یک مدرس دانشگاه:

خشکسالی صرفا یک پدیده غیرمترقبه نیست/ خشکسالی مدیریتی را نادیده نگیریم

یک مدرس دانشگاه معتقد است: خشکسالی‌های مدیریتی اثرات سوء خشکسالی را بیش از آنچه که باید باشد، بر کشاورزی و در نتیجه اقتصاد جامعه تحمیل کرده است.

«خدابخش داودی‌نصر» در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: در منابع علمی و نتایج پژوهشی و تحقیقاتی علاوه بر تعریف خشکسالی و انواع آن اشاره شده است و خشکسالی آب و هوایی،  کشاورزی،  هیدرولوژیکی،  اقتصادی -  اجتماعی چهار نوع عمده خشکسالی است.

وی گفت: اگر بر اساس تعاریف علمی خشکسالی را دوره کم‌آبی بدانیم و مسئله مهم سوء مدیریت را در این زمینه نیز در نظر بگیریم نباید خشکسالی را به عنوان یک پدیده غیر مترقبه و ناگهانی قلمداد کنیم بلکه به دلیل شرایط خاص آب و هوایی کشور همیشه و در همه حال باید در انتظار آن باشیم، با این تفاوت که این انتظار نباید انفعالی باشد بلکه با اعمال مدیریت  و تقویت مولفه‌هایی مهمی مانند بهره‌وری و زیرساخت‌هایی مانند تحقیقات آموزش و ترویج اثرات منفی آن را بیش از پیش کاهش دهیم.

 این کارشناس ارشد مدیریت ترویج کشاورزی تصریح کرد: با اجازه خبرگان اهل علم و فن نوع دیگری از خشکسالی که از آن غافل شده ایم و می تواند ریشه آن چهار نوع دیگر خشکسالی باشد تحت عنوان خشکسالی مدیریتی به جامعه علمی و نیروهای دلسوز در عرصه اقتصاد معرفی کنم.

دبیر جامعه اسلامی مهندسین استان ایلام تصریح کرد: وقتی میزان بهره وری آب محصولات زراعی در بخش کشاورزی استان زیر ۷۰۰ گرم به ازای مصرف یک متر مکعب است و هیچ برنامه‌ای برای زراعت دیم حتی در شرایط ترسالی منظور نمی‌شود و راضی دیم عملاً رها شده‌اند، وقتی مسئولان به آموزش عملی کشاورزان در مورد بهینه‌سازی مصرف آب اعتقاد ندارند و سرمایه‌گذاری نمی‌کنند، شرایط امروز خیلی عجیب نیست.

داودی‌نصر ادامه داد: وقتی راندمان آبیاری در روش‌های سنتی و هنوز هم حداکثر ۳۵ درصد است، وقتی هدر رفت آب حتی در اراضی مدرن علی‌رغم مجهز شدن به سامانه‌های نوین آبیاری و تحت فشار هنوز هم بالاست، وقتی مراکز تحقیقاتی همسو با اولویت‌ها و سیاستگذاری‌های کمیته ملی سازگاری با کم آبی نیستند، وقتی شرکت‌های آب منطقه‌ای نگاه اقتصادی و کسب درآمد ریالی و فیزیکی به آب دارند، وقتی صندوق بیمه محصولات کشاورزی جداگانه ساز خود را می زند، وقتی مسئولان بخش کشاورزی استان دنبال تحمیل کردن الگوی کشت به کشاورزی از طریق روش‌های غیرعلمی و غیر منطقی و بعضاً امکان ناپذیر دنبال دستورالعملی کردن موضوع هستند، وقتی برخی سموم تاثیر خود را از دست داده‌اند و گیاهان نسبت به آنها مقاومت نشان می‌دهند مصونیت امروز ما از خشکسالی یک آرزوی دست‌نیافتنی است.

این مدرس دانشگاه با طرح این سوال که این معضلات چه ارتباطی با دوره کم‌آبی دارد؟ گفت: اگر بخواهیم منصفانه در مورد موضوع قضاوت کنیم باید به بررسی موضوع از زاویه مدیریتی طرز فکر مدیران بپردازیم، آنجایی که فقط حتی یک تصمیم و حتی بدون هزینه می‌تواند مسیر خشکسالی فیزیکی را به راحتی تغییر دهد، در واقع مانع اصلی بهره‌وری یعنی استفاده بهینه از سرمایه‌ها و نهاده‌های موجود به ویژه آب، وجود مدیران ناکارآمد است نه صرفا کاهش نزولات جوی.

داودی‌نصر تاکید کرد: در استان ایلام به لطف نظام اسلامی و نگاه ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی سرمایه‌گذاری فراوانی در دو دهه اخیر در حوزه آب و خاک استان ، توسعه شبکه‌های آبیاری و زهکشی و مجهز شدن اراضی آبی به سامانه‌های نوین آبیاری صورت گرفته ولی متاسفانه همپای این سرمایه گذاری در بخش کشاورزی استان رشد مدیریتی صورت نگرفته و به دلیل بی‌تدبیری ناشی از وجود مدیران ناکارآمد بهره‌گیری مناسب و در خور صورت نگرفته است.

وی ادامه داد: هنوز هم مانند سال‌های قبل از اعمال این سرمایه‌گذاری بهره‌وری آب محصولات کشاورزی زیر ۷۰۰ گرم به ازای مصرف یک متر مکعب است در حالی که این شاخص درجهان 1.8 تا  تا 2.5 کیلوگرم و در ایران 1.32کیلوگرم بر متر مکعب آبی مصرفی است در حالی که در سال پایانی در برنامه ششم توسعه یعنی ۱۴۰۰ باید 1.6  کیلوگرم برسد.

داودی‌نصر تاکید کرد: تاکید می‌شود خشکسالی مدیریتی بانی و  باعث آن چهار نوع دیگر خشکسالی است و اگر با اخراج مدیران نالایق در حوزه کشاورزی مدیرانی با فکر و مغز سالم و دلسوز و برخوردار از روحیه و مدیریت جهادی سر کار بیایند و اثرات سوء خشکسالی خیلی بیشتر از وضعیت فعلی کاهش خواهد یافت و دیگر سال نگران خشکسالی به عنوان یک پدیده غیر مترقبه نخواهیم بود.

انتهای پیام

  • شنبه/ ۸ خرداد ۱۴۰۰ / ۰۸:۳۵
  • دسته‌بندی: ایلام
  • کد خبر: 1400030805401
  • خبرنگار :