به گزارش ایسنا، آنان که امکانات اولیه «زندگی» را کم دارند و یا حتی ندارند، در این شرایط کرونا، تهیه گوشی هوشمند بار غم آنها را مضاعف می‌کند زیرا هم می‌خواهند فرزندشان از آموزش عقب نماند و هم توان تامین هزینه گوشی هوشمند پیشرفته را ندارند.

به نظر می‌رسد شرایط پیش آمده باعث شد آنان که «شاد» را ارائه کردند، فرصت بررسی همه جوانب و این که به این دسته از دانش‌آموزان فکر کنند را پیدا نکنند. البته که ایراد از اپلیکیشن نیست و طراحی آن فی‌نفسه گام مثبتی است، اما به نظر می‌رسد محدود و منوط کردن آموزش در شرایط شیوع کرونا به این اپلیکیشن گامی مثبت و رو به جلو نباشد.

دانش‌آموزانی که در حالت عادی درس‌خواندنشان این گونه بود که باید در مناطق صعب‌العبور ساعت‌ها پیاده‌روی می‌کردند تا به مدرسه‌ای برسند و یاد بگیرند بخوانند و بنویسند «بابا نان داد»، این روزها همان «امکان» را هم دیگر ندارند، حالا بدون دسترسی به شادی که برایشان طراحی شده، چطور درس بخوانند؟ سال‌هاست به این فکر می‌کنم که چرا اولین جمله‌ای که دانش‌آموزان ایرانی یاد می‌گیرند «بابا نان داد» است؟ مقطع تحصیلی ابتدایی جایی است که آینده فرزندان این مرز و بوم در آن شکل می‌گیرد. چرا از همان ابتدای یادگیری، همه چیز را منوط به پدرها می‌کنیم؟ کودکان انگلیسی در ابتدا می‌آموزند که «من می‌توانم بخوانم و بنویسیم» و کودکان ژاپنی یاد می‌گیرند که «من باید بدانم». ما به دانش‌آموزان یاد می‌دهیم «بابا نان داد»؛ و حالا دستان خالی برخی از پدران این سرزمین شرمنده فرزندی است که هم «نان» می‌خواهد، هم «گوشی موبایل»! که اگر نان نباشد شادی نیست و اگر شاد نباشد، درس و مشق نیست.

البته در همین شرایط، همچون کسانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا جان را در کف دست گذاشته‌اند و به مردم کمک می‌کنند، هستند معلمانی که خانه به خانه در روستاهای محروم طی طریق می‌کنند تا با کودکان مناطق محروم از ایثار بگویند و کودکان هم آرام آرام عشق را مشق کنند.

وزیر اسبق آموزش پرورش هم در زمینه "شاد" گفت: باید نتایج استفاده از اپلیکیشن "شاد" به صورت دقیق ارزیابی شده و مشکلات آن به سرعت برطرف شود.

اسدالله عباسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درباره ارزیابی‌اش از اپلیکیشن شاد  اظهار کرد: اگرچه این اتفاق در شرایط اضطرار و برای اولین بار افتاد اما عادلانه و به صورت یکسان برای تمام اقشار قابل دسترسی نیست.

عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی افزود: اکثر دانش‌آموزان روستایی و عشایر امکان دسترسی به چنین نرم‌افزاری را ندارند و از این بابت دچار مشکل شده‌اند.

به گفته وی، این اپلیکیشن هم مانند امکان بهره‌برداری از مدارس برای آنان که تمکن مالی داشته و در سطح بالای وضعیت مالی قرار دارند به راحتی قابل دسترسی بوده و برای آنان که شرایط مالی مناسب ندارند در دسترس نیست مانند شرایط پیش از کرونا که برخی به جهت داشتن وضعیت مالی بالا در بهترین مدارس غیردولتی تحصیل می‌کردند و برخی به دلیل نداشتن تمکن مالی در مدارس سطح پایین دولتی تحصیل می‌کردند.

نماینده مردم رودسر در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه باید بررسی‌های بسیار دقیقی در مورد چگونگی دسترسی دانش‌آموزان مناطق محروم، روستایی و عشایری به این نرم‌افزار انجام شود، تصریح کرد: حال که امکان دسترسی برای برخی دانش‌آموزان مناطق محروم، روستایی و عشایری وجود نداشته باید در امتحانات و ارزیابی پایان سال این موضوع در محتوای آزمون در نظر گرفته شود، نباید مبنای ارزیابی و محتوای آزمون برای آنان که به راحتی این اپلیکیشن را در اختیار داشتند و آنها که به آن دسترسی نداشتند یکسان باشد.  

آنچه می‌خوانید حاصل زحمات خبرنگاران ایسنا در کل کشور از بررسی وضعیت دانش‌آموزان مناطق محروم در دسترسی به آموزش مجازی و اپلیکیشن شاد است.

از تدریس بر روی دیوار آشپزخانه تا آموزش خانه به خانه یک معلم در آذربایجان‌شرقی

قاسم سهرابی، متولد اول فروردین ماه سال ۶۱ در روستای گلین قیه شهرستان مرند بوده و دارای مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی و آموزگار مقطع ابتدایی است.

او پس از چندین سال فعالیت در تشکل‌های قرآنی و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، به استخدام آموزش و پرورش درآمده است و در مدرسه ناصر خسرو روستای زنگی شهرستان شبستر تدریس می‌کند و پس از شیوع کرونا دامنه فعالیتش را وسیع‌تر کرده و برای دانش‌آموزان بی‌بضاعت در شهرستان‌های مرند و شبستر تدریس می‌کند.

 او از انگیزه تدریس درب به درب و خیابانی برای دانش‌آموزان بی‌بضاعت به ایسنا می‌گوید: پس از شیوع کووید ۱۹ احساس کردم برخی دانش آموزان نیاز به تدریس حضوری دارند و اطلاعیه‌ای مبنی بر اعلام آمادگی برای تدریس به دانش‌آموزان بی‌بضاعت پایه چهارم در صفحه‌ شخصی‌ام در اینستاگرام به اشتراک گذاشتم و دوستانم را از آن مطلع کردم.

سهرابی علاوه بر تدریس در روستای محل خدمتش، پس از تماس والدین دانش آموزان برای تدریس به جاهای دیگر هم می‌رود و دو نفر از دوستانش هم به او پیوسته و برای تدریس در پایه‌ پنجم و ششم اعلام آمادگی کرده‌اند.

او می‌گوید قبل از اینکه ایده تدریس درب به درب به ذهنش برسد، مباحث درسی ریاضی مانند اشکال هندسی را با ماژیک بر روی دیوارهای آشپزخانه و یخچال نوشته و همسرش نیز از تدریس او فیلمبرداری می‌کند.

او در این باره می‌افزاید: در ابتدا مباحث را بر روی یخچال منزلمان می‌نوشتم و به دلیل به جا ماندن رد ماژیک بر روی آن، تصمیم گرفتیم تا بر روی کاشی و موزاییک‌های آشپزخانه ادامه دهیم.

به گفته این آموزگار ابتدایی، تدریس حضوری با رعایت کامل اصول بهداشتی مورد تاکید وزارت بهداشت و درمان و رعایت فاصله‌گذاری هوشمند انجام می‌شود، این معلم همچنین به کمک دوستانش اقدام به تهیه تعدادی ماسک و ضد عفونی کننده برای دانش آموزان و خانواده‌هایشان کرده‌اند.

به کمک این معلم و راه انداختن چالش تبلت در صفحه اینستاگرامی‌اش، تعدادی از هموطنانمان نیز حاضر به خرید تبلت و اهدا کمک هزینه خرید تبلت شده‌اند و هر فردی که به این معلم اطمینان دارد نیز کمک‌های غیرنقدی مانند ماسک و ضدعفونی کننده را به او می‌سپرد تا به دست دانش آموزان برسد.

سهرابی از بغضی می‌گوید که با دیدن برخی خانواده‌های بی‌بضاعت، راه گلویش را گرفته است، او اظهار می کند: پدر برخی دانش آموزان کارگر فصلی بوده و به نان شب محتاج هستند، یا والدین برخی‌شان شیمی درمانی می‌شوند و بسیاری مشکلات دیگر دارند، از این رو معتقد هستم که جدا از معلم بودن، سر زدن به آن‌ها و کمک کردن، جزو وظایف انسانی‌مان است.

به گزارش ایسنا، جمعی از معلمان تبریزی نیز در اقدامی خیر خواهانه اقدام به خرید تلویزیون، تبلت یا گوشی هوشمند برای تعدادی از دانش آموزان بی‌بضاعت کرده و حتی از پرداخت هزینه کتب درسی سال آینده نیز دریغ نکرده‌اند.

این معلمان استثنایی کار می‌کنند

دبیر مرکز نابینایان موسی بن جعفر(ع) شهر همدان در گفت‌وگو با ایسنا، افزایش ارتباط با والدین دانش آموزان روشندل و استفاده از تکنیک های جدید برای تدریس را جزء مزایای آموزش مجازی برشمرد و اظهار کرد: دانش آموزان روشندل در استفاده از تلفن های همراه هوشمند و یا دارای سیستم عامل اندروید با محدودیت هایی مواجه هستند و تعدادی از آنها در مناطقی زندگی می کنند که اینترنت آنتن دهی ندارد بنابراین هنگام آموزش مجازی با مشکل مواجه می شوند.

