«اگر تنها اثر باقى مانده از يوسف ثبوتى تأسيس و راه اندازى
مركز تحصيلات تكميلى در علوم پايه در گاوازنگ زنجان باشد بازهم بايد دست او را
بوسيد. 15 سال پيش كسى تصور نمى كرد زنجان قطب علوم پايه ايران شود و امروز چنين
است. گاوازنگ زنجان قرارگاهى شده است براى مغزهاى جوان ايرانى كه مانند معلم
ارشدشان قرار را بر فرار ترجيح داده‌اند.»
به گزارش خبرنگار علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، فرهنگسراي ابن سينا تهران، شامگاه چهارشنبه ميزبان نشستي بود كه به پاسداشت استاد يوسف ثبوتي، استاد و پژوهشگر برجسته فيزيك و اخترفيزيك، عضو فرهنگستان علوم جمهوري اسلامي ايران و فرهنگستان علوم جهان سوم و پايه‌گذار و رييس مركز تحصيلات تكميلي در علوم پايه زنجان برگزار شد.
دانشي مردي فرهيخته، پژوهشگري مدير و پيشتاز و همراهي خستگي‌ناپذير در سال‌هاي پر فراز و نشيب رشد و بالندگي فيزيك و نجوم در ايران كه در هفتمين دهه زندگي، گنجينه‌اي از تجربيات گران‌سنگ گسترش علم در ايران را به همراه دارد.
استاد موسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ريزي:
ثبوتي هيچ‌گاه كار علمي جدي را فداي مسائل ديگرنكرد
دكتر مهريار، استاد علوم رفتاري و روانشناسي موسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ريزي در اين مراسم دكتر ثبوتي را نمودي از يك انسان چند بعدي معرفي كرد و اظهارداشت: عده معدودي از انسان‌ها هستند كه پس از كشف ابعاد وجودي خود، خودشان را گم نمي‌كنند و انسان باقي مي‌مانند و طي مدت 40 سال دوستي من با دكتر ثبوتي ايشان در نقش‌هاي مختلف خانوادگي و اجتماعي به عنوان مدير، دوست، استاد، پدر و همسر خوش درخشيدند و همه اين نقش‌ها را به خوبي ايفا كردند.
دكتر مهريار كرد: دكتر ثبوتي به لحاظ آكادميك و موقعيتش همواره و حتي در جواني بيش از حال به سخت گيري و جديت مشهور بوده است ولي به محض ورود به حريم دوستانه به بعد ديگري از شخصيت وي پي خواهيم بود و نشان مي‌دهند كه بهتر است گاهي اوقات به دنيا بخنديم و اجازه بدهيم تا دنيا هم به ما بخندد.
وي اظهار كرد: دكتر ثبوتي همواره بر جوانان ايراني و ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي آنان تاكيد داشته و معتقد است كه اگر امكانات لازم در اختيارشان قرار گيرد مي‌توانند به بهترين نحو از آن استفاده كنند و تقريبا تمامي دستاوردهاي خود را حاصل همكاري و فعاليت با جواناني توصيف كرده كه توانسته دور خود جمع كند و اين زمينه را فراهم كند كه استعداد‌هاي خود را نشان دهند.
استاد علوم رفتاري و روانشناسي موسسه عالي آموزش پژوهش مديريت و برنامه ريزي خاطرنشان كرد: دكتر ثبوتي با وجود كهولت سن، مركز تحصيلات تكميلي در علوم پايه زنجان را تاسيس و مديريت كرد و نشان داد كه اين مركز مي‌تواند با بهترين موسسات نظير خودش در آمريكا و اروپا رقابت كند. وي با وجود سن زياد با انعطاف‌پذيري و قدرت مديريت خاص خود و با استفاده از تجارت قبلي خود در زمينه علم و مديريت توانست اين دپارتما‌ن‌ها را ايجاد و آن را به مرحله خوبي برساند.
