دکتر علیرضا آخوندی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به مشکلات ناشی از تحریم‌ها گفت: علی‌رغم تمام سختی‌ها، از جهاتی می‌توان تحریم‌ها را  فرصتی برای خودکفایی در نظر گرفت. همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، تحریم خود یک فرصت است، اما متأسفانه نتوانسته‌ایم به خوبی از فرصت ایجاد شده استفاده کنیم. جهاد دانشگاهی همانطور که در زمان جنگ تحمیلی، با تمام توان در خدمت کشور و انقلاب بود و با رشادت همکاران جهادی از پس بسیاری از مشکلات برآمد، در حال حاضر نیز با وجود شدت تحریم‌ها نقش فعالی در کاهش اثر تحریم‌ها در کشور  ایفا می‌کند، اما هنوز با جایگاه و ظرفیت‌های واقعی اثرگذاری خود فاصله دارد.

رییس سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف خاطر نشان کرد: درک دقیق ما از میزان وابستگی‌های فنی و مهندسی در صنایع مهم نفت و گاز، خودرو، ریلی و ... به خارج از کشور، از زمانی شروع شد که تحریم‌ها آغاز و روز به روز نیز تشدید شد، ولی خوشبختانه کمبودهای حاصل از تحریم موجب شد به صورت متمرکز و بنیادی در این حوزه‌ها همت کنیم.

وی افزود: در سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف و پژوهشکده توسعه تکنولوژی، بیش از 2500 پروژه پژوهشی غالباً کاربردی انجام شده است. این یعنی اینکه توان این سازمان در رفع وابستگی و حل مشکلات صنایع، از مزیت‌های خاص بوده و ساز و کار مناسبی برای تبدیل تحریم به فرصت‌های خودکفایی وجود دارد. در خیلی از پروژه‌ها، نمونه‌ها برای اولین بار در کشور توسط این سازمان طراحی و ساخته شده‌اند و این حرکت کماکان ادامه دارد. به عنوان مثال در حوزه نفت برای نخستین‌بار در سطح کشور و حتی منطقه نفت‌خیزِ خلیج‌فارس، تبدیل به نخستین سازنده برخی تجهیزات پیشرفته نفتی از جمله دستگاه لوله مغزی سیار شدیم. در حوزه بردهای الکترونیکی و خدمات فنی‌مهندسی نیز اقدامات بسیار خوبی صورت پذیرفته است و با تکیه بر این استعدادها و توانمندی‌ها، اقدام به رفع مشکلات صنایع در زمینه‌های فنی-مهندسی کرده‌ایم.

رییس سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف افزود: در چند سال اخیر با تشدید مشکلات ناشی از تحریم‌ها، با توجه به رویکرد مناسب مدیران صنایع استراتژیک در کشور، این حرکت ضرب‌آهنگ سریعتری به خود گرفته است و شاهد همکاری‌ها و هماهنگی‌های بسیاری در صنایع مختلف برای حل مشکلات و رفع کمبودها بوده ایم و این روند و به افزایش است. به عنوان مثال در صنایع خودرو، از مهمترین قطعات فناور، بردهای الکترونیک در خودرو هستند که این سازمان با روش‌های مهندسی در توسعه فناوری و محصول نسبت به نمونه‌سازی و توسعه این اقلام، سعی در بومی‌سازی قطعات دارد.

آخوندی خاطر نشان کرد: یکی از برنامه‌های سازمان، با حمایت جهاددانشگاهی مرکزی، توسعه فناوری و صادرات آن است. خوشبختانه با وجود نیروی متخصص و متعهد، کمبودی در این زمینه در کشور و در حوزه‌های فعالیت سازمان حس نمی‌شود؛ بنابراین با برنامه‌ای منسجم و روبه جلو، دسترسی به بازارهای صادراتی نیز دور از تصور نیست.

