مجری و مدیر این پروژه، ظهر شنبه، یکم تیر ماه در جمع خبرنگاران در تشریح نتایج بررسی سهم کاوه سودا در آلودگی آب‌های زیرزمینی، اظهار کرد: نتایج پروژه «طراحی و اجرای شبکه پایش آب زیرزمینی، شناسایی منشاء آلودگی و تعیین میزان گسترش آلودگی ناشی از کارخانه کاوه سودا و ارائه روش‌های کنترل و پاکسازی» نشان داد که بر اثر نشت از حوضچه‌ها محدوده‌ای به مساحت حدود ۳۰۰ هکتار در پایین‌ دست کارخانه حد فاصل کارخانه تا اراضی روستای خانقاه آلوده شده است.

عبدالرضا واعظی آلودگی ایجاد شده صرفا از نوع افزایش شوری آب زیرزمینی و یون‌های شور کننده نظیر سدیم و کلرید است و سایر پارامترها نظیر عناصر سنگین، سمی و آمونیاک زیر حد استانداردهای زیست محیطی است.خاطرنشان کرد: آلودگی ایجاد شده در نتیجه شکست حوضچه‌ها در سال ۸۴ کاملا از بین رفته و میزان شوری آب در سال ۸۶ به خط زمینه بازگشته است.

به گزارش ایسنا، وی گفت: آلودگی ایجاد شده در نتیجه شکست حوضچه‌ها در سال ۸۸ منجر به آلودگی محدوده ای به مساحت ۶۰۰ هکتار شده و اثرات این آلودگی به مرور زمان کاهش یافته، ولی هنوز بالاتر از حد مجاز است؛ به طوری که متوسط EC از ۱۳۴۴۱ در سال ۸۹ ‌به ۳۶۵۰ در سال ۹۸ رسیده است.

واعظی خاطرنشان کرد: دورترین نقطه‌ای که آثار این شکست مشاهده شد در دو حلقه چاه‌ روستای خوشه مهر است و دورتر از آن آلودگی مشاهده نشد.

وی متذکر شد: بخشی از شوری آبخوان منطقه منشاء زمین شناسی داشته و بر اثر تخلیه سطحی و زیر سطحی چشمه‌های هیدروترمال و تراورتن ساز به آبخوان منطقه ایجاد شده است؛ به طوری که در بالادست کارخانه میزان شوری آب حدود ۲۸۰۰ میکروزیمنس بر سانتیمتر بوده و این نشان دهنده سهم زمین شناسی در آبخوان منطقه است.

سایر موارد مورد ادعا یا گزارش شده شوری آب چاه‌های منطقه به خصوص در اراضی شهر بناب به کارخانه کاوه سودا مربوط نبوده و می‌تواند دلایل دیگری داشته باشد.

مدیر پروژه «طراحی و اجرای شبکه پایش آب زیر زمینی، شناسایی منشاء آلودگی و تعیین میزان گسترش آلودگی ناشی از کارخانه کاوه سودا و ارائه روشهای کنترل و پاکسازی» با اشاره به طول انجامیدن این پروژه، گفت: سال گذشته اطلاعات ما از پروژه کاوه سودا به اندازه الان نبود و پیش بینی‌مان این بود که پروژه سه الی چهار ماه طول می‌کشد و این حواشی بودند که باعث شدند بیش از 9 ماه به طول بیانجامد.

وی با اشاره به انجام مطالعات زمین شناسی و تهیه نقشه‌های زمین شناسی به عنوان اولین گام در پروژه کاوه سودا اظهار کرد: این مطالعات با هدف بررسی کیفیت آب منطقه با فرض نبود کارخانه کاوه سودا انجام شد و نتایج نشان داد که میزان شوری آب منطقه حتی در صورت نبود کاوه سودا نیز زیاد و در حدود 2800 الی 3000 میکرو زیمنس بر سانتی متر است.