وي دكتر ثبوتي را نمونه يك انسان عالم و عارف خواند و گفت: دكتر ثبوتي علاوه بر عرصه علم به عرصه‌هايي نظير شعر و فعاليت‌هاي سياسي نيز پرداخته است ولي معتقد بوده كه هيچ گاه نبايد كار علمي جدي را فداي مسائل ديگر كرد و برايش مهم بود كه در عين فعال بودن در عرصه فعاليت‌هاي اجتماعي، جريان آكادميك خود را حفظ كرده و مانع از آسيب رسيدن به آن شود.
دكتر مهريار در پايان گفت: علم ديوار ندارد و جهاني در حال گسترش است و اگر بخواهيم قسمتي از اين دهكده بزرگ جهاني باشيم مجبوريم كه از لحاظ علمي در حد جهاني فكر كنيم و در عين حال به مسايل و مشكلات خاص خود توجه داشته باشيم. اين ويژگي در دكتر ثبوتي ديده مي‌شود و همواره جاي پاي ايشان در آموزش عالي ايران احساس شده و در آينده احساس مي‌شود و من اين موقعيت را به وي تبريك مي‌گويم.
رييس انجمن فيزيك ايران:
مركز تحصيلات تكميلي زنجان پيشتاز توليدات علمي ISI در كشورست
دكتر عزت الله ارضي، رئيس انجمن فيزيك ايران نيز طي سخناني در اين مراسم اظهار داشت: مركز تحصيلات تكميلي در علوم پايه زنجان كه به همت استاد ثبوتي تاسيس شده در سه سال گذشته داراي بالاترين آمار توليدات علمي نمايه شده در ISI در بين تمام دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي كشور بوده است.
وي با ارايه مختصري از زندگي نامه دكتر ثبوتي اظهار داشت: دكتر ثبوتي از همان انفوان جواني به فيزيك علاقمند شد زيرا معتقد بود كه فيزيك از مفاهيمي سخن مي‌گويد كه تعريف دقيق داشته، قابل تجسم و بعضا قابل لمسند و مي‌توان به آساني بر آن‌ها محيط شد.
دكتر ارضي افزود: دكتر ثبوتي مدرك ليسانس خود را در سال 1332 و فوق ليسانس خود را در سال 1336 از دانشگاه تهران دريافت و دوره فوق ليسانس فيزيك خود را نيز از دانشگاه تورنتو درسال 1339، دريافت كرد وي دكتري اخترفيزيك و نجوم را در سال 1342 از دانشگاه شيكاگو دريافت و پس از آن به شيراز بازگشت و در آنجا منشاء خدمات ارزشمندي نظير بنيانگذاري و رياست رصدخانه بيروني و تاسيس دوره‌هاي تحصيلات تكميلي بود.
وي با اشاره به اين كه دكتر ثبوتي اولين كسي است كه مكانيك كوانتومي و نسبت عام را در دانشگاه شيراز به معناي واقعي تدريس مي‌كرد خاطرنشان كرد: وي استادي پژوهشگر و انديشمندي است سازنده كه جايزه پژوهشگر نمونه جايزه كتاب نمونه و جايزه استاد برتر را نيز به خود اختصاص داده است و تاسيس و راه اندازي مركز تحقيقات تكميلي در علوم پايه زنجان در سال 1370 يكي از مهمترين فعاليت‌هاي دكتر ثبوتي تا به حال بوده است.
رييس انجمن فيزيك ايران اضافه كرد: دكتر ثبوتي با تاسيس و مديريت اين مركز و جذب افراد تحصيل كرده، خوب و بادرايت و به دور از تنگ نظري و مضايقه با در اختيارگذاشتن امكاناتي شايسته مركز را به صورت شبانه روز در اختيارشان قرار داده تا بدون دغدغه به تحقيقات خود پرداخته و فارغ التحصيلان با كيفيت به جامعه تحويل شود و نتيجه اين حسن مديريت اين است كه اين مركز درحال حاضر به يكي از قطب‌هاي علمي تحقيقاتي در علوم پايه ايران تبديل شده است به گونه‌اي كه در طي 15 سال به درجه‌اي از دستاوردهاي علمي رسيده اند كه در زمينه علوم تكنولوژي در بين 113 مركز پژوهش و دانشگاه كشورهاي اسلامي به عنوان مركز برتر سال 2007 اعلام شد.