ژاله نباتی با بیان اینکه گاهی لازم است وقتی دانش آموزان ارتباط اینترنتی و دسترسی به فایل‌ها ندارند چندین بار فایل صوتی برای آنها ارسال شود، افزود: هنگام آموزش حضوری دانش آموزان روشندل برای یادگیری بهتر آنها از وسایل کمک آموزشی ماننده کره جغرافیایی برجسته یا مفاهیم دارای خط بریل استفاده می شود اما متأسفانه در تدریس غیرحضوری و مجازی دانش آموزان از امکانات آموزشی محروم هستند و فقط از فایل های صوتی استفاده می کنند.

معلم پایه یازدهم و دوازدهم هنرستان کارودانش ناشنوایان علاقبندیان همدان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه آموزش های مجازی برای دانش آموزان ناشنوا باید به صورت ویدئو تهیه شود تا آنها با استفاده از لب خوانی و حرکات اشاره ای از آموزش استفاده کنند، اعلام کرد: بعد از گذشت حدود یک ماه از اعلام وزارت آموزش و پرورش برای استفاده تمام معلمان و دانش آموزان از اپلیکیشن شاد برای منتشر کردن مجازی دروس و تلاش همکاران در آموزش و پرورش استثنایی همدان ما هنوز نتوانستیم از برنامه شاد برای آموزش مجازی استفاده کنیم و ویدئوهای آموزشی برای دانش آموزان ناشنوا در واتساپ قرار می گیرد.

زهره عشایری که معلم ۱۲ دانش‌آموز ناشنوا و کم شنوا است، با بیان اینکه از طریق تماس تصویری در اپلیکیشن واتساپ با دانش آموزان ارتباط برقرار می کنم، افزود: تعدادی از این دانش آموزان سطح اقتصادی بسیار پایینی داشته و اکثراً ساکن روستا هستند بنابراین تلفن همراه هوشمند ندارند و با استفاده از تلفن اقوام از آموزش مجازی استفاده می‌کنند؛ به عنوان مثال خاله یکی از دانش‌آموزان من ساکن همدان و دارای تلفن هوشمند است و این دانش‌آموز هر زمان که به منزل خاله خود می‌رود با من تماس می‌گیرد تا برای او تدریس کنم.

وی با بیان اینکه آموزش مجازی برای دانش آموزان استثنایی مزیتی ندارد، گفت: آموزش و پرورش همیشه اکثریت و دانش آموزان عادی را درنظر می گیرد و به دانش آموزان استثنایی که در اقلیت هستند، ظلم می‌شود.

عشایری با بیان اینکه دنیای جدید در حال تغییر است و امکان دارد در چند سال آینده آموزش مجازی جایگزین مدرسه شود اما در ابتدا باید زیرساخت لازم برای این آموزش فراهم شود سپس از آن برای سیستم آموزشی استفاده کنند، خاطرنشان کرد: سرعت اینترنت بسیار ضعیف بوده و تأمین هزینه اینترنت برای دانش آموزان بسیار مشکل است و باید اینترنت رایگان در اختیار آنها قرار داده شود.

این معلم دانش آموزان استثنایی با بیان اینکه به علت مشکلات مالی و نداشتن تلفن همراه هوشمند پوشش دانش آموزان در یک زمان و ساعت مشخص نیست و برای آنها به صورت انفرادی تدریس می شود، اضافه کرد: بیشتر درس دانش آموزان ناشنوا قبل از آغاز تعطیلی و قرنطینه تدریس شده بود و تعداد کمی از دروس برای آموزش به صورت مجازی باقیمانده است.

عشایری شرایط درسی دانش آموزان و وضعیت خانواده های آنها را بزرگترین دغدغه خود در شرایط کنونی دانست و یادآور شد: در آموزش مجازی ارتباط عاطفی معلم و دانش آموزبسیار کم است و معلم در آموزش حضوری شرایط روحی دانش آموز را درک می کند که این امکان در فضای مجازی وجود ندارد.

معلم پایه اول و دوم مدرسه ابتدایی ویژه دانش آموزان ناشنوا و ناتوان جسمی-حرکتی علاقبندیان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه هیچ سیستم آموزشی نمی‌تواند جایگزین مدرسه برای دانش‌آموزان شود، اظهار کرد: کلاس‌های درس دانش آموزان استنایی در حالت عادی هشت نفره است و اگر تعداد بیشتر باشد باید کلاس تقسیم شود همچنین تدریس برای آنها به صورت انفرادی است.

زهره نوایی با بیان اینکه دانش آموزان استثنایی با دانش آموزان عادی قابل مقایسه نیستند و برای آموزش به امکانات مخصوص نیاز دارند، ادامه داد: آموزش مجازی و استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف هیچ وقت نمی‌توانند بازدهی مناسبی برای دانش آموزان استثنایی داشته باشند چراکه مدرسه برای آموزش ویژه به این دانش آموزان تجهیز شده و معلم در خانه یک هزارم امکانات مدرسه برای تدریس را هم ندارد.

وی بیان کرد: آموزش مجازی خانواده ها به ویژه مادران را فعال تر کرده و آنها بیشتر به درس دانش آموزان اهمیت می‌دهند و پا به پای فرزندانشان آموزش مجازی را دنبال می کنند در حالیکه در شرایط عادی مادران دانش آموزان نمی توانستند سرکلاس حاضر باشند و نحوه تدریس معلم را ببینند و ادامه آن را در خانه برای دانش آموز تدریس کنند اما اکنون این شرایط فراهم شده و مادران نیز پیگیر کلیپ های آموزشی هستند و مطالب آن را به دانش آموزان آموزش می دهند.

این معلم دانش آموزان استثنایی با بیان اینکه خانواده های چند فرزندی از صبح تا شب درگیر آموزش مجازی هستند و مصرف اینترنت برای خانواده دانش آموزان فاجعه بار شده است، اظهار کرد: در حال حاضر تعدادی از دانش آموزان من به علت مشکلات مالی و نداشتن تلفن همراه از آموزش محروم هستند و به طور کلی از لحاظ وضعیت اقتصادی در شرایط خوبی نبوده و با کمک های امدادی امرار معاش می کنند، من چطور باید مادر این دانش آموز را متقاعد کنم که برای استفاده از آموزش مجازی تلفن همراه هوشمند تهیه کند؟

نوایی با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش تمام معلمان و دانش آموزان را مکلف به استفاده از اپلیکیشن شاد کرده است که خیلی هم شاد نیست و نمی دانم برچه اساسی این اسم را برای این برنامه انتخاب کرده اند؟ گفت: هیچ کس به معلم نمی گوید در پنج دقیقه تدریس خود را تمام کند اما در این اپلیکیشن کلیپ های بیش از پنج دقیقه بارگذاری نشده و باید آن را به چند قسمت تقسیم کرد که بازدهی تدریس را کاهش می دهد بنابراین کارآیی واتساپ برای تدریس بهتر است.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان همدان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه با تعطیلی مدارس، آموزش‌های مجازی به دانش آموزان استثنایی نیز مانند مدارس عادی ارائه می‌شود و هیچ مشکلی در ارائه‌ آموزش‌ها به صورت مجازی وجود ندارد، اعلام کرد: با همکاری گروه آموزش ابتدایی، معلمان و مربیان ویژه مشکلات یادگیری در اپلیکیشن داخلی ایتا گروهی برای پاسخ دهی به سوالات معلمان در زمینه مشکلات یادگیری دانش آموزان تشکیل شده است.

وی بیان کرد: مدارس استثنایی نیز به مانند سایر مدارس به شکل فعال در شبکه آموزشی شاد فعالیت داشته است و معلمان این مجموعه بخش عمده‌ای از آموزش‌های خود را در بستر شاد به دانش آموزان ارائه می‌دهند.

وی در پایان عشق و ایثار گری معلمان مدارس استثنایی را نسبت به آموزش دانش آموزان استثنایی در راستای زندگی بخشی مثال زدنی دانست و گفت: کرونا هم حریف عشق معلمان مدارس استثنایی استان همدان به آموزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه نشده است.

مادر «باران»، یکی از دانش آموزان مقطع ابتدایی درباره مشکلات آموزش مجازی به خبرنگار ایسنا می‌گوید: مشکلات موجود دو دسته است که یکسری مربوط به شبکه شاد و دیگری مربوط به روش آموزش مجازی است، از طرفی ساختار اپلیکشن شاد بسیار ضعیف است و سرعت اینترنت در آن به حدی پایین است که صوت، فایل پی.دی.اف، کلیپ و ... را باز نمی‌کند و معلم مجبور است فقط با چت به بچه‌ها آموزش دهد. 

مادر «یاسمین و نازنین» که دانش آموزان کلاس دوم ابتدایی و یازدهم دارد، نیز زمان آموزش برنامه شبکه آموزش را کم می‌داند و توضیح می‌دهد: این زمان برای باز کردن و پرداختن به مباحث کتاب کافی نیست و البته بچه‌ها هم این شیوه آموزش را جدی نمی‌گیرند.

