تداوم بحران کم آبی استان یزد را در حالی شاهد هستیم که بسیاری از مردم یزد بارش‌های نسبتاً خوب استان در دو سال اخیر اخیر که در مقایسه با میزان بارش‌های بلند مدت استان نیز وضعیت مناسبی نداشته را به اشتباه ورود استان به دوران ترسالی تلقی کردهاند به طوری که در سال گذشته ۱۰ درصد و امسال تا ۳۰ درصد به مصرف آب توسط یزدیها افزوده شده است.
هر چند شرکت آب منطقه‌ای یزد با همکاری دیگر دستگاه‌های مربوطه در استان طرح‌های خوبی در جهت احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی استان انجام داده است ولی این اقدامات بدون همکاری همه جانبه و همگانی مردم استان بی‌نتیجه خواهد ماند.
در همین راستا خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقه یزد با همکاری روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای یزد در میزگردی با حضور نمایندگانی از این شرکت، سازمان جهادکشاورزی، سازمان صمت و شرکت آب و فاضلاب استان یزد به موضوع وضعیت مدیریت مصرف آب در بخش‌های کشاورزی، شرب و بهداشت و صنعت در این استان پرداخته است.
تغییر عملکرد، حاصل فرهنگ سازی موثر
«جواد منصوری» معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای یزد در این نشست با تاکید بر این که تغییر اقلیم در دنیا اتفاق افتاده و آنچه مشاهده می‌کنیم آثار محلی تغییر اقلیم است، تصریح کرد: فرهنگسازی زمانی موثر خواهد بود که رفتار مصرفی افراد تغییر کند ولی اگر افراد جامعه نسبت به بحران کم آبی مطلع باشند ولی در عمل اقدامی انجام ندهد، فرهنگسازی موثر واقع نشده است.
وی اضافه کرد: بیش از یک دهه خشکسالی در یزد اتفاق افتاده به طوری که متوسط کسری سالانه مخزن در استان به ۲۳۳ میلیون مترمکعب رسیده و متاسفانه در سالهای اخیر افزایش یافته به طوری که در سال آبی ۹۷-۹۶ این میزان به ۳۱۵ مترمکعب افزایش یافته که عدد بسیار بزرگی است.
وی خاطرنشان کرد: هر چند امسال و سال گذشته بارندگی‌های خوبی نسبت به متوسط داشته‌ایم ولی خشکسالی های اخیر عدد متوسط بارش استان را کاهش داده است و این بارش های مقطعی هیچگاه جبران خشکسالی‌های گذشته و کسری مخازن در این مدت نبوده است.
وی افزود: آنچه باید همواره در ذهن مردم یزد بماند این که از زمانی که تاریخ در این دیار شکل گرفته است با همین اقلیم زندگی کرده‌ایم و خانه‌های خشتی و قنوات ایجاد شده نیز موید سازگاری اهالی یزد از گذشته با کم آبی بوده است.
معاون آب منطقه‌ای یزد در ادامه با اشاره به اقدامات سازه‌ای برای سازگاری با کم آبی در دهه ۷۰ و ۸۰، از احساس لزوم اقدامات غیرسازه‌ای در دهه‌ی اخیر خبر داد و گفت: از جمله این اقدامات اجرای طرح احیا و تعادل بخشی ابلاغی سال ۹۳ از سوی وزارت نیرو بود که در برنامه کوتاه‌مدت برای کاهش افت سطح تراز آبهای زیرزمینی طی ۵ سال و برنامه‌های بلندمدت برای احیای آبخوان‌ها عملیاتی شد.
مصرف بیش از ۱۳۰ درصد آبهای تجدیدپذیر در یزد
منصوری با بیان این که معمولاً در دنیا کمتر از ۴۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر را استفاده می‌کنند اما این میزان در یزد بیش از ۱۳۰ درصد است، گفت: حاصل این برداشت‌های بی‌رویه، شور شدن آبهای زیرزمینی، نشست زمین و بروز فروچاله‌ها در برخی نقاط استان بوده به طوری که این نشست‌ها در منطقه رستاق چندین برابر مقیاس‌های جهانی بوده و در ابرکوه شاهد بروز فروچاله‌ها هستیم و این در حالیست که نشست و فروچاله به معنی مرگ آبخوان‌ها و ذخیره نشدن آب در آنهاست.