وي تصريح كرد: براساس ارزيابي‌هاي معاونت پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فن‌آوري در سه سال گذشته بالاترين توليدات علمي ISI را در بين تمام دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي كشور داشته است.
دكتر ارضي در پايان با بين اين كه دكتر ثبوتي معتقد است بايد همواره حامي جوان‌ها بود و نبايد توانايي‌هايشان را كه مي‌توانند معجزه كنند، دست كم گرفت تاكيد كرد: اين در حالي است كه استاد كارهاي علمي و تحقيقاتي خود را در كنار مديريت ادامه داده است و در حال حاضر صاحب 70 تا 80 مقاله علمي در مجلات معتبر بين المللي است و نمونه‌اي شايسته از استاداني است كه علمي فكر كرده و علمي عمل مي‌كنند و نتيجه مي‌گيرند.
عضو هيات علمي دانشگاه تهران:
دكتر ثبوتي يكي از طلايه داران آغاز پژوهش در كشورست
دكتر محمد تقي توسلي، عضو هيات علمي دانشگاه تهران، ديگر سخنران نشست نكوداشت دكتر يوسف ثبوتي بود كه از استاد به عنوان يكي از طلايه داران آغاز پژوهش در كشور ياد كرد كه سالها پيش كه هنوز تحقيقات در كشور مفهومي نداشت، جسورانه در اين راه دشوار قدم نهاد.
وي با بيان خاطراتي از دوران فعاليت خود در كنار دكتر ثبوتي به وضعيت دانشگاه‌ها و علوم در دهه‌هاي گذشته اشاره و خاطرنشان كرد: براي جلوگيري از غرب زدگي عموم در كشور لازم بود كه انسان‌هايي شجاع در برابر اسطوره زدگي بايستند و بهترين راه شروع كارهاي تحقيقاتي بود زيرا تحقيقات نوعي انتقاد از گذشته و نوآوري است و كسي كه تحقيق مي‌كند هم بايد به مساله اشراف داشته باشد وهم نوآوري كند كه اين نيازمند جسارت است.
توسلي با بيان اين كه دكتر ثبوتي يكي از طلايه داران پژوهش در آن زمان بوده است كه اين جسارت را داشته است افزود: دكتر ثبوتي تحقيقات خود را از سال 45، آغاز است و درست در زماني كه هيچ نوع تحقيقاتي دركشور انجام نمي‌شود. وي با برنامه ريزي كارهاي تحقيقاتي را آغاز كرده همواره معتقد است كه اگر كسي بخواهد چنين مبارزه‌اي را آغاز كند بايد خود محقق موجهي باشد.
دكتر توسلي از استاد ثبوتي به عنوان محققي بين‌المللي و بسيار برجسته در كشور ياد و اضافه كرد: دكتر ثبوتي همچنين به فرهنگ سازي در زمينه تحقيقات نيز بسيار اهميت مي‌دهند و تحقيقات تنها اكتفا كردن به خواندن كتاب و مجله در يك اتاق نيست.
به گزارش ايسنا، وي با بيان اين كه در كشور ما هنوز جو علمي وجود ندارد و در زمان دكتر ثبوتي اصلا وجود نداشت، تصريح كرد: با وجود چنين جوي، دكتر ثبوتي از سالها قبل شروع به برگزاري سمينارهاي علمي و نشست‌هايي با حضور محققان و صاحب نظران كرد و به هر عضو هيات فرض دانست كه در سال چندين سمينار علمي ارايه دهند و بدين وسيله تحقيق و پژوهش را براي همگان جا انداخت.
اين استاد فيزيك دانشگاه تهران در پايان گفت: مديريت علمي دكثر ثبوتي همواره زبانزد همه است و از نظر دكتر ثبوتي كار علمي هميشه در اولويت اول قرار دارد.
مروري كوتاه بر زندگي و تلاش‌هاي علمي استاد ثبوتي
گفتني است، استاد يوسف ثبوتي در اول شهريور ماه 1311 در خانواده‌اي فرهنگي در شهر زنجان به دنيا آمد.
وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي خود در زادگاهش در سال 1329 به طور همزمان در دو رشته كشاورزي و فيزيك دانشگاه تهران پذيرفته شد كه به دليل علاقه وافر به فيزيك، اين رشته را براي ادامه تحصيل انتخاب كرد.
ثبوتي در دوران دانشگاه با توفان‌هاي سياسي شديد سال‌هاي 1329 تا 1333 همراه بود. وي پس از پايان تحصيلاتش در آزمون نقشه‌برداري قبول شد و به صورت رايگان به ياري دكتر حسين كشي افشار شتافت و پس از چندي با معرفي وي به دانشگاه «تورنتو» كانادا عزيمت كرد و موفق شد كه درجه كارشناسي ارشد را از آن دانشگاه دريافت كند.
ثبوتي پس از آن به دانشگاه «شيكاگو» راه يافت و به تحصيل اختر فيزيك نزد استادان صاحب‌نامي هم‌چون سوبر امانيان، چاندراسكار، چمبرلن پرداخت. او در سال 1342 مدرك دكتري تخصصي خود را در اين رشته دريافت كرد و براي تدريس با سمت استادياري رهسپار دانشگاه «نيوكاسل» در انگلستان شد.
دكتر ثبوتي پس از مدتي به ايران بازگشت و چندي بعد با سمت دانشياري در دانشگاه شيراز به كار مشغول شد.
فعاليت وي در دانشگاه شيراز سرآغاز تحولات جديدي در دستگاه آموزش عالي ايران بود. نظام ترمي - واحدي كنوني از دستاوردهاي دكتر ثبوتي براي نظام آموزشي كشور است.
وي، همچنين طرح ارتقاي اعضاي هيات علمي بر مبناي پژوهش‌هاي آنان را پيشنهاد داد و آن را در دانشگاه شيراز اجرا كرد. پايه‌گذاري دوره‌هاي كارشناسي ارشد در آن دانشگاه از جمله ديگر خدمات استاد در دوران فعاليت در دانشگاه شيراز مي‌باشد.
دكتر ثبوتي در سال 1348 در يك فرصت مطالعاتي به دانشگاه «پنسيلوانيا» رفت و ضمن تحقيقات به تدريس در آن دانشگاه پرداخت. وي پس از مدتي به ايران بازگشت و علاوه بر تدريس در دانشگاه صنعتي شريف در سال 1351 طرح تاسيس رصدخانه‌ي ابوريحان بيروني شيراز را ارائه داد. اين رصدخانه كه در سال 1356 افتتاح شد، بزگترين رصدخانه‌ي فعال ايران مي‌باشد.
استاد پس از آن، دوره دكتري نجوم در دانشگاه را بنيان گذاشت و زمينه تحصيلات عاليه علاقه‌مندان اختر فيزيك را در دانشگاه شيراز فراهم كرد.
دكتر ثبوتي با پي‌گيري‌هاي فراوان، مركز تحصيلات تكميلي در علوم پايه زنجان را در سال 1370 تاسيس كرد.
همچنين در ايجاد انجمن نجوم ايران در سال 1375 كه با تلاش چند اخترشناس حرفه‌اي ايران محقق شد، نقش مهمي برعهده داشت.
از استاد ثبوتي بيش از 50 مقاله پژوهشي در مجلات علمي بين‌المللي منتشر شده است. اين پژوهشگر خستگي ناپذير در عرصه فيزيك و نجوم علاوه بر دريافت عنوان كتاب سال جمهوري اسلامي و مدال پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، در سال 2000 ميلادي به دليل فعاليت‌هاي مستمر علمي به دريافت مدال ويژه آكادمي علوم جهان سوم مفتخر شده است.
انجمن فيزيك ايران در شهريور ماه 1381 هفتادمين سال موجوديت خود را همزمان با هفتادمين سالگرد تولد استاد ثبوتي در كنفرانس سالانه‌ي فيزيك ايران جشن گرفت.
