از حدود یک سال پیش تاکنون روند تأمین انسولین قلمی برای بیماران دیابتی در کشور دچار اختلال شده اما این مشکل در هفته های اخیر پررنگ تر از قبل خود را نشان داده و به دغدغه اصلی بیماران تبدیل شده است.

مشکل بیماران دیابتی تنها به دسترسی بیماران به انسولین های قلمی محدود نمی شود و اخیرا تجهیزات تست قند خون مثل نوار و سوزن تست قند خون هم به سختی پیدا می شود.  

به گزارش ایسنا، در این میان برخی از مسئولان وزارت بهداشت و حتی پزشکان به بیماران توصیه می کنند تا بهبود شرایط به انسولین های ویالی برگردند، درحالی که کیفیت و استفاده راحت تر از انسولین های قلمی یا آنالوگ در مقایسه با انسولین های ویالی که به آن انسولین انسانی هم گفته می شود از یک سو و مشکلات استفاده از انسولین های ویالی همچون استفاده از سرنگ، فاصله زمانی نیم ساعته برای اثربخشی و افت قند خون باعث شده بسیاری از بیماران دیابتی تمایلی به استفاده از این انسولین ها نداشته باشند.

دغدغه ای برای ۸۰۰ هزار بیمار دیابتی در کشور

میترا کاج آبادی، عضو شورای فعالان انجمن دیابت ایران در این رابطه به ایسنا گفت: مدت هاست با کمبود قلم انسولین مواجه هستیم و مسئولان در پاسخ به دغدغه بیماران دیابتی می گویند انسولین ویالی به وفور پیدا می شود و از این نوع استفاده کنید. ۸ میلیون بیمار دیابتی در کشور داریم که حدود ۸۰۰ هزار نفر آنها انسولین تزریق می کنند، یعنی این تعداد باید دوباره به انسولین های ویالی برگردند، اما آیا توان تولید این میزان انسولین ویالی برای این جمعیت وجود دارد؟ سرنگ باکیفیت برای این تعداد بیمار تأمین می شود؟ یا فراتر از همه اینها، آیا به کیفیت انسولین های قلمی هست؟  

وی درخصوص مشکلات انسولین های ویالی گفت: بچه های دیابتی از سرنگ می ترسند. یک لحظه خود را جای بچه ای بگذارند که باید روزی چند مرتبه از سرنگ استفاده کند. خیلی ها هنوز چند ماه نیست از دیابت فرزندشان آگاه شده و در همین مدت، هر روز با شوک و نگرانی اینکه انسولین نیست مواجه شده اند. ضمن اینکه خیلی ها مثل من به این انسولین ها حساسیت شدید دارند.

عضو شورای فعالان انجمن دیابت ایران تصریح کرد: می گویند انسولین های ویالی و قلمی هیچ فرقی با هم ندارد درحالی که نمی دانم چطور یک فرد با اطلاعات پزشکی این صحبت را مطرح می کند!

کسی به کیفیت زندگی بیماران دیابتی توجه می کند؟

کاج آبادی با بیان اینکه شاید خیلی ها با انسولین های ویالی مشکلی نداشته باشند، خاطرنشان کرد: شروع اثربخشی این انسولین های ویالی نیم ساعت بعد از تزریق است، درحالی که من ممکن است یک روز بخواهم به میهمانی، رستوران، مسافرت و هرجایی بروم اما باید از زمان تزریق انسولین تا خوردن غذا مدام نگران زمان باشم. مدام تن و بدن ما می لرزد و می گوییم از این انسولین ها استفاده می کنیم ولی آیا کسی به کیفیت زندگی ما توجه می کند؟ اینکه من قرار است پا به پای بقیه افراد در این جامعه زندگی و کار کنم اما انسولین های ویالی باعث افت قند شدید می شود و افرادی که دچار این مشکل می شوند باید آمپول گلوکاگن استفاده کنند که این آمپول هم در دسترس نیست.

عضو شورای فعالان انجمن دیابت ایران ادامه داد: حدود ۱۰ روز پیش باید سهمیه انسولین قلمی خود را می گرفتم، اما بعد از مدت ها از این داروخانه به آن داروخانه رفتن توانستم نصف میزان انسولین مورد نیازم را تهیه کنم، درحالی که خیلی از بیماران دیابتی ازجمله من با تغییر فصل نیاز بدنشان به انسولین بیشتر می شود، به خاطر همین الان کمتر غذا می خورم که نیاز انسولینم بیشتر از این نشود.