این مادر درباره برنامه شاد نیز بیان می‌کند: نصب این اپلیکیشن سخت است، به ویژه برای مقطع دبیرستان با مشکل مواجه بودیم و بعضی‌ها هنوز موفق به نصب آن نشده‌اند، اینترنت ضعیف هم مشکلاتی به وجود آورده است، بعضی‌ خانواده‌ها توان صرف هزینه برای تهیه بسته‌های اینترنتی را ندارند و کاش آموزش و پرورش بسته‌های رایگان برای دانش آموزان درنظر می‌گرفت.

به سراغ مادر دیگری می‌روم که فرزندش کلاس چهارم ابتدایی است، او می‌گوید: برنامه‌های شبکه آموزش مفید است و ما از این نحوه آموزش بیشتر از کلاس و معلم راضی هستیم اما بچه‌ها با برنامه‌های رسانه به تنهایی نمی‌توانند درست آموزش ببینند و علاوه بر کمک‌های من به فرزندم، خاله معلم‌اش نیز در امر یادگیری به او یاری می‌رساند.

مادر ستایش ادامه می‌دهد: معلم فرزندم فقط طی چند روز اخیر که شبکه شاد راه‌اندازی شده با دانش آموزان در تماس است و قبل از آن هیچ گونه ارتباطی با آن‌ها نداشت همچنین او اصرار داشت بچه‌ها فقط برنامه‌های آموزشی تلویزیون را دنبال کنند. 

مادر دیگری که فرزندش کلاس هفتم است، به خبرنگار ایسنا می‌گوید: دانش آموزان تدریس مجازی را خیلی جدی نمی‌گیرند، زمان بندی پخش شبکه آموزش نیز مناسب نبود و هر روز ساعت هشت مختص یک رده سنی بوده در صورتی که اگر زمان‌ بندی روزانه تغییر می‌کرد، بهتر بود.

مادر ماهان ادامه می‌دهد: کلیپ‌های زبان انگلیسی که برای کلاس هفتم به اشتراک گذاشته شده برای این رده که به تازگی این درس را آموزش می‌بینند و تسلط کافی ندارند، گویا نیست همچنین بعضی از خانواده‌ها به اینترنت دسترسی ندارند و بعضی‌ها هم هنوز موفق نشده‌اند اپلیکیشن شاد را نصب کنند و عملاً کل کلاس حضور ندارند، علاوه بر این فقط برخی از مدارس تست و تدریس آنلاین دارند و در اغلب مدارس این موارد وجود ندارد.

وی بیان می‌کند: پدر و مادرها به گوشی خود نیاز دارند و باید برای آموزش بچه‌ها سیستم جدایی درنظر گرفته شود که عملاً از نظر اقتصادی برای همه خانواده‌ها مقدور نیست، همین طور دانش آموزان بدون حضور در کلاس، انجام پرسش و پاسخ و جذبه معلم توجهی به درس ندارند و مدارس نیز از قبل آمادگی این شرایط را نداشتند و من شخصاً آدرس کانال مدرسه را نداشتم که برای وارد شدن به آن مجبور به پیگیری شدم.

در ادامه گپ‌وگفت با مادران دانش آموزان به سراغ مادر هلیا می‌روم، این مادر که فرزندش کلاس هشتم است، می‌گوید: زمان بندی پخش درس‌های متوسطه اول از شبکه آموزش مناسب نیست چراکه صبح زود است، معلم‌ها همه‌ سعی خود را می‌کنند آموزش طبق روال مدرسه باشد و والدین به علت اختلاف سنی و تغییر روش تدریس نمی‌توانند کمکی به فرزندان بکنند.

وی ادامه می‌دهد: بچه‌ها شیوه آموزش مجازی را جدی می‌گیرند یعنی مجبور هستند جدی بگیرند چرا که به نمره مستمر نیمه دوم احتیاج دارند اما افت تحصیلی در این دوران بستگی به خود دانش آموز دارد، علاوه بر این اپلیکیشن شاد برنامه خوبی نیست، ابتدا نمی‌شد برای هیچ یک از بچه‌ها احراز هویت کرد و در حال حاضر نیز عملکرد ضعیفی دارد.

در ادامه مادر دانش آموز دیگری به نام مهرسا به خبرنگار ایسنا اظهار می‌کند: از زمان تعطیلی مدارس فرزندم از نظر درسی کلاً تعطیل است و فقط از طریق تلویزیون درس خوانده و هیچ‌ ارتباطی با معلم خود نداشته است، با توجه به نصب سخت اپلیکیشن شاد تا به حال از آن استفاده نکرده‌ایم.

پس از شنیدن صحبت‌های شکایت برانگیز و نگران کننده والدین به سراغ محمدطاها که دانش آموز پایه دهم است، می‌روم و از وضعیت کلاس‌های مجازی در مدت تعطیلی مدارس از او سوال می‌کنم، محمدطاها توضیح می‌دهد: کلاس‌های مجازی مدرسه ما بعد از دو ماه تازه شروع شده است، با نصب اپلیکیشن شاد برایمان گروه تشکیل می‌دهند، در برخی از گروه‌ها مثل گروه درس‌های پایه مانند ریاضی هنوز مطلبی نگذاشته‌اند و بقیه درس‌ها فقط از بعضی مطالب عکس گرفته و در گروه گذاشته شده است.

وی عقیده دارد معلم‌ها با آموزش مجازی نمی‌توانند موارد درسی را به دانش آموزان منتقل کنند و می‌گوید: انتقال مفاهیم و یادگیری به این شیوه سخت‌تر از کلاس حضوری است، مدرسه ما به علت تعطیلی زیاد و دیر شروع کردن معلم‌ها به آموزش مجازی خیلی از حالت عادی و سایر مدرسه‌ها عقب‌تر است. 

محمدطاها اضافه می‌کند: تعداد زیادی از دانش آموزان و همکلاسی‌های من هنوز عضو برنامه شاد نشده‌اند(البته مدرسه ما اعلام کرده هر کسی عضو نشود حتماً تجدید می‌شود)، بچه‌ها هم فقط برای رفع تکلیف عضو برنامه شاد شده‌اند و تعداد کمی از آن‌ها تکالیف خود را انجام می‌دهند اما اکثر دانش آموزان درس نمی‌خوانند، تعطیلی زیاد باعث شده است بچه‌ها تنبل شوند، دل به درس ندهند و بیشتر وقتشان را بیرون از خانه یا در تلگرام و اینستاگرام بگذرانند.

دانش آموز دیگری که در آستانه کنکور است، با بیان اینکه آموزش مجازی خوبی‌ها و بدی‌هایی دارد، می‌گوید: از خوبی‌های این شیوه این است که وقت بیشتری برای انجام تکالیف درسی داریم و می‌توانیم به راحتی با معلم خود ارتباط برقرار کنیم، از بدی‌هایش هم این که همیشه نمی‌توان در ساعت‌های اعلام شده آنلاین باشیم و در کلاس حضور پیدا کنیم و برنامه‌ها مثل مدرسه منظم پیش نمی‌روند، گرفتن آزمون و امتحانات هم با مشکل مواجه شده و به علت فاصله گرفتن از محیط مدرسه درس خواندن برای کنکور سخت شده است و نمی‌توانیم آنطور که باید درس بخوانیم.

توزیع ۳۵۰۰ بسته آموزشی میان دانش‌آموزان عشایری خوزستان

رئیس آموزش و پرورش عشایری خوزستان از توزیع حدود ۳۵۰۰  بسته آموزشی میان دانش‌آموزان مناطق عشایری که به شبکه‌های آموزشی دسترسی ندارند، خبر داد.

مرادعلی سعیدی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: تعداد دانش‌آموزان عشایری در مناطق مختلف آموزشی استان خوزستان، حدود ۱۴ هزار نفر است که در ۱۴ منطقه عشایری مشغول به تحصیل هستند. در شرایطی که با بحران کرونا مواجه هستیم و مدارس نیز تعطیل شدند، در مدارس عشایری فرآیند آموزش مانند دیگر مناطق کشور تعطیل نشده است.

وی افزود: وزیر آموزش و پرورش بر استمرار تحصیل دانش‌آموزان تا اتمام کتب درسی تاکید دارد و در این راستا نیز معلمان عشایری با رعایت پروتکل بهداشتی تعیین شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا، فرآیند آموزش را در مناطق عشایری ادامه دادند.

رئیس آموزش و پرورش عشایری خوزستان ادامه داد: در مناطق عشایری به دلیل نبود زیرساخت اینترنتی مناسب و فقر مالی خانواده‌ها، امکان استفاده از شبکه دانش‌آموزی شاد وجود ندارد، بنابراین درصدد جایگزین کردن شیوه‌های آموزشی برآمدیم. از جمله این شیوه‌های آموزشی می‌توان به توزیع بسته‌های آموزشی اشاره کرد. این بسته‌ها میان دانش آموزانی که به هیچ یک از شبکه‌های آموزشی دسترسی نداشتند، توزیع شدند.

تاکنون بیش از ۳۰ درصد دانش‌آموزان خوزستانی در شبکه شاد ثبت‌نام کرده‌اند

مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان گفت: تاکنون بیش از ۸۳ درصد مدیران، حدود ۵۰ درصد معلمان و بیش از ۳۰ درصد دانش‌آموزان در شبکه دانش‌آموزی شاد (شبکه اجتماعی دانش آموزان) ثبت نام کرده‌اند.