اين برنامه به احترام اين همراه خستگي‌ناپذير سال‌هاي فيزيك ايران، كنفرانس ثبوتي نامگذاري و با حضور بيش از 800 تن از استادان و دانشجويان فيزيك ايران با شكوه خاصي در دانشگاه زنجان برگزار شد.
به گزارش خبرنگار علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، فرهنگسراي ابن سينا تهران، شامگاه چهارشنبه ميزبان نشستي بود كه به پاسداشت استاد يوسف ثبوتي، استاد و پژوهشگر برجسته فيزيك و اخترفيزيك، عضو فرهنگستان علوم جمهوري اسلامي ايران و فرهنگستان علوم جهان سوم و پايه‌گذار و رييس مركز تحصيلات تكميلي در علوم پايه زنجان برگزار شد.
دانشي مردي فرهيخته، پژوهشگري مدير و پيشتاز و همراهي خستگي‌ناپذير در سال‌هاي پر فراز و نشيب رشد و بالندگي فيزيك و نجوم در ايران كه در هفتمين دهه زندگي، گنجينه‌اي از تجربيات گران‌سنگ گسترش علم در ايران را به همراه دارد.
استاد موسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ريزي:
ثبوتي هيچ‌گاه كار علمي جدي را فداي مسائل ديگرنكرد
دكتر مهريار، استاد علوم رفتاري و روانشناسي موسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه ريزي در اين مراسم دكتر ثبوتي را نمودي از يك انسان چند بعدي معرفي كرد و اظهارداشت: عده معدودي از انسان‌ها هستند كه پس از كشف ابعاد وجودي خود، خودشان را گم نمي‌كنند و انسان باقي مي‌مانند و طي مدت 40 سال دوستي من با دكتر ثبوتي ايشان در نقش‌هاي مختلف خانوادگي و اجتماعي به عنوان مدير، دوست، استاد، پدر و همسر خوش درخشيدند و همه اين نقش‌ها را به خوبي ايفا كردند.
دكتر مهريار كرد: دكتر ثبوتي به لحاظ آكادميك و موقعيتش همواره و حتي در جواني بيش از حال به سخت گيري و جديت مشهور بوده است ولي به محض ورود به حريم دوستانه به بعد ديگري از شخصيت وي پي خواهيم بود و نشان مي‌دهند كه بهتر است گاهي اوقات به دنيا بخنديم و اجازه بدهيم تا دنيا هم به ما بخندد.
وي اظهار كرد: دكتر ثبوتي همواره بر جوانان ايراني و ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي آنان تاكيد داشته و معتقد است كه اگر امكانات لازم در اختيارشان قرار گيرد مي‌توانند به بهترين نحو از آن استفاده كنند و تقريبا تمامي دستاوردهاي خود را حاصل همكاري و فعاليت با جواناني توصيف كرده كه توانسته دور خود جمع كند و اين زمينه را فراهم كند كه استعداد‌هاي خود را نشان دهند.
استاد علوم رفتاري و روانشناسي موسسه عالي آموزش پژوهش مديريت و برنامه ريزي خاطرنشان كرد: دكتر ثبوتي با وجود كهولت سن، مركز تحصيلات تكميلي در علوم پايه زنجان را تاسيس و مديريت كرد و نشان داد كه اين مركز مي‌تواند با بهترين موسسات نظير خودش در آمريكا و اروپا رقابت كند. وي با وجود سن زياد با انعطاف‌پذيري و قدرت مديريت خاص خود و با استفاده از تجارت قبلي خود در زمينه علم و مديريت توانست اين دپارتما‌ن‌ها را ايجاد و آن را به مرحله خوبي برساند.
وي دكتر ثبوتي را نمونه يك انسان عالم و عارف خواند و گفت: دكتر ثبوتي علاوه بر عرصه علم به عرصه‌هايي نظير شعر و فعاليت‌هاي سياسي نيز پرداخته است ولي معتقد بوده كه هيچ گاه نبايد كار علمي جدي را فداي مسائل ديگر كرد و برايش مهم بود كه در عين فعال بودن در عرصه فعاليت‌هاي اجتماعي، جريان آكادميك خود را حفظ كرده و مانع از آسيب رسيدن به آن شود.