وی با بیان اینکه برای حس کردن مزه شوری آب، هدایت الکتریکی آن باید 1200 یا بالاتر باشد، اظهار کرد: شوری آب منطقه نشان داد که قابلیت شرب ندارد.

واعظی با اشاره به نقش چشمه‌‎های ژئوترمالی و هیدروترمالی در شوری آب، اظهار کرد: در اطراف سهند، چشمه‌های ژئوترمالی و هیدروترمالی در مراغه، آذرشهر و بستان آباد وجود دارند که مربوط به آب‌هایی هستند که اطراف ماگما تغییر کرده و تا حدی شور می‌شوند.

وی متذکر شد: چشمه ساری سو و برخی چشمه‌های دیگر نیز به طریقه زیرزمینی و سطحی به آبخوان آن منطقه تخلیه شده و آن را تا حدی شور می‌کنند، برای اثبات نقش داشتن یا نداشتن کاوه سودا در آلایندگی آب باید سهم نمونه شاهد را کنار بگذاریم، منظورمان چشم پوشی و انکار سهم کارخانه نیست.

واعظی تاکید کرد: شوری می‎تواند مقاومت زمین را تغییر دهد و هر جا که هدایت الکتریکی زمین زیاد باشد، هدایت الکتریکی هم زیاد می‌شود، در قسمت غرب کارخانه نیز مقاومت زمین کم و شوری زیاد بود، اما به مطالعات ژئوفیزیک اکتفا نکرده و وارد مرحله اجرایی سنگین و حفر 10 حلقه چاه شدیم که این مرحله دو الی سه ماه طول کشید.

وی افزود: پروژه حتی یک روز هم تعطیل نشد و حتی موقع یخ زدن آب هم حفر چاه ادامه داشت، تشخیص مسیر تقریبی که بر اثر شکست لاگون‌ها در سال 88 اتفاق افتاده بود نیز از دیگر اقدامات بود و در فروردین ماه نیز از تمامی چاه‌های حفر شده و چاه‌های موجود در منطقه نمونه برداری شد.

وی بیان کرد: نتایج نمونه برداری‌ها نشان داد که نیترات فقط در دو چاه بالا دستی نزدیک درختان و زمین کشاورزی زیاد و ناشی از کودهای کشاورزی بود. در مورد آمونیاک نیز مقدار آن در هیچ یک از نمونه‌ها بالاتر از حد استاندارد نبود که این در مورد سولفات نیز صادق بود.

او با اشاره به نتایج تحقیقات تیم تحقیقاتی دانشگاه تبریز و چند دانشگاه دیگر در این مورد در خصوص وجود عناصر سنگین در آب‌های زیرزمینی ناشی از پساب کارخانه کاوه سودا اظهار کرد: در نمونه برداری‌ها اثری از فلزاتی مانند آهن، منگنز، جیوه، روی، سرب و آرسنیک دیده نشد، تنها مقدار جزئی کادمیوم بود که از آب چشمه ساری سو ناشی می‌شد.

سرپرست تیم تحقیقات گفت: پس از 26 بار نمونه برداری مشخص شد که آلودگی پساب این کارخانه از نظر شوری و وجود سدیم کلرید بود.

وی خاطرنشان کرد: شکستگی حوضچه‌ها نیز باعث آلودگی 300 هکتار شده است. شکستگی حوضچه‌ها که دو بار طی سال‌های 84 و 89 روی داده است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که شکستگیهای سال 89 سبب افزایش هدایت الکتریکی در جنوب خوشه مهر شده است.

وی با اشاره به بهبود وضعیت در روستای خوشه مهر شهرستان بناب در سال گذشته گفت: هدایت الکتریکی در این روستا از حدود 13 هزار به 3000 رسیده است که ناشی از انجام  لایروبی توسط کارخانه، رویدادهای زمین شناسی و طبیعت و بارندگی‌ها است.

معاون اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی نیز در ادامه این جلسه گفت: این جلسه به منظور ارایه گزارش توسط دانشگاه تبریز در مورد کارخانه کاوه سودا و پاسخگویی به اصحاب رسانه و افکار عمومی برگزار می‌شود.