وی یادآور شد: هر چند بحران قطع آب انتقالی و ۳۰ بار قطعی آن در سال ۹۷ باعث توجه بیشتر به منابع آبی استان شد ولی بارندگی بهتر نسبت به متوسط باعث ایجاد جوی روانی و افزایش مصرف آب بین شهروندان یزدی شده به طوری که نسبت به سالهای قبل با افزایش مصرف مواجه هستیم و این تصور در عامه به وجود آمد که از خشکسالی گذر کرده‌ایم در حالی که چنین چیزی به صورت علمی ثابت نشده است.
منصوری در ادامه به تشریح طرح احیا و تعادل بخشی پرداخت و گفت: این طرح در قالب ۱۵ طرح که ۱۱ طرح آن برعهده وزارت نیرو، ۳ مورد به عهده جهادکشاورزی و یک مورد نیز توسط سازمان زمینشناسی انجام می‌شود، ابلاغ و شروع شده است.
وی ادامه داد: در همین راستا خاموشی چاه‌های کشاورزی از سال ۹۵ در استان با همکاری خوب بین دستگاه‌های متولی در استان عملیاتی شد که البته در ابتدا به صورت پایلوت در شهرستانهای خاتم و ابرکوه و سپس در تمام استان انجام شد.
تحویل حجمی آب به کشاورزان و صنایع استان
به گفته این مسئول، طرح خاموشی چاه‌های کشاورزی که تا سال گذشته در استان اجرا می‌شد بعضاً با گلایه و نارضایتی برخی کشاورزان مواجه بود لذا در قانون، نصب کنتورهای هوشمند و تحویل حجمی آب به کشاورزان دیده شد که در این راستا ۸۰ درصد چاه‌های کشاورزی به این کنتورها مجهز شده و ۴۹۰ چاه دیگر نیز باید تجهیز شوند و در بخش صنعت نیز ۷۰ درصد به کنتور هوشمند تجهیز شده‌اند که امیدواریم تا پایان خردادماه این طرح تکمیل و از طرح خاموشی چاه‌ها به تحویل حجمی آب برسیم تا کشاورزان و صنایع براساس نیاز آبی، آب واگذار شده به خودشان را مدیریت مصرف کنند.
وی در بخش دیگری از سخنانش به اهمیت سازگاری با کم آبی در کشور و به ویژه استان یزد که تمدن آن براساس قنات به عنوان ابتکار ایرانیان شکل گرفته و عظمت آن معادل دیوار چین است، اشاره کرد و گفت: سازگاری با کم آبی سندی است که با همکاری آب منطقه‌ای و سایر دستگاه های مرتبط تهیه و در وزارت نیرو به تصویب میرسد تا ملاک عمل استان قرار بگیرد.
منصوری در ادامه یادآور شد: در حال حاضر بخش کشاورزی استان ۲۲۹۰ حلقه چاه با تخلیه ۶۳۰ میلیون مترمکعب در اختیار دارد که ۸۳ درصد از منابع آب استان را شامل می‌شود، بخش صنعت و خدمات ۸۱۱ حلقه چاه با تخلیه ۶۶ میلیون مترمکعب که ۸ درصد مصرف استان و در بخش شرب و بهداشت نیز ۵۵۱ حلقه چاه داریم که ۷۴.۳ میلیون مترمکعب و ۹ درصد از مصارف استان را شامل می‌شود.
وی با تاکید بر این که آب انتقالی به استان یزد تنها در بخش شرب مصرف می‌شود، گفت: با وجود تخصیص ۹۸ میلیون مترمکعبی آب انتقالی از ابتدا تاکنون هیچ وقت این عدد محقق نشده و سالانه به طور متوسط حدود ۵۴ میلیون مترمکعب از این خط انتقال به استان وارد شده است.
