پیکر استاد دکتر عبدالمحمد آیتی فردا تشییع میشود.
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بروجرد در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه لرستان، ضمن عرض تسلیت یه جامعه ادبی و علمی کشور ، گفت: استاد عبدالمحمد آیتی، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، صبح دیروز چهارشنبه، بیستم شهریورماه1392 ، در سن 87 سالگی به دلیل ایست قلبی در بیمارستان امام حسین (ع) دار فانی را وداع گفت و به دیار باقی شتافت.
نادر ارجمندی افزود: پیکر استاد آیتی روز شنبه 23 شهریور سال جاری از محل فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی واقع در بزرگراه حقانی- بعد از ایستگاه مترو - بلوار کتابخانه ملی - به سمت بهشت زهرا (س) قطعه نامآوران تشییع و به خاک سپرده خواهند شد .
"عبد المحمد آیتی"با دهها مقاله ارزشمند و انتشار بیش از شصت کتاب، از نویسندگان، مترجمان و محققان پرکار و برجسته کشور در حوزه تاریخ، فرهنگ و ادب به حساب می آید. وی مقالات و نقد های ادبی فراوانی منتشر کرده است و به ادبیات و کلام عرب نیز چیره بود. سال هابود که از امر تدریس فارغ شده اما همچنان تا پایان عمر ارزشمند خود مشتاقانه می نوشت و ترجمه می کرد. آیتی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود و از مفاخر فرهنگی بروجرد و ایران است
"عبد المحمد آیتی" در اردیبهشت ماه سال ۱۳۰۵ هجری شمسی در زادگاه فرزانگان، بروجرد به دنیا آمد. در آن سال ها هنوز مدرسه های نوین گسترش نیافته بودند و او سواد آموزی را به شیوه سنتی یعنی با شرکت در مکتبخانه آغاباجى و بعد ها مکتبخانه میرزا حسن مخلص شروع کرد و بعد ها در مدرسه اعتضاد از نخستین مدارس جدید بروجرد ادامه تحصیل داد. در سال ۱۳۲۰ وارد دبیرستان شد و در کنار آن در مدرسه دینی نوربخش که آن سال ها با حضور علمای بزرگی چون آیت الله بروجردى از رونق فراوانی برخوردار بود علومی از منطق، عربی و کلام را فرا گرفت. در دبیرستان از محضر عبد الحسین زرینکوب بهره مند شد و در ادبیات به وی گرایش پیدا کرد. استاد که دوران کودکی و نوجوانی خود را در بروجرد گذرانده بود هنوز به بیست سالگی نرسیده بود که برای کسب دانش بیشتر، شهر بروجرد را ترک کرد و ابتدا به قم رفت و در آنجا نزد بعضى از مدرسین، کتابهاى مغنى و مطول و معالم را خواند.
استاد آیتی" در سال 1325 برای تحصیل در دانشگاه، قم را ترک و به تهران رفت. تحصیلات دانشگاهی خود را از دانشکده علوم معقول و منقول (الهیات فعلى) دانشگاه تهران شروع کرد و از محضر استادانی چون بدیع الزمان فروزانفر، شهابى، راشد، صدیقى، عمید، مدرس رضوى، فیاض و مشکوة بهره گرفت. از آنجا که قصد تدریس و دبیری داشت دروس تعلیم و تربیت را هم در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران گذراند و در سال ۱۳۲۸ به عنوان شاگرداول رشته معقول و منقول (الهیات فعلى) از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد
فعالیتهای ضمن تحصیل : وضعیت معیشت عبدالمحمد آیتی به گونهای بود که در کنار تحصیل مجبور بود پشتوانهای برای تحصیلاتش فراهم سازد. لذا از این روی به مشاغل مختلف مشغول و به کار های فرهنگی متعددی پرداخت.
فعالیت عملی: وی همزمان با اتمام دوره دانشگاهی و با استخدام در وزارت آموزش و پرورش (فرهنگ) شروع شد. ابتدا به بابل رفت و مدتى هم درخرم آباد بود و بعد به تهران بازگشت و چند سالی در آنجا تدریس کرد. با حکم وزارت فرهنگ مجبور شد تهران را ترک کند و برای تدریس به ساوه برود. از سال۱۳۳۷ به مدت ده سال آنجا ماند. علیرغم فوت همسر و سختی فراوان در سرپرستی بچه هایش که دو دختر و یک پسر کوچک بودند، در کنار تدریس در دبیرستان به نوشتن هم مى پرداخت و ارتباط زیادی با نشریات آن دوران داشت. بین سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۸ در تهران، ساوه و گرمسار به سر برد و نهایتا در این سال براى سردبیری ماهنامه آموزش و پرورش به تهران آمد.