وی با اشاره به 31 طرح اولویت دار جهاد دانشگاهی اظهار کرد: در این راستا این سازمان دو پروژه بسیار مهم دارد که طبق برنامه در راستای تحقق اهداف پروژه‌ها، کلیه اقدامات لازم در حال انجام است. این طرح‌ها علاوه بر تأمین نیازهای داخلی کشور و جلوگیری از واردات، زمینه صادراتی مناسبی نیز ایجاد می کنند.

آخوندی گفت: معتقدم مدل تجاری که در جهاد دانشگاهی تعریف شده است نیازمند بازنگری و بهبود است. چهل سال پیش و در زمان تأسیس جهاد دانشگاهی در آن مقطع زمانی که مصادف بود با اوایل پیروزی انقلاب اسلامی و همزمانی آن با شروع جنگ تحمیلی، نوع ارجاع کار و نیازمندی‌ها متفاوت از امروز بود. در آن زمان به واسطه ارجاع کار و اهمیت موضوعی آن، جهاد دانشگاهی حضور فعال و مؤثر در اکثر زمینه‌ها داشت و سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف نیز از این قاعده مستثنی نبود. باید بپذیریم نوع نیاز و نحوه ارجاع و شکل کسب و کارها تا حدودی متفاوت از گذشته است؛ بنابراین در این سازمان سعی شده است تقاضاها و فرصت‌های همکاری با الگوهای جدید همخوانی بیشتری داشته باشند تا ارائه خدمات در حوزه‌های فنی-مهندسی و فناوری با شرایط بهتری صورت پذیرد.

رئیس سازمان جهاد دانشگاهی شریف افزود: جهاددانشگاهی یک مجموعه تقریباً خودگردان است. حدود 15 تا 20 درصد منابع مالی از طریق بودجه دولتی تأمین می‌شود و سایر هزینه‌ها باید از طریق انجام فعالیت‌های پژوهشی و کارفرمایی و خدمات فنی مهندسی و تجاری‌سازی فعالیت‌های پژوهشی و تحقیق و توسعه تأمین شود.

وی تأکید کرد: پیشنهاد می‌کنم مدل تجاری جهاددانشگاهی مورد بازنگری قرار گرفته و فناوری‌هایی را توسعه داده و از محل فروش فناوری و شراکت با صنایع، رسالت خود را به بهترین شکل به انجام برسانیم. اولویت سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف، تمرکز روی تجاریسازی فعالیتهای پژوهشی، تحقیق و توسعه و ارتقای مدیریت سرمایه های انسانی در حوزه دانش و پژوهش است. به طوریکه طی دو سال اخیر میزان جذب نخبگان دانشگاهی در این سازمان رو به افزایش بوده و در کنار آن سعی شده است شرایط نگهداشت و ارتقای سرمایه های انسانی علیرغم همه مشکلات اقتصادی در کشور بهبود یابند.

خودکفایی آینده، حاصل اعتماد امروز به توان داخلی

آخوندی با اشاره به لزوم تغییر ذهنیت نهادهای تصمیم‌گیر در کشور و خصوصا بخش صنعت گفت: این سؤال مطرح می‌شود که کجا به توان داخلی اعتماد شده و ضربه خورده‌ایم؟ به عنوان مثال، پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی یکی از مجموعه‌های بی‌نظیر و موفق در کشور و حتی کل دنیا است که با اعتماد و حمایت مراجع تصمیم‌گیر و رفتار متعهدانه و دلسوزانه همکاران جهادی تبدیل به قطب مطرح در حوزه خاص در دنیا شده است.

وی افزود: ایران، معدن و مرکز نخبگانی است که قادر به حل مشکلات کشور هستند. چگونه این افراد در خارج از کشور توانایی حل مشکلات را دارند، اما در داخل امکان بهره‌برداری نیست؟ قطعاً در سازوکار و زیرساخت‌ها و قوانین حمایتی کشور می‌بایست تجدیدنظرهایی صورت بگیرد و اساس کار می‌بایست بر این رویکرد بنا شود.