وی با اشاره به اقداماتی که از سوی جهادکشاورزی استان برای مدیریت مصرف در این بخش صورت گرفته است، گفت: خوشبختانه با فرهنگ سازی و اطلاع رسانی های صورت گرفته، کشاورزان استان نیز به این باور رسیده‌اند که امکان ادامه این روند وجود ندارد لذا در سنوات گذشته ارتباط کاری خوبی با وجود اختلاف سلایق برقرار شده است.
۱۰ درصد مصرف آب کمتر توسط کشاورزان یزدی
«عباس حاجی حسینی» معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان یزد نیز در مورد مصرف آب استان در بخش کشاورزی و اقداماتی که برای صرفه جویی در این بخش صورت گرفته است، تصریح کرد: بخش کشاورزی استان به عنوان یکی از بخش های اقتصادی استان با ایجاد ۳۹ هزار نفر اشتغال در استان و ۷۶ هزار نفر که به نوعی بهره‌بردار در این بخش هستند، سالانه یک میلیون و ۷۵۰ هزار تن محصولات کشاورزی و دامی به ارزش ۹۲ هزار میلیارد تومان تولید می‌کند.
وی افزود: بخش کشاورزی با توجه به ماهیتی که دارد یک بخش آب بر است که براساس آمار آب منطقه ای یزد ۸۲ تا ۸۳ درصد آب استحصالی استان در این بخش مصرف می‌شود که نسبت به مصرف کشوری ۱۰ درصد کمتر است و راندمان آبیاری ر این بخش حدود ۴۵ درصد است که با توجه به وظیفه‌ی قانونی ماده ۳۵ بخش آب قانون برنامه ششم این راندمان براساس توافق با شرکت آب منطقه‌ای استان، با افزایش راندمان آبیاری به ۵۷ درصد حدود ۳۵۰ میلیون مترمکعبی کاهش یابد.
وی افزود: جهادکشاورزی استان بر همین اساس، افزایش عملکرد در واحد سطح، افزایش بهره‌وری در تولید محصولات کشاورزی با اولویت محصولات با مزیت نسبی و ارزش صادراتی بالا و در حال حاضر با رعایت الگوی کشت منطقه و مقاوم به شوری و همچنین توسعه روشهای آبیاری نوین و اجرای عملیات آبی و خاکی به دو شکل اقدامات سازه‌ای و غیرسازه‌ای دنبال می‌کند.
وی اظهار کرد: یکی از مباحث مهم که از سیاست‌های اصلی کشور و استان هست، حمایت از گلخانه‌ها و انتقال کشت از فضای باز به فضاهای کنترل شده است.
حاجی حسینی در ادامه به فعالیت‌های صورت گرفته در استان در این راستا اشاره و عنوان کرد: در حال حاضر ۳۰ هزار هکتار از اراضی استان از مجموع ۱۱۴ هزار هکتار به آبیاری تحت فشار تجهیز شده که این عدد نسبت به متوسط کشوری و نسبت به سطح زیرکشت عدد قابل توجهی است.
وی همچنین از احیا و مرمت سالانه ۲۵۰ رشته قنات با کمک‌های بلاعوض دولت و مشارکت کشاورزان، ایجاد سه هزار استخر تنظیمی زیر قنات برای کنترل و افزایش دبی خروجی و افزایش راندمان آبیاری و انتقال آب از طریق لوله گذاری سه هزار کیلیومتر از انهار و تسطیح و یکپارچه‌سازی ۱۸ هزار هکتار از اراضی و انجان عملیاتهای آبخیزداری و آبخوان‌داری که توسط اداره کل منابع طبیعی استان انجام شده است، خبر داد.