دكتر مهريار در پايان گفت: علم ديوار ندارد و جهاني در حال گسترش است و اگر بخواهيم قسمتي از اين دهكده بزرگ جهاني باشيم مجبوريم كه از لحاظ علمي در حد جهاني فكر كنيم و در عين حال به مسايل و مشكلات خاص خود توجه داشته باشيم. اين ويژگي در دكتر ثبوتي ديده مي‌شود و همواره جاي پاي ايشان در آموزش عالي ايران احساس شده و در آينده احساس مي‌شود و من اين موقعيت را به وي تبريك مي‌گويم.
رييس انجمن فيزيك ايران:
مركز تحصيلات تكميلي زنجان پيشتاز توليدات علمي ISI در كشورست
دكتر عزت الله ارضي، رئيس انجمن فيزيك ايران نيز طي سخناني در اين مراسم اظهار داشت: مركز تحصيلات تكميلي در علوم پايه زنجان كه به همت استاد ثبوتي تاسيس شده در سه سال گذشته داراي بالاترين آمار توليدات علمي نمايه شده در ISI در بين تمام دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي كشور بوده است.
وي با ارايه مختصري از زندگي نامه دكتر ثبوتي اظهار داشت: دكتر ثبوتي از همان انفوان جواني به فيزيك علاقمند شد زيرا معتقد بود كه فيزيك از مفاهيمي سخن مي‌گويد كه تعريف دقيق داشته، قابل تجسم و بعضا قابل لمسند و مي‌توان به آساني بر آن‌ها محيط شد.
دكتر ارضي افزود: دكتر ثبوتي مدرك ليسانس خود را در سال 1332 و فوق ليسانس خود را در سال 1336 از دانشگاه تهران دريافت و دوره فوق ليسانس فيزيك خود را نيز از دانشگاه تورنتو درسال 1339، دريافت كرد وي دكتري اخترفيزيك و نجوم را در سال 1342 از دانشگاه شيكاگو دريافت و پس از آن به شيراز بازگشت و در آنجا منشاء خدمات ارزشمندي نظير بنيانگذاري و رياست رصدخانه بيروني و تاسيس دوره‌هاي تحصيلات تكميلي بود.
وي با اشاره به اين كه دكتر ثبوتي اولين كسي است كه مكانيك كوانتومي و نسبت عام را در دانشگاه شيراز به معناي واقعي تدريس مي‌كرد خاطرنشان كرد: وي استادي پژوهشگر و انديشمندي است سازنده كه جايزه پژوهشگر نمونه جايزه كتاب نمونه و جايزه استاد برتر را نيز به خود اختصاص داده است و تاسيس و راه اندازي مركز تحقيقات تكميلي در علوم پايه زنجان در سال 1370 يكي از مهمترين فعاليت‌هاي دكتر ثبوتي تا به حال بوده است.
رييس انجمن فيزيك ايران اضافه كرد: دكتر ثبوتي با تاسيس و مديريت اين مركز و جذب افراد تحصيل كرده، خوب و بادرايت و به دور از تنگ نظري و مضايقه با در اختيارگذاشتن امكاناتي شايسته مركز را به صورت شبانه روز در اختيارشان قرار داده تا بدون دغدغه به تحقيقات خود پرداخته و فارغ التحصيلان با كيفيت به جامعه تحويل شود و نتيجه اين حسن مديريت اين است كه اين مركز درحال حاضر به يكي از قطب‌هاي علمي تحقيقاتي در علوم پايه ايران تبديل شده است به گونه‌اي كه در طي 15 سال به درجه‌اي از دستاوردهاي علمي رسيده اند كه در زمينه علوم تكنولوژي در بين 113 مركز پژوهش و دانشگاه كشورهاي اسلامي به عنوان مركز برتر سال 2007 اعلام شد.
وي تصريح كرد: براساس ارزيابي‌هاي معاونت پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فن‌آوري در سه سال گذشته بالاترين توليدات علمي ISI را در بين تمام دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي كشور داشته است.
