ماهان غفاری در گفت و گو با ایسنا، در خصوص اخبار منتشر شده از جهش های ویروس کرونا در انگلستان و آفریقای جنوبی، اظهار کرد: پیش از هر چیز باید گفت نامگذاری ویروس ها به نام کشورها، همچون ویروس آفریقای جنوبی یا انگلیسی نه از نظر علمی درست است و نه اخلاقی، چراکه هیچ کشوری نمی خواهد اسم ویروسی بر روی کشورش باشد.

وی افزود: داده های ژنومی کشور انگلیس صد برابر بیشتر از کشورهای اروپایی و غیراروپایی بوده و چه بسا ورودی این گونه جدید شناسایی شده در انگلیس از کشور دیگری به این کشور وارد شده باشد، براین اساس هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری داریم تا مطمئن شویم گونه ای که در انگلیس یا آفریقای جنوبی برای اولین بار گزارش شده است، جهش ویروسی بوده که در این کشورها اتفاق افتاده است.

پژوهشگر ویروس شناسی دانشگاه آکسفورد انگلستان در خصوص گونه جدید ویروس کرونایی که برای اولین بار در آفریقای جنوبی شناسایی شده، توضیح داد: تحقیق جدیدی که توسط گروه آقای جسی بلوم و همکارانش در واشنگتن آمریکا انجام شده نشان می دهد جهش E۴۸۴k، جهشی است که در گونه شناخته شده از آفریقای جنوبی و برزیل مشاهده شده است. در این تحقیقات آزمایش آنتی بادی سرم افرادی که از گونه های پیشین ویروس کرونا ایمنی گرفته اند را در مقابل گونه جدید ویروس که جهش داشته قرار داده اند و دریافته اند که آنتی بادی در بدن افرادی که به گونه جدید ویروس مبتلا شده اند خنثی کننده نیست.

افت آنتی بادی در مبتلایان به ویروس جهش یافته آفریقای جنوبی

غفاری ادامه داد: آنتی بادی های ایجاد شده در افراد مبتلا به گونه جهش یافته ویروس کرونایی که در آفریقای جنوبی گزارش شده، ۱۰ برابر نسبت به گونه های دیگر ویروس افت پیدا کرده است. این موضوع از این جهت باعث نگرانی است که می تواند حتی برای واکسن های کرونا نیز پیامدهایی داشته باشد.

پژوهشگر ویروس شناسی دانشگاه آکسفورد انگلستان با اشاره به اینکه این جهش در گونه آفریقای جنوبی در (RBD-receptor binding domain) اتفاق افتاده است، گفت: دامنه دریافتی چسبنده ویروس، در واقع سر پروتئین اسپایک است که به AC۲ receptor  می چسبد و بر روی بدن ما و سلول های انسانی وجود دارد.

وی با بیان اینکه فرض موجود این است که جهش در واقع در receptor binding domain رخ داده است، تصریح کرد: جهش در این نقطه باعث می شود، آنتی بادی های بدن نسبت به گرفتن این ویروس افت پیدا کرده و همین موضوع باعث عفونت و بیمارزایی ویروس در بدن افراد می شود.

غفاری خاطرنشان کرد: خبر خوب این است که در آزمایشات انجام شده، آنتی بادی های خنثی کننده به خاطر این جهش به طور کامل ناکارآمد نشده اند و صرفا افت قابل ملاحظه ای داشته اند، بنابراین اگر دوز واکسنی که استفاده می شود، ایمنی قوی در بدن افراد ایجاد کند می تواند حتی با این گونه جدید جهش پیدا کرده نیز مقابله کند. اگرچه همچنان نگران کننده است، چون همین افت آنتی بادی ها قابل ملاحظه است.

جهش گونه های ویروس، راهی برای فرار از ایمنی بدن

به گفته وی، اگر در طول زمان گونه های ویروس به همین صورت جهش پیدا کند می تواند از بابت قرابت ژنتیکی با گونه های قبلی فاصله بگیرد و به این صورت کار خود را برای فرار از ایمنی بدن راحت تر کنند.