وی با بیان این که اقدامات سازه‌ای صورت گرفته در استان منجر به صرفه جویی بیش از ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب در بخش کشاورزی شده است، گفت: سازمان جهادکشاورزی استان در راستای اقدامات غیرسازه‌ای در بخش کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی، اصلاح الگو و ترکیب کشت را با هماهنگی شرکت آب منطقه‌ای در دو بخش محصولات زراعی و باغی با رویکرد سازگاری با اقلیم و کم‌آبخواهی تهیه کرده است.
حرکت کشاورزی یزد بر لبه تکنولوژی روز دنیا
به گفته این مسئول، در این حوزه طرح توسعه کشتهای متراکم و گلخانه‌ای و افزایش تولیدات دامی با تکیه بر آبهای مجازی و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی و کاهش ضایعات بخش کشاورزی به منظور جلوگیری از هدررفت آب مصرفی برای تولید آنها از سوی سازمان جهادکشاورزی استان دنبال می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: طی سالهای اخیر با وجود این که اقدامی در جهت توسعه سطح زیرکشت گلخانه‌ای در استان نشده است، ولی ۱۸۰۰ هکتار از فضاهای باز کشتهای گسترده سبزی و صیفی در استان به کشتهای گلخانه‌ای تبدیل شده است.
حاجی حسینی در این باره افزود: این اقدامات با توجه به افزایش عملکرد تولید محصول از ۳۰ تن سبزی و صیفی در فضای باز به حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن منجر به کاهش میزان مصرف آب از ۲۰ تا ۲۵ هزار مترمکعب در فضای باز به ۱۰ تا ۱۲ هزار مترمکعب در سیستم گلخانه‌ای شده است.
وی ادامه داد: در راستای ارتقای بهره‌وری در این بخش علاوه بر توسعه کشتهای هیدورپونیک و هیدروکالچر، در آخرین اقدام ایجاد کشت به روش MFD در استان را عملیاتی کردیم که با این روش با حدود یک دهم آب مصرفی یعنی به ازای هر هکتار کمتر از ۱۵۰۰ مترمکعب، تولید صورت می‌گیرد که از این لحاظ در لبه تکنولوژی حرکت می‌کنیم.
به گفته وی، با اجرای روشهای غیرسازه‌ای در استان نیز هر ساله ۱۵۰ میلیون مترمکعب صرفه‌جویی مصرف آب در بخش کشاورزی استان را شاهد هستیم.
واردات سالانه یک میلیارد مترمکعب آب مجازی
حاجی حسینی یکی از اقدامات استان در راستای ارتقای بهره‌وری بخش کشاورزی را توسعه صنعت دام و طیور به عنوان یک اقدام کم آبخواه ذکر و خاطرنشان کرد: هم اکنون سالانه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن نهاده‌های دامی در استان مصرف می‌شود که تنها ۳۰ درصد آن تولید داخل استان و مابقی وارداتی است به عبارتی حدود یک میلیارد مترمکعب آب مجازی وارد استان می‌شود که منجر به تولید با ارزش اقتصادی بالا و اشتغالزایی خوبی در استان شده است.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان در بخش دیگری از سخنانش ابراز کرد: براساس آمار سال ۹۵، حدود یک میلیارد و ۲۰۴ میلیون مترمکعب آب در بخش کشاورزی استفاده می‌شده که یک میلیارد و ۳۴ میلیون مترمکعب از این آب از طریق آبهای زیرزمینی و چاه‌های کشاورزی و مابقی از طریق قنوات استان تامین می‌شده است و اکنون حدود ۹۱۸ میلیون مترمکعب آب در اختیار بخش کشاورزی است و در مجموع ۳۵۰ میلیون مترمکعب صرفه جویی شده است.
وی افزود: براساس برنامه تنطیم شده باید این عدد تا سال ۱۴۰۵ به ۸۵۰ میلیون مترمکعب شامل ۶۸۰ میلیون متمرکعب از چاه‌های کشاورزی و ۱۷۰ میلیون مترمکعب از قنوات، بدون کاهش اشتغال و در ضمن افزایش تولیدات استان، کاهش یابد.
