سمیه گلدوی در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: بیابان‌زایی، تبدیل کاربری اراضی طبیعی به اراضی کشاورزی و گسترش شهرک‌های مسکونی را از مواردی هستند که موجب تخریب زیستگاه جانوران منطقه ترشیز شده‌اند.
وی اظهار کرد: منطقه ترشیز با داشتن منطقه شکار ممنوع سید مرتضی و منطقه حفاظت شده درونه که تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد، از تنوع زیستی گیاهی و جانوری ارزشمندی برخوردار است.
عضو هیات علمی مرکز آموزش عالی کاشمر بیان کرد: گونه‌های جانوری منطقه شکار ممنوع سید مرتضی شامل پستاندارانی نظیر کل و بز، قوچ و میش وحشی، پلنگ، کفتار، گرگ، شغال، روباه، تشی، خرگوش، خارپشت، سنجاب زمینی و خفاش و پرندگانی مانند عقاب طلایی، قرقی، سنقر، دلیجه، هوبره، کبک و تیهو، باقرقره، بلدرچین، هدهد و نیز گونه‌هایی از خزندگان و بی‌مهرگان است.
وی پستاندارانی نظیر پلنگ، گورخر ایرانی، گربه وحشی، شاه روباه قوچ و میش، کل و بز، آهو و جبیر و پرندگانی نظیر هوبره، شاه بوف، دال، کرکس، کبوتر وحشی، کوکر، قمری، زاغ نوک سرخ، کبک، تیهو، قناری وحشی، هدهد، سبز قبا، دم جنبانک، عقاب، باز را از دیگر گونه‌های جانوری منطقه حفاظت شده درونه در بردسکن دانست.
گلدوی با اشاره به اینکه در تیر ماه سال ۱۳۹۱ برای اولین بار از یک قلاده یوز آسیایی در این منطقه عکس برداری شده، بیان کرد: اگرچه یوز آسیایی به عنوان یک گونه ارزشمند و در معرض انقراض قرار دارد اما تخریب زیستگاه و نیز کمبود منابع آب از جمله مسائلی است که حیات این گونه‌ها را تهدید می‌نماید.
عضو هیات علمی مرکز آموزش عالی کاشمر افزود: این موضوع نشان می‌دهد که انسان بیش از پیش باید به حیات سایر جانداران توجه نموده و در برابر تغییرات ناخوشایندی که در زیستگاه و محیط زیست زندگی‌شان ایجاد شده، از آن‌ها حمایت کند.
حضور دام‌های اهلی موجب رانده شدن یوزها از منطقه می‌شود
وی تصریح کرد: بحران‌های اقلیمی نظیر خشکسالی و گرمایش جهانی و آتش‌سوزی‌های گسترده در مناطق طبیعی(جنگل‌ها و مراتع) که امسال در سرتاسر جهان نیز شاهد آن بودیم، باعث بروز مشکلاتی برای حیات وحش شده است.
این پژوهشگر و فعال محیط زیست گفت: خوشبختانه امسال در منطقه ترشیز برای تامین نیاز آبی حیات وحش، تعدادی آبشخور با مشارکت مردم، سمن‌های محیط زیستی و کارکنان دلسوز ادارات مربوطه منطقه احداث شد.
وی ادامه داد: تغییرات کاربری زمین و تخریب زیستگاه از جمله عواملی است که در منطقه ترشیز زیست یوز را تهدید می‌نماید. در این رابطه بیابان‌زایی و تبدیل کاربری اراضی طبیعی به اراضی کشاورزی و شهرک‌های مسکونی از جمله مواردی است که باعث تخریب زیستگاه یوز می‌شوند.
عضو هیات علمی مرکز آموزش عالی کاشمر افزود: از دیگر معضلاتی که در این محدوده زیست یوز آسیایی را تهدید می‌نماید، می‌توان به اجرای عملیات مرتع‌داری و چرای دام در محدوده زیستگاه یوز اشاره نمود. نابودی مراتع توسط دام‌های اهلی و در نتیجه کاهش تعداد آهوان و سایر گونه‌های طعمه که یوز از آن‌ها تغذیه می‌کند، از دیگر عوامل تاثیرگذار بر کیفیت محیط زندگی این جاندار است.
