کارشناس ارشد اقتصاد و مدرس دانشگاه پیام‌نور گفت: فاینانس، ریفاینانس و یوزانس روش‌های تامین مالی هستند که شرکت‌ها و بانک‌ها برای تامین منابع مالی خود از آن استفاده می‌کنند.

یاشا سلیمانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، منطقه زنجان، گفت: فاینانس در لغت به معنی «مالیه» یا تامین مالی است و در بحث سرمایه‌گذاری به تامین مالی از طریق استفاده از منابع داخلی و یا دریافت و استفاده از وام ارزی اطلاق می‌شود. مدت دوره استفاده از تسهیلات فاینانس معمولاً بین یک تا سه سال و مدت دوره بازپرداخت بین ۵ تا ۱۵ سال در مورد طرح‌های مختلف متغیر است.

این کارشناس در رابطه با ریفاینانس (اعتبار اسنادی کوتاه‌مدت)، خاطرنشان کرد: اعتبار اسنادی ریفاینانس (یا یوزانس داخلی) نوعی تسهیلات اعتباری است که در چارچوب یک خط اعتباری کوتاه‌مدت برقرار شده میان دو بانک یا دو مؤسسه مالی تحت یک قرارداد  (Agreement)اعطا می‌شود. از راه این خط اعتباری وجه کالای مورد معامله بین خریدار (Applicant) و فروشنده (Beneficiary) در زمان معامله اسناد حمل به صورت نقدی (at sight) به فروشنده پرداخت می‌شود و سپس بانک گشایش کننده (Issuing Bank) وجه پرداخت شده به فروشنده توسط بانک کارگزار (Financier) را یک سال بعد به همراه بهره متعلقه از خریدار دریافت نموده و بازپرداخت می‌کند.

وی ادامه داد: همه واردکنندگان (اعم از تولیدی و تجاری) برای وارد کردن کالا، مواد اولیه، قطعات یدکی، ماشین‌آلات خطوط تولیدی و خدمات می‌توانند با استفاده از خطوط اعتباری بین بانکی حداکثر یک ساله نسبت به گشایش اعتبارات اسنادی ریفاینانس اقدام کنند .استفاده از تسهیلات کوتاه‌مدت بین بانکی (معمولا یک ساله) را ریفاینانس گویند.

سلیمانی افزود: بانک‌ها با استفاده از منابع شعب خارج از کشور و منابع بانک‌های خارجی اقدام به پرداخت تسهیلات ارزی کوتاه‌مدت در قالب خطوط اعتباری ریفاینانس می‌کنند و با وجه به اینکه نرخ سود این گونه تسهیلات نسبت به سود تسهیلات ریالی بسیار کم است، کمک موثری برای واردکنندگان جهت کاهش هزینه‌های تمام شده کالا خواهد بود. مدت استفاده از تسهیلات کوتاه مدت حداکثر یک سال از زمان معامله اسناد است. تسهیلات ریفاینانس به صورت (سه، شش و 9 ماهه) نیز قابل استفاده است، مشروط به اینکه خط اعتباری خاص با شرایط زمانی زیر یک سال در بانک عامل وجود داشته باشد.

وی با اشاره به تفاوت فاینانس و ریفاینانس، یادآور شد: حداکثر مدت جهت اعطای تسهیلات ریفاینانس تا یک سال و برای فاینانس بیش از یکسال است و نیز بازپرداخت تسهیلات به بانک‌های خارجی در ریفاینانس توسط بانک‌های تجاری و در فاینانس توسط بانک مرکزی تضمین شده است. همچنین از تسهیلات فاینانس برای خرید و احداث پروژه‌های سرمایه‌ای و تجهیزات، ماشین‌آلات خطوط تولیدی و خدمات اعم از نصب و راه‌اندازی، آموزش و دانش فنی استفاده می‌شود در حالی که از تسهیلات ریفاینانس برای ورود کالاهای خاصی است که بانک تعیین می‌کند استفاده می‌شود.

این کارشناس تصریح کرد: تفاوت دیگر اینکه استفاده‌کنندگان از تسهیلات فاینانس شامل اشخاص حقیقی، اشخاص حقوقی، وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی هستند، اما در تسهیلات ریفاینانس علاوه بر اشخاص حقیقی و حقوقی، شرکت‌ها و سازمان‌های وابسته به دولت، چنانچه از منابع بودجه عمومی کشور به طور کلی و یا برای ثبت سفارش خاصی استفاده نمی‌کنند، مشمول استفاده از این تسهیلات خواهند بود.

این مدرس دانشگاه در رابطه با اعتبار یوزانس، تصریح کرد: یوزانس در لغت به معنی «فرجه»، «مهلت» و «وعده پرداخت» آمده ‌است و در اصطلاح سرمایه‌گذاری به معنی توافق بر پرداخت قیمت فناوری و تجهیزات دریافت شده در قبال ارایه برات مدت‌دار است. به عبارتی اعتبارات اسنادی مدت‌داری که به ضمیمه اسناد حمل کالا، برات عهده بانک گشاینده ارسال می‌شود را یوزانس گویند. براتی که توسط بانک بازکننده اعتبار قبولی داده شود را قبولی بانکی گویند، در این حالت چنانچه ذی‌نفع اعتبار به وجه نقد نیاز داشته باشد می‌تواند قبولی بانکی را در بازار تنزیل و به وجه نقد تبدیل کند.

وی افزود: یوزانس نوعی از اعتبارات اسنادی است که در آن فروشنده کالا به خریدار مهلتی می‌دهد تا بتواند در این فاصله وجه اعتبار را بپردازد. در مواردی که فروشنده حاضر به قبول معامله یوزانس نمی‌شود غالبا یک موسسه مالی یا بانک‌های تجاری ثالثی وارد جریان داد و ستد شده و وجه اعتبار را به فروشنده می‌پردازند تا در سررسید بهره و اصل یوزانس را از خریدار اخذ کنند.

سلیمانی در رابطه با تفاوت توزانس و فاینانس، گفت: در روش فاینانس تنها بحث تامین مالی و دریافت پول به صورت وام مطرح است، در حالی که در روش یوزانس بحث کالا، خدمات و یا دانش فنی نیز وارد شده و در واقع این فناوری‌ها از کشور یا موسسه خارجی خریداری می‌شود که با توجه به نرخ بهره و تنظیم نرخ محصول توسط وام‌دهنده این روش بسیار پرهزینه است.