حاجی حسینی در مورد این که آیا بخش کشاورزی استان تاکنون در این حوزه موفق عمل کرده است، متذکر شد: استان یزد با ۱۸۰۰ هکتار گلخانه، دومین استان کشور به لحاظ سطح زیرکشت گلخانه‌ای با در اختیار داشتن ۲۲ درصد تولیدات این بخش است که بیانگر عملکرد موفق یزد در بحث تغییر الگوی کشت است.
وی عنوان کرد: در برنامه تنظیمی حدود ۴۹۵۰ هکتار از اراضی زراعی پرآبخواه استان در حال کاهش و جایزگین کردن آنها با کشتهای باغی کم ابخواه و زراعی کم ابخواه مانند گیاهان دارویی هستیم به طوری که اکنون از ۱۱۴ هزار هکتار باغات استان حدود ۸۳ هکتار سطح کشت باغات کم‌ابخواه مانند پسته هستند و تنها ۳۳ هزار هکتار کشت زراعی داریم که از دیگر اقدامات در زمینه تغییر الگوی کشت است.
وی همچنین بیان کرد: استان یزد از نظر بهره‌وری آب نیز جزو استان‌های پیشرو در کشور است به طوری که در کشور به ازای مصرف هر مترمکعب آب ۱.۲ کیلوگرم محصول تولید می‌شود که در گلخانه‌های یزد این رقم حدود ۲۵ کیلوگرم است و در روشهای جدیدی مانند NFD به مراتب بالاتر از این ارقام است.
سایبان‌هایی با صرفه‌جویی ۱۱ حلقه چاه آب
«سیاوش پاکدل» مدیر دفتر مدیریت مصرف و مطالعات کاهش آب بدون درآمد شرکت آب و فاضلاب استان یزد هم با اشاره به بحران آب سال ۱۳۹۷ استان که البته متناسب با آن اقداماتی برای جبران کسری شبکه انجام شد، اظهار کرد: هر چند به دنبال بارندگی‌های ابتدای سال ۹۸ مقدار زیادی از این کسری جبران شد ولی در متاسفانه در مقابل فرهنگ صرفه‌جویی شکل گرفته در بین مردم و برخی ارگان‌ها از سال گذشته اندکی کم‌رنگ شد به طوری که سال گذشته افزایش حدود ۱۰ میلیون مترمکعب مصرف را شاهد بودیم به نحوی که در بسیاری از روزهای پیک مصرف پارسال با وجود آب انتقالی به یزد، میزان تولید و مصرف گاهاً سر به سری بود.
وی به شیوع کرونا از ابتدای اسفندماه پارسال نیز اشاره کرد و گفت: ضرورت رعایت بهداشت فردی برای مواجه با این بیماری باعث افزایش مصارف بعضاً بی‌رویه از سوی شهروندان یزدی شد تا حدی که در این مدت و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۵ درصد افزایش تولید داشتیم.
وی افزود: این روند مصرف با تداوم بیماری کرونا در سال جاری نیز ادامه داشته که با توجه به میزان مشخص آب ورودی از خط انتقالی می‌تواند با شروع فصل گرم سال و استفاده از وسایل سرمایشی که در استان عمدتاً کولرهای آبی هستند، مشکلاتی مانند کاهش فشار در شبکه و در برخی مناطق قطعی اب را به دنبال داشته باشد.
پاکدل با بیان این که سالانه نزدیک به ۲۰ درصد از تولید آب استان صرف کولرهای آبی می‌شود، تاکید کرد: با توجه به برخوردار نبودن کولرهای آبی از تکنولوژی بالا، می‌توان با اندک اقداماتی راندمان این وسایل سرمایشی را افزایش داد که از مهمترین این اقدامات نصب سایبان روی کولرهاست به طوری که حتی با گذاشتن به قطعه مقوای ساده و چند آجر به عنوان سایبان روی کولرهای آبی، علاوه بر افزایش ۱.۵ درجه‌ای خنک‌کنندگی، مصرف آب در آنها را تا ۱۰ درصد کاهش داد و تنها با این اقدام ۲۲۰ لیتر آب در ثانیه یعنی معادل ۱۱ حلقه چاه آب صرفه‌جویی کرد.
