درصد موثر است

وی افزود: مورد سوم در بیانیه این است که «مهمترین هدف در واکسیناسیون علیه ویروس کرونا در جهان، کاهش موارد شدید منجر به بستری و مرگ ناشی از بیماری است که در همین نتایج اولیه نیز به خوبی مشخص شده و تقریبا تمامی واکسن‌های مورد مطالعه به این هدف رسیده اند». ما نیز تحقیقات  متفاوتی از کشورهای مختلف دنیا را مورد بررسی قرار دادیم و نتایج به دست آمده نشان داد که واکسن سینوفارم برای جلوگیری از بیماری‌های علامت‌دار ۶۳ درصد و برای جلوگیری از عفونت‌ ۵۶ درصد موثر بوده است. 

صداقت ادامه داد: در انتهای بیانیه هم امده است که «با توجه به توضیحاتی که گفته شد و بر خلاف آنچه برخی شبکه‌های معاند به آن پرداخته‌اند، انجام واکسیناسیون کشوری استراتژی بسیار کارآمدی برای مقابله با بیماری کووید۱۹ در کشور بوده و نتایج قابل ملاحظه‌ای در موارد شدید منجر به بستری و مرگ، علی رغم موج سهمگین واریانت دلتا در کشور شاهد هستیم. همچنین برای قضاوت هر پژوهشی باید منتظر داوری علمی مقاله و چاپ آن در مجلات علمی معتبر باشیم».

رئیس بخش مراقبت‌های ویژه کرونای بیمارستان امام رضا(ع) مشهد گفت: دوستان در انتشار نتایج این مطالعات عجله کردند. حتی نامه را خطاب به فرهنگستان علوم پزشکی نوشتند در صورتی که باید به وزراتخانه به صورت محرمانه می‌فرستادند تا قبل از انتشار همکاران در خصوص صحت این مطالب تحقیقات لازم را انجام می‌دادند. ما در شرایطی قرار داریم که واکسیناسیون نوبت اول به ۶۰ درصد رسیده است، اما واکسیناسیون نوبت دوم که ایمنی قابل توجهی در جامعه برقرار می‌کند همچنان پایین است. 

وی ادامه داد: افراد سودجوی زیادی وجود دارند که مایل به ایجاد اختشاشات هستند و قصد دارند از شرایط  سوءاستفاده کنند. براساس مطالعات انجام شده دلیل عدم تمایل برخی از افراد به دریافت واکسن را دو عامل شناسایی کردند که شامل عدم اعتماد به واکسن و ترس از عوارض واکسن است. 

صداقت بیان کرد: اگر بخواهیم با انتشار این گزارشات غلط شبهه ایجاد کنیم به افکار عمومی آسیب خواهیم زد در صورتی که وظیفه ما این است که آرامش و اعتماد  را در افکار عمومی ایجاد کنیم. در حال حاضر معضل ما آپدیت نبودن و انتشار اطلاعات غلط و نادرست در زمان نامناسب به مردم است. 

وی اضافه کرد: ما باید با مردم روراست باشیم و آن‌ها را آگاه کنیم که واکسیناسیون به تنهایی کافی نیست و برای اینکه به حداکثر کارایی برسیم باید در کنار واکسیناسیون تمام پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند تا از ابتلا به کرونا جلوگیری کنیم. از مردم خواستاریم تا در پویش همیار سلامت همراه و پویش من واکسن می‌زنم، شرکت کنند تا آمار واکسیناسیون جامعه را به ۷۰ درصد برسانیم تا به ایمنی امن برسیم.

انتهای پیام