میرحسین موسوی خونساری - دکترای تاسیسات آبی، در لایو ایسنتاگرامی با محمد درویش- فعال محیط زیست به موضوع «سدسازی و انتقال آب؛ موفق یا ناموفق» پرداختند.
در این برنامه درویش با ارائه انتقاداتی از توسعه سدسازی در کشور خواستار توقف سدسازی شد و ابراز عقیده کرد؛ برای مثال سد سفیدرود به ضرر بقیه استانها تمام میشود، چراکه آب آن از مناطق محروم تامین میشود، همچنین در بالادست سفیدرود میزان فرسایش ۳۵ تا ۴۰ تن در هکتار میرسد و مستلزم تحمیل هزینه است و اصلا خردمندانه نیست که این سد زده شود.
وی با بیان اینکه جانمایی این سد اشتباه بوده و مردم بالادست متضرر میشوند و نباید به گیلان برسد، گفت: سوال این است برای چه سد می سازیم؟ زیرا آب شرب، کشاورزی، صنعت و انرژی برقآبی را تامین کنیم. سدسازی بی رویه اقدامی اشتباه است که باید متوقف شود.
این فعال محیط زیست توسعه سدسازی را راهی برای تولید بیشتر کشاورزی و تولید مازاد محصولات دانست و گفت: در سال گذشته در بخش زراعت، باغ، دام و طیور ۱۳۵ میلیون تن تولید و بخشی واردات داشته ایم و به طور کلی ۱۶۰ میلیون تن غذا تولید کرده ایم، اما به نسبت جمعیت ۸۰ میلیونی کشور، به ۵۰ میلیون تن غذا نیاز داریم و با توسعه کشاورزی به تولید مازاد دامن می زنیم.
وی، سدسازی را نگاهی یک سویه به توسعه دانست و گفت: با سدسازی به طور مطلق مخالف نیستیم، همچنین توسعه کشاورزی را کتمان نمیکنیم، اما تا کجا باید ادامه دهیم؟ به بهانه افزایش سدسازی چشم بر روی بقیه مشکلات میبندیم، اشتباه است.
این فعال محیط زیست توصیه کرد؛ سدسازی متوقف شود زیرا بیشتر از نیاز خودمان آبها را مهار کردهایم. برای مثال میانگین ریزش باران گیلان، چهار برابر مردم این منطقه است و نیازی به سد ندارد و بهتر است کیفیت آب را بهبود ببخشیم و پس از بهبود فاضلاب، از سفره های آب زیرزمینی استفاده کنیم.
وی در خصوص حوضه آبخیز دریاچه ارومیه نیز، گفت: این حوضه پتانسیل تامین ۳۲۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی را داشت، اما اکنون با توسعه کشاورزی به ۶۰۰ هزار هکتار رسیده است.
به اعتقاد این فعال محیط زیست، سدسازی به ربایش آب کمک می کند و به اشتباهات دامن می زند. باید جلوی وابستگی بیشتر مردم به منابع آب و خاک گرفته شود.
میرحسین موسوی خونساری - کارشناس حوزه آب در پاسخ به این انتقادات، اظهار کرد: بارها گفته شده که پل رود چرا ساخته شد؟ هفت استان در بالادست قزل اوزن وجود دارد که یک و نیم میلیارد آب دارد و سدی به نام سفیدرود زده شده که سد خوبی بوده و ۵۰ سال کار کرده و حالا می خواهیم برای این سد فکری کنیم.
وی افزود: بارها گفته شده گیلان آب اضافی دارد و گفته می شود صرفه جویی کنیم، اما این حرف غیرممکن است. در گیلان باید آب تامین شود، چراکه شغل اکثر مردم این استان برنج کاری است، نمیتوان به سادگی الگوی کشت را تغییر داد.
این کارشناس آب تصریح کرد: باید بدانیم وقتی از سدسازی انتقاد می کنیم، راه جایگزین هم داشته باشیم. نمیتوان مردم خطه گیلان را بیکار کرد. به تامین آب برای برنج کاری نیاز دارد و تنها با سد تامین می شود.
وی از فعالان محیط زیست خواست به از بین رفتن جنگل های گیلان واکنش دهند، چراکه در مازندران سالانه ۲۰ هزار هکتار جنگل از بین میرود. فعالان محیط زیستی به این امر توجه کنند و پاسخ واقعی بدهند.
موسوی خونساری با بیان اینکه هر توسعهای تخریب به همراه دارد، تصریح کرد: تخریب را باید کاهش داد. کشاورزان گیلان می دانند آب از مناطق دیگر کشور می آید و در مدت دیگری نخواهد بود، اما راه جایگزین چیست؟
وی تاکید کرد: ۱۷۵ هزار شبکه داریم و قوت اصلی مردم گیلان برنج است و نصف نیاز کشور به برنج را هم تامین میکنند، با این وجود حذف کشاورزی در این خطه عملا اجرایی نیست.
موسوی خونساری در پاسخ به این سوال که آیا میتوان از سفرههای آب زیرزمینی به جای سد در گیلان استفاده کرد؟ گفت: این کار حمله آب شور را به همراه دارد، علاوه بر اینکه باید شبکه فاضلاب نیز اصلاح شود.
این کارشناس آب در خصوص دریاچه ارومیه، اظهار کرد: گفته می شود، ۷۲ سد در این منطقه زده شده که این سخن درست نیست. در ارومیه ۱۰ سد احجام بالای ۱۰۰ میلیون مترمکعب دارد و مجموع حجم ۵٠ سد ۱۰۰ میلیون است. با این حساب گفتن ۷۰ سد در این منطقه در اذهان عمومی تصویری نادرست ایجاد می کند و در واقع ۱۰ سد اصلی وجود دارد.
موسوی خونساری، وجود سدها در ارومیه را نعمتی برای دریاچه ارومیه دانست و گفت: باید ببینیم سد فرصت بوده یا تهدید؟ اقداماتی بزرگی در این خطه انجام شد و موجب آبگیری دریاچه ارومیه شد و ترسالی به آن کمک کرد، اما نه اینکه ترسالی دلیل اصلی آبگیری دریاچه باشد.
به گفته وی، سدهای بوکان، مهاباد و ... نیز فرصت هستند، چراکه بهره برداری به گونهای بوده که آب را قطره قطره جمع و به یکباره رها میشود. اگر این سدها نبود نمی توانسیم آب را به این سرعت و شتاب مستقیم به دریاچه برسانیم.
موسوی خونساری با تاکید براینکه توقف سدسازی در عمل اجرایی نیست و نمیتوان جامعه کشاورز را بیکار کرد، تصریح کرد: در پاره ای موارد میدانیم اشتباه بوده اما بحث این است که در تلاش برای تغییر الگوی کشت هستیم، که کار سختی است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر سد جدیدی نساختهایم و مطالعات در حد تئوری است. هر کاری که ارزیابی زیست محیطی نداشته باید متوقف شود.
انتهای پیام
نظرات