وی یکی دیگر از اقدامات موثر در افزایش راندمان کولرهای آبی را موضوع سرویس کولرها خواند که کمتر مورد توجه شهروندان قرار می‌گیرد و در این باره تصریح کرد: هر کولر سالانه به طور میانگین ۴۰ تا ۴۵ مترمکعب آب مصرف می‌کند که این آب به مرور زمان در داخل تشتک با افزایش نمک مواجه می‌شود و با افزایش EC آب منجر به ایجاد رسوب و گرفتگی پوشال‌های کولر می‌شود و ضمن افزایش مصرف آب و ایجاد بخار و در نهایت کاهش راندکان و خنک کنندگی کولر می‌شود لذا بهتر است هر از گاهی نسبت به تخلیه آب تشتک کولر اقدام شود.
این کارشناس مدیریت مصرف آب یکی از ساده‌ترین موارد برای افزایش راندمان کولرهای آبی که غالباً از سوی صنایع تولید کننده این وسایل رعایت نمی‌شود را رنگ کولرها ذکر کرد و گفت: متاسفانه ۹۵ درصد کولرهای آبی دارای رنگ سبز یا آبی تیره هستند که موجب افزایش دمای سطح بدنه آنها تا ۷۵ درجه سلسیوس می‌شود در حالی که رنگ سفید یا کرم کولرها باعث کاهش این دما به ۴۵ درجه می‌شود.
کاهش تا ۳۵ درصدی مصرف آب بدون تغییر رفتار
پاکدل گفت: علاوه بر کولرهای آبی، سایر شیرآلات را می‌توان به ادوات و ابزارهای کاهنده مصرف که در دسترس عموم هستند، تجهیز کرد که به شدت باعث کاهش مصرف آب شهروندان می‌شود.
وی اضافه کرد: البته در همین رابطه با اعتبارات اختصاص یافته از سوی شرکت آب و فاضلاب استان، اغلب دستگاه‌ها و ادارات استان به این تجهیزات کاهنده مصرف مجهز شده‌اند و سعی داریم ۱۰۰ درصد استان را به این ادوات مجهز کنیم.
پاکدل یکی از پرمصرف‌ترین فضاها در منازل را حمام‌ها ذکر کرد و گفت: سردوش‌های کاهنده مصرف می‌توانند به مقدار زیادی کاهش مصرف آب را به دنبال داشته باشند ولی شهروندان باید دقت داشته باشند که برخی سردوش‌های موجود در بازار فقط افشاننده آب هستند در حالی که سردوش‌های استاندارد با مخلوط کردن آب و هوا، مصرف را از ۱۸ لیتر به ۶ لیتر کاهش و فشار آب خرووجی سردوش را افزایش می‌دهند.
وی همچنین به مصرف بالای آب در برخی فلاش تانک توالت‌ها اشاره و تاکید کرد: در حال حاضر فلاش تانکهای با ظرفیت آب یک سوم مدلهای قدیمی یعنی معادل ۶ لیتر در بازار موجود است.
پاکدل متذکر شد: مشترکان بخش خانگی در صورت استفاده از ادوات کاهنده مصرف آب و بدون تغییر رفتار مصرفی خود، می‌توانند با هزینهها اندک ۳۰ تا ۳۵ درصد مصرف آب را کاهش دهند.
اهتمام به بازچرخانی آب و استفاده از آب خاکستری
این مسئول با اشاره به وقوع بیش از یک دهه خشکسالی در استان یزد، هشدار داد: یکی دو سال بارندگی در حد نرمال هیچگاه کسری سفره‌های زیرزمینی استان در این سالها را جبران نمی‌کند و شهروندان باید توجه داشته باشند که استان یزد از دیرباز کم‌باران‌ترین و کم‌آب‌ترین استان کشور بوده است و مردم استان باید صرفه‌جویی را همیشه و در همه حال مورد توجه قرار دهند.
