سعدالله ولایتی، در نشستی علمی که به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها با عنوان امروز و آینده تالاب‌های ایران، فرصت‌ها و چالش‌ها، که در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، در خصوص آمار مربوط به بارندگی در کشور عنوان کرد: یکی از مشکلات ما نداشتن آمار دقیق یا  داشتن آمار باکیفیت پایین است. سازمان برنامه و بودجه سابق، میزان بارندگی در۳۰ تا 40 سال اخیر را ، ۲۴۰ میلی متر در نظر گرفت، اما طبق آمار ما در سال، 130 میلیارد مترمکعب آب تجدید پذیر داریم. از این آمار، حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب آب زیرزمینی‌ است.

وی افزود: در سال ۱۳۹۴ وزارت نیرو آمار جدیدی را ارائه کرد و آمار قبلی را رد و اعلام کرد که میزان بارندگی 200میلی متر بوده‌ و 88 میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر در کشور داریم که از این مقدار 49 میلیارد مترمکعب آب زیرزمینی‌ است.

استاد گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه «دو هزار مترمکعب آب تجدیدشونده برای هرفرد نیاز است تا زندگی عادی داشته باشد»، گفت: باتوجه به آمار، ایران همواره در تنش آبی قرار داشته و از طرفی محور تولید ما در کشور نیز کشاورزی است که این موضوع با تنش آبی که با آن مواجهیم در تضاد است و وقتی آبی وجود نداشته باشد، کشاورزی امکان‌پذیر نیست.

وی در خصوص تکنولوژی تبدیل آب شور به شیرین گفت:  درست است که ما تکنولوژی لازم برای تبدیل آب شور به شیرین را داریم، اما برای هرمترمکعب شیرین‌کردن آب، حدود 2 تا 3 دلار هزینه نیاز است، بنابراین نمی‌توان آب از دریای خزر آورد و در تالاب‌ها کشاورزی انجام داد، چرا که در آن‌صورت گوجه فرنگی را به قیمت کیلویی 500 هزار تومان نیز نمی‌توان خرید.  

ولایتی خاطر نشان کرد: خوشبختانه وضعیت زمین‌شناسی کشور ما بدین صورت بود که در دامنه ارتفاعات شمالی البرز و زاگرس، مخروط افکنه‌هایی توسط رودخانه‌های پرآب، در زمان پرباران که ۳۰هزار سال از آن می‌گذرد، به‌وجود آمد که این مخروط افکنه‌ها برای ما آب ذخیره کردند.

استادیار گروه مهندسی طبیعت دانشگاه فردوسی در خصوص کنوانسیون رامسر اظهار کرد: کنوانسیون رامسر از ۴۹ سال پیش به ابتکار اسکندر فیروز در کشور پایه گذاری شد و هم‌اکنون 169کشور، عضو کنوانسیون رامسر هستند و حفاظت از تالاب‌ها را به عنوان یکی از رسالت‌های خود در نظر دارند .

در ادامه این نشست، عادل سپهر در خصوص تعریف تالاب تشریح کرد: تالاب یا(Wetland)  به معنی هر زمین خیسی است و از دید افراد محیط زیستی‌ دریاچه مصنوعی گلبهار نیز، تالاب محسوب می‌شود، اما از دید منابع طبیعی حفاظت از تالاب مصنوعی در اولویت نیست، چرا که شاید با تغییر مدیران تصمیمی جدیدی گرفته شود و این تالاب حذف و نابود شود. تالاب‌ها به دودسته حوضه‌های بسته داخلی یا Inner و سواحل یا Coastal تقسیم می‌شوند.

وی اضافه کرد:حوضه‌های بسته داخلی شامل تالاب‌هایی مانند گاوخونی، پریشان و دریاچه ارومیه است، از حدود 2 میلیون سال پیش، دوره کواترنر شروع شده و عمر بسیار جدیدی از کره‌ زمین شکل گرفته و همه ما انسان‌ها زندگی خود را مدیون این دوره و تحولات آن هستیم. در این دوره‌، تالاب‌هایی بوجود آمده که هریک دریاچه‌های بزرگی بودند. 

این استادیار گروه مهندسی طبیعت دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: تغییرات اقلیمی در این دوران،  مانند عصر یخبندان باعث شده تا حجم آب این دریاچه‌ها به مرور کم شوند و در این تغییرات انسان دخیل نبوده است و جزئی از طبیعت است. بعضی از این دریاچه‌ها بطور کامل خشک شدند اما هنوز تالاب‌اند. چون اگر بارندگی رخ دهد یا آب رودخانه به آن وارد شود، دوباره پرشده و آب در آن‌جا جمع می‌شود و در بعضی از آن‌ها مانند ارومیه، پریشان، بختگان، هامون و مهانلو همچنان آب وجود دارد و به آن‌ها دریاچه‌های دائمی می‌گویند.

انتهای پیام