این پژوهشگر ویروس شناسی دانشگاه آکسفورد انگلستان، با اشاره به اتفاق مشابهی که برای گونه های مختلف ویروس آنفلوآنزای فصلی افتاده است، تصریح کرد: طی فرایندی به نام تغییر تدریجی ژنتیک،(genetic drift)، ویروس ها در طول زمان جهش هایی پیدا می کنند که قابلیت فرار از سیستم ایمنی را به آنها می دهد؛ اتفاق مشابهی که می تواند برای این گونه ویروس کرونای شناخته شده از آفریقای جنوبی بیفتد.

مقایسه دو گونه ویروس کرونای جهش یافته در انگلیس و آفریقایی جنوبی

وی با مقایسه دو گونه ویروس جهش یافته که برای اولین بار از انگلیس و آفریقایی جنوبی گزارش شده، توضیح داد: هر دو گونه ویروس یک مجموعه جهش های مشترکی با یکدیگر دارند که مهمترین آن N۵۰۱ است. این جهش آنگونه که گفته شده و حدس می زنیم سرایت پذیری را نسبت به این ویروس افزایش می دهد، در عین حال که گونه آفریقای جنوبی جهش اضافی دارد که می‌تواند از آنتی بادی فرار کند، اما جهش جدید افزایش سرایت پذیری را نیز دارد.

غفاری در ادامه با وجه تمایز دو گونه ویروس جهش یافته شناسایی شده در انگلیس و آفریقای جنوبی اشاره و تصریح کرد: آنچه ویروس شناسایی شده در آفریقای جنوبی را از گونه انگلیسی متمایز می کند این است که گونه شناسایی شده در انگلیس را با یک تست PCR ساده قابل شناسایی است، به دلیل اینکه یک جهش حذفی دارد که معروف به S gene drop out است که این جهش حذفی، شاخصه گونه انگلیسی است. نخستین بار که اینگونه تشخیص داده شد از روی تست های PCR بود که رفتار S gene drop out دیده شد و بعد که نمونه ویروس افراد بیمار را بررسی کردند دریافتند که منطبق با این گونه جدید ویروس در بریتانیا است.

پژوهشگر ویروس شناسی دانشگاه آکسفورد انگلستان یادآور شد: در رابطه با اینکه گونه جهش یافته ویروس شناسایی شده در انگلیس بخواهد فرار از سیستم ایمنی داشته باشد، هنوز هیچ گونه شواهدی وجود ندارد.

وی با اشاره به تحقیقاتی که ابتدای شناسایی گونه جدید ویروس کرونا در انگلستان انجام شده بود، گفت: در ابتدا گفته شد این گونه جدید ۷۰ درصد افزایش سرایت پذیری دارد، اما بعد از آن دانشگاه امپریال کالج گزارش کاملی تهیه کرد که نمونه های ژنومی گونه جدید را در چندین شهر مختلف بریتانیا بررسی کرده و به این نتیجه رسیدند که گونه جدید افزایش سرایت پذیری از ۵۰ درصد به بالا دارد.

آیا اپیدمی رو به افول کرونا با گونه های جدید صعودی می شود؟

غفاری با بیان اینکه افزایش ۵۰ درصدی سرایت پذیری گونه شناسایی شده در انگلیس منطبق با این است که عدد بازتولید R بین ۴ تا ۸ دهم نسبت به گونه های دیگر افزایش پیدا کند، توضیح داد: عدد بازتولید از این منظر اهمیت دارد که اگر این عدد بازتولید را کمتر از یک نگه داریم، یعنی اپیدمی درحال فروکش کردن است، اما نگرانی از این است که گونه جدید عدد بازتولید بیشتری دارد و می تواند اپیدمی رو به افول را رو به صعود کند.

این پژوهشگر ویروس شناسی دانشگاه آکسفورد انگلستان با بیان اینکه گونه شناسایی شده ویروس کرونا در آفریقای جنوبی نیز با بازتولید بیشتری که دارد می تواند روند اپیدمی را صعودی کند، افزود: در واقع نگرانی از گونه شناسایی شده در آفریقای جنوبی باید بیشتر باشد، چراکه گونه آفریقای جنوبی S gene drop out  را ندارد و از روی تست های PCR نمی توان این گونه ویروس را شناسایی کرد.

