مشاور عمرانی رییس دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه تعمیرات و بازسازی طبقات اول و دوم ساختمان سه‌گوش به طور کامل انجام شده است، گفت: اگر اعتبارات لازم تامین شود، تا سال آینده ممکن است عملیات مرمت به پایان برسد و ساختمان مورد بهره‌برداری قرار بگیرد.

دکتر محمدابراهیم مظهری درخصوص ساختمان سه‌گوش (دانشکده ادبیات سابق) این دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا - منطقه خوزستان - اظهار کرد: این ساختمان که من آن را "عمارت سه‌گوش" می‌نامم، در سال 1308به عنوان بانک ملی به بهره‌برداری رسید. همانطور که از ظاهر آن پیداست، از آجر ساخته و با کاشی فیروزه‌ای ترکیب کرده و به قول معماران، بنای ساسانی را با بنای اسلامی پیوند داده است. به همین دلیل از معماری‌های قابل توجه معاصر و ثبت شده است.

وی با اشاره به تاریخچه‌ای از این بنا، افزود: این بنا در سال 1311 مقر اداره حکومتی ولایت (استانداری امروزی) بود و در سال 1321 به مقر ارتش متفقین (زمان اشغال اهواز در جنگ جهانی دوم) تبدیل شد. همچنین این ساختمان در سال 1330 مقر سازمان آمریکایی اصل چهار ترومن استاد استانداری خوزستان، فرمانداری اهواز و اداره‌کل دارایی خوزستان بوده است.

مشاور عمرانی رییس دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: ساختمان سه‌گوش در سال 1336 به دانشکده پزشکی دانشگاه جندی شاپور تبدیل شد و در سال‌های 48 تا 50 به عنوان دانش‌سرای عالی تربیت دبیر، مرکز علوم پایه دانشگاه جندی شاپور دانشکده علوم و سازمان مرکزی دانشگاه بوده و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. سپس در سال 1350 به دانشکده ادبیات و علوم انسانی و زبان خارجه دانشگاه جندی شاپور تغییر کاربری داد.

مظهری با اشاره به تخلیه ساختمان در سال 89 و رها ماندن آن در طول چند سال، گفت: سه سال پیش طی تفاهم‌نامه‌ای با سازمان برنامه و بودجه، دانشگاه شهید چمران اهواز و اداره‌کل میراث فرهنگی، مرمت و بازسازی این بنا آغاز شد تا با کاربری موزه علم و فناوری، پژوهشكده جنگ و مركز مطالعات خوزستان‌شناسی به بهره‌برداری برسد.

وی درخصوص اقدامات انجام شده جهت مرمت ساختمان، گفت: الحاقاتی به این ساختمان اضافه شده بود که موجب آسیب به آن شده بود؛ از جمله آن‌ها می‌توان به این اشاره کرد که در گذشته به دلیل کمبود فضا و کلاس، کلاس‌هایی بر پشت‌بام ساختمان اضافه شده بودند و اولین اقدام، تخریب این کلاس‌ها و خارج کردن مصالح آن‌ها و ایزوگام مجدد بام آن بود.

مشاور عمرانی رییس دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: کار بعدی، موریانه‌زدایی و تغییر مصالح و موادی بود که به عنوان خوراک موریانه تلقی شده و این حشرات را به خود جذب می‌کنند که این مواد را شناسایی و از ساختمان خارج کردیم.

مظهری با بیان اینکه الحاقاتی که ممکن است تنشی را برای ساختمان به وجود آورند، از ساختمان خارج شده‌اند، عنوان کرد: اکنون یک مرمت اولیه در حال انجام است، چراکه طرح مرمت دانشکده در حال آماده شدن است؛‌ اگر این بنا بخواهد به عنوان موزه استفاده شود باید یک طرح مرمت داشته باشد تا کاربری‌ها به طور دقیق مشخص شود.

وی گفت: قبل از آغاز کار، ساختمان حدود چهار هزار و 508 متر زیربنا داشت که پس از حذف الحاقات،‌ زیربنای کنونی آن به حدود چهار هزار و 200 متر کاهش پیدا کرده است. می‌خواهیم این ساختمان پس از بازسازی به‌گونه‌ای در اختیار مردم قرار گیرد که ارتباط مردم با دانشگاه از طریق آن برقرار شود. مردم در بازدید خود از موزه علم و فناوری، پژوهشكده جنگ و مركز مطالعات خوزستان‌شناسی، می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند.

مشاور عمرانی رییس دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: به این دلیل بر پژوهشکده بازسازی تاکید داریم که ترکش‌های ناشی از گلوله‌های توپی که بر بدنه ساختمان مشاهده می‌شود، حفظ شود؛ چرا که این‌ها یادگارهای دفاع مقدس است. در هشت سال جنگ، ما بیشترین آسیب به شهرها و روستاها و بزرگترین عملیات را در خوزستان داشتیم. بنابراین نیاز است یک پژوهشکده بازسازی داشته باشیم که اسناد و فعالیت‌های مربوط به دوران جنگ و پس از جنگ در آن آرشیو و نگهداری و محل مراجعه شود.