دكتر ارضي در پايان با بين اين كه دكتر ثبوتي معتقد است بايد همواره حامي جوان‌ها بود و نبايد توانايي‌هايشان را كه مي‌توانند معجزه كنند، دست كم گرفت تاكيد كرد: اين در حالي است كه استاد كارهاي علمي و تحقيقاتي خود را در كنار مديريت ادامه داده است و در حال حاضر صاحب 70 تا 80 مقاله علمي در مجلات معتبر بين المللي است و نمونه‌اي شايسته از استاداني است كه علمي فكر كرده و علمي عمل مي‌كنند و نتيجه مي‌گيرند.
عضو هيات علمي دانشگاه تهران:
دكتر ثبوتي يكي از طلايه داران آغاز پژوهش در كشورست
دكتر محمد تقي توسلي، عضو هيات علمي دانشگاه تهران، ديگر سخنران نشست نكوداشت دكتر يوسف ثبوتي بود كه از استاد به عنوان يكي از طلايه داران آغاز پژوهش در كشور ياد كرد كه سالها پيش كه هنوز تحقيقات در كشور مفهومي نداشت، جسورانه در اين راه دشوار قدم نهاد.
وي با بيان خاطراتي از دوران فعاليت خود در كنار دكتر ثبوتي به وضعيت دانشگاه‌ها و علوم در دهه‌هاي گذشته اشاره و خاطرنشان كرد: براي جلوگيري از غرب زدگي عموم در كشور لازم بود كه انسان‌هايي شجاع در برابر اسطوره زدگي بايستند و بهترين راه شروع كارهاي تحقيقاتي بود زيرا تحقيقات نوعي انتقاد از گذشته و نوآوري است و كسي كه تحقيق مي‌كند هم بايد به مساله اشراف داشته باشد وهم نوآوري كند كه اين نيازمند جسارت است.
توسلي با بيان اين كه دكتر ثبوتي يكي از طلايه داران پژوهش در آن زمان بوده است كه اين جسارت را داشته است افزود: دكتر ثبوتي تحقيقات خود را از سال 45، آغاز است و درست در زماني كه هيچ نوع تحقيقاتي دركشور انجام نمي‌شود. وي با برنامه ريزي كارهاي تحقيقاتي را آغاز كرده همواره معتقد است كه اگر كسي بخواهد چنين مبارزه‌اي را آغاز كند بايد خود محقق موجهي باشد.
دكتر توسلي از استاد ثبوتي به عنوان محققي بين‌المللي و بسيار برجسته در كشور ياد و اضافه كرد: دكتر ثبوتي همچنين به فرهنگ سازي در زمينه تحقيقات نيز بسيار اهميت مي‌دهند و تحقيقات تنها اكتفا كردن به خواندن كتاب و مجله در يك اتاق نيست.
به گزارش ايسنا، وي با بيان اين كه در كشور ما هنوز جو علمي وجود ندارد و در زمان دكتر ثبوتي اصلا وجود نداشت، تصريح كرد: با وجود چنين جوي، دكتر ثبوتي از سالها قبل شروع به برگزاري سمينارهاي علمي و نشست‌هايي با حضور محققان و صاحب نظران كرد و به هر عضو هيات فرض دانست كه در سال چندين سمينار علمي ارايه دهند و بدين وسيله تحقيق و پژوهش را براي همگان جا انداخت.
اين استاد فيزيك دانشگاه تهران در پايان گفت: مديريت علمي دكثر ثبوتي همواره زبانزد همه است و از نظر دكتر ثبوتي كار علمي هميشه در اولويت اول قرار دارد.
مروري كوتاه بر زندگي و تلاش‌هاي علمي استاد ثبوتي
گفتني است، استاد يوسف ثبوتي در اول شهريور ماه 1311 در خانواده‌اي فرهنگي در شهر زنجان به دنيا آمد.
وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي خود در زادگاهش در سال 1329 به طور همزمان در دو رشته كشاورزي و فيزيك دانشگاه تهران پذيرفته شد كه به دليل علاقه وافر به فيزيك، اين رشته را براي ادامه تحصيل انتخاب كرد.