کوروش مودت در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تشکر از همه فرهنگیان، اظهار کرد: به دلیل طولانی شدن تعطیلات، راه اندازی شبکه شاد که یک پلتفرم انحصاری است و امنیت بالایی دارد، در وزارت آموزش و پرورش مطرح شد و استارت ورود مقطع دبستان از نیمه شعبان زده شد و مدیران و معلمان ثبت نام کردند. همچنین از حدود سه روز پیش مقطع متوسطه نیز افزوده شد.

وی تصریح کرد: بیش از ۸۳ درصد از مدیران مدارس و حدود ۵۰ درصد معلمان در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند. همچنین تاکنون بیش از ۳۰ درصد دانش‌آموزان خوزستانی در این سامانه ثبت نام کرده‌اند که این تعداد باید افزایش یابد. البته برخی از دانش‌آموزان چون از طریق وب وارد شده‌اند، احراز هویت شده‌اند اما در این آمار به حساب نیامده‌اند. از دانش‌آموزان و معلمان انتظار داریم که در این سامانه ثبت نام کنند.

مدیرکل آموزش و پرورش خورستان در پایان گفت: ۳۰۰۰ پکیج آموزشی میان دانش‌آموزان مناطق عشایری توزیع شده است. همچنین در مقطع پیش دبستانی بیش از ۲۰ هزار پکیج توزیع شده است. باید تلاش کنیم تا دانش آموزان را در شبکه دانش‌آموزی شاد ثبت نام کنیم. مناطق آموزشی موظف هستند برای دانش‌آموزان مناطق صعب العبور پکیج آموزشی در نظر گیرند تا سال تحصیلی را تمام کنند و اردیبهشت ماه برای مرور درس‌ها در نظر گرفته شود.

حکایت غصه‌های «شاد» برای دانش‌آموزان و معلمان

مرجان معادی معلم مقطع ابتدایی به ایسنا می‌گوید: همزمان با شبکه آموزش ما نیز با ایجاد دو گروه دریکی از شبکه‌های اجتماعی شروع به کارکردیم، به‌صورت آنلاین آموزش می‌دادیم و تکالیف دانش آموزان را دریافت می‌کردیم، تعدادی از دانش آموزان نیز به گوشی هوشمند و اینترنت دسترسی نداشتند و به‌صورت تلفنی به آن‌ها آموزش می‌دادیم، اما روال خوبی بود.

آیدا پیوندی دانش‌آموز کلاس دوازدهم نیز می‌گوید: آموزش آنلاین در صورتی خوب است که زیرساخت آن مهیا باشد، به معلم‌ها اینترنت رایگان داده‌اند و آن‌ها فایل‌ها را در گروه‌ها ارسال می‌کنند با توجه به تعداد بالای درس‌ها ما دانش آموزان باید حجم زیادی اینترنت دریافت کنیم که هزینه بالایی دارد و از طرفی اغلب با مشکل سرعت‌پایین اینترنت روبه‌رو هستیم.

وی ادامه می‌دهد: یکی دیگر از مشکلات ما این است ساعت مشخصی وجود ندارد و معلم‌ها در ساعتی که مدنظر خودشان است مطالب را به‌صورت صوت در گروه ارسال می‌کنند، این در حالی است که ما درس هویت را یک ساعت در هفته داشتیم اما حالا سه روز در هفته باید آن درس را بخوانیم، البته برخی از معلم‌ها علاوه بر فایل صوتی، فیلم آموزشی هم ارسال می‌کنند که به ما کمک می‌کند درس را خوب متوجه شویم.

شقایق کاظم‌لو نیز بیان می‌کند: هر معلم یک فایل می‌فرستد که با دانلود آن‌ها حجم اینترنتمان تمام می‌شود، با توجه به هزینه بالای خرید اینترنت به‌اجبار اینترنت شبانه می‌گیرم و درس‌ها را شب می‌خوانم، از طرفی برای آموزش آنلاین زیرساخت فراهم نیست و اغلب با قطعی اینترنت روبه‌رو هستیم به‌طوری‌که تعدادی از همکلاسی‌های ما نتوانستند در امتحان شرکت کنند.

محدثه صفرخانی نیز خود را مخالف اصلی آموزش آنلاین می‌داند و می‌گوید: برخی دانش‌آموزان برای درک مطلب نیاز دارند که با معلم ارتباط برقرار کنند و آن را ببینند این در حالی است که اغلب برای تدریس به ارسال صوت بسنده می‌کنند و ما نمی‌توانیم در همان لحظه سؤال بپرسیم.

احراز هویت دانش آموزان در شاد زمان‌بر و سخت است

آیدا پیوندی در این خصوص می‌گوید: نرم‌افزار شاد را نصب کردم اما اغلب در باز کردن آن مشکل‌دارم، فایل‌های صوتی و تصویری باز نمی‌شود و امکان ارسال پیام خصوصی برای معلم وجود ندارد، ما همچنان از نرم افزارهای دیگری استفاده می‌کنیم ولی گویا مجبور هستیم وارد شاد شویم.

کاظم‌لو نیز می‌گوید: نرم‌افزار شاد را ثبت کردم اما به دلیل جمعیت بالای دانش‌آموزان احراز هویت نشدم، سرعت اینترنت خیلی پایین است، ساعت‌ها تلاش کردم بتوانم در نرم‌افزار ثبت‌نام کنم اما هنوز موفق نشدم.

مرضیه بهرامی والدین یکی از دانش آموزان نیز می‌گوید: پیش‌ازاین فرزندم در تلگرام تکلیفش را انجام می‌داد و راحت بودم، اما حالا باید شاد را نصب کنیم که سرعتش نسبت به تلگرام کندتر است، از طرفی یکسری خانواده‌ها موفق نشدند شاد را نصب کنند و به مدرسه رفتند تا برای نصب نرم‌افزار و احراز هویت کمک بگیرند.

مرجان معادی معلم مقطع ابتدایی نیز می‌گوید: مهم‌ترین مشکلی که با آن روبه‌رو هستیم احراز هویت دانش آموزان در این برنامه است، دانش آموزان باید طبق سامانه احراز هویت شوند که تنها شش دانش‌آموز من موفق به احراز هویت شدند و بقیه را خودم در گروه اضافه کردم، این در حالی است که اگر احراز هویت نشوند رسماً به‌عنوان دانش‌آموز شناخته نمی‌شوند ضمن اینکه از هر گوشی فقط یک دانش‌آموز می‌تواند استفاده کند این هم معضلی برای خانواده‌های دارای دو دانش‌آموز ایجاد کرده است.

وی ادامه می‌دهد: از طرفی دیگر یک گروه برای هر کلاس مشخص‌شده است که معلم در آن گروه عملکرد مدیریتی ندارد بنابراین هرج‌ومرج اتفاق می‌افتد به‌طوری‌که در حین تدریس دانش آموزان سلام و احوالپرسی می‌کنند یا برخی تکالیف خود را ارسال می‌کنند و نظم گروه به هم می‌خورد.

این معلم اظهار می‌کند: یکی دیگر از مواردی که می‌توانم به آن اشاره‌کنم ضعیف بودن اینترنت است به‌طوری‌که من از ساعت هشت وارد گروه می‌شوم ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه کلاس به‌صورت رسمی آغاز می‌شود، از طرفی مدیر و معاون باید در همه گروه‌ها حضورداشته باشند که این برای یک معلم خوب نیست اگرچه ما درس را طبق روال ارائه می‌کنیم اما جو حضور مدیر در گروه خوب نیست برای مثال در حین تدریس مدیر صوت می‌فرستد که لطفاً دانش آموزان عکس پروفایل بالباس فرم بگذارند که همین موضوع باعث ایجاد تنش می‌شود و نظم کلاس بهم می‌ریزد.

معادی بیان می‌کند: عده‌ای می‌گویند استفاده از شاد برای معلمان رایگان است این در حالی است که من روزانه ۲۰ هزار تومان برای خرید اینترنت و استفاده از شاد هزینه می‌کنم؛ درواقع از صبح که بیدار می‌شوم تا شب درگیر هستم در حالی که برخی می‌گویند معلمان بیکار نشسته‌اند.

۴۷ درصد دانش آموزان قزوینی در شاد احراز هویت شدند

حسنعلی اصغری، مدیرکل آموزش‌وپرورش استان قزوین با اشاره به نرم‌افزار شاد، می‌گوید: طبق آخرین آمار تاکنون ۱۰۰ درصد مدیران مدرسه، ۵۴ درصد معلمان در استان قزوین توانستند وارد نرم‌افزار شوند و ۷۷ درصد کلاس‌ها تشکیل‌شده است، همچنین ۴۷ درصد دانش‌آموزان ثبت‌نام کردند و احراز هویت شدند.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه دانش آموزان زیادی برای احراز هویت به نرم‌افزار مراجعه کردند بنابراین سرعت احراز هویت پایین و ثبت‌نام زمان‌بر است، از طرفی دانش آموزان مناطق محروم به دلیل نداشتن امکانات لازم مانند گوشی هوشمند و نبود زیرساخت اینترنتی در این نرم‌افزار ثبت‌نام نکرده‌اند.

