اسدالله نقدی، امروز سه شنبه (25 آذرماه) در پانل تخصصی همایش ملی مرز و مناسبات اجتماعی، توسعه فرهنگی که به همت جهاددانشگاهی استان در قالب وبینار برگزار شد با بیان اینکه حتی در زیباترین عکس‌های هوایی مزارع کشور سوئیس مرزهای بین مزارع مشخص است اظهار کرد: در کشورهای اروپایی تنها با توجه به یک تابلو راهنمایی می‌توان از مرز ده‌ها کشور عبور کرد و در آنجا مفهوم مرز نرم تر بوده و خبری از برجک و سیم خاردار نیست.

وی افزود که در فرودگاه بازل که مشترک کشورهای سوئیس آلمان و فرانسه است که تنها با خط کشی مرز این سه کشور در آن مشخص شده است.

این استاد علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا تصریح کرد که مرزها قراردادی هستند و همیشه متغیر نیز بوده‌اند که این موضوع را می‌توان در نقشه‌هایی از اتحاد جماهیر شوروی در زمان‌های قدیم تاکنون یافت.

وی عنوان کرد که متغیرهای بسیاری در ایجاد مرزها در طول تاریخ دخالت داشته‌اند که شاید اولین عامل عوارض طبیعی مثل رشته کوه‌ها و رودخانه‌ها باشد.

نقدی ادامه داد که عوامل بعدی می‌تواند تفاوت نژاد و قومی و ظهور و گسترش ادیان باشد که در گذشته بین دو دین متفاوت مرزهایی وجود داشت که همیشه سعی داشتند مرزهای اعتقادی و جغرافیایی خود را چه با کلام و چه با جنگ گسترش دهند.

وی خاطرنشان کرد که امپراطوری‌ها یکی از عوامل ایجاد و تغییر مرزها بوده‌اند که نمونه بارز آن را می‌توان در اتحاد جماهیر شوروی و امپراطوری عثمانی یافت.

این استاد علوم اجتماعی گفت: ایدئولوژی و بلوک بندی‌های سیاسی ایجاد کننده مرزها هستند که بلوک‌های شرق و غرب و تقسیم‌بندی‌های ناشی از آن اروپای شرقی و غربی را به وجود آورد.

وی اظهار کرد که استعمار و استقلال عامل تغییر و تولد مرزها هستند که نمونه آشکار آن در آفریقا اتفاق افتاده و تولد و ادغام و انفکاک و سپس استقلال بعد از جنگ جهانی موجب ایجاد و تغییر مرزها شده است.

نقدی افزود که جنگ و منازعات ارضی و عهدنامه ها نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد و تغییر مرزهاست که می‌توان به عهدنامه ترکمن چای ایران اشاره کرد.

وی با بیان اینکه مفهوم مرز در قرن بیستم میلادی تغییر کرده و بیشترین تولد مرزها را در این صده داشته‌ایم تصریح کرد که مناطق مرزی یکسری ویژگی‌های منحصر به فرد دارد که مسائل اجتماعی نیز از آنجا متولد می‌شوند.

این استاد علوم اجتماعی با اشاره به سخن ابن خلدون عنوان کرد که هرچه از مرکز حکومت فاصله بگیریم سطح برخورداری مردم کاهش و میل به مرکز نشینی هم افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد که ویژگی‌های مناطق مرزی در تئوری‌های مربوط به توسعه و به ویژه پس از برنامه چهارم توسعه همیشه دغدغه بوده است.

نقدی خاطرنشان کرد که دور افتادگی و ضعف تعلق‌های فرهنگی اجتماعی که به واسطه دوری جغرافیایی و فرهنگی است حتی در زمان ابن خلدون نیز به آن اشاره شده است.

وی گفت: بر روی نقشه ایران هم ایده بدبینانه و تئوری توطئه وجود دارد که می‌تواند در آن رگه‌هایی از واقعیت و حقیقت وجود داشته باشد که در طراحی مرزهای خاورمیانه می‌توان مثال‌هایی برای این موضوع پیدا کرد.

این استاد علوم اجتماعی اظهار کرد که معمولا مناطق مرزی جذابیت‌های سرمایه‌گذاری را در مقایسه با مناطق مرکزی به منظور جذب جمعیت ندارند.

وی افزود که تفاوت‌های قومی و نژادی خود شکل‌ دهنده مرزهاست و مبادلات اقتصادی و مراودات اجتماعی و بحث تنفر اجتماعی و فرهنگی را به دنبال دارد.

نقدی با اشاره به اینکه یک پارادوکس در جهان در حال شکل گیری است تصریح کرد که از یک سو موضوع جهانی شدن و تغییر مفاهیم مرزها و پایان مرز مطرح است و از سوی دیگر خروج انگلستان از اتحادیه اروپا مطرح است.

وی عنوان کرد که جهانی شدن مرزها را کمرنگ می‌کند و فرصت‌های مراودات اجتماعی را فراهم می‌کند و استثناهای خود را خواهد داشت و مرزهای سیاسی منبطق بر مرزهای اجتماعی نبوده و نمی‌تواند باشد.

این استاد علوم اجتماعی درپایان یادآور شد که جامعه‌ و ارزش‌های انسانی فراتر از مرزهاست و تصور جهان بدون مرز حداقل تا دهه‌های آینده نزدیک به واقعیت نخواهد بود.

انتهای پیام