حرف ما این است که انسولین نیست!

وی با بیان اینکه بار فشار روانی که این روزها روی بیماران دیابتی است، قابل گفتن نیست، گفت: بچه کوچکی که این روزها باید دغدغه اش بازی باشد می گوید اگر انسولین نباشد من می میرم! نمی دانم چه کسی جوابگوی بار روانی است که به این بیماران تحمیل می شود. تمام این مدت حرف ما همین است که انسولین نیست، اگر نتوانیم تهیه کنیم چه کار باید بکنیم، چطور به انسولین های ویالی برگردیم؟ علاوه بر آن نوارهای تست قند خون دستگاه با کیفیت بهتر و میزان خون کمتر در بازار وجود ندارد، اما خیلی راحت می گویند از دستگاهی که موجود است استفاده کنید! درحالی که یک لحظه به انگشت ظریف بچه ای که هر چند وقت یکبار باید تست قند بگیرد فکر نمی کنند.

این فعال دیابتی با اشاره به اینکه فشار روانی این روزها بر کنترل قند بیماران دیابتی تأثیر منفی زیادی داشته، افزود: یک‌سری از بیماران دیابتی هم از پمپ انسولین استفاده می کردند که بدن آنها به آن عادت کرده بود، ولی اکنون در دسترس نیست. کاش مسئولان حال بد بیمارانی را درک می کردند که الان نمی دانند باید چه کار کنند تا بدنشان به انسولین های موجود عادت کند و تا زمانی که ببینند چه میزان باید مصرف کنند با حجم زیادی از قند کنترل نشده مواجه می شوند.

درد بیماران دیابتی را درک نمی کنند

وی خاطرنشان کرد: همیشه از عوارض دیابت و هزینه های آن می گویند و این فشار بر روی جامعه دیابت وجود دارد، ولی هیچ وقت نمی گویند برای بهبود و کنترل دیابت چه کاری انجام می شود و حتی همان امکانات ساده هم دارد از دسترس این بیماران خارج می شود! متأسفانه بیشتر کسانی در این باره صحبت می کنند که هیچ اطلاعی از بیماری دیابت ندارد و دردی که به آنها تحمیل می شود را درک نمی کنند.

محدودیت های دسترسی به داروها و تجهیزات دیابت در یک سال اخیر

سینا مباشرفر، فعال دیابتی و نماینده افتخاری فدراسیون بین المللی دیابت در ایران هم به ایسنا گفت: داروی انسولین بیش از یک سال است که با محدودیت توزیع مواجه شده و دسترسی افراد دیابتی به دارو خیلی کم شده است، به خصوص در چند هفته گذشته افراد در نقاط مختلف کشور نتوانسته اند انسولین پیدا کنند.

وی افزود: انسولینی که الان درباره اش صحبت می شود، انسولین آنالوگ است که نسل جدیدتری است و به خاطر انعطاف پذیری در کنترل دیابت برای افراد دیابتی نوع یک، داروی خوبی است. این دارو افت قند خون ندارد که یکی از معضلات انسولین قدیمی یا همان انسولین انسانی است. انسولین های آنالوگ یا قلمی جدا از کیفیت اثر دارو که از افت قند خون جلوگیری می کند، به واسطه سادگی که استفاده از قلم دارد تقاضای بیشتری دارد.

مباشرفر با اشاره به اینکه هدف اصلی کنترل دیابت، افزایش کیفیت زندگی افراد دیابتی است، تصریح کرد: در کشور ما همیشه فاصله دارویی با کشورهای پیشرفته دنیا وجود داشته، به طوری که امروز در دنیا از دستگاه های جدید استفاده می شود که به صورت اتوماتیک توسط یک سنسور قند خون بیماران دیابتی را پایش می کند و بنابراین پایش، قند خون را کنترل و کیفیت زندگی او را افزایش می دهد. درحالی که در دنیا از این تجهیزات استفاده می شود در کشور ما حتی انسولین های آنالوگ در دسترس نیست.

بازگشت سخت به انسولین های ویالی

این فعال دیابتی تأکید کرد: از هر پزشک درمانگر دیابت و متخصصی بپرسید تایید می کند که نتیجه استفاده از این انسولین های قلمی در بیماران، منجر به کنترل قند خون و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی بیماران دیابتی شده است. خودم نزدیک ۳۸ سال است دیابت دارم و قبلا از انسولین های ویالی استفاده می کردم اما حتی برای ما هم برگشت از انسولین های قلمی به ویالی سخت است و مشکلاتی دارد ازجمله اینکه حداقل نیم ساعت قبل از صرف غذا باید تزریق شود، پیک اثر دارد و بعد از ساعاتی به اوج اثر خود می رسد که می تواند باعث کاهش شدید قند خون شود.