اصغری یادآور می‌شود: برخی از دانش آموزان و والدین نیز با نحوه احراز هویت و ثبت‌نام در نرم‌افزار آشنا نیستند بنابراین مدیران و معاونین هر مدرسه موظف هستند که در محل مدرسه حاضر شوند و پاسخگوی سؤالات باشند، البته تأکید می‌شود خانواده‌ها در صورت داشتن سؤال به‌صورت تلفنی مشکل خود را حل کنند و از ازدحام در مدارس خودداری کنند.

وی بیان می‌کند: با توجه به این‌که دانش آموزان ما در مناطق محروم به اینترنت دسترسی ندارند در این مناطق مدارسی که دارای تعداد دانش‌آموز کم زیر ۱۰ نفر هستند به‌صورت حضوری آغاز به کار کردند و با رعایت پروتکل بهداشتی در فضای باز آموزش داده می‌شود.

اصغری اظهار می‌کند: در خصوص مسائلی مانند سرعت و هزینه اینترنت نیز با وزارت ارتباطات تفاهم‌نامه‌ای بسته‌شده و قرار است استفاده از نرم‌افزار شاد هزینه‌ای در برنداشته باشد که این امر تا حدودی صورت گرفته و در آینده به‌صورت کاملاً رایگان در اختیار دانش آموزان و معلمان قرار خواهد گرفت.

فاصله ۳۲۰ کیلومتری هم حریف عشق"مقداد" به دانش‌آموزانش نشد

مقداد باقرزاده یکی از معلمان برجسته مدارس عشایری خراسان‌شمالی است. با مدرک لیسانس علوم تربیتی و فوق لیسانس مشاوره. معلم جوانی که برای دانش‌آموزانش حکم غول چراغ جادو دارد و آرزوهایشان را برآورده می‌کند.

تا جوان است و توان دارد می خواهد در مناطق محروم خدمت کند. کلاس درسی که در آنجا برای دانش‌آموزان تدریس می کند یک کانکس است؛ البته دانش‌آموزانی هم دارد که در خانه‌های گلی درس می‌خوانند. ۳۲۰ کیلومتر را با عشایر همراه می‌شود تا به استان گلستان بروند و در آنجا تهیه نفت، خانه، رفت و آمد و... به عهده خودش است و این تنها یکی از دشواری‌های کار معلم‌های عشایری است.

به گزارش ایسنا، اما با شروع شیوع ویروس کرونا از اسفندماه و تعطیلی مدارس، کلاس درس مقداد هم تعطیل شد و به ناچار به زادگاه خود به خراسان شمالی بازگشت؛ اما مسئولیت پذیریش آنقدر بالا بود که نمی توانست نسبت به دانش آموزهایش بی تفاوت باشد.

مقداد می گوید در دو شیفت درس می دهم که در شیفت صبح چهار و شیفت بعد از ظهر ۱۰ دانش آموز از پایه اول تا ششم ابتدایی دارم.

دانش آموزهایش در حوالی روستای نارلی آجی سو در دره های پاشایلی در شهرستان مراوه تپه زندگی می کنند و خانواده هایشان در این منطقه سیاه چادرهای خود را برپا کرده اند.

زمانی که دیدم تعطیلی مدارس ادامه دار شد، برای اینکه بچه ها از درس خیلی فاصله نگیرند، کار برگ هایی را برای قسمت های تدریس نشده دروس علوم، ریاضی، فارسی که اولویت بیشتری دارند را آماده می کردم و برایشان به سیاه چادرها می بردم.

باقرزاده ۳۲۰ کیلومتر را طی می کرد تا به دره هایی که محل زندگی بچه ها بود برسد و کاربرگ ها را تحویل آن ها بدهد اما تعدادی از دانش آموزها چون مدرسه تعطیل بود همراه با چوپان ها، گوسفندان را به چرا برده بودند و باید با موتور به دنبال آن ها می رفت تا کاربرگ ها را به آن ها و توضیحات لازم را ارائه دهد و رفع اشکال کند.

مقداد با اشاره به اینکه مکان‌هایی که خانواده‌های دانش آموزهایش سیاه چادرهای خود را برپا کرده‌اند حتی آنتن تلفن همراه را هم نمی گیرد، بیان می کند: با والدین بچه ها هماهنگ کرده ام که در ساعت هایی از روز، بچه ها بر روی کوه بروند و با من تماس بگیرند و اشکالات درسی خود را بازگو کنند تا رفع اشکال شود.

می‌گوید هر چند رفع اشکال به صورت تلفنی همچون بودن در سر کلاس درس نیست، و مقدار یادگیری بچه‌ها پایین آمده است، اما چاره ای هم نیست وگرنه بچه ها کاملا از درس فاصله می گیرند.

باقرزاده با بیان اینکه اکنون عشایر به مناطق ییلاقی خراسان شمالی کوچ کرده و دانش آموزهایش در اطراف روستاهای شیروان مستقر شده اند، ادامه می دهد: قصد دارم یک کار ابتکاری برای آن ها انجام دهم، بیشتر خانواده های عشایری دستگاه سی دی دارند و می خواهم مطالب آموزشی را خودم آماده کرده بر روی سی دی ریخته و در اختیار دانش آموزان خود قرار دهم.

زوایای غمگین سامانه شاد برای دانش آموزان عشایری خراسان شمالی

شیوع ویروس کرونا در کشور منجر به تعطیل شدن تمامی مراکز آموزشی از جمله مدارس، دانشگاه ها، مهدهای کودک، سالن های ورزشی و دیگر اماکن شده است اما مسئولان تلاش کردند تا از طریق صدا و سیما و فضای مجازی آموزش برای مدارس و دانشگاه ها تعطیل نشود.

بسیاری از دانش آموزان آموزش های از راه دور را از طریق فضای مجازی و یا تلویزیون در حال دریافت کردن هستند اما در این میان دانش آموزان عشایری از این امکان محروم اند.

خراسان شمالی ۵۰۰۰ خانوار عشایری دارد که هم اکنون در منطقه قشلاقی مراوه تپه مستقر هستند و قبل از شیوع ویروس کرونا دانش آموزان عشایری یا در کانکس، یا سیاه چادر و یا در مدارس شبانه روزی تحصیل می کردند اما اکنون که مدارس تعطیل شده آن ها نیز از درس و مدرسه تقریبا به صورت کامل دور افتاده اند.

کاظم نیا یکی از مدیران مدارس شبانه روزی دانش آموزان عشایری خراسان شمالی در مراوه تپه در گفت و گو با ایسنا، گفت: این مدرسه شبانه روزی به سامانه شاد متصل شده و معلم ها نیز وارد آن شده اند اما دریغ از یک دانش آموز عشایری.

وی افزود: زمانیکه وارد مناطق اسکان عشایری می شویم و از آن ها درخواست می کنیم تا همکاری لازم را داشته باشند والدین اعلام می کنند که گوشی های موبایل آن ها ساده و قدیمی بوده و قابلیت اتصال به اینترنت را ندارد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر والدین بیان می کنند که بیشتر بچه های آن ها گوشی ندارند و گوشی ها متعلق به پدر و یا فرزندان بزرگ خانواده است.

کاظم نیا تصریح کرد: برخی از مناطقی که عشایر در آنجا مستقر هستند آنتن موبایل نمی دهد تا بتوانند به اینترنت متصل شود.

وی تاکید کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد این است که والدین اعلام می کنند که آن ها برق ندارند تا باطری گوشی های خود را شارژ کنند و باید منتظر بمانند تا پنل های خورشیدی توسط آفتاب شارژ شود تا بتوانند گوشی های معمولی خود را شارژ کنند.

این معلم خاطرنشان کرد: اکنون مشکل از معلم های مدارس عشایری نیست چراکه آن ها به سامانه شاد متصل شده و برنامه های خود را ارائه داده اند و این دانش آموزان هستند که زیرساخت های لازم برای استفاده از این شبکه را ندارند.

دانش‌آموزان عشایری از آموزش‌های ارائه شده در رادیو استفاده نمی‌کنند

مقداد باقرزاده یکی دیگر از معلم های عشایری خراسان شمالی در ادامه در گفت و گو با ایسنا تصریح کرد: دانش آموزان عشایری امکان این را که بتوانند از فضای مجازی برای دریافت آموزش های درسی استفاده کنند را ندارند.

وی با بیان اینکه دریافت آموزش های درسی از طریق رادیو یکی از روش هایی است که می توانند استفاده کنند، گفت: بارها نزد خانواده ها رفته ایم تا آن ها را مجاب کنیم تا از فرزندان خود بخواهند که آموزش ها را از طریق رادیو دریافت کنند، موفق نشده ایم.

باقرزاده افزود: خانواده ها مواردی همچون کار زیاد است و زمان دریافت آموزش از طریق رادیو وجود ندارد را مطرح می کنند بنابراین دانش آموزان عشایری از این امکان نیز استفاده نمی کنند.

وی ادامه داد: به همین دلیل تعدادی از معلمان عشایری با حضور در منطقه و ارائه تکلیف به آن ها، سعی کرده اند تا کاری کنند که آن ها از درس و مدرسه به طور کامل در این برهه زمانی جدا نشوند.

با اخذ مجوز کلاس های کمتر از ۱۰ نفر برای دانش‌آموزان عشایری برگزار می شود

عباس سعیدی مدیر کل آموزش و پرورش خراسان شمالی همچنین در گفت و گو با ایسنا بیان کرد: در حال پیگیری هستیم تا از ستاد مبارزه با کرونا مجوزهای لازم را دریافت کنیم که کلاس های کمتر از ۱۰ نفر در مناطق عشایری برگزار کنیم.