مظهری در خصوص قرارداد سه‌جانبه، گفت: این سازمان ثبت میراث فرهنگی و زیر نظر اداره‌کل میراث فرهنگی است. برای تامین اعتبارات لازم برای بازسازی نیز به همکاری سازمان برنامه و بودجه نیاز بود. با مشارکت پیمانکار، از حدود یک سال و نیم پیش بازسازی اولیه آن آغاز شد و بازسازی ثانویه پس از تعیین شرایط کاربری آن انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه کار تعمیرات طبقات اول و دوم ساختمان به پایان رسیده است، گفت: در حال حاضر طبقه همکف در حال بازسازی است و پس از آن سراغ بازسازی و سیستم تجهیزاتی و شرایط گرمایشی و سرمایشی خواهیم رفت. اگر اعتبارات لازم تامین شود، تا سال آینده ممکن است عملیات مرمت به پایان برسد و ساختمان مورد بهره‌برداری قرار بگیرد.

مشاور عمرانی رییس دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به عواملی که بیشترین اثر را در تخریب ساختمان داشته‌اند، عنوان کرد: وقتی زندگی در ساختمانی جریان نداشته باشد و از آن مراقبت نشود، به خودی خود موجب تخریب ساختمان می‌شود، اما آسیب‌های اصلی را به این ساختمان، الحاقات اضافه شده که بار اضافی را به آن تحمیل کرده بودند، وارد کردند. همچنین موریانه‌ها به بخش‌های چوبی و درب و پنجره‌ها آسیب زیادی رساندند. خود قدمت ساختمان نیز آسیب‌زا است، چرا که پس از گذشت زمان، بسیاری از عناصر و مواد آن، کهنه می‌شود.

مظهری با اشاره به گچ‌بُری دیوارها، گفت: سعی شده است در حین عملیات گچ‌بُری کمترین آسیب به منبت‌کاری‌های ساختمان وارد شود و این بخش‌ها تنها مرمت جزئی شوند. در سایر قسمت‌ها که منبت‌کاری وجود ندارد، گچ دیوار‌ها به‌طور کامل کنده شده و آسیب‌های موجود به دیوار در زیر گچ شناسایی شدند.

وی در خصوص آمفی‌تئاتر واقع در طبقه اول این ساختمان خاطرنشان‌کرد: در هنگام انجام تعمیرات در این محل، کمترین مداخله را در تغییر شکل آن داشتیم. ویژگی این سالن این است که طنین صدا و بازتاب آن حالت آزاردهنده‌‌ای ندارد و علت آن شکل هندسی سالن و موازی نبودن دیوارهای آن است.

مشاور عمرانی رییس دانشگاه شهید چمران اهواز بیان داشت: مرز بین کلاس‌ها نیز مشخص شده و تعدادی از دیوارها برای یکپارچگی برداشته شده‌اند، اما پنجره‌های ساختمان به علت شکل خاصی که دارند قابل دوجداره شدن نیستند. همچنین تمام اتاق‌ها مجهز به هواساز هستند که سیستم سرمایشی مناسبی برای موزه است.

مظهری ادامه داد: تمام طبقات ساختمان دارای سقف کاذب هستند که در حین تعمیرات این سقف‌ها به طور کامل برداشته شده و آسیب‌های سقف اصلی زیر آن شناسایی و رفع می‌شوند، چراکه تا سقف‌های کاذب برداشته نشوند، متوجه آسیب‌ها و خرابی‌ها نخواهیم شد.

مشاور عمرانی رییس دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به آسیب‌های بدنه ساختمان که از محوطه بیرون و اطراف قابل مشاهده هستند، گفت: معماری این قسمت، دارای دو بخش به اصطلاح سنگین و سبک است که این دو بخش باید به وسیله درزی از هم جدا شوند اما به دلیل نبود این درز، شاهد ترک‌هایی در دیوار حیاط ساختمان هستیم که عواملی مانند ریشه درختان، تردد وسایل نقلیه و ... نیز بر آن بی‌تاثیر نبوده‌اند.

مظهری ادامه داد: همچنین به آجرهایی که در بالای طاق‌ها وجود دارند، به اصطلاح کلید طاق می‌گویند که اگر این آجر‌ها فرو بریزند تمام طاق فرو خواهد ریخت. با توجه به وجود ترک‌ در این ناحیه‌ها، در اندیشه ترمیم این نواحی نیز هستیم.

وی گفت: در بخش بیرونی ساختمان، حفره‌هایی بر بدنه ساختمان به وضوح دیده می‌شود که جای شلیک گلوگه‌های توپ در دوران جنگ است؛ یعنی زخم‌های هشت سال دفاع مقدس بر بدنه این ساختمان نمایان است و پژوهشکده جنگ و بازسازی نیز به همین علت راه‌اندازی می‌شود.