علی جهانگیری با بیان اینکه موضوع زیست محیطی این شرکت در چند سال گذشته مورد بحث بوده است، اظهار کرد: این موضوع توسط استانداری پیگیری شد و به عنوان مدیریت ارشد استان جلساتی در این خصوص برگزار کرده و در نهایت تصمیم گرفتیم سازمانی مستقل و صاحب صلاحیت به موضوع ورود کرده و آن را بررسی کند.

وی خاطرنشان کرد: شرکت کاوه سودا و محیط زیست هم از این تصمیم استقبال کردند و کارخانه حاضر به پذیرش هر راه حلی که توسط تیم تحقیقاتی پیشنهاد می‌شود، است.

جهانگیری با اشاره به نتایج تحقیقات این تیم، تاکید کرد: اگر شوری آب در این منطقه به کشاورزی خسارت وارد می‌کند، میزان خسارت قابل برآورد است.

وی خاطرنشان کرد: مسئله نگران کننده‌ای نداریم و باید تلاش کنیم آثار کم و کم‌تر شود، بهبود شرایط نشان از حساسیت مسئولان امر به این موضوع دارد.

وی متذکر شد: مشکلات زیست محیطی که نباید به جایی برسد که ایجاد ارزش افزوده و فعالیت‌های اقتصادی ما را تحت تاثیر قرار دهد، چرا که حواشی اقتصادی نیز بخشی از آن‌ها هستند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌شرقی نیز در بخش پایانی این جلسه با بیان اینکه تا قبل از اعلام نتایج این تیم تحقیقاتی آلاینده بودن این واحد برای ما احراز نشده بود، اظهار کرد: در رابطه با برخورد با آلاینده‌ها به هیچ وجه کوتاه نمی‌آییم و هر جا آلایندگی باشد، برخورد می‌کنیم.

قاسمی با تاکید بر ضرورت توجه به مسائل زیست محیطی در کنار توسعه پایدار و اشتغال، گفت: آلودگی محیط زیست خط قرمز ما است.

وی افزود: ایجاد هر واحد صنعتی و معدنی هم اثرات منفی و هم اثرات مثبتی دارد و هدف از ابلاغیه‌های محیط زیست کاهش و به حداقل رساندن اثرات منفی است.

وی در ادامه با اشاره به آغاز فعالیت کارخانه کاوه سودا از سال 82 اظهار کرد: در سال ۷۶ از سازمان صنعت و معدن برای تولید کربنات سدیم به ظرفیت ۲۰۰۰ هزار تن در سال مجوز احداث گرفته و در سال ۸۲ به بهره برداری رسیده است.

قاسمی در خاتمه انتشار و تخلیه پساب به آبراهه‌ی همجوار، شکستن لاگون های تبخیری در سال ۸۴ و ۸۹ و سرازیر شدن فاضلاب به اراضی کشاورزی و باغات در شهرستان‌های مراغه و بناب، وارد آوردن خسارت به زراعت و باغات شهرستان‌های مراغه و بناب و شور شدن آب‌های زیر زمینی آن منطقه را از مشکلات زیست محیطی کاوه سودا عنوان کرد.

بر اساس این گزارش، کارخانه کاوه سودای مراغه با اشتغالزایی 1000 نفر آغاز به کار کرد تا بخشی از مواد اولیه کارخانجات تولیدی شیشه، مواد شوینده و سایر واحدها را فراهم کند و هم اکنون حدود 3000 هزار نفر در آن مشغول به کار هستند. فعالیت این واحد تولیدی مواد شیمیایی در سال 1389 به دلیل مسایل زیست محیطی و آسیب رسانی به اراضی کشاورزی جنوب آذربایجان شرقی مدتی متوقف شد و سپس به گفته مسئولان وقت با اصلاح مسائل مربوط به محیط زیست فعالیت خود را از سر گرفت.

انتهای پیام