وی گفت: اگر این مجوز داده شود کلاس های درس کمتر از ۱۰ نفر برای دانش آموزان عشایری برگزار خواهد شد.

سعیدی افزود: اگر این مجوز نیز ارائه نشود برنامه توزیع بسته های آموزشی به دانش آموزان عشایری را خواهیم داشت.

وی توضیح داد: در این راستا معلم ها سراغ دانش آموزان عشایری می روند و به آن ها بسته و تکالیف آموزشی را ارائه می دهند.

۴۸ درصد دانش‌آموزان خراسان شمالی به سامانه شاد دسترسی ندارند

رئیس اداره فناوری اطلاعات، اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: در حال حاضر ۴۸ درصد دانش آموزان به سامانه شاد دسترسی داشته و به صورت آنلاین محتوای آموزشی دریافت می کنند و ۵۳ درصد از دانش آموزان از این مهم محروم هستند.

فرامرز صدقی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در حاضر ۱۰۰ درصد مدیران، ۸۰ درصد معلمان و ۴۸ درصد دانش آموزان استان به سامانه آموزشی شاد دسترسی دارند و با استفاده از فضای مجازی از آموزش برخوردار می‌شوند.
وی ادامه داد: با توجه به پراکندگی روستایی در استان و نبود زیرساخت های لازم و از آن طرف نداشتن گوشی تلفن همراه، کامپیوتر، لپ تاپ و یا تبلت توسط دانش آموزان دسترسی به شبکه را مشکل کرده است.
وی با اشاره به اینکه طی بررسی ها ۷۰۰ نقطه به لحاظ آموزشی در استان فاقد زیرساخت اینترنت است، یادآورشد: طی تفاهم نامه ای با سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات مقرر شد در یک بازه زمانی کوتاه مشکل اینترنت در این نواحی مرتفع شود.
صدقی یادآورشد: خراسان شمالی به لحاظ بیشترین پراکندگی جمعیت جزء ۱۰ استان اول در کشور بوده، که با وجود تعدای بالای کلاس های تک نفره تا ۱۰ نفره کار آموزش را دشوار کرده و نیرو بری را افزایش داده است.
وی عنوان کرد: اگر مدارس تعطیل است اما آموزش هرگز تعطیل نیست، و آموزش از طریق ارسال بسته های آموزشی به صورت سنتی با رعایت فاصله اجتماعی برقرار است.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون محتوای آموزشی در سامانه شاد برای کلاس های چند پایه و مراکز پیش دبستانی تعریف نشده و باید از طریق سنتی بسته های آموزشی برای دانش آموزان ارسال شود.
 

روایت عشق معلم رامسری در اردیبهشت کرونایی مازندران

معصومه فرجاد آموزگار پایه اول دبستان شهید لَمتَر محمدی شهرستان رامسر پس از اطلاع از مشکلات و بیماری سرپرست خانواده دانش آموزِ خود، تدریس را در حیاط مدرسه انجام داد.

وی که بیش از ۱۵ سال سابقه کار در مقطع ابتدایی و پیش دبستانی دارد در گفت‌وگو با ایسنا به تشریح ماجرا پرداخت و اظهار کرد: این دانش آموز که یک از شاگردان خوبم در پایه اول ابتدایی است به دلیل مشکلات خانوادگی از حضور در کلاس‌های غیر حضوری جامانده و به خصوص در درس ریاضی عقب افتاده بود، به همین دلیل از او خواستم تا روزهای شنبه و دوشنبه به مدرسه بیاید تا با برگزاری کلاس جبرانی عقب ماندگی وی جبران شود.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار که چرا مشخصا این دانش آموز را انتخاب کرده و مشکلات خانوادگی او چیست، می‌گوید: خانواده دانش‌آموز در خانه مادربزرگ که همان مادرِ پدر شاگردم است، ساکن هستند، متاسفانه مادربزرگ این دانش آموز به علت سکته مغزی در بستر افتاده و قادر به فعالیت نیست و همچنین پدر دانش آموز که کارگر ساختمانی بوده با پرت شدن از داربست دچار شکستگی دست شده است بنابراین مشغله مادر این محصل بسیار زیاد بوده و دیگر قادر به رسیدگی درس فرزندش نیست.

فرجاد در پاسخ به سوال آیا به نظر شما می‌توان این اقدام را به عنوان یک راهکار فراگیر برای تمام دانش آموزان نیازمند اجرایی کرد، گفت: معتقدم در وهله اول باید دانش آموزانی که مشکل دار بوده و علیرغم خانه نشینی قادر به تحصیل نیستند، را شناسایی کرد و سپس در گام بعدی با هماهنگی اولیاء مدرسه و دانش آموزان و برنامه ریزی دقیق این دانش‌آموزان تحت پوشش علمی قرار گیرند.

این معلم رامسری درباره سامانه شاد تصریح کرد: در ابتدای امر بسیاری از والدین و حتی برخی معلمان نسبت به این سامانه جبهه گرفتند و استقبالی خوبی در ابتدا از شبکه آموزشی دانش آموزان نشد اما با پیشرفت زمان و الزامی شدن استفاده از سامانه توسط وزارتخانه، همگی عضو شدند که بدلیل نبود زیرساخت‌ها و فقدان بسترهای لازم اختلالاتی هنگام استفاده از سامانه ایجاد می شود.

فرجاد خاطرنشان کرد: پایین بودن سرعت و عدم پوشش همگانی اینترنت مشکلاتی است که در در این بین وجود دارد و چنانچه این معایب رفع شود می‌تواند، موثر باشد.

وی در پایان با اشاره به اینکه فضای مجازی به هیچ عنوان مناسب تحصیل سنین پائین نیست، گفت: در سطوح ابتدایی ارتباط معلم با دانش آموز عامل اصلی برای تعلیم و تربیت است و تا ارتباط مطلوب و مناسب بین معلم و شاگرد برقرار نشود تدریس مثمرثمر نخواهد بود بنابراین دانش آموزان سنین پایه نیازمند ارتباط چشمی و نزدیک با معلم خود هستند.

۷۱ درصد دانش آموزان استان مرکزی به شبکه شاد پیوسته‌اند

مدیرکل آموزش و پرورش استان مرکزی گفت: تاکنون ۷۱ درصد دانش آموزان استان مرکزی از طریق احراز هویت و بخشی از آنها از طریق دعوت وارد شبکه شاد شده و از طریق این شبکه آموزش های درسی را فرا می‌گیرند.

شهریار فولادوند روز دوشنبه پانزدهم اردیبهشت ماه در نشست با اصحاب رسانه اظهار کرد: تغییر مسیر در روند آموزش و پرورش یکی از بحث‌های مهمی است که این روزها به آن پرداخته می‌شود و با توجه به شرایط پیش آمده به جهت شیوع ویروس کرونا، آموزش مجازی جایگزین آموزش حضوری شده است.

فولاوند ادامه داد: ابتدا وزارت آموزش و پرورش کار را با پیام رسان‌های داخلی به عنوان مسیر و کریدور ورودی آغاز کرد اما پیام رسان‌های داخلی توانایی پوشش این حجم از جمعیت(حدود ۱۶ میلیون نفر) را نداشتند و از طرفی آموزش و پرورش به دنبال ایجاد فضایی بود که دانش آموز با ورود به این فضا فرصت جستجو در قسمت های دیگر فضای مجازی را نداشته و بر یادگیری تمرکز کند، در نتیجه در صدد ایجاد یک پلتفرم حاکمیتی مستقل برآمد و در نهایت شبکه آموزشی دانش آموز(شاد) برای دانش آموزان ایجاد شد.

وی اضافه کرد: در حال حاضر ۷۱ درصد دانش آموزان استان مرکزی از طریق احراز هویت و بخشی از آنان از طریق دعوت وارد شبکه شاد شده و از طریق این شبکه آموزش لازم را فرا می‌گیرند، همچنین ۹۹.۷ درصد مدیران و بیش از ۹۰ درصد دبیران آموزش و پرورش استان مرکزی نیز در این شبکه حضور دارند.

مدیرکل آموزش و پرورش استان مرکزی تاکید کرد: برخی از دانش آموزان در برخی شهرهای این استان به دلیل نبود سخت افزارهای لازم به این شبکه دسترسی ندارند که در این راستا جذب خیرین برای تهیه سخت افزارهای خاص برای دسترسی این افراد به شبکه شاد در دستور کار آموزش و پرورش قرار دارد، همچنین در بیش از ۳۰۰ روستای استان به دلیل نبود زیرساخت های ارتباطی و اینترنت، دانش آموزان به این فضا دسترسی ندارند.

فولادوند افزود: این روستاها در استان شناسایی و لیست آنها به مخابرات اعلام شده است و امیدواریم با ایجاد این زیرساخت‌ها زمینه ارتباط دانش آموزان این روستاها با فضای مجازی و شبکه شاد فراهم شود.

مشکلات والدین دارای چند دانش‌آموز در آموزش آنلاین و مجازی

 والدین دو دانش‌آموز پایه اول و چهارم ابتدایی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص وضعیت آموزش مجازی دانش‌آموزان، اظهار کرد: آموزش به این شیوه علاوه بر مزیت‌های که دارد، مشکلات فراوانی را برای والدین ایجاد کرده است.

