سیدمحسن حسینی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: سیلی که در آق‌قلا آمد، حاصل بارندگی‌هایی که در محدوده این شهر بارید نبود، بلکه سیلاب از رواناب ناشی از بارندگی‌ها در شهرستان‌های بالادست به این منطقه سرازیر شد، لذا در مطالعات دفع آبهای سطحی شهرها باید به این موضوع توجه شود.
وی با اشاره به وقوع سیل در سالیان اخیر با ابعاد مختلف در آق‌قلا، افزود: رودخانه گرگانرود تا منطقه "یلمه خندان" آق‌قلا تقریباً ۲۷۰ مترمکعب آب در ثانیه را از خود عبور می‌دهد اما از این نقطه به بعد توپوگرافی زمین تغییر می‌کند و شیب زمین و رودخانه کم می‌شود و گرگانرود نمی‌تواند از بیشتر از حدود ۱۲۰ مترمکعب در ثانیه آب را عبور دهد.
سرپرست شرکت آب منطقه‌ای گلستان ادامه داد: بعد از یلمه خندان مسیر دیگری وجود دارد که از گذشته در زمان سیلاب‌های بزرگ نقش ایفا می‌کند و آب را به سمت "کل آباد" و بعد از آن "ناردانلی" و در نهایت به زهکش ملت در "گمیشان" منتقل می‌کند.
حسینی بیان کرد: نقشه‌های هوایی سیل ۹۸ نشان می‌دهد که آبی با عرض حدود ۵ تا ۶ کیلومتر مسیری را از آق‌قلا به سمت گمیش تپه و تالاب گمیشان و دریا طی می‌کند. این همان دشت سیلابی است که اشاره شد و از زمان‌های گذشته در این منطقه وجود داشت.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا در گذشته که سیلاب‌های بزرگ دیگری در آق‌قلا به وقوع پیوست در خصوص این مسیر صحبتی نشد، گفت: تا انتهای سلسله قاجار، اقوام ترکمن ساکن و یکجا نشین نبودند و با توجه به شغل دامپروری، ییلاق و قشلاق می‌کردند. زمانی که سیل می‌آمد با توجه به اینکه شیب زمین در آق‌قلا و گمیشان کم است، چندین روز طول می‌کشید که سیلاب بالادست به این منطقه برسد و آن‌ها وسایل و دام‌های خود را جمع‌آوری می‌کردند و به تپه‌ها و نقاط امن می‌بردند.
سرپرست شرکت آب منطقه‌ای گلستان افزود: سیلاب در آن زمان موجب آبیاری مراتع و سرسبز شدن آن می‌شد و دامپروران ترکمن سیل را برکت مراتع و دام‌های خود می‌دانستند. در آن زمان نه خانه‌ای بود که تخریب شود و نه زمین کشاورزی وجود داشت که از بین برود. در زمان حکومت پهلوی ترکمن‌ها در آق‌قلا کم‌کم در حاشیه رودخانه گرگانرود ساکن شدند.
حسینی بیان کرد: در طول سالیان آق‌قلا توسعه پیدا کرد و بدون اینکه از شرکت آب منطقه‌ای نظرخواهی شود، توسعه شهری در بخش شمالی آق‌قلا صورت گرفت که در سیل هم شاهد آبگرفتگی خانه‌ها در این بخش بودیم در حالیکه قسمت جنوبی شهر آق‌قلا بخشی بود که در سیل سال گذشته دچار مشکل آبگرفتگی نشد.
وی گفت: در گذشته شرکت آب منطقه‌ای در کارگروه‌های مرتبط که طرح‌های عمران شهری را تصویب می‌کردند، حضور نداشت. عدم حضور آب منطقه‌ای در این کارگروه‌ها موجب می‌شد که بعضاً بستر و حریم رودخانه‌ها، در این طرح‌ها مغفول واقع می‌شد.
سرپرست شرکت آب منطقه‌ای گلستان با اشاره به اینکه در حال حاضر شرکت آب منطقه‌ای در این کارگروه‌ها شرکت می‌کند، گفت: مشکلی دیگری که الان وجود دارد این است که طرح جامع، طرح هادی و طرح تفصیلی که با نظر شرکت آب منطقه‌ای به تصویب می‌رسد، بعداً با مغایرت‌هایی روبه‌رو می‌شود که وارد کمیسیون ماده ۵ می‌شود ولی شرکت آب منطقه‌ای عضو این کمیسیون نیست و دوباره شاهد آن هستیم که احتمال در نظر نگرفتن بستر و حریم رودخانه‌ها وجود دارد.
حسینی با اشاره به شکل‌گیری سیلاب‌ها در محدوده شهرها، خاطرنشان کرد: قبل از توسعه شهرها بخشی از آب باران در زمین نفوذ می‌کند؛ اما بعد از رشد ساخت‌وساز و آسفالت خیابان‌ها و موزاییک حیاط و پیاده‌روها، آب باران راهی جز تبدیل‌شدن به رواناب ندارد. هدایت این رواناب‌ها علاوه بر اینکه هزینه‌ها را افزایش می‌دهد، باعث افزایش حجم سیلاب در پایین‌دست می‌شود.
وی گفت: شهرداری‌ها می‌توانند هرکسی که پایان کار می‌خواهد را موظف کنند که حیاط خانه را موزاییک نکند. به‌جای آن می‌توان از پازل‌های اسفنجی و سنگریزه بادامی در حیاط خانه و یا از تانکر در زیر ناودانی‌ها یا چاه‌های جذبی استفاده کنند.
سرپرست شرکت آب منطقه‌ای گلستان تصریح کرد: نیاز است برای روانابی که از بالادست وارد شهر می‌شود و برای روانابی که در داخل شهر ایجاد می‌شود، برنامه داشته باشیم. این آب‌ها را باید با روش امن، به رودخانه‌ها و نقاط امن منتقل کرد.
حسینی با انتقاد از پل‌سازی‌ها، گفت: اغلب پل‌های ما از قدیم‌الایام تاکنون حتی اگر سطح مقطع رودخانه را هم رعایت کرده باشند، دو دهنه ساخته می‌شوند؛ یعنی دقیقاً در نقطه خط تالوگ رودخانه که باید برای عبور آب بدون مانع باشد، ستون زده می‌شود. اگر برای پایداری پل نیاز به زدن ستون است، حتماً باید دهنه‌های پل فرد باشد.
وی با اشاره به عوامل شکل‌گیری لای و رسوبات در رودخانه‌ها، بیان کرد: لای یا رسوبی که در رودخانه وجود دارد از حوضه‌های آبخیز، اراضی شیب‌دار کشاورزی و نخاله‌های ساختمانی شهرها و ... وارد رودخانه می‌شود و ظرفیت رودخانه را کاهش می‌دهد. علت اینکه در سالیان اخیر لای برخلاف میلیون‌ها سال قبل وارد دریا نمی‌شود و در رودخانه‌ها رسوب می‌کند، ساخت پل‌های غیراصولی و دخل و تصرفات غیراصولی در رودخانه‌ها است.
سرپرست شرکت آب منطقه‌ای گلستان با اشاره به اهمیت همراهی مردم در مسائل مربوط به این بخش، گفت: هنوز بین عامه مردم ما تعصب مربوط به "رودخانه خواری" و "آبخوان خواری" وجود ندارد و لازم است آگاهی بخشی بیشتری در این بخش صورت گیرد.
انتهای پیام
نظرات