به گزارش ایسنا منطقه بوشهر، امروزه بلای خانمان سوز اعتیاد جوامع بشری را در چنگال مرگبار خود گرفتار کرده و رهایی از آن نیز دشوار و ناممکن می نماید. سابقه آشنایی بشر  با مواد مخدر حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد برآورد شده و با توجه به اهمیت این موضوع و لزوم انجام اقدامات پیشگیرانه در این ارتباط سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۷ (۳۲ سال پیش)، روز ۲۶ ژوئن برابر با پنج تیر را روز جهانی مبارزه با قاچاق و سوءمصرف مواد مخدر اعلام کرده است.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و کارشناس مسئول مرکز مشاوره دانشگاه خلیج فارس بوشهر در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: از زمانی که شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر در استان بوشهر به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد ما نیز به شکل حرفه ای و جدی در سطح دانشگاه و تحت نظر وزارتخانه و همچنین شورای مبارزه با مواد مخدر برنامه ها و اقدامات پیشگیرانه ای انجام دادیم. از آنجایی که فضای دانشگاه را مجموعه ای از افراد دانشجو و جوان تشکیل می‌دهد، مصرف مواد مخدر می‌تواند آسیب‌های جدی به این قشر در زمینه افت تحصیلی ایجاد کند.

پیشگیری از آسیب‌های روانی و جسمی مواد مخدر

سیده زحل قانعیان با اشاره به بخشی از این فعالیت ها و اقدامات گفت: برنامه های پیشنهادی جهت پیشگیری از آسیب‌های روانی و جسمی مواد مخدر می تواند شامل موارد متعددی باشد، از جمله همکاری بهزیستی با مراکز فنی حرفه ای جهت آموزش مهارت‌های شغلی به افراد با هدف اشتغال برای کسانی که بیشتر در معرض این آسیب هستند، مانند فرزندان طلاق، والدین معتاد به مواد مخدر، و یا اشخاصی که خود مدتی در معرض این آسیب بوده و در حال حاضر ترک کرده اند. اگر این امر محقق گردد خود می تواند فراغت اشخاص را در جهت خودسازی زندگی آنها با هدفی مطلوب پر کرده و گرایش آنها را به مسائلی آسیب‌زا از این قبیل کم کند.

نقش مهم آگاهی والدین در پیشگیری

وی افزود: آگاهی والدین در زمینه آسیب های مواد مخدر نقش پررنگی در کم کردن و پیشگیری دارد. آگاهی والدین از شناخت آسیب‌ها و تاثیر و پیامدهای آن می تواند نقش موثری در پیشگیری داشته باشد.

افزایش اعتیاد در میان دانشجویان و دلایل آن

کارشناس مسئول مرکز مشاوره دانشگاه خلیج‌فارس بوشهر بیان کرد: به دلیل اینکه دانشجویان در محیطی همگن زندگی کرده و در سنی قرار دارند که تمایلات آنها به هم شبیه است، احتمال اینکه رفتارهای آسیب‌زا در آنها تقویت شده و یادگیری اتفاق بیفتد، بسیار وجود دارد، چرا که در این سن قرار گرفتن در جمع دوستان و همچنین فشار گروه همسالان و یا موقعیت‌هایی خاص مانند فصل امتحانات، شکست‌های عاطفی، و یا قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که فرد توانایی مدیریت آن را ندارد، احتمال آسیب‌های نابهنجاری مانند استعمال دخانیات را زیاد می‌کند.

قانعیان در پاسخ به اینکه فرهنگ سازی در زمینه مبارزه با مواد مخدر بر عهده چه کسانی است، خاطرنشان کرد: هر جامعه ای متناسب با نیاز خود محتاج فرهنگ سازی خاصی بوده و نمی توان یک روش را برای همه جوامع یکسان در نظر گرفت، ولی آن چیزی که به صورت غالب اتفاق می‌افتد تدوین سیاست های کلان توسط پژوهشگران و سیاستمداران و اعلام آن به صورت آیین نامه یا بخشنامه های هدفمند به مراکز مربوطه است.

|

تاثیر الگوها بر روی عملکرد جوانان

وی با اشاره به نقش بارز الگوپذیری افراد در استعمال دخانیات افزود: به دلیل اینکه قشر جوان و نوجوان الگوپذیری بالایی دارند تا حد زیادی سعی می کنند رفتارهای خود را از الگوهایی که در جامعه وجود دارد بگیرند، این الگوها می‌تواند سلبریتی، هنرپیشه، فوتبالیست و... باشد، و می‌توانند به طور محسوس و گاها نامحسوس بر روی عملکرد جوانان تاثیر بگذارند، چون این اشخاص به عنوان یک فرد موفق و الگو شناخته شده و وقتی چنین فردی یک رفتار آسیب رسان را از خود بروز دهد کار وی از جنبه آسیب دور شده و می‌تواند به عنوان یک هنجار شناخته شود تا به عنوان یک امر نابهنجار.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی ادامه داد: به عنوان نمونه اگر ورزشکاری از دخانیات استفاده کند فرد با خود اینگونه استنتاج می کند که چنین فردی وقتی با وجود استعمال این مواد توانسته موفق باشد پس این مواد آسیب جدی وارد نمی کند و اعتیاد آور نیست، و یا به عنوان نمونه جذابیتِ ژستی که یک بازیگر با استفاده از سیگار نشان می دهد قطعا برای افراد متفاوت و جذاب‌تر از سیگار کشیدن یک فرد عادی در خیابان است.

مصرف مواد مخدر به عنوان یک پرستیژ اجتماعی

سیده زحل قانعیان در پاسخ به این سوال که کدامیک از انواع مواد مخدر در بین مصرف کنندگان بیشتر است اشاره به موادی مانند گُل، ماریجوانا، الکل و سیگار داشت. همچنین در جواب اینکه مصرف این مواد در بین خانم ها بیشتر است یا آقایان، عنوان کرد: پیش از این استعمال این مواد در بین آقایان بسیار بیشتر از خانم ها بوده است، ولی امروزه به دلیل اینکه در فرهنگ جامعه چنین رفتارهایی در بین خانم‌ها نیز به شکل یک هنجار و یا پرستیژ اجتماعی شناخته شده، بنابراین مصرف این مواد در بین خانم ها نیز زیاد شده است. این آسیبی است که امروزه در سطح استان خودمان بوشهر نیز هنگام قدم زدن در ساحل زیبای دریا زیاد به چشم می‌بینیم، دیدن زنان و یا دخترانی که مشغول کشیدن قلیان میوه ای در ساحل دریا هستند، این رفتاری است که در قدیم فقط در روستاهایی که این رفتار جز فرهنگ آنها بود دیده می‌شد و در بین قشر جوان آن روستاها کمتر به چشم می خورد، ولی امروزه در جامعه موقعیت‌های مختلف را که رصد می‌کنیم می‌بینیم در کافه‌ها و سواحل و مکان‌های تفریحی مختلف مشغول استعمال این مواد اسیب زا هستند، و متاسفانه نه به عنوان یک عادت یا رفتار ناشایست بلکه به عنوان یک پرستیژ اجتماعی در بین افراد کاربرد پیدا کرده است.

گفتگو از «فاطمه توانا»، خبرنگار ایسنا بوشهر