وی گفت: من تمام وقت خود را صرف پیگیری امور تحصیلی فرزندانم می‌کنم و دیگر فرصتی برای انجام سایر اموراتم ندارم، چون دخترانم نمی‌توانند به تنهایی از طریق آموزش مجازی دروس را پیگیری کنند.

ترکی خاطرنشان کرد: در حال حاضر امکان تهیه تلفن همراه برای دخترانم را به صورت جداگانه ندارم و معمولا کلاس‌های آنلاین باهم تداخل دارند، همچنین حجم بالایی از ویدئو، صدا، تصویر و ... روزانه از سوی معلمان برای دخترانم ارسال می‌شود و در حافظه گوشی امکان نگهداری تمامی این اطلاعات را ندارم.

مادر این دانش‌آموزان توضیح داد: دخترانم آن‌طور که در کلاس حضوری دروس را یاد می‌گرفتند در این روش یاد نمی‌گیرند و من مجبورم وقت زیادی را صرف این کنم تا بتوانم مفاهیم را برای آن‌ها حضورا توضیح دهم، این مسئله نگرانی من را برای ادامه این روند در سال تحصیلی آینده زیاد کرده است.

ترکی درخواست کرد: ای کاش آزمون پایان تحصیلی آنلاین برگزار نشود، زیرا در این صورت به مشکل برمی‌خوریم..

بیش از ۲۸ هزار دانش‌آموز امکان حضور در کلاس مجازی را ندارند

معاون متوسطه اداره‌کل آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه ۱۷۳ هزار و ۳۸۸ دانش‌آموز در استان وجود دارد، گفت: حدود ۲۸ هزار و ۶۹۶ دانش‌آموز امکان حضور در کلاس‌های مجازی را ندارند.

فیروز عسگری ۶ اردیبهشت‌ماه در شورای آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه ۳۰ هزار درسنامه و ۷۰ عنوان محتوای درسی در قالب CD و DVD برای دانش‌آموزان تهیه شده است، اظهار کرد: تلاش ما این است که تمامی دانش‌آموزان به حداقل یک روش آموزشی در قرنطینه خانگی دسترسی داشته باشند.

معاون متوسطه اداره‌کل آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری در ادامه با بیان اینکه ۱۷۳ هزار و ۳۸۸ دانش‌آموز در استان وجود دارد، افزود: از این تعداد ۱۱۰ هزار و ۴۳ دانش‌آموز به فضای مجازی و اینترنت برای آموزش دسترسی دارند و حدود ۲۸ هزار و ۶۹۶ نفر نیز به این امکانات برای آموزش دسترسی ندارند.

وی ادامه داد: حدود ۷ هزار و ۷۵۰ دانش‌آموز نیز امکان استفاده از CD و DVD را ندارد و ۵۱ هزار و ۲۸۹ دانش‌آموز نیز متقاضی دریافت درسنامه هستند.

عسگری توضیح داد: نیاز است از طریق شبکه استانی یک بخش آموزشی برای دانش‌آموزان پایه دوازدهم  برای حل نمونه سوالات کنکور اختصاص داده شود.

اپلیکشن شاد نیازمند اینترنت پرسرعت است

همچنین مرتضی بلالی مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه زیرساخت‌های ارتباطی در استان در حال تقویت است، اظهار کرد: سایت‌های BTS که به صورت رادیویی راه‌اندازی شده‌اند برای اختصاص پهنای باند دارای محدودیت هستند.

وی با اشاره به اینکه ۹۵ کیلومتر فیبرنوری روستایی در حال راه‌اندازی است، افزود: این مسیر از شهرستان لردگان آغاز شده است و تنها ۴ کیلومتر آن باقی مانده است، اپراتورهایی که به فیبر نوری متصل می‌شوند می‌توانند  امکانات خود را در این بستر ارائه دهند.

بلالی توضیح داد: اپلیکشن برنامه شاد که برگرفته از یک شبکه اجتماعی ایرانی است و حجم بسیار بالایی دارد بنابراین برای دسترسی به آن نیازمند اینترنت پرسرعت هستیم.

مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات در پایان با اشاره به صعب‌العبور بودن برخی از مناطق استان، یادآور شد: برای حل مشکل اینترنت در منطقه ناغان و مشایخ در یک مسیر ۲۱ کیلومتری ۷ سایت BTS نصب شده است.

نارضایتی دانش‌آموزان از مدرسه ملی آموزش

برای درک و شناخت بیشتر شرایط به سراغ چندین دانش‌آموز و خانواده‌های آنها رفتیم و گفت‌وگویی کوتاه با هریک داشتم.

عنایتی، دانش‌آموز رشته تجربی در گفت‌وگو با ایسنا، بهترین شیوه درس خواندن در این شرایط را آموزش‌های مجازی دانست و اظهار کرد: کلاس‌های آنلاین و فیلم‌های آموزشی ویژه این شرایط برای ما توسط دبیرهای دبیرستان با همان شیوه تدریس قبل تهیه شده و در شبکه های مجازی مانند گپ و واتساپ به اشتراک گذاشته می شود همچنین کلاس‌ها به صورت آنلاین برگزار می شود.

وی ادامه داد: مدرسه ملی نیز که از شبکه آموزش پخش می‌شود، به علت عقب بودن از برنامه کلاسی و محدودیت زمان تدریس همچنین ناآشنا بودن دانش‌آموزان با شیوه تدریس دبیرها و ایرادهایی که در آموزش دیده شده، کمک زیادی به ما نکرد اما در کنار این ضعف‌ها انجام آموزش‌ها به صورت عملی و با استفاده از آزمایشات مختلف بسیار مفید بوده است.

این دانش آموز ادامه داد: با توجه به پیگیری‌های زیاد دبیرها و آزمون های آنلاین و همچنین مدیریت صحیح و سریع مدیر دبیرستان خیلی خوب توانستیم مطابق برنامه درسی پیش برویم و با توجه به شرایط سختی که پیش آمده آموزش‌ها را به بهترین شکل دریافت کنیم.

عنایتی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات اصلی ما قطعی مکرر اینترنت است که اغلب در کلاس‌های آنلاین موجب ایجاد مشکل برای دانش‌آموزان می‌شود و گاهی از نکات مهم درسی جا می‌مانیم.

مظاهری، دانش آموز کلاس یازدهمی نیز در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: روند پیشرفت درسی خود را از گروه‌های واتس آپ و گاهی از شبکه آموزش مدرسه ملی پیگیری می‌کنم اما به نظرم مدرسه ملی به شدت سطح ضعیفی دارد و برای دانش آموزان مفید نیست.

وی ادامه داد: سطح معلمان این شبکه بالا و قوی نیست و معتقدم می‌توانستند از دبیرانی بهتر و توانمندتر در چنین شرایطی استفاده کنند چراکه برای امثال ما که سال‌های حیاتی تحصیل خود را طی می‌کنیم، این روزها بسیار اثرگذار است.

زهرا علی‌حسینی، دیگر دانش آموز همدانی نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه آموزش از نوع مجازی برای دانش آموزان فایده‌ای ندارد، اعلام کرد: این شکل تحصیل اصلاً برای دانش‌آموزان پاسخگو نیست چراکه تمرکز فرد بر روی مطالب کم است و ناچار هستیم با کمک معلمان خود از طریق گروه‌ها در فضای مجازی از روند تحصیلی خود عقب نمانیم.

وی وضعیت مدرسه ملی شبکه آموزش را افتضاح توصیف کرد و گفت: نوع تدریس دبیران قابل فهم نیست و از طرفی حضور مجری در روند آموزش موجب حواس‌پرتی دانش آموز می‌شود، به نظرم می‌شد با استفاده از ظرفیت صداوسیما و معلمان برتر حوزه‌های آموزشی نتیجه بهتری از این نوع آموزش دریافت کنیم.

محمدحسین، دانش آموز دوره متوسطه اول هم در گفت‌وگو با ایسنا، یکی از معایب این طرح را فشارهای ناشی از قطعی اینترنت خواند و اظهار کرد: آموزش مجازی نقاط مثبت و ضعف زیادی دارد اما بارها پیش آمده در زمان آموزش نکات مهم درسی یا پرسش کلاسی اینترنت دچار قطعی شده است که همین علت موجب استرس فراوان دانش‌آموزان می‌شود.

وی ادامه داد: آموزش آنلاین در کنار انتقاداتی که به آن می‌شود مفید هم هست، اینکه دانش‌آموز می‌تواند در منزل و با استفاده از تلفن هوشمند یا رایانه از محتوای تحصیلی بهره‌مند شود و با این شرایط خاص لازم به خروج از منزل نیست، بسیار اهمیت دارد.

امیر، دانش آموز کلاس هشتمی اما با رضایت کامل از این شرایط، ادامه این نوع تدریس را مطلوب خواند و گفت: دانش‌آموزی که کوشا و درسخوان باشد، در همه شرایط تحصیل خود را ادامه می‌دهد و با وجود تعطیلی مدارس دانش‌آموزان امکان بهره‌مندی از چندین معلم را دارند.

