ضیاءالدین الماسی در کارگاه تخصصی محیط زیست دریایی و نقش رسانه در تنویر افکار عمومی عنوان کرد: نشانه های عمومی آلودگی آب از جمله تغییر بو و رنگ آب، فساد، لکه های پسماند و از بین رفتن ماهی ها است. 

وی ادامه داد: از جمله آلاینده های آب مواد زائد اکسیژن خواه یعنی موادی که برای فساد آنها اکسیژن لازم است، عوامل بیماری زا، مواد غذایی، ترکیبات آلی سنتز شده، نفت، مواد شیمیایی معدنی و کانی ها، رسوبات، مواد پرتوزا، و گرما هستند و نکته مهم اینکه موادی مانند برخی زباله ها که به طور همزمان حاوی مواد زائد اکسیژن خواه، عوامل بیماری زا، مواد گیاهی و... هستند. 

این مسئول اظهار کرد: اکسیژن یک عامل حیاتی برای سلامت آب در دریا است و وجود اکسیژن برای ساختن یک اکوسیستم برای رشد و زیستن آبزیان و گیاهان است. آب زمانی آلوده می شود که غلظت DO (اکسیژن محلول در آب) به زیر سطح موردنیاز برای بقا زیست طبیعی در آن برسد. 

به گزارش ایسنا، مدیرکل دفتر بررسی آلودگی های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: مقدار اکسیژنی که برای فساد باکتریایی و بیولوژیک یک ماده نیاز است یا BOD (نشانگر حضور آلاینده در آب) با DO رابطه عکس دارد و معیار BOD مهمترین ابزار سنجش مواد آلی قابل تجزیه زیست شناختی و شاخصی برای سنجش آلودگی آب است. 

الماسی بیان کرد: واکنش های شیمیایی در اثر ورود مواد شیمیایی قابل ترکیب با اکسیژن به آب طبیعی یا COD که باعث ایجاد نیاز شیمیایی به اکسیژن شده و مقدار بالاتر آن نشانه آلودگی بیشتر آب است. در طبیعت تنها انسان نیست که با تولید فاضلاب یا پسآب باعث آلودگی آبها می شود بلکه فعالیت حیوانات نیز در این آلوده سازی موثر است و در صورتی که به عنوان مبنای مقایسه میزان آلودگی انسان را معادل یک BOD فرض کنیم حیوانات دیگر نظیر اسب، گاو، گوسفند، خوک و مرغ خانگی به ترتیب ۱۱.۳، ۱۶.۴، ۲.۵، ۱.۹ و ۰.۹۱ خواهد بود.

وی با اشاره به انواع فاضلاب خاطرنشان کرد: ورود عوامل بیماری زا از طریق دام و انسان می تواند آب های ساحلی را آلوده نماید، به همین دلیل نیاز به تصفیه فاضلاب ها برای جلوگیری از آلودگی و بازچرخانی آب وجود دارد. تصفیه آب برای تامین بهداشت عمومی، و مهار بیماری های واگیر ناشی از آلودگی های فاضلاب، حفظ منابع آب و همچنین استفاده مجدد انجام می شود. 

مدیرکل دفتر بررسی آلودگی های دریایی با بیان اینکه آب پتانسیل حمل عوامل بیماری زا و باکتری ها را دارد، افزود: انواع بیماری ها مانند وبا و حصبه، از طریق آب منتقل می شود که خسارت های زیست محیطی آلودگی آب را با ریال و تومان نمی توان سنجید. همچنین ویروس هایی مانند هپاتیت نیز از طریق آب منتقل می شود.

وی ادامه داد: پروتوزوئرها مانند آمیب و کرم های انگلی که در آب می توانند رشد کنند و سیانوباکترها که جلبک های سبزآبی هستند؛ اگر مواد مغذی در آب زیاد شود و دمای آب بالا رود این سیانوباکترها رشد کرده و در صورت نزدیکی به آبشیرین کن ها می توانند کیفیت آب را تحت تاثیر قرار دهند.

ضیاءالدین الماسی تاکید کرد: احتمال آلودگی آب از طریق فاضلاب یا مدفوع انسانی، باعث انتقال باکتری های بیماری زای روده ای می شود. کیفیت باکتریولوژی آب آشامیدنی از طریق نمونه های متوالی که در طول زمان معینی از آب گرفته می شود قابل سنجش است. 

وی اظهار کرد: در حال حاضر برای سنجش کیفیت باکتریولوژی آب های ساحلی یک سری نقاط پایشی را در شناگاه ها تعیین کرده ایم که علاوه بر استانداردهای کلیفرم، عامل بیماری زای آنتروکوک روده ای برای تعیین کیفیت تعیین شده است. 

