چنین اتفاقاتی قبل از این نیز در مناطق مختلف رخ داده اما این ماجرا آن هم کشته شدن رومینا با داس، واکنش‌های زیادی را به همراه داشته است. در نهایت  باید ریشه‌های چنین رابطه‌ها و چنین قتل‌هایی که از آن با عنوان قتل ناموسی یاد می‌شود را پیدا کرد تا با استفاده از راهکارهای لازم، دیگر شاهد این حوادث نباشیم.

دکتر سجاد بهمنی، مدرس گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به ماجرای رومینا و حادثه قتل وی به دست پدرش اظهار کرد: بر مبنای تئوری‌های جامعه‌شناختی، ما در کشورمان در حال گذر از جامعه سنتی به مدرن هستیم و جامعه در حال تجربه مدرنیته‌سازی (نوسازی) است یعنی آیین‌ها، رسومات، ارزش‌ها و هنجارهای جامعه در حال نو شدن هستند.

وی افزود: این تجربه به این معنی است که در حال فاصله گرفتن از سنت‌ها هستیم یا در مورد برخی سنت‌ها مردد شده و در حال تجدید نظریم.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: آنچه در گیلان رخ داد را در تئوری‌های جامعه‌شناختی به عنوان قتل‌های ناموسی می‌شناسیم؛ در قتل‌های ناموسی معمولا یک پدیده مدرن یا اتفاقی که از نظر جامعه سنتی واجد تجدید نظر است، اتفاق می‌افتد و جامعه سنتی به روش سنتی نسبت به این اتفاق واکنش نشان می‌دهد.

این دانش آموخته دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه ادامه داد: سنت، آبشخور فهم داستان این پدر است؛ در این حادثه، یک پدر با نگرش و باورهای سنتی وجود دارد و خواسته‌اش این است که دخترش خارج از دایره سنت‌ها، با فردی ارتباط برقرار نکند و به صورت کاملا سنتی ازدواج کند. برای پدری که در این فضا زندگی می‌کند، اتفاق جدیدی رخ می‌دهد و دخترش تابوشکنی می‌کند و دایره ارتباطش آنقدر وسیع می‌شود که با فردی فرار می‌کند.

بهمنی تصریح کرد: در واکنش به این ماجرا پدر رومینا در جامعه سنتی، مجازات زاجره (تنبیه شدید) را انجام داده است. البته قبلا هم چنین اتفاقاتی رخ داده بود اما اکنون در بستر فضای مجازی و فرهنگی و افزایش افراد منتقد به آن بخش از سنت‌ها که امروز کارکرد ندارد؛ منتقدان به این اتفاق، واکنش نشان داده‌اند.

این مدرس دانشگاه گفت: در جامعه سنتی، زمانی که اتفاقات در کلیشه‌های سنتی رخ ندهد، واکنش نشان می‌دهند اما در همین جامعه سنتی نیز همه سنت‌ها را دارای ارزش برابر نمی‌دانند. بعضی از رسومات و سنت‌ها در هسته دوایر متحد ارزش‌گذاری سنتی قرار دارند و هر چه به مرکز دایره نزدیک می‌شویم اهمیت سنت‌ها و هنجارهایی که آنجا قرار دارند، بیشتر می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: مساله ناموس‌گرایی یا مسائل مربوط با خانواده، در جامعه سنتی ارزش زیادی دارند. بدیهی است در چنین جامعه‌ای، زمانی که مساله هتک حرمت ناموس یا تجاوز به ناموس رخ دهد، واکنش نیز شدیدتر باشد.

وی با اشاره به نحوه قتل دختر نوجوان گیلانی، گفت: حجم واکنش‌های جامعه نسبت به این اتفاق بسیار زیاد بوده و این واکنش‌ها مانند آوار روی این خانواده فرود آمده است؛ قطعا پدر از چنین کاری خوشحال نیست اما طبق نظام فکری او چنین جرمی، این اندازه مجازات دارد.