وی در ادامه با اشاره به تبخیر بالای استان به طوری که ۷۰ تا ۸۰ درصد آب مورد استفاده در آبیاری روزانه را تبخیر می‌کند، گفت: براساس مصوبه کشوری آبیاری فضای سبز در روز ممنوع است و باید حتما در شب هنگام انجام شود. ضمن این که در بسیاری از کشورهای اروپایی که مشکل تامین آب نیز ندارند، بیش از یک بار از آب استفاده می‌شود ولی متاسفانه بازچرخانی آب هنوز در کشور ما جا نیفتاده است و حتی برای آبیاری فضای سبز برای مجتمع‌های مسکونی درخواست انشعاب جداگانه آب می‌کنند در حالی که می‌توان با بازچرخانی آب مصرف، فضای سبز را می‌توان با آب خاکستری آبیاری کرد.
وی نمونه اقدام صورت گرفته استان در این رابطه را استفاده از آب بازچرخانی شده استخر ورزشکاه ۲۲ بهمن شهر یزد برای آبیاری فضای سبز و زمین چمن این مجموعه ذکر کرد و گفت: این اقدام به زودی در ورزشگاه هرات شهرستان خاتم نیز مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
صنایع همگام در صرفه جویی و تامین آب برای استان
«حمیدرضا رحیمی» کارشناس صنایع آب‌بر سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد با بیان این که حوزه صنعت ۴۳ تا ۴۶ درصد اشتغال استان و بخش خدمات حدود ۹۰ درصد اشتغال استان را به خود اختصاص داده است، گفت: ارزش افزوده بخش صنعت و اشتغال ایجاد شده از این بخش، استان یزد را به یک استان صنعت محور تبدیل کرده است.
وی گفت: البته در عین حال صنایع بزرگ و جوار معدنی استان مانند چادرملو نیز در طرح‌های بزرگ آبی استانو کشور مشارکت دارند که امیدواریم با رفع مشکلات ناشی از تحریم‌ها در این بخش، هر چه زودتر شاهد بهره برداری از این طرح‌ها باشیم.
رحیمی در مورد اقدامات صنایع استان برای کاهش مصرف آب در این بخش اظهار کرد: برخی از صنایع استان مانند چادرملو اردکان، سنگ آهن مرکزی بافق و کاشی پرسپولیس مهریز با سرمایه گذاری در ایجاد شبکه فاضلاب‌های شهرهای خود در تلاش برای تامین آب مصرفی مازاد خود از این طریق هستند.
وی همچنین به تلاش شرکت سرب و روی مهدی آباد شهرستان مهریز برای انتقال آب استحصالی از فاضلاب شهر یزد اشاره کرد و گفت: بسیاری از صنایع استان با وجود مصرف پنج درصد آب استان که با میزان مصرف بخش شرب برابری می‌کند سعی دارند تا از منابع آبی غیر از منابع زیرزمینی استان برای توسعه فعالیت‌های خود اقدام کنند که گام مثبتی در جهت ارتقای راندمان مصرف آب در استان است.
به گفته وی، در حال حاضر براساس سیاست‌های وزارت صمت، از صدور مجوزهای صنایع پرآبخواه تا زمانی که میزان مصرف و منابع مصرفی آب آنها تامین نشده باشد، جلوگیری می‌شود و تنها به صنایع با مصرف حداکثر تا ۲۵ متر مکعب در روز مجوز صادر می‌شود.
وی عنوان کرد: هرچند صنایع نیز از مدیریت منابع آب سهم دارند ولی از سال ۹۳ در صدور مجوزهای واحدهای فولادی خیلی سختگرانه رفتار می‌شود و بدون هماهنگی با شرکت آب منطقه‌ای اقدامی نمی‌شود.