این مسئول یادآور شد: دسته ای که در خشکی به عنوان کود استفاده می شوند شامل فسفر، نیتروژن و کربن به عنوان سه عنصر واکنش دهنده وابسته به کیفیت و شرایط هستند. فاضلاب انسانی و زباله های صنعتی که منابع قابل توجهی از مواد غذایی به ویژه ترکیبات فسفره دارند و در آب حل شده و عامل محدود کننده می شوند، همچنین ۷۰ درصد ترکیبات فسفره موجود در فاضلاب ها بر اثر استفاده از شوینده های خانگی است که بایستی از ترکیبات شوینده حذف شود.

اثرات سوختن فلرها در عسلویه

مدیرکل دفتر بررسی آلودگی های دریایی سازمان محیط زیست با اشاره به مواد آلی سنتز شده مثل شوینده ها، مواد آفت کش، حلال ها و رنگ ها، و مواد نفتی که در حجم زیادی در مصارف مختلف مورد استفاده قرار می گیرند، گفت: نمک ها و اسیدهای معدنی و ترکیبات فلزی که در حضور آب باعث اسیدیته- شوری و سمی شدن آب می شوند جز آلاینده های آب هستند. برای مثال سوختن فلرها در عسلویه می تواند عوارضی از خوردگی در تاسیسات تا اثرات بر روی جانداران را داشته باشد. 

وی عنوان کرد: خطرناک ترین مواد آلوده کننده مواد رادیواکتیویته و پرتوزا با عمر متوسط هستند که جز مواد آلاینده خطرناک به شمار می روند. گرما نیز از آلاینده های آب است که افزایش گرما باعث کاهش اکسیژن در آب می شود. 

این مسئول افزود: عناصر ناچیز موجود در آب که بر اثر فعالیت های صنعتی وارد آب می شوند مثل آرسنیک (گاز سرطان زا)، سرب (اثرگذاری بر روی جگر، مغز و کلیه و دلیل عقب ماندگی)، کادمیوم و سیانور از جمله فلزات سنگین آلوده کننده دریا هستند. 

ضیاءالدین الماسی با بیان اینکه منابع آلودگی دریا از طریق خشکی، هوا، و دریا مانند نشت نفت اتفاق می افتد، ادامه داد: فرآیندهای دریانوردی مثل قاچاق سوخت بخش اعظم آلودگی دریا را باعث می شوند. 

وی با اشاره به اینکه آلودگی های عمده دریایی زباله های جامد هستند، اظهار کرد: پلاستیک تجزیه ناپذیر بخش بزرگ و خطرناک آلودگی دریا است که ۴۶ هزار خرده های پلاستیک در سواحل و سطح آب غوطه ور هستند و سالیانه ۱۰۰ هزار پستاندار دریای و ۲ میلیون پرنده دریایی با خرده های پلاستیک از بین می روند. 

مدیرکل دفتر بررسی آلودگی های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به روش های کنترل آلودگی نفتی از طرق فیزیکی و شیمیایی بیان کرد: وقتی مواد آلاینده خصوصا نفت در سطح دریا رها می شود مواد شیمیایی پراکنده ساز بر روی لکه های نفت اسپری می شود تا تجزیه شوند. استفاده از پدهای جاذب، بوم، اسکیمر و جمع آوری نفت از سطح برخی از دیگر روش های پاکسازی است که سنگ ها را می توان با فشار زیاد بخار تمیز کرد. در واقع بسته به رفتار نفت و نوع ساحل باید تصمیم گرفت که چطور با آن مقابله شود. 

الماسی عنوان کرد: از ابتدای سال جاری حدود ۱۵ حادثه نفتی داشته ایم و این معضلات شامل نشت نفت از اسکله ها، قاچاق سوخت و ریختن گازوئیل و حوادث کشتی های حامل مواد نفتی بوده است که این نشان می دهد باید اهتمام جدی برای کنترل و پیشگیری، و واکنش در شرایط اضطراری داشته باشیم. 

وی تصریح کرد: عمده ترین فعالین این حوزه شرکت نفت فلات قاره به عنوان بزرگترین اپراتور استخراج نفت در خلیج فارس و سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان نیروی کنشگر در مقابل هستند. 

این مسئول اظهار کرد: بیش از ۳ سال است که بازرسی سکوهای نفتی در دستور کار قرار گرفته و شرایط به لحاظ فرسودگی تجهیزات و انجام اقدامات فوری بررسی می شود. همچنین در سال ۹۸ بنادر کشور را نیز مورد ممیزی محیط زیستی قرار داده ایم که تا چه حد آمادگی ایجاد شده و به شکل عملی امکان مقابله وجود دارد. امیدواریم روش های در پیش گرفته شده تمهیداتی برای پیشگیری و مقابله با آلودگی نفتی فراهم سازد. 

انتهای پیام