وی ادامه داد: انسولین های ویالی شاید برای خیلی ها پاسخگو باشد ولی برای عده زیادی خوب نیست، ازجمله برای کنترل قند خون و افت قند خون بچه های کوچک و افراد مسن چالش ایجاد می کند. حتی پزشکی می گفت بیمار نابینایی دارد که از صدای انسولین های قلمی، واحدهای مورد نیاز را تزریق می کرده، ولی الان که این قلم ها نیست چطور می تواند با سرنگ تزریق کند!؟ این مسائل نادیده گرفته می شود درحالی که همه باعث پایین آمدن کیفیت زندگی بیماران دیابتی می شود.

مباشرفر با اشاره به اینکه مسئولان وزارت بهداشت گفته اند انسولین های ویالی و قلمی تفاوتی ندارد، اظهار کرد: اتفاقا دقیقا نحوه اثر این انسولین ها در بدن افراد دیابتی متفاوت است. به همین خاطر دنیا به سمت داروهای مختلف رفته، چون تنوع زیستی افراد نیازمند به دارو متفاوت است و هر کسی نوعی از دارو برایش مناسب است. در شرایط فعلی در کشور ما به بهانه های مختلف دسترسی به انسولین های قلمی سخت شده و بیماران باید بارها مراجعه کنند تا بتوانند سهمیه مورد نظر را دریافت کنند آن هم در این شرایط همه گیری کرونا که اگرچه بیماران دیابتی ریسک بالای ابتلا به کرونا ندارند، ولی اگر مبتلا شوند سخت تر درمان می شوند.  

تهدید سلامت جامعه حدود یک میلیون نفری

نماینده افتخاری فدراسیون بین المللی دیابت در ایران، با یادآوری اینکه طی یک سال گذشته بسیاری از بیماران دیابتی دچار نوسانات یا افزایش قند خون شده اند که هرچه طولانی تر شود می تواند سلامت یک جامعه حدود یک میلیون نفری که انسولین مصرف می کنند را تهدید کند، افزود: حتی تهیه قرص های دیابت برای افراد دیابتی نوع دو در کشور مشکل شده است. داروهای تولید داخل گران شده و به سختی پیدا می شود. نوار بسیاری از دستگاه های تست قند خون در کشور پیدا نمی شود و بیماران مجبورند دستگاه را عوض کنند. متأسفانه این دستگاه ها هم پوشش بیمه ای ندارد. البته خیلی خوب است که می گویند دستگاه ایرانی و داروی ایرانی وجود دارد، اما نکته ای که وجود دارد این است که آیا به تنهایی پاسخگوی نیاز کشور هست و آیا کیفیت آن به اندازه برندهای دیگر هست؟ اگر بتوانند به سطحی برسند که تولید با کیفیت و در دسترس باشد نگرانی ما کمتر می شود.  

وی با بیان اینکه مشکل این روزهای بیماران دیابتی هم دارو و هم تجهیزات است، تصریح کرد: بسیاری از بیماران مجبور شده اند به سمت شیشه های انسولین و سرنگ برگردند، درحالی که یک فرد دیابتی باید چندین مرتبه در روز تزریق انسولین داشته باشد با سرنگی که سر سوزن با کیفیت ندارد و درد و آسیب زیادی به بدن بیماران وارد می کند.  

برخی صحبت های مسئولان دردناک است

مباشرفر خاطرنشان کرد: گاهی صحبت هایی از مسئولان می شنویم که دردناک است؛ مثلا صحبت از صرفه اقتصادی می شود، درحالی که سلامت افراد نباید فدای صرفه اقتصادی شود. اینکه صرفا دارویی اثر می کند دلیل بر حفظ کیفیت زندگی بیماران نمی شود و در طولانی مدت ممکن است عوارض نامطلوبی داشته باشد. همه بیماران دیابتی نوع یک و دو اگر یک جا جمع شوند یک استان پرجمعیت در ایران می شوند، حالا مثل این است که همه ما را یک جا جمع کرده اند و بگویند آب لوله کشی نیست، آب چاه بخورید! درست است آب چاه هم آب است ولی آیا همان کیفیت را دارد؟ این توضیح واضحی از شرایطی است که این روزها بیماران دیابتی دارند.