بهمنی بیان کرد: برای تغییر و تحول این نظام فکری، آموزش و پرورش در حال کار کردن است و نظام حقوقی نیز در خصوص گذر از مجازات تنبیهی به مجازات قانونی، در حال فعالیت است. بخش زیادی از جامعه در زمینه گذر از سنت‌هایی که کارکرد مناسب ندارند، گام برمی‌دارند اما برخی به دلیل عدم مطالعه و یا موارد دیگر هنوز به همان شیوه سنتی در حال اقدام هستند. ما باید در بحث آموزش اقشار قدیمی‌تر که کمتر آموزش دیده‌اند بیشتر گفت‌وگو کنیم و این مساله اجتماعی را بیشتر در اولویت قرار دهیم.

مدرس گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: هچنین باید کارگاه‌هایی برای خانواده‌ها برگزار شود تا تغییر و تحولات جدیدی درون خانواده ایجاد شود و مثلا در این مورد متوجه شوند که شیوه خواستگاری چه تغییراتی کرده است.

بهمنی گفت: باید نسل‌های قدیمی‌تر و جدید با هم گفت‌وگو کنند. اکنون شکاف نسلی بین نسل‌های قدیمی‌تر و جدید داریم؛ شکاف نسلی یعنی فاصله بین دو نسل و در این حالت، ارزش‌ها و باورهایشان تا حدی فاصله دارد که همدیگر را درک نمی‌کنند و با هم گفت‌وگو نمی‌کنند. طبیعی است در حالتی که دو نسل در دو سمت قرار می‌گیرند و یکدیگر را نمی‌فهمند، زمانی که بخواهند همدیگر را ارزیایی یا قضاوت کنند اتفاقاتی از این دست رخ می‌دهد.

وی با بیان اینکه باید شکاف نسلی را با روش‌های مختلف کم کنیم، عنوان کرد: طبیعی است هر جا که سنت‌ها اثرگذاری بیشتری داشته باشند، مسائل و چالش‌های مرتبط با سنت‌ها بیشتر بروز پیدا می‌کند. در چنین جوامعی، تمام مسائل را با روش سنتی حل و فصل می‌کنند.

چه می‌شود که دختر ۱۳ ساله فکر فرار با مرد ۳۰ ساله به سرش می‌زند؟

مدرس گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز درباره کلیت رابطه رومینا تصریح کرد: واقعیت این است که سن بلوغ پایین آمده است. شبکه‌های اجتماعی و فرصت‌های برقراری ارتباط از طریق اینترنت نیز داده‌ها و اطلاعات بیشتری در اختیار نوجوانان قرار می‌دهند که ممکن است افق‌های جنسی و چنین تجربه‌هایی را برای آنها نزدیک‌تر کند و بنابراین نوجوانان در معرض داده‌هایی قرار می‌گیرند که به آنها آسیب وارد می‌کند. در این روند، ممکن است نوجوانان در معرض داده‌هایی قرار بگیرند که زودتر از موعدی که انتظار می‌رود، در معرض مسائل جنسی قرار بگیرند.

بهمنی گفت: فاصله سنی پدران و مادران با فرزندان در برخی خانواده‌ها بیشتر شده است. فاصله درک متقابل نیز به دلیل اینکه مشغله‌ها زیاد شده، در برخی خانواده‌ها کمتر شده و گفت‌وگوها بین فرزندان و والدین به حداقل ممکن رسیده است.

وی افزود: در خانواده سنتی به دلیل اینکه فرزندان، محصول آموزش جدید هستند و پدران و مادران به شیوه دیگری به موضوعات نگاه می‌کنند، بدیهی است اختلافات زیاد باشد و گفت‌وگو هم به اندازه کافی انجام نمی‌شود. در چنین جوامعی، عدم فهم متقابل باعث می‌شود زمینه برخی آسیب‌ها فراهم شود در حالی که والدین اصلا متوجه نیستند.

مدرس گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: بسیاری از آسیب‌ها و مسائلی که برای نسل جدید در حال رخ دادن است با گفت‌وگو در خانواده، باید رفع شود تا زمینه فاصله بین فرزندان و والدین بیشتر نشود و فرزندان برای محبت، به جایی غیر از نهاد خانواده توجه نکنند. در غیر این صورت، آسیب‌پذیری فرزندان بیشتر می‌شود و احتمال وقوع چنین اتفاقاتی که وجدان عمومی را به درد می آورد نیز بیشتر می‌شود.

انتهای پیام