جنگل‌های زاگرسی ایران با وسعت 6 میلیون هکتار، 40 درصد جنگل‌های کشور را تشکیل می‌دهند و از مهم‌ترین منابع تامین آب شیرین هستند طوری‌که ۴۰ درصد آب شیرین ایران توسط جنگل‌های زاگرسی تامین می‌شود و درختان قد کشیده در این عرصه، آب قابل توجهی از بارش‌ها را به دل زمین هدایت می‌کنند اما تعدد آتش‌سوزی‌ها در این عرصه جنگلی طی سال‌های اخیر افزایش داشته و جنگل‌های زاگرسی را به بیابان شدن نزدیک می‌کند.
هادی کیادلیری دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور در گفت‌وگو با ایسنا به این نکته نیز اشاره می‌کند که شمارش معکوس تا مرگ جنگل‌های هیرکانی آغازشده است، وی هشدار می‌دهد، جنگل‌های شمال ایران در وضعیت بحرانی قرارگرفته‌اند و فرصت کوتاهی برای نجات آن‌ها داریم.
وی با اشاره به اینکه به لحاظ طبیعی جنگل‌های ایران مستعد آتش‌سوزی شده است، اظهار کرد: به عنوان مثال در زاگرس ما بیشتر جنگل‌های تنک داریم که به مرتع تبدیل شده‌اند، انبوه گونه‌های علفی به خاطر تنک بودن، دست‌کاری انسان‌ها و بارندگی‌های زیاد در آن علف رشد بیشتر کرده و با یک آفتاب سریع خشک می‌شود و مستعد آتش سوزی است.
عضو هیئت علمی واحد علوم و تحقیقات تهران تصریح کرد: از طرفی دیگر تغییرات اقلیمی باعث کمتر شدن رطوبت، بارندگی کم و در نهایت هوای گرمتر شده که باز هم مستعد خشک شدن و آتش سوزی خواهد بود.
این دکترای جنگل‌داری خاطرنشان کرد: ۹۰ درصد آتش سوزی‌ها در جنگل‌های کشور ما براساس آمار مراکز جنگل‌داری منشاء انسانی دارد که آگاهانه یا غیر آگاهانه باعث آتش سوزی می‌شوند.
کیادلیری گفت: به طور مثال کشاورز قسمتی از زمین‌های خود را که شامل درختان بلوط می‌شود، آتش زده تا زمین را گسترده کند برای کشت گندم یا گردشگر برای تفریح به جنگل رفته و آتش روشن می‌کند، هنگام برگشت با خاموش نکردن آن، آتش زیر خاکستر می‌ماند که با وزش یک باد منطقه آتش می‌گیرد.
وی ادامه داد: رها کردن پسماندهایی مانند شیشه که با برخورد آفتاب مانند ذره‌بین عمل می‌کند، امکان آتش‌سوزی را در آن سطح از جنگل بیشتر خواهد کرد.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور افزود: اگر ۹۰ درصد این آتش‌سوزی‌ها منشاء انسانی داشته باشد، باید بررسی شود که ۹۰ درصد این انگیزه‌ها چیست، باید انگیزه‌ها شناخته شود چرا که فقط با فرهنگ سازی این مشکل رفع نمی‌شود.
این دکترای جنگل‌داری گفت: آموزش مردم در بعضی موارد به انجام ندادن کاری سهوی کمک می‌کند اما در بخش دیگر به ویژه در زاگرس که جنگل‌های معیشتی دارد، وضع مردم در حاشیه نشینی جنگل‌ها خوب نیست و وابسته به این منابع هستند.
عضو هیئت علمی واحد علوم و تحقیقات تهران اظهار کرد: شناخت انگیزه‌ها و پاسخ دادن به آن‌ها می‌تواند جایگزین فرهنگ سازی‌ها شود چراکه هستند انسان‌هایی که با سهل‌انگاری باعث آتش سوزی می‌شوند و این درصد کم افراد در جامعه می‌توانند فاجعه به بار بیاورند.
کیادلیری تصریح کرد: در این چنین مواقعی که جنگل‌ها درگیر اینگونه آتش سوزی‌ها با این شدت شدند، باید آمادگی کامل داشته باشیم.
وی با بیان اینکه سطح منابع طبیعی از بین نمی‌رود اما اکوسیستم‌ها قطعا از بین خواهد رفت، افزود: آتش سوزی‌ها در دهه اخیر با توجه به خشکی‌ها و تغییرات اقلیمی اخیر دو تا سه برابر بیشتر شده است.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور یادآور شد: ما در گذشته آتش سوزی داشتیم اما شدت آن به اندازه امروز نبود که شامل از بین رفتن زیستگاه‌ها شود مخصوصا در زاگرس که به علت تخریب زیاد از گذشته، گونه حیوانات در آن از بین رفته و آخرین عناصر این زیستگاه‌ها که گونه‌های علفی و درختان هستند، این گونه در حال از دست دادن باشیم.
کیادلیری ادامه داد: حدود سال ۸۸ در مصاحبه‌ای اعلام کردم که زاگرس در آینده‌ای نزدیک بیابانی می‌شود و جنگل‌های شمال کشور این شرایط را پیدا خواهند کرد که امروز شاهد این چرخش به خاطر آشفتگی‌های ایجاد شده در اکوسیستم‌های غیر طبیعی هستیم چراکه اگر طبیعی باشد خود طبیعت آن را ترمیم خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: مراکز جنگل‌ها تلاش خود را برای حفظ سطح این منابع طبیعی می‌کند، همان چیزی که این روزها شاهد آن هستیم که با شاخه بلوط و شاخه بادام و با همکاری مردم مشغول خاموش کردن آتش‌ها هستند.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور با اشاره به اینکه ۸۳ درصد کشور منابع طبیعی است، گفت: انتظار داریم که سازمان جنگل‌ها برای حفظ آن تلاش کند در صورتی‌که بزرگترین مشکلات به وزارتخانه کشاورزی بر می‌گردد چراکه ما بحث کشاورزی و دو برابر شدن دامداری‌ها را داریم که در سطح مناطق زاگرس در حال اتفاق بوده یعنی خود وزارتخانه کشاورزی در حال نابودی منابع طبیعی است.
کیادلیری ادامه داد: در شمال کشور اگر جلوی آن گرفته نشود به تمامی عرصه‌های منابع طبیعی تجاوز خواهد شد.
این دکترای جنگل‌داری تصریح کرد: باید سازمان جنگل‌داری سطحش ارتقا یافته و در سطح یک وزارتخانه اقدام کند چراکه اگر آتش‌سوزی در جنگل‌ها رخ دهد کسی سراغ وزارت کشاورزی را نمی‌گیرد.
وی بیان کرد: وقتی وزارت کشاورزی تاکید بر کشت در اراضی شیب‌دار دارد یعنی کشت در منابع طبیعی و در نهایت نابودی آن که اتفاق می‌افتد.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور یادآور شد: کشوری پایدار می‌ماند که منابع طبیعی آن حفظ شود، در واقع منابع طبیعی امنیت حیاتی و ملی کشور است چراکه زاگرسی که امروز در حال نابودی است، ۴۰ درصد آب شیرین را تامین می‌کند.
انتهای پیام
نظرات