حسین مسجدی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: دربارۀ گرمابه‌های اصفهان اطلاعات محدودی وجود دارد و جز حمام‌هایی مثل خسروآقا و علی‌قلی آقا که صفوی بودند و وقف نامه داشتند و یا بناهایی که در دوره‌ای مرمت‌شده‌اند و این مرمت در جایی ثبت شده، دیگر دادۀ دقیقی دربارۀ آن‌ها پیدا نمی‌کنیم.
وی ادامه داد: شاید در سایه همین بی‌اطلاعی از ارزش و قدمت این گرمابه‌هاست که میراث سنتی ما مثل حمام سفید، حمام شیخ بهایی، حمام جودا و... یکی‌یکی تبدیل به مخروبه می‌شوند و از بین می‌روند.
این اصفهان شناس خاطرنشان کرد: مقایسۀ کاری که کشورهای مجاور مثل ترکیه و سوریه و دوبی با حمام‌های خود کرده‌اند با کاری که ما می‌کنیم، آه از نهاد هر انسانی بلند می‌کند.
وی افزود: در سال ۱۳۷۹ من صفی طولانی از گردشگران داخلی و خارجی را در ترکیه دیدم که پشت در یک حمام مشابه حمام‌های عمومی ایرانی ایستاده بودند و برای ورود هزینۀ هنگفتی را پرداخت می‌کردند که جمع یک هفتۀ آن، معادل درآمدِ یک سالِ موزه‌های ایران بود.
مسجدی با اشاره به اینکه اشتباه فاحش ما تغییر کاربری بناهاست، گفت: ترکیه حمام را به موزه و رستوران تبدیل نمی‌کند بلکه اجازه می‌دهد یک بنا کاربری اصیل خودش را داشته باشد. ما یک مبلغ نجومی را برای مرمت گرمابه‌ها هزینه می‌کنیم بعد هم نمی‌دانیم چه استفاده‌ای از آن داشته باشیم! در نهایت با اختصاص مبلغ هنگفتی دیگر آن را به نمایشگاه عکس و صنایع‌دستی تبدیل می‌کنیم و مجبوریم برای نگهداری از این وسایل و چرخاندن نمایشگاه، چند نگهبان و کارمند هم استخدام کنیم که در درازمدت جز ضرر چیزی به همراه ندارد.
مؤلف کتاب «فرهنگ‌وارۀ گرمابه» با بیان اینکه کاربرد حمام عمومی تنها شست و شوی بدن نبوده و حداقل ۲۰ تا ۳۰ مسئلۀ دیگر که جنبۀ بهداشتی روانی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی داشته در کنار استحمام در آن اتفاق می‌افتاده، تصریح کرد: با تغییر کاربری حمام‌ها تمام این فواید و خرده‌فرهنگ‌های ما هم از بین می‌روند. شاید بگویند سونا و استخر می‌تواند جایگزین حمام عمومی باشد، اما این حرف درست نیست و باید توجه داشت که فضای بهترین استخرها را هم بیش از ۴۵ دقیقه نمی‌شود تحمل کرد.
مسجدی تصریح کرد: ما امروز یکی‌یکی داشته‌هایمان را از دست می‌دهیم و در آینده چراغ به دست دنبال آن می‌گردیم. سال‌هاست درِ حمام «باغ تخت» که دومین باغ غربی چهارباغ صفوی با وسعت ۸۰ جریب در چهارباغ است و زمانی نهر جوی شاه از میان آن می گذشته، به روی عموم بسته‌شده و این نمونه‌ای از بی‌توجهی ما به داشته‌هاست.
این مدرس دانشگاه تأکید کرد که اگر گرمابه‌های باقیماندۀ اصفهان، مرمت و به چرخۀ حمام‌های زنده افزوده شوند، هم باعث جذب مردم و گردشگران داخلی و خارجی می‌شوند و درآمدزایی دارند، هم از فراموش‌شدن فرهنگ گرمابه جلوگیری می‌کنند.
انتهای پیام
نظرات