رئیس سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف گفت: با شرایط و تشدید تحریم‌ها در چند سال اخیر، نگاه‌ها، بیش از پیش به سمت توان داخل معطوف شد که نتایج و اثرات این دوره در آینده‌ای نزدیک مشخص می‌شود و به عنوان اثرات مثبت حاصل از نگاه به داخل و تعمیق خودکفایی در صنعت ارائه خواهند شد.

تعریف جامع از زنجیره پژوهش

آخوندی تأکید کرد: مسئله اصلی در خصوص پژوهش کشور، بحث ساختاری است که چندان مسئله‌محور نبوده و این موضوع (مسئله‌محوری) در صنایع مختلف نمود چندانی ندارد. در حوزه پژوهش‌های کاربردی و در مسائلی که مستقیماً در ارتباط با حل مسئله و رفع مشکلات جامعه و صنایع هستند، با مشکل مواجه هستیم.

وی افزود: زنجیره پژوهش یا حلقه‌های اصلیِ ارزش‌آفرین در پژوهش، به درستی تعریف نشده‌اند. پژوهش به متغیرهای متفاوتی در بحث‌های مالی، حمایتی، حکومتی، قوانین و بالادستی نیاز دارد. در مجموعه کل کشور با مشکلاتی روبرو هستیم و به‌تبع آن، این مشکلات به سایر بخش‌ها از جمله ساختار پژوهشی کشور تسری پیدا می‌کند. قطعاً استفاده از پژوهش ارزان‌ترین و دقیق‌ترین راهکار حل مسائل و مشکلات است. متأسفانه هزینه‌هایی که با روش آزمون و خطا در مدیریت مسائل پرداخت می‌کنیم، بسیار بالاست.

رئیس سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف خاطر نشان کرد: در بحث پژوهش، با دو دسته کلی پژوهش‌های بنیادی (پایه) و کاربردی سروکار داریم. پژوهش کاربردی زمانی به نتیجه مطلوب رسیده و قابل استفاده می‌شود که پشتوانه پژوهش بنیادی داشته باشد. پژوهش بنیادی یعنی همین بحث مقاله‌ها و نتایج فعالیت‌های اساتید گرامی در دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها و مؤسسات پژوهشی؛ وقتی تولید مقاله‌، برگزاری سمینار یا گردهمایی نباشد، قطعاً انتقال مطلب صورت نمی‌گیرد.

وی افزود: اگر به پژوهش بنیادی و پایهای بی‌تفاوت باشیم، قطعاً در شرایطی که تلاش می‌شود در فضای فنی‌مهندسی به شکل مسئله‌محور کار کرد، پشتوانه علمی لازم را در اختیار نخواهیم داشت و باید به شکل تجربی و با آزمون و خطا به نتیجه برسیم. بنابراین پژوهش پایه‌ای در انجام و ارائه خدمات فناورانه بسیار اهمیت دارد و می‌بایست به آنها بها بدهیم، اما همه انتظار از پژوهش در ساختار کلی کشور تولید مقاله نیست.

رئیس سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف بحث خروج نخبگان را یکی از مشکلات اساسی کل کشور عنوان کرد و گفت: این مشکل به واسطه اقدامات پیشگیرانه یا فعال یک سازمان یا مجموعه تحقیقاتی مثل سازمان جهاددانشگاهی حل نمی‌شود؛ اما در حد توان، در این حوزه تلاش کرده‌ایم. طی دو سال اخیر و باتوجه به فعالیت‌ها و پروژه‌های فناورانه تعریف‌شده در سازمان، اقدام به  جذب نیروهای جوان و نخبه داشتیم که عمدتاً از دانشجویان دانشگاه‌های معتبر کشور و همچنین تعدادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های معتبر که دوره تحصیلات تکمیلی خود را در دانشگاه‌های مطرح در دنیا گذرانده بودند، جذب شدند. پژوهش یک کار اصیل است و منجر به انگیزه و نشاط نزد نخبگان می‌شود.

انتهای پیام