هادی معماریان در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: متوسط شوری دشت درونه بردسکن از هفت هزار و ۵۰۰ واحد در سال ۸۸ به حدود ۹ هزار واحد در سال ۹۸ رسیده است، همچنین نواحی حاشیه کویر بردسکن و درونه با فاصله از حاشیه ارتفاعات، رسوبات آبرفتی به تدریج دانه ریزتر شده و سرعت حرکت آب زیرزمینی کاهش یافته است.
وی ادامه داد: شهرستان کاشمر جزء خرده مالک‌ترین کشاورزی‌ها در سطح کشور محسوب می‌شود که علاوه بر این از معضلات دیگری نظیر مکانیزه نبودن، آبیاری سنتی، بهینه نبودن الگوی کشت، تغییر کاربری، کاهش حاصلخیزی و فرسایش خاک، کمبود منابع آب و بیلان منفی سفره‌های آب زیرزمینی، شوری پیش رونده منابع آب، عدم توسعه کشت گلخانه‌ای، آسیب‌پذیری زیاد در برابر آفات و بیماری‌ها و تغییر اقلیم و خشکسالی رنج فراوان می‌برد.
کاشمر نیازمند کشاورزی حفاظتی
معماریان با بیان اینکه کاشمر نیازمند کشاورزی حفاظتی است، اظهار کرد: منطقه کاشمر، خلیل‌آباد و بردسکن در محدوده اقلیمی خشک و فراخشک کشور قرار گرفته که میزان بالای تبخیر در آن یکی از محدودیت‌های توسعه کشاورزی منطقه محسوب می‌شود.
وی گفت: نتایج مطالعات صورت گرفته حاکی از میانگین کاهش ۷ میلیمتری بارش و در مقابل افزایش ۱.۳ درجه سانتیگراد دما، طی سه دهه اخیر برای کاشمر است.
معماریان همچنین عنوان کرد: بر اساس نقشه‌های استخراج شده، دشت کاشمر از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷ به طور تدریجی در شرایط خطرناک و حداقل تاریخی به لحاظ خشکسالی قرار میگیرد.
دانشیار مرکز آموزش عالی کاشمر افزود: بررسی اثر تغییر اقلیم در کشاورزی منطقه نشان می‌دهد که افزایش دما و کاهش بارندگی تا ۱۰۰ سال آینده می‌تواند موجب ۴۱ درصد کاهش عملکرد کشت گندم در منطقه شود.
وی یادآور شد: میزان عملکرد در هکتار به ازای افزایش یک درصد دما به میزان ۳۳ درصد در بسیاری از محصولات کاهش پیدا می‌کند.
وی مطرح کرد: بر اساس تحقیقی که در منطقه کاشمر صورت گرفته، اگر پارامترهای اقلیمی مؤثر بر میزان عملکرد گندم دیم در ایستگاه کاشمر به میزان ۱۰ درصد تغییر پیدا کند، میزان عملکرد گندم دیم در محدوده این ایستگاه به اندازه ۷۴ درصد نوسان خواهد داشت و این نشان می‌دهد در آینده چالش امنیت غذایی متأثر از تغییر اقلیم را نیز خواهیم داشت.
معماریان عنوان کرد: به طور متوسط هر سال از هر هکتار اراضی منطقه در حدود ۷۵ کیلوگرم نیتروژن، ۲۴ کیلوگرم فسفر و ۸ کیلوگرم پتاسیم از دست می‌رود. این رقم معادل ۱۵۰ کیلوگرم کود شیمیایی در هکتار است که سالانه معادل میلیاردها ریال خسارت از طریق کاهش عناصر غذایی خاک را به کشور تحمیل می‌کند.
خاک‌ورزی حفاظتی نزدیک‌ترین راه رسیدن به کشاورزی پایدار
وی با اعلام اینکه همه این‌ها دلیلی بر لزوم اجرای کشاورزی حفاظتی در دشت کاشمر و منطقه ترشیز هستند، افزود: خاک‌ورزی حفاظتی نزدیک‌ترین راه رسیدن به کشاورزی پایدار است.
عضو شورای پژوهش و فناوری اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی اظهار کرد: کشاورزی حفاظتی در مناطقی مانند کاشمر که با معضلاتی نظیر افزایش تبخیر، فرسایش خاک و کاهش حاصلخیزی روبه‌روست می‌تواند یک راه‌حل سریع و ارزان برای توسعه پایدار کشاورزی به عنوان مهم‌ترین منبع درآمد مردم منطقه باشد.
وی ادامه داد: حفظ بقایای گیاهی، افزایش میزان مواد آلی خاک و حاصلخیزی آن، کاهش فرسایش آبی و بادی، نگهداری رطوبت خاک و کاهش تبخیر، از بین رفتن علف‌های هرز، کاهش هزینه‌ها و مصرف سوخت و احیای اراضی کم بازده و نهایتاً سازگاری با تغییر اقلیم جزء مزایای این نوع کشاورزی است.
معماریان گفت: عدم آشنایی کشاورزان و نبود زمینه‌های لازم برای ترویج و فرهنگ‌سازی کشاورزی حفاظتی مهم‌ترین دلیل رونق نیافتن این نوع از کشاورزی در منطقه کاشمر است.
وی همچنین افزود: نبود ماشین‌آلات لازم، کمبود قوانین الزام‌آور، دخیل نکردن سازمان‌های غیردولتی، نبود الگوهای مشارکتی و مزارع ترویجی و نبود سیاست‌های حمایتی و تشویقی از دیگر دلایل عدم توسعه کشاورزی حفاظتی در این منطقه است.
استاد دانشگاه مرکز آموزش عالی کاشمر در پایان اظهار کرد: ایستگاه تحقیقات کشاورزی، سمن‌های کشاورزی و محیط زیستی و مراکز آموزش عالی در منطقه کاشمر می‌توانند بازوی توانمند دولت در فرهنگ‌سازی و ترویج این نوع از کشاورزی سازگار با تغییر اقلیم باشند که با مجموعه‌ای از اقدامات نهادی، سیاستی، نظارتی، حمایتی، تحقیقی، فرهنگی و آموزشی تکمیل شده و به رشد و توسعه کشاورزی حفاظتی در منطقه ترشیز کمک خواهند کرد.
انتهای پیام
نظرات