وی با یادآوری اینکه انجام تست PCR  فرایند ساده تری دارد که تجهیزات آن در ایران وجود دارد و با سرعت بیشتری می توان ویروس کرونا را تشخیص داد، اعلام کرد: اگرچه برای تست های ژنومی این فرایند بازهم امکان پذیر است، اما زمان بیشتری نیاز دارد و پرهزینه تر خواهد بود.

غفاری ابتلای مجدد یک فرد ۴۵ ساله سالم به گونه شناسایی شده در آفریقای جنوبی و جهش E۴۸۴k  اشاره و اظهار کرد: این موضوع در واقع همان نگرانی ما است که ممکن است فرد به گونه ای متفاوت از گونه قبلی مبتلا شده باشد که از سیستم ایمنی فرار می کند. این فرد بعد از ۵ ماه مبتلا شده و ممکن است دفعه اول با یک گونه و بار دوم با گونه دیگری مبتلا شده باشد.

ابتلای مجدد به دلیل افت آنتی بادی یا جهش گونه جدید ویروس

وی خاطرنشان کرد: ممکن است ابتلای دوباره فرد شناسایی شده به دو دلیل باشد؛ یکی افت آنتی بادی که باعث شده شانس بیشتری برای ابتلای مجدد داشته باشد و نمی شود از آن اجتناب کرد، و دلیل دیگر ممکن است جهش گونه جدید باشد.

این پژوهشگر ویروس شناسی دانشگاه آکسفورد انگلستان با تاکید براینکه باید مطمئن شویم این گونه ها تا چه حد سرایت پذیری ویروس را افزایش می دهند، تصریح کرد: داده های موجود هنوز قطعی نیست، اگرچه شواهد درحال بیشتر شدن است، اما باید آزمایشات بیشتری بر روی گونه شناسایی شده در آفریقای جنوبی انجام دهیم که بدانیم چقدر شانس فرار از ایمنی بدن را بالا می برد؟

وی با بیان اینکه گونه شناسایی شده در آفریقای جنوبی به جهت اینکه جهش فرار کننده از ایمنی را در خود دارد باعث نگرانی بیشتری می شود، گفت: البته جهش ایمنی به طور کامل فرار نکرده، بلکه میزان تاثیرگذاری آنتی بادی هایی که افراد در گونه های دیگر تولید کرده اند نسبت به این گونه بیشتر است.

سرایت پذیری بالای هر دو گونه شناسایی شده در انگلیس و آفریقای جنوبی

غفاری با اشاره به اینکه گونه شناسایی شده در انگلیس این جهش را ندارد، اما هر دو گونه شناسایی شده در انگلیس و آفریقای جنوبی سرایت پذیری بالایی دارند، گفت: به هرحال نگرانی از اینکه زمان پاندمی به خاطر بروز این گونه های جهش یافته طولانی تر شود وجود دارد، به طوری که از یک سو به خاطر سرایت پذیری بیشتر می توانند باعث طولانی تر شدن اپیدمی در کشورها شوند و از سوی دیگر اگر جهش گونه ها به صورت کنترل نشده در دراز مدت ادامه پیدا کند، جهش هایی که فرار کننده از سیستم ایمنی هستند هم می توانند ظهور پیدا کنند، بنابراین از هر دو جهت این دو گونه ویروس برای ما نگران کننده است و ممکن است پایان پاندمی را به تعویق بیندازد.

این پژوهشگر ویروس شناسی دانشگاه آکسفورد انگلستان با بیان اینکه علائم بالینی افراد در گونه های جهش یافته شناسایی شده در انگلیس و آفریقای جنوبی هیچ تفاوتی ندارند و همینطور میزان کشندگی بیماری، تصریح کرد: صرفا قدرت سرایت پذیری ویروس در سطح جامعه بیشتر است، بنابراین فعلا از اینکه اعلام کنیم ویروس جدید یا گونه کاملا جدیدی ایجاد شده است پرهیز می کنیم، چون صرفا یکسری فاکتورهای اپیدمولوژیکی این گونه هاست که با یکدیگر متفاوت است.

انتهای پیام