به گزارش ایسنا، دکتر داریوش محجوبی در دهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مقاله ای با عنوان چیستی «پیشرفت» و نقش «نوآوری» در آن ارائه کرد.

وی که این مقاله را در سالن شماره دو کنفرانس ارائه کرد، گفت: بدون بررسی دقیق و جامع «پیشرفت» در عملکرد «مرکز» این خطر وجود دارد که مفهوم پیشرفت را خارج از بافتار به کار ببریم. به این ترتیب بررسی مفهومی واژه «پیشرفت» بخش مهم در تدوین رویه های «مرکز» می‌شود. در این راستا، شایسته است که هر اندیشکده عملکرد خود را در بافتار «پیشرفت» تعریف کند؛ تا این که به عکس، پیشرفت را در محتوای عملکرد خاص خود تصور کند.

پژوهشگر موسسه تحقیقاتی ای سی سی تگزاس سپس به بررسی مفهوم پیشرفت پرداخت و گفت: به طور معمول پیشرفت در وجه تکنولوژی (مثل معرفی دستگاههای نو) یا در وجه اقتصادی (مثل افزایش تولید سرانه یا تولید ناخالص ملی) تصور می شود در حالی که بررسی های تطبیقی نشان می‌دهند در دوران نزدیک به معاصر واژه «پیشرفت» معادل واژه فرنگی Progress و مرتبط با مفهوم «بهروزی انسانی» به کار رفته است به این ترتیب، پیشرفت از یک طرف با عملکردهای اجرایی (تکنولوژی – تولیدی – اقتصادی) و از طرف دیگر با ساختارهای ارزشی (انسانی – اجتماعی) ارتباط مستقیم دارد. بررسی مفهوم پیشرفت در هر دو وجه اجرایی و ارزشی باید به صورت موازی، مرتبط و منسجم صورت گیرد.

محجوبی ادامه داد: این مقاله برای بررسی واژه پیشرفت از بعد فرایند تفکر و «مدل مفهومی درخت اندیشه» استفاده می‌کند. استفاده از یک «مدل مفهومی» برای بررسی و تبیین پیشرفت، از طرف دیگر، با نقش واژه «الگو» در لیست پنج گانه بالا هماهنگ است که «مدل» خود نزدیکترین واژه به «الگو» است. نقش «نوآوری» در راستای پیشرفت در ادامه بررسی می شود. برای پاسخ یابی نقش نوآوری باید به این پرسش پاسخ داده شود که فکر چیست و ما چگونه تفکر می کنیم؟ این سوالی «سهل و ممتنع» است. این سوالی ساده به نظر می‌رسد، چون می تواند در هر سطح آموزشی مطرح شود. برای مثال این سوال می تواند در سطح دبستان شروع شود؛ حتی در سطح دبستان هم می توان از اهمیت نقش تفکر برای دانش آموزان گفت، بدون آن که درس پیش‌نیاز لازم داشته باشد.

وی افزود: طبیعی است که همین سوال در سطح های بالاتر آموزشی و پژوهشی ژرفا و گستردگی بیشتری دارد. در حالی که این سوالی ساده به نظر می رسد، همزمان پیچیده ترین سوالی است که بشر با آن روبرو بوده است. سوال به ظاهر ساده در مورد چیستی فکر از سوال «اندازه و عمر کیهان چقدر است؟» بسیار پیچیده تر است. در مورد چیستی فکر و چگونگی تفکر از دوران باستان تاکنون بسیار نوشته شده است. بی شک اینک در مورد فکر و تفکر زیادتر از قبل می‌دانیم ولی چیستی فکر و چگونگی تفکر هنوز ناگفته‌های بسیار دارد؛ ولی با بررسی «فرایند تفکر» می توانیم چیستی و چگونگی تفکر را بهتر بشناسیم.

پژوهشگر موسسه تحقیقاتی ای سی سی تگزاس گفت: عوامل موثر در «فرایند تفکر» را می توان در سه گروه اصلی طبقه بندی کرد. ساختار، متغیر و ناشناخته. ساختار شامل عامل‌هایی است که ما می‌شناسیم ولی در انتخاب آن‌ها اختیاری نداریم یا اختیار بسیار محدودی داریم مثل مغز و ذهن و زبان مادری؛ که بدون شک در فرایند تفکر دخالت دارند ولی در عمل ما توانایی محدودی در انتخاب آنها داریم . متغیرهای تفکر شامل عاملهایی است که ما می‌شناسیم و در انتخاب آن ها اختیار داریم. سه گروه عامل، یعنی ساختار، متغیر و ناشناخته، همپوشانی دارند، یعنی می توان ناشناخته ها را شناخت و تبدیل به ساختار کرد و با شناخت بهتر ساختارها آنها را به صورت متغیر درآورد.

محجوبی اظهار کرد: این مقاله براساس مدل مفهومی درخت اندیشه استوار شده و این مدل بر مبنای فرایند تفکر شکل گرفته و «پیشرفت بهبود در عملکرد تمامی بخش های درخت اندیشه» تعریف می‌شود. به این ترتیب این مدل زمینه ای فراهم می کند تا بتوان عملکرد پیشرفت را همزمان در وجه های اجتماعی – انسانی و وجه های تولیدی - اقتصادی – نوآوری بررسی کرد. این بررسی مفهومی برای پیشرفت پایه ای برای تقویت درک اجرایی از پیشرفت را به وجود می آورد. به قول معروف «بناهای بلند نیاز به پی های عمیق دارند».

وی در بخش دیگری از این مقاله به بررسی مفهوم نوآوری پرداخت و گفت: نوآوری پدیده ای چند وجهی است که در رابطه با بهبود در بخش طراحی و تولید از درخت اندیشه عمل کند. به این ترتیب بین بهبود در تولید و مفهوم پیشرفت انسانی بر پایه مدل درخت اندیشه ارتباط به وجود می آورد. نوآوری از جمله شامل وجه های تکنولوژی، بازار، نیروی انسانی و سازمان است. بسیاری بررسی های موجود به طور معمول نوآوری را به بخش تکنولوژی محدود کرده اند. چیستی نوآوری در مقاله «نقش نوآوری های سازمانی – اجتماعی در مدل کوه یخ نوآوری» از همین مجموعه بررسی شده است.

پژوهشگر موسسه تحقیقاتی ای سی سی تگزاس ادامه داد: به طور معمول نوآوری به صورت معرفی محصول های جدید به بازار تعریف می شود ولی آشکار است که فرایند نوآوری بسیار گسترده تر از فقط معرفی نتیجه نهایی (محصول موفق به بازار) است. نوآوری، به واقع، شبیه قیفی است که از تعداد بسیار زیادی ایده به همراه کوشش و سعی و خطا بسیار به معدودی محصول موفق منجر می شود.

به گزارش روابط عمومی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، محجوبی در پایان تاکید کرد: نوآوری و پیشرفت فقط محدود به بخش فناوری در فرایند تولید نیست اگر چه در بسیاری نوشته ها به صورت صریح یا ضمنی این چنین فرض شده است.

انتهای پیام