لزوم ورود سازمان‌های مردم نهاد به موضوع فرهنگسازی
«جواد منصوری» معاون آب منطقه‌ای یزد در ادامه سخنانش به برخی اقدامات فرهنگسازی انجام شده از سوی آن شرکت نیز اشاره و از آن جمله جشنواره سپاس آب برای معرفی الگوهای مصرف بهینه آب و همچنین طرح داناب و در سال جاری نیز برگزاری رویداد آب در شهرستانهای استان یزد با توجه به اولویت های هر شهرستان را برشمرد.
وی افزود: آب منطقه‌ای یزد در راستای اطلاع رسانی وضعیت آبی استان طی دو سال گذشته اقدام به برگزاری نشست‌های چهره به چهره با کشاورزان نیز کرده و خوشبختانه در این نشست‌های دو طرفه، تبادل نظرهای خوبی صورت گرفته و زمینه سازی گفت‌وگوی خود کشاورزان پیرامون این موضوع بسیار موثر بوده است.
«عباس حاجی حسینی» معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان هم گفت: سازمان جهادکشاورزی در برنامه‌های فرهنگ سازی نیز اقدامات ویژه‌ای را دنبال می‌کند و علاوه بر رسانه‌های مکتوب، برنامه‌های متنوع رادیویی و تلویزیونی را در هر ماه داریم. ضمن این که مدیریت ترویج سازمان جهادکشاورزی کلاً در زمینه فرهنگسازی با کشاورزان همکاری دارد و از طریق کلاسهای آموزشی، بازدیدهای علمی، نشریات و بروشورها و صحبتهای چهره به چهره و ایجاد تشکل‌ها در این زمینه فعالیت دارد.
«سیاوش پاکدل» مدیر دفتر مدیریت مصرف و مطالعات کاهش آب بدون درآمد شرکت اّب و فاضلاب استان نیز در رابطه با فرهنگسازی بیشتر در بخش مصارف خانگی استان، بر لزوم ورود سازمان‌های مردم نهاد و محیط زیستی به این موضوع همچون بسیاری از کشورهای دیگر شد.
وی نقش رسانه‌ها به ویژه رسانه عمومی، دستگاه‌های فرهنگی و دانشگاه‌ها در ترویج فرهنگ مصرف بهینه آب را حائز اهمیت خواند و بیان کرد: آب یک موضوع همه‌گیر و مربوط به همه مردم است و اگر مشکلی در این باره ایجاد شود، دود آن به چشم همه می‌رود لذا همه باید همکاری کنند، هر چند که در بحث فرهنگسازی سعی داریم با نشست‌های چهره به چهره و با امکاناتی که در اختیار داریم، در این حوزه گام برداریم.
«حمیدرضا رحیمی» کارشناس صنایع آب‌بر سازمان صمت نیز در پایان خاطرنشان کرد: علاوه بر این که در برخی شهرک‌های صنعتی استان شاهد اجرای شبکه فاضلاب برای استفاده از آب بازچرخانی شده جهت آبیاری فضای سبز شهرکها هستیم، برخی صنایع مانند مجموعه‌ها صنایع لاستیک با استفاده از آب بازچرخانی برای آبیاری تمام فضای سبز واحد خود بهره می‌گیرند یا واحدهای مقواسازی و کارتون‌سازی از این آب در همان صنعت بهره می‌گیرند.
در مجموع به نظر میرسد با وجود این که دستگاه‌های مربوطه در حوزه مدیریت مصرف آب اقدامات خوبی را در دست اجرا دارند و بسیاری از مردم استان نیز با موضوع کم آبی عجین هستند ولی گاهاً سهل انگاری و کم توجهی عمومی بعضاً اهمیت توجه به موضوع مدیریت مصرف در بخش‌های مختلف اعم از کشاورزی، شرب و بهداشت و صنعت به ویژه در آستانه ایام پیک مصرف را مورد غفلت قرار دهد تا حیات استان به مخاطره بیافتد.
انتهای پیام
نظرات