ثبوتي در دوران دانشگاه با توفان‌هاي سياسي شديد سال‌هاي 1329 تا 1333 همراه بود. وي پس از پايان تحصيلاتش در آزمون نقشه‌برداري قبول شد و به صورت رايگان به ياري دكتر حسين كشي افشار شتافت و پس از چندي با معرفي وي به دانشگاه «تورنتو» كانادا عزيمت كرد و موفق شد كه درجه كارشناسي ارشد را از آن دانشگاه دريافت كند.
ثبوتي پس از آن به دانشگاه «شيكاگو» راه يافت و به تحصيل اختر فيزيك نزد استادان صاحب‌نامي هم‌چون سوبر امانيان، چاندراسكار، چمبرلن پرداخت. او در سال 1342 مدرك دكتري تخصصي خود را در اين رشته دريافت كرد و براي تدريس با سمت استادياري رهسپار دانشگاه «نيوكاسل» در انگلستان شد.
دكتر ثبوتي پس از مدتي به ايران بازگشت و چندي بعد با سمت دانشياري در دانشگاه شيراز به كار مشغول شد.
فعاليت وي در دانشگاه شيراز سرآغاز تحولات جديدي در دستگاه آموزش عالي ايران بود. نظام ترمي - واحدي كنوني از دستاوردهاي دكتر ثبوتي براي نظام آموزشي كشور است.
وي، همچنين طرح ارتقاي اعضاي هيات علمي بر مبناي پژوهش‌هاي آنان را پيشنهاد داد و آن را در دانشگاه شيراز اجرا كرد. پايه‌گذاري دوره‌هاي كارشناسي ارشد در آن دانشگاه از جمله ديگر خدمات استاد در دوران فعاليت در دانشگاه شيراز مي‌باشد.
دكتر ثبوتي در سال 1348 در يك فرصت مطالعاتي به دانشگاه «پنسيلوانيا» رفت و ضمن تحقيقات به تدريس در آن دانشگاه پرداخت. وي پس از مدتي به ايران بازگشت و علاوه بر تدريس در دانشگاه صنعتي شريف در سال 1351 طرح تاسيس رصدخانه‌ي ابوريحان بيروني شيراز را ارائه داد. اين رصدخانه كه در سال 1356 افتتاح شد، بزگترين رصدخانه‌ي فعال ايران مي‌باشد.
استاد پس از آن، دوره دكتري نجوم در دانشگاه را بنيان گذاشت و زمينه تحصيلات عاليه علاقه‌مندان اختر فيزيك را در دانشگاه شيراز فراهم كرد.
دكتر ثبوتي با پي‌گيري‌هاي فراوان، مركز تحصيلات تكميلي در علوم پايه زنجان را در سال 1370 تاسيس كرد.
همچنين در ايجاد انجمن نجوم ايران در سال 1375 كه با تلاش چند اخترشناس حرفه‌اي ايران محقق شد، نقش مهمي برعهده داشت.
از استاد ثبوتي بيش از 50 مقاله پژوهشي در مجلات علمي بين‌المللي منتشر شده است. اين پژوهشگر خستگي ناپذير در عرصه فيزيك و نجوم علاوه بر دريافت عنوان كتاب سال جمهوري اسلامي و مدال پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، در سال 2000 ميلادي به دليل فعاليت‌هاي مستمر علمي به دريافت مدال ويژه آكادمي علوم جهان سوم مفتخر شده است.
انجمن فيزيك ايران در شهريور ماه 1381 هفتادمين سال موجوديت خود را همزمان با هفتادمين سالگرد تولد استاد ثبوتي در كنفرانس سالانه‌ي فيزيك ايران جشن گرفت.
اين برنامه به احترام اين همراه خستگي‌ناپذير سال‌هاي فيزيك ايران، كنفرانس ثبوتي نامگذاري و با حضور بيش از 800 تن از استادان و دانشجويان فيزيك ايران با شكوه خاصي در دانشگاه زنجان برگزار شد.
نظرات