دکتر امیر محمدیان خراسانی در خصوص معرفی رشته جامعه شناسی و کاربرد آن در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: رشته جامعه‌شناسی اولین بار در ایران توسط دکتر غلامحسین صدیقی معروف به پدر علم جامعه شناسی ایران در حدود سال ۱۳۱۷ تاسیس شد و بعد از آن به تدریج گسترش پیدا کرد و بعدها در مقاطع ارشد و دکترا این رشته در ایران تدریس شد.
وی افزود: اگرچه برخی از ابن خلدون در ایران به عنوان جامعه شناس مسلمان و پدر علم جامعه شناسی نام می‌برند اما بنیان‌گذاری رسمی علم این رشته توسط دکتر صدیقی بود و بعد از آن با ترجمه و تالیف آثار دیگری توسط بزرگان دیگری همچون دکتر غلامعباس توسلی و دیگران به تدریج رشد و توسعه پیدا کرد. جامعه شناسی در واقع علم مطالعه جوامع مدرن است، جوامعی که درگیر مشکلات صنعتی شدن و پیشرفت و توسعه هستند مشکلاتی که به انسان زخم‌های عمیقی را وارد کرده است.
محمدیان خراسانی با بیان اینکه «تغییراتی که در طول سالیان متوالی در این رشته صورت گرفته است از جهاتی مثبت بوده و از جهاتی نیز منفی بوده است»، عنوان کرد: از جهات مثبت می‌توان گفت گرایش‌های مختلفی در جامعه شناسی در دانشگاه‌های ایران تدریس شده و مورد پژوهش قرار می‌گیرد، اما متاسفانه ما در این رشته از علم روز دنیا در مواردی همچنان عقب هستیم، یعنی تغییر و تحولات در ساختار آموزشی این رشته ایجاد شده باعث نشده است همگام با دنیا پیش رفته و نیازهای بومی جامعه خود را برآورده کنیم.
این جامعه شناس تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که در حوزه جامعه شناسی و آموزش آن وجود دارد این است که علم جامعه شناسی به خوبی شناخته نشده و کاربردی نشده است. در این علم به صورت کاربردی و به خوبی همگام با علم روز دنیا آموزش نمی‌دهیم و این رشته ساده سازی می‌شود. اساتید ما درس مبانی جامعه شناسی را همانطور که مبانی رشته حسابداری تدریس می‌شود را آموزش می‌دهند.
محمدیان خراسانی بیان کرد: در رشته جامعه شناسی باید به مفاهیم و مبانی و نظریات جامعه شناسی به صورت عمیق پرداخته شود و دانشجویان باید بینش عمیقی از آن به دست آورده و به این دانش نباید به صورت حفظی نگاه شود. رشته جامعه شناسی رشته‌ای است تحلیلی که بینش خوبی از زندگی در اجتماع، ساختارها و نهادهای اجتماعی، نیروهای وارد بر فرد و واکنش‌های افراد دست می‌دهد و تلاش می‌کند از طریق ارائه راه حل‌های کاربردی و عملی دردهای امروز بشر در جامعه را کاهش دهد. دردهای بسیاری در جامعه امروز وجود دارد مانند فقر، نابرابری، تبعیض و تورم‌های اقتصادی زیرا ما حتی برای اقتصاد در جامعه شناسی برنامه داریم.
وی خاطرنشان کرد: این رشته باید بتواند وارد سیاست‌گذاری شده و در سطح کلان خود را مطرح کند همانند کشورهای پیشرفته غربی ما باید در تمام سطوح جامعه شناس داشته باشیم. در تمام دنیا پردازش سیستم‌های اطلاعاتی، سیستم‌های هوشمند و رمز ارزها و غیره امروزه مورد پژوهش جامعه شناسان قرار گرفته است.
این جامعه‌شناس اظهار کرد: یکی از بالاترین جایگاه‌های اجتماعی و درآمد را جامعه شناسان در کشورهای پیشرفته دنیا دارند، اما مسائل بیان شده در حوزه پژوهشی در ایران مغفول مانده است، زیرا نگاه تکنیکال و فنی و مهندسی است که هنوز بر کشور ما حاکم است. باید در زمینه‌های مختلف برای جامعه شناس فرصت ایجاد کنیم تا بتواند پاسخگوی نیازهای جامعه باشند و طبیعتا اگر جایی برای این رشته وجود نداشته باشد نمی‌توایم دستاوردهای بالقوه آن را در عمل مشاهده کنیم .
این استاد دانشگاه تصریح کرد: رشته جامعه شناسی خود به عنوان یکی از گرایش‌های اصلی علوم اجتماعی لحاظ می‌شود و پژوهش‌های زیادی در این حوزه در ایران انجام شده است که بعضی از آن‌ها کاربردی نیست . زیرا دچار آمارگرایی و پرسشنامه‌زدگی است و مسائل تکراری و بدیهی را مورد کنکاش قرار می‌دهند که از ساحت علم روز دنیا به دور است. متاسفانه گستردگی و عمق این رشته در ایران هنوز مد نظر قرار نگرفته و فارغ‌التحصیلان این رشته توانمند بار نیامده‌اند و در حدی که انتظار می‌رود آموزش‌های لازم ایجاد نشده است.
محمدیان خراسانی در مورد نقش دانشگاه‌ها اظهار کرد: نقش دانشگاه‌ها در کشور بسیار مهم است زیرا دانشگاه‌ها باید کاربردی بیاموزند، بینشی ارائه کنند که کاملا عمقی باشد و روش تحلیل مسائل اجتماعی و کاربردی بودنش را در عمل پیاده کنند و از پژوهش‌های تکراری و بی‌کاربرد و بدیهیات پرهیز نموده و علاوه بر اینکه از دستاوردهای روز دنیا استفاده می‌کنند به مسائل بومی جامعه مشخصا پرداخته شود و توجه نمایند.
وی افزود: در ایران گرایش‌های جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، جامعه شناسی فرهنگی، جامعه شناسی جوانان جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران و جامعه شناسی سیاسی گرایش‌های غالب هستند. در سال‌های اخیر دانش اجتماعی مسلمانان و جامعه شناسی انقلاب اسلامی نیز به این گرایش‌ها اضافه شده که بسیار سعی در بومی سازی این رشته شده است. ما باید با شیوه تحلیل مسائل اجتماعی در جامعه شناسی آشنا باشیم تا بدانیم چقد برای ما مفید باشد.
این استاد موسسه آموزش عالی آرمان رضوی تشریح کرد: توصیه من برای افرادی که این رشته را انتخاب می‌کنند این است که فقط به حفظیات و تئوری‌هایی که در دانشگاه می‌آموزند اکتفا نکنند بلکه به دنبال بینش عمیق جامعه شناسی رفته و بتوانند روش تحلیل مسائل اجتماعی به صورت کاربردی یاد گرفته و برای رفع مشکلات در جامعه خود را متعهد بدانند. بازار کار این رشته می‌تواند گسترش پیدا کند به شرطی که نیاز به جامعه شناسی در جامعه به خوبی شناخته شود، در این صورت می‌تواند جایگاه شغلی مناسبی را ایجاد کند.
انتهای پیام
نظرات