وی ادامه داد: کلاس‌های آنلاین صرفاً در رأس ساعت مدارس برگزار نمی‌شود و همین موجب استراحت بیشتر افراد و استفاده بیشتری از اوقات فراغتمان شده و دیگر لازم نیست رأس ساعت هشت صبح در مدرسه با فرم خاص حاضر شویم.

البته در این راستا برخی والدین نیز انتقادی به این امر داشتند، مظاهری، مادر دانش‌آموز کلاس سوم ابتدایی تمام بار آموزش مجازی را بر دوش خانواده‌ها دانست و گفت: برای دانش‌آموزان نوپا انتقال مطالب درسی، نوشتن تست‌ها و نمونه سوالات و بقیه مسائل کامل بر دوش خانواده‌ها است و بچه‌ها نیز در این سن هنوز کاملاً آشنایی با تلفن‌های هوشمند ندارند.

وی اظهار کرد: بیشتر مواقع بچه‌ها از مدرسه ملی و شبکه شاد استفاده نمی‌کنند و تنها به کلاس‌هایی که معلمان خود در فضای مجازی برگزار می‌کنند توجه دارند که آن هم مشکل‌ساز است چراکه علاوه بر اینکه ممکن است موجب ضعیف شدن چشمشان شود، باعث علاقه و آشنایی بیشتر به گوشی‌های هوشمند می‌شود که برای سن آنها اصلاً مناسب نیست.

معصومه، مادر دوقلوهای ۱۲ ساله نیز بیان کرد: استفاده دانش‌آموزان از کلاس‌های مجازی برای خانواده‌ها دردسرساز شده است، اغلب باید بچه‌ها را با زور و به سختی در زمان مشخص کلاس حاضر کنیم و با توجه به بازیگوشی‌هایشان نظارت کامل و دائم را می‌خواهند.

وی ادامه داد: کلاس‌های مجازی نیاز به رایانه، گوشی هوشمند و اینترنت پرسرعت دارد که البته همه خانواده‌ها به ویژه کسانی که بیش از یک فرزند محصل دارند، ممکن است به آن مجهز نباشند و امکان دارد باعث ایجاد هزینه‌های زیاد در این شرایط خاص اقتصادی شود.

معلمی مجازی و چالش‌های آن

بدالجواد صادقی اول سابقه تدریس و معلمی دارد و هم اکنون کارشناس پژوهش دانشگاه فرهنگیان نیشابور است؛ وی در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: متاسفانه یکی از دلایلی که مشکلات فراوانی در آموزش غیرحضوری به وجود آورده، عدم تعامل در آموزش و پرورش است؛ در فضای واقعی هیچ وقت این تعامل برقرار نبوده و ضعف خود را در فضای مجازی مشخص کرده است.

وی در ادامه توضیح داد: در مدارس همیشه معلمان تصمیم گیرنده هستند و از ظرفیت دانش‌آموزان به خوبی استفاده نشده، همین امر سبب ضعف آموزش در فضای مجازی نیز گردیده و از دیگر نقاط ضعف تدریس در این فضا عدم آشنایی معلمان با تولید محتوا و فعالیت غیرحضوری است.

صادقی اول بیان کرد: آموزش و پرورش همیشه دستخوش تصمیمات عجولانه بوده و در این شرایط نمی‌توان از چنین سیستمی توقع برنامه بهتری داشت، همچنین برای شرایط بحران در آموزش و پرورش هیچ زیرساختی پیش‌بینی نشده است.

وی با اشاره به چند پیشنهاد کلیدی در مقابله با مشکلات تدریس در فضای مجازی گفت: لازم است علم معلمان برای فعالیت در چنین فضایی به‌روز شود، برای ارائه درس و نکات آموزشی باید زمان‌بندی‌ها درست و منظم صورت گیرد، محتواهای درسی باید متناسب با موقعیت جغرافیایی دانش‌آموزان تولید شود.

صادقی اول اظهار کرد: از همه مهم‌تر وضعیت اینترنت و در اختیار قرار دادن آن به صورت رایگان در مناطق محروم است چرا که در این موقعیت اقشار متوسط هم دستخوش آسیب شده‌اند.

در ادامه این گفت‌وگو محمد صابری یکی از معلمان رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش، اظهار کرد: شرایط کنونی ثابت کرده آموزش و محتواهای درسی دارای ایراداتی بود که باید هم معلمان و هم محتوای آموزشی ارتقا یابد.

وی سطح کیفی آموزش در فضای مجازی را وابسته به مدیران مدارس دانست و افزود: هر چه مدیران در زمینه آموزشی فعال‌تر بودند، توانستند با مدیریت منظم در شرایط بحران، مطالب آموزشی را به دانش‌آموزان منتقل کنند.

صابری ادامه داد: کلاس‌های آنلاین مشکلاتی مانند هم‌زمانی دو یا چند گروه آموزشی برای اعضای خانواده‌ها را در بر داشت که گاهی اوقات به انصراف اجباری از یک گروه منجر می‌شد.

سرگروه هنرآموزان رشته هنر فنی و حرفه‌ای و کار و دانش نیشابور مطرح کرد: پایین بودن سرعت اینترنت یکی از مشکلات اساسی تدریس در این فضا برای معلم و دانش‌آموز است، معلم بیشتر از اینکه بر محتوای درسی تمرکز داشته باشد، نگران آپلود به موقع ویدئوها و مطالب ارائه شده است، در بیشتر مواقع این ضعف سبب قطع ارتباط کلاس‌ها نیز می‌شود.

صابری اظهار کرد: معلم، خانواده و دانش‌آموز هیچ کدام برای بهره‌مندی از این فضا آموزش ندیده بودند؛ تا امروز در همه دوره‌های آموزشی هشدار داده می‌شد از این فضا دوری کنند و در شرایط کنونی بدون هیچ آموزشی از آن‌ها خواسته شده، همه فعالیت خود را در این فضا انجام دهند بی‌شک باید منتظر آسیب‌هایی در این حوزه باشیم.

وی گفت: باید بستری فراهم شود و آموزش‌های لازم به معلمان و دانش‌آموزان داده شود تا بعد از این دوران، از فضای مجازی به عنوان یک ابزار در تعلیم و تربیت استفاده کنند.

در ادامه یکی از معلمان دوره ابتدایی شهرستان تایباد با بیان مشکلات آموزش در فضای مجازی عنوان کرد: بر خلاف تصور برخی افراد ناآگاه از اینکه این شرایط فرصت استراحت برای کادر آموزش فراهم کرده، باید گفت آموزش به صورت مجازی مشکلات فراوانی را برای این قشر به وجود آورده است.

پروین عمو، توضیح داد: برخی خانواده‌ها به دلیل مشکلات مالی توان فراهم کردن بستر آموزش مجازی را ندارند و معلم برای جبران این آسیب به صورت شخصی جزوات را آماده و در اختیار دانش‌آموز می‌گذارد و یا به صورت تلفنی پاسخگوی سوالات آن‌هاست.

وی در ادامه از مشکلات معلمان در این فضا گفت: با توجه به اینکه معلم برای آموزش باید از فضای مجازی استفاده کند، مشکلات زیادی برای برخی معلمان زن نیز به وجود آمده و از آن جا که بعضی خانوده‌ها در این زمینه مشکل دارند؛ برخی از معلمان قادر نیستند به صورت تصویری یا حتی صوتی آموزش دهند از این رو مجبور شدند، مطالب را مکتوب کرده و عکس آن را در کلاس‌های مجازی در اختیار دانش‌آموزان بگذارند.

عمو مطرح کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که این نوع آموزش دارد، برای خانواده‌هایی است که دارای چند فرزند محصل هستند؛ متاسفانه هزینه اینترنت نوعی هزینه مازاد است که بر خانواده‌ها تحمیل شده اما در وضعیت کنونی چاره‌ای جز این نیست و نمی‌توان آموزش را تعطیل کرد، زیرا جبران این آسیب بیشتر هزینه خواهد داشت.

به گزارش ایسنا، در این روزها که معلمان و والدین علاوه‌بر دغدغه‌های همیشگی دغدغه‌ای به نام آموزش مجازی و اپلیکیشن شاد دارند، باید زیرساخت‌هایی برای ارائه این نوع آموزش فراهم شود. در این روزها که کرونا عرصه را برای همه مردم دنیا تنگ‌ کرده است هر کسی در حد توان برای کمک به همنوعش تلاش کرد، پزشکان و پرستاران در خط مقدم جبهه سلامت و معلمان با تدریس آنلاین و خانه به خانه.

در این میان حرمت‌شکنانی هم وجود دارند که از اشتباه لفظی معلمی ساده و دلسوز که تمام هم و غمش عقب نماندن دانش‌آموزانش از درس بود جوک ساختند و به فداکاری او خندیدند، اما بی‌شمارند امثال این معلم که بدون توجه به حواشی، در همین فرصت اندک که خیلی از ما هیچ کاری انجام ندادیم علم‌شان و امکانات‌شان را با سختی فراوان به روز کردند و از هیچ فرصتی برای تدریس به دانش آموزان‌شان دریغ نکردند.

بدون شک در حال حاضر تنها راه ممکن، تقویت زیرساخت‌های آموزش مجازی در کشور است، زیرا ما هم‌چنان زمان دقیق پایان کرونا ویروس را در کشور نمی‌دانیم.

انتهای پیام