دکتر محسن کلانتر معاون آموزشی سابق دانشگاه علم و صنعت در گفتگو با ایسنا، با اشاره به اینکه در یک بازه زمانی تعداد قابل توجهی از دانشگاه‌ها بدون نظارت وزارت علوم بر ظرفیت‌ها، شروع به جذب دانشجوی دکتری کردند، اظهار کرد: مسئولین وزارت علوم باید در هر زمانی بر اساس آینده‌نگری، تعداد دانشجوی دکتری مورد نیاز را برای سال‌های آتی پیش بینی کنند و بر اساس آن به دانشگاه‌ها اجازه پذیرش دانشجو دهند.
وی افزود: تعداد بالای جذب دانشجو باعث ایجاد معضلاتی مانند اشباع شدن فضای بازار کار از فارغ‌التحصیلان دکتری، نبود شغل برای آنها و دیگر مشکلات می‌شود.
دکتر کلانتر در ادامه عدم برنامه ریزی مناسب برای آینده را از مهمترین دلایل مشکلات ایجاد شده برای فارغ التحصیلان دکتری دانست و گفت: الگوی پذیرش دانشجوی دکتری باید هماهنگ با نیازها در سطح کشور باشد. بخش اول نیازهایی که باید به آن توجه شود این است که دانشگاه‌ها چه تعداد هیئت علمی و استاد احتیاج دارند. برای عملکرد درست لازم است آمار دقیقی از نیاز دانشگاه‌ها به اعضای علمی برای مدت ۵ تا ۱۵ ساله آینده در دست داشته باشیم.
به گفته استاد دانشگاه علم و صنعت، علاوه بر وزارت علوم، وزارت صنعت و نهادهای صنعتی، کمپانی‌های تولیدی، پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی نیز باید آمار دقیق از نیروهای مورد نیاز خود داشته باشند تا جذب دانشجو متناسب با این آمار باشد. از سوی دیگر حضور فارغ‌التحصیلان دکتری نیز می‌تواند به مراکز صنعتی قوت ببخشد و از لحاظ تئوری و عملی، باعث ارتقای این مراکز و پژوهشکده‌ها شود.
دکتر کلانتر ادامه داد: اگر مسئولان وزارتخانه‌های علوم و صنعت و سایر قسمت‌های مرتبط برنامه‌ریزی درست و آمارهای دقیقی از نیازسنجی‌ها داشتند و به هر دانشگاهی سهمیه پذیرش دانشجو دکتری نمی‌دانند اکنون درگیر مشکلاتی مانند تعداد زیاد دانشجوی دکتری و دغدغه ایجاد اشتغال برای آنها نبودیم.
وی با بیان اینکه فقط دانشگاه‌های با سطح علمی معتبر باید پذیرش دانشجو دکتری داشته باشند، تصریح کرد: به جای اینکه همه واحدهای دانشگاه آزاد بدون امکانات اساسی اقدام به جذب دانشجو کنند بهتر بود یک واحد مشخص را برای این مقطع در نظر می‌گرفتند و امکانات لازم برای آن را فراهم می‌کردند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت، با اشاره به اینکه برای اصلاح وضعیت موجود، باید از همین حالا شروع کرد پیشنهاد داد: سازمان‌های مرتبط مثل وزارت علوم، وزارت صنعت و بنیاد ملی نخبگان با همکاری هم تیمی طراحی کنند که با اطلاعاتی که از دانشگاه‌ها و شرکت‌های صنعتی به دست می‌آورند، یک الگوی مشخص برای تأمین نیروی لازم سال‌های آینده پیش بینی کنند.
وی افزود: مرحله بعدی نیز باید پیگیری و ارزیابی این الگوها باشد و بررسی شود که چه میزان فعالیت سازمان‌ها مطابق برنامه‌های تعیین شده پیش می‌رود.
دکتر کلانتر دلیل اصلی بیکاری فارغ‌التحصیلان دکتری را برابر نبودن سرعت رشد دانشجو دکتری با سرعت رشد صنعت و در نتیجه اشباع شدن بازار کار از فارغ‌التحصیلان این مقطع دانست.
این استاد دانشگاه، توسعه شرکت‌های دانش بنیان را، راهی برای جذب تعداد قابل توجهی از دانشجویان دکتری دانست و گفت: لازم است علاوه بر حمایت از این شرکت‌ها، دولت بودجه بیشتری برای مراکز پژوهشی در نظر بگیرد تا این مراکز بتوانند اشتغال بیشتری برای فارغ‌التحصیلان ایجاد کنند.
وی در پایان با اشاره به چالش کنونی مراکز پژوهشی گفت: بخشی از فعالیت این مراکز زیر نظر بنیاد ملی نخبگان و بخشی دیگر زیر مجموعه وزارت علوم است، در حالی که برای عملکرد بهتر مراکز پژوهشی لازم است این شرکت‌ها زیر مجموعه یک سازمان قرار بگیرند.
انتهای پیام