گلدوی مطرح کرد: حضور دام‌های اهلی در محدوده زیستگاه یوز منجر به اشغال منابع آبی طبیعی توسط این جانوران و رانده شدن یوزها از منطقه می‌شود. به این ترتیب با توجه به محدودیت منابع آبی در دشت‌های باز و بیابان‌ها احداث آبشخورها در نقاط مختلف محدوده زیستی این جاندار اهمیت فزاینده‌ای دارد. از سوی دیگر در اغلب موارد سگ‌های گله و نیز سگ‌های ولگرد از دشمنان اصلی یوزپلنگ در محیط به حساب می‌آیند؛ بنابراین لازم است برای حفاظت از این گونه ارزشمند در منطقه بردسکن تمهیداتی اندیشیده شود.
همکاری مراکز دانشگاهی و ادارات محیط زیست نقش موثری در بهبود شرایط دارد
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر و بنا بر آخرین آمار رسمی منتشر شده تعداد یوزپلنگ‌های ایرانی حدود ۴۰ قلاده برآورد شده است، گفت: این آمار توسط حدس‌های کارشناسی و به وسیله دوربین‌های تله‌ای به کار رفته در زیستگاه این جانداران به دست آمده است. تعداد اندک جمعیت یوز نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد اجرای برنامه‌های مدیریتی جهت بهبود کیفیت زیستگاه این جاندار و حفاظت از آن را نشان می‌دهد.
این پژوهشگر و فعال محیط زیست این برنامه‌ها را شامل خروج دام و سگ‌های گله و نیز سگ‌های ولگرد از زیستگاه یوز، کاهش فعالیت‌های انسانی در این مکان و نیز برنامه‌های آموزشی به افراد در رده‌های سنی مختلف در مدارس، انجمن‌ها و به خصوص جوامع محلی در زمینه ارزش و اهمیت این جاندار و حفاظت از آن دانست.
وی تاکید کرد: همکاری متقابل مراکز دانشگاهی و ادارات محیط زیست از دیگر راهکارهایی است که با برگزاری برنامه‌های آموزشی و انجام پروژه‌های تحقیقاتی مشترک در موضوعات گوناگون محیط زیستی نظیر تنوع زیستی و حفاظت می‌توانند نقش موثری در بهبود شرایط محیط زیست و حفاظت از تنوع زیستی منحصر به فرد هر منطقه را داشته باشد.
ساکنان منطقه ترشیز با مشکلات محیط زیستی مواجه هستند
گلدوی گفت: در منطقه ترشیز که شامل شهرستان‌های کاشمر، بردسکن، خلیل‌آباد و کوهسرخ است، باید برای تسریع اقدامات شهری برای داشتن جهانی بدون کربن نیز گام بر داشت.
این فعال محیط زیست افزود: در حال حاضر ساکنان منطقه ترشیز با مشکلات محیط زیستی نظیر آلودگی هوا ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی توسط سیستم حمل، آلودگی هوا ناشی از ریزگردها، انتشار گازهای گلخانه‌ای(ناشی از سیستم حمل و نقل و پسماندها)، خشکسالی، تغییر اقلیم، فرونشست، بهره‌برداری نادرست و نامناسب از منابع و امکانات، تخریب مراتع و بیابان‌زایی و تغییرات کاربری زمین مواجه هستند.
وی گفت: عوامل دیگری که در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در منطقه ترشیز موثر است، مدیریت بهینه زباله‌ها و پسماندها است. در این زمینه، مهم‌ترین راهکار در وهله اول کاهش تولید پسماند و رسیدن به «پسماند صفر» است که این امر جز با آموزش و ترویج «پسماند صفر» در میان اقشار مختلف مردم امکان‌پذیر نیست.
انتهای پیام