استاد سال ها به همکاری با این نشریه و سایر مجلات ادبی ادامه داد و همزمان در دبیرستانهای مختلف و نیز دانشکده دماوند تدریس کرد و در سال ۱۳۵۹ بازنشسته شد. همچنین مدرّس ادبیات داستانی در دانشگاه فارابی (1356)- مدرّس ادبیات داستانی و عربی در دانشگاه دماوند (1357ـ 1358)
مشاغل و سمتهای مورد تصدی : عبدالمحمد آیتی رئیس شورای علمی دانشنامۀ تحقیقات ادبی فرهنگستان نیز بوده است. قابل ذکر است که استاد عبدالمحمد آیتی در تاریخ 17/2/1370 به عضویت پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی در آمده است.
ترجمهها و تالیفات : اولین بار به سال 1340در «کتاب هفته» مطلبی با نام «باتلاق» نوشت و بهدنبال آن، رمان «کشتی شکسته» تاگوررا ترجمه و به بازار فرستاد. وی از مترجمان به نام عربی به فارسی است و ترجمههای فارسی «قرآن مجید»، «نهجالبلاغه» و «صحیفه سجادیه» را منتشر کردهاست. "استاد آیتی " عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود و در این شورا ریاست شورای علمی دانشنامه تحقیقات ادبی را بر عهده دارد.
در مهر 1348به پیشنهاد مرکز انتشارات آموزشی به تهران آمد و در آن مرکز به کار مشغول شد. ده سال سردبیر ماهنامه آموزش و پرورش بود تا در سال 1359بازنشسته شد. پیش از بازنشستگی کتابهای باتلاق، کشتی شکسته، کالسکه زرین، تحریر تاریخ وصاف و ترجمه (تقویم البلدان )را منتشر کرده بود. در دوره بازنشستگی تاریخ ابن خلدون (العبر) را در شش جلد ترجمه کرد و کتابهایی نظیر تاریخ دولت اسلامی در اندلس در ۵ جلد و تاریخ ادبیات زبان عربی و تاریخ فلسفه در جهان اسلام و... را ترجمه کرد. از وی ترجمههای گوناگون دیگری بر جای ماندهاست.
جوائز و نشانها : ترجمه کتاب "تاریخ ادبیات زبان عربی" عبدالمحمد آیتی، در دوره دوم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان کتاب سال برگزیده شد.در سال 1381 به عنوان چهره ماندگار کشور از ایشان تجلیل به عمل آمد .
ایشان بیش از شصت تالیف و ترجمه در کارنامه علمی خود در زمینههای زبان و ادبیات عرب و فلسفه دارند. از جمله کتب منتشر شده :
کتابشناسی : کشتی شکسته (ترجمه) ، ۱۳۴- تحریر تاریخ وصّاف ، ۱۳۴۴.- آمرزش ابوالعلا معری (ترجمه)، ۱۳۴۷. - دربارهٔ فلسفهٔ اسلامی: روش و تطبیق آن، نوشتهٔ ابراهیم بیومی مدکور، ۱۳۶۰، انتشارات امیر کبیر بازنشر در ۱۳۸۷ توسط انتشارات نگاه - گزیده و شرح خمسه نظامی، ۱۳۵۵ـ۱۳۷۳. - تاریخ ابنخلدون ( العبر) ۱۳۶۳ـ۱۳۷۱. - شکوه قصیده، ۱۳۶۴. -تاریخ دولت اسلامی در اندلس، محمّد عبداللّه عنان (ترجمه)، ۱۳۶۶ـ۱۳۷۱. -قرآن مجید (ترجمه فارسی)، ۱۳۶۷. - شکوه سعدی در غزل، ۱۳۶۹ - شرح و ترجمه معلّقات سبع، ۱۳۷۱. - الغارات در حوادث سالهای معدود خلافت علی(ع)، ۱۳۷۱. - گنجور پنج گنج، ۱۳۷۴. - شرح منظومه مانلی و پانزده قطعه دیگر، ۱۳۷۵. - بسی رنج بردم، بازنویسیشده از فردوسی، ۱۳۷۶. - شاهنامه بنداری، ۱۳۸۰. - قصه باربد و بیست قصه دیگر از شاهنامه، ۱۳۸۰. - معجمالأدبا، یاقوت حموی (ترجمه)، ۱۳۸۱. - داوری حیوانات نزد پادشاه پریان (ترجمه)، ۱۳۸۳. - گزیده شرح مقامات حمیدی، ۱۳۸۳. - در تمام طول شب، شرح چهار شعر بلند نیما، ۱۳۸۳. - و سایر مجموعه ها ...
نظرات