همه مزایای انسولین های قلمی

دکتر رامش حسین‌خانی، کارشناس مسئول برنامه پیشگیری و کنترل بیماری های قلبی عروقی و دیابت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در خصوص تفاوت انسولین های ویالی و قلمی به ایسنا گفت: قلم های انسولین در کل از نظر استفاده و کاربرد بهتر هستند، چون دو نوع انسولین ترکیب شده و آماده است و جنس آن هم کمی متفاوت با انسولین های ویالی است. این انسولین ها پیک نمی زند، یعنی باعث افت قند خون نمی شود و احتمال افت قند خون بیماران دیابتی کمتر است، نه اینکه اصلا اتفاق نیفتد اما احتمال آن خیلی کمتر است.

وی همچنین با بیان اینکه انسولین های قلمی کاربرد بهتری دارد، گفت: این انسولین ها مثل یک خودکار قابل حمل و استفاده سریع است و واحدی که بیمار لازم دارد به راحتی تنظیم می شود، از طرف دیگر سوزن انسولین های قلمی ظریف و کوتاه است و دردی ندارد، درحالی که در انسولین های ویالی دو مدل انسولین باید با سرنگ کشیده و ترکیب شود، سوزن سرنگ ها بلندتر و ضحیم تر است و دقت عمل بیشتری نیاز دارد.  

دکتر حسین‌خانی با بیان اینکه جنس انسولین های ویالی طوری است که ممکن است باعث افت قند خون شود، افزود: به همین خاطر باید قند خون بیمار مرتب با دستگاه قند خون چک شود و اصول پیشگیری از افت قند خون و درمان را هم کاملا بدانند.

خطر کاهش دوز انسولین و قند خون کنترل نشده

وی خاطرنشان کرد: با همه این اوصاف موضوعی که وجود دارد این است که الان دسترسی به انسولین های قلمی کم است و چاره ای جز این نیست که بیماران حداقل برای مدتی از این انسولین ها استفاده کنند. متأسفانه وقتی انسولین قلمی در دسترس نیست برخی بیماران خودشان دوز انسولین را کم می کنند که باعث قندخون کنترل نشده و وضعیت بسیار بدتر می شود، درحالی که بهتر است تا مدتی از انسولین های قدیمی استفاده کنند.

کارشناس مسئول برنامه پیشگیری و کنترل بیماری های قلبی عروقی و دیابت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تأکید کرد: اگر بیمار یاد بگیرد از افت قند خون پیشگیری کرده و در صورت وقوع آن را درمان کند مشکل خاصی پیش نمی آید و استفاده از انسولین های ویالی خیلی بهتر از این است که دوز انسولین را کم کند.

تعیین دوز انسولین و تبدیل انسولین قلمی به ویالی توسط پزشک

وی با بیان اینکه تبدیل انسولین قلمی به ویالی و تعیین دوز مورد نیاز بیمار باید توسط پزشک انجام شود، درباره حساسیت به انسولین های ویالی هم گفت: انسولین های ویالی انسولین های انسانی است و هیچ چیز عجیب و غریبی نیست که باعث ناسازگاری با بدن بیماران شود.  

کارشناس مسئول برنامه پیشگیری و کنترل بیماری های قلبی عروقی و دیابت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: انسولین های قلمی تاریخی دارد و حتما باید براساس تاریخ استفاده شد اما اگر از تاریخ گذشته باشد اثری ندارد، ضمن اینکه انسولینی که باز می شود نهایتا تا یک ماه قابل استفاده است، بنابراین بیماران نمی توانند تعداد مازاد بر نیاز انسولین قلمی خریداری و برای بعد ذخیره کنند.

حسین‌خانی با اشاره به اینکه وزارت بهداشت اعلام کرده به زودی انسولین های قلمی برای بیماران توزیع خواهد شد، اظهار کرد: توصیه ای که به بیماران دارم این است که به جای استرس و نگرانی، با رژیم غذایی مناسب، پیاده روی و اصلاح شیوه زندگی دیابت را کنترل کنند تا نیاز به انسولین کمتر شود، همچنین داروهای خوراکی را مرتب و صحیح مصرف کنند. محل هایی که انسولین تزریق می کنند روی شکم، پا و یا بازو را باید خوب یاد بگیرند چون اگر مکرر یک جا بزنند و در آن محل چربی جذب شود جذب انسولین را کاهش داده و دوز انسولین بالا می رود.

انتهای پیام