جاهده تکیه خواه در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: آب به‌عنوان یکی از عوامل محدودکننده تولید، نقش مهمی را در تعیین نوع فعالیت‌های زراعی ایفا می‌کند.

وی افزود: آسیب‌پذیری سفره‌های آب زیرزمینی در اثر برداشت بی‌رویه از منابع آبی، اتمام پتانسیل قابل توسعه بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی برای مصارف کشاورزی و پایین بودن راندمان آبیاری لزوم اصلاح الگوی مصرف آب را ضروری می‌سازد.

مدیر پژوهشی جهاددانشگاهی کردستان، بیان کرد: حوزه آبخیز موردنظر با شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک و با تکیه بر منابع آبی زیرزمینی یکی از قطب‌های مهم تولیدات زراعی کشور محسوب می‌شود و بر اساس اطلاعات موجود برداشت از این منابع بیش‌ازحد مجاز بوده که این روند موجب افت سطح آب‌های زیرزمینی، کاهش کیفیت آب و حتی نشست زمین در برخی نقاط شده است.

وی بیان کرد: در راستای افزایش تولید محصولات کشاورزی، طراحی صحیح الگوی کشت به منظور دستیابی به بیشترین تولید و افزایش درآمد ضروری است، طراحی الگوی کشت باید به نحوی صورت پذیرد تا علاوه بر استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود، بخشی از نیازهای منطقه‌ای و ملی را نیز تأمین کند.

تکیه خواه ادامه داد: این امر ضرورت بهره‌برداری بهینه از این منابع را دوچندان کرده که در این زمینه ورود گیاهانی با نیاز آبی پایین به الگوی کشت می‌تواند ضمن افزایش کارایی مصرف آب، در حفظ پایداری منابع پایه اولیه مؤثر واقع شود. در این ارتباط گیاهان دارویی با توجه به اهمیت زیاد در زمینه‌های مختلف (اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی) مورد توجه پژوهش قرار خواهد گرفت.

وی تاکید کرد: اهمیت، جایگاه و نقش مهم گیاهان دارویی در مدیریت پایدار به خصوص در ابعاد کلان توسعه اقتصادی، زیست‌محیطی، بهداشتی (خودکفایی داروئی)، اشتغال، امنیت غذایی و ذخایر ژنتیکی در عرصه ملی و جهانی به حدی است که می‌توان روند تعمیق، احیاء و نقش آن را به‌ویژه در تأمین دارو به‌عنوان یکی از شاخص‌های توسعه در کشور مدنظر قرارداد.

مدیر پژوهش جهاددانشگاهی عنوان کرد: بدیهی است تغییر الگوی کشت زمانی مورد استقبال واقع می شود که کشاورز در عرضه محصول به بازار و کسب سود مشکلی نداشته باشد.

وی تصریح کرد: یکی از راه‌های ایجاد بازار برای تولیدات کشاورزی، راه‌اندازی صنایع فراوری محصولات گیاهان دارویی است، لذا با تغییر الگوی کشت از محصولاتی که به آب زیاد در طول دوره رشد خود نیازمند هستند مانند چغندر قند به سمت محصولات با مقاومت بالاتر نسبت به کم آبی و محصولاتی که سازگاری بیشتری با شرایط اقلیمی و منطقه‌ای دارند می‌توان گامی در جهت مدیریت صحیح مصرف آب و افزایش بهره‌وری برداشت.

تکیه خواه عنوان کرد: ازآنجاکه گیاهان دارویی از پتانسیل تحمل به خشکی بالایی برخوردارند، گزینه مناسبی برای کاشت در این مناطق محسوب می‌شوند و کاشت این گیاهان در عرصه‌های کم بازده و حاشیه‌ای، ضمن تأمین نیازهای اقتصادی روستاییان و صنایع مختلف غذایی و دارویی، حفاظت از منابع، بهبود کارایی مصرف آب و جلوگیری از خطر نابودی این‌گونه‌ها نقش مؤثری در بهبود معیشت مردم این مناطق ایفاء خواهد کرد.

وی افزود: کشت گیاهان دارویی با نیاز آبی کم و تولید فراورده‌های آن می‌تواند به‌عنوان یک ضرورت ملی و در چارچوب یک برنامه مشخص و جامعه، خودکفایی دارویی، اشتغال و توسعه بخش کشاورزی را به دنبال داشته و به‌عنوان عامل مهمی در ارزآوری برای کشور اثرگذار باشد.

به عقیده تکیه خواه، استفاده از گیاهان دارویی متناسب با شرایط اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی منطقه و ابداع روش‌های "به زراعی" برای بهره‌برداری بیشتر از امکانات موجود، به‌ویژه آب‌وخاک، حذف گیاهان دارای مصرف زیاد آب و شناسایی و جایگزین کردن گیاهان کم‌مصرف و باصرفه اقتصادی به‌جای آن‌ها در کشت آبی و دیم در مناطق مختلف حوزه آبخیز ارومیه توصیه می‌شود.

وی افزود: هر یک از محصولات کشاورزی شرایط اقلیمی خاصی را می‌طلبد و در محدوده معینی امکان رشد و نمو دارد، چنانچه آن دسته محصولاتی که با شرایط حاکم بر منطقه سازگاری دارند به‌عنوان الگوی کشت انتخاب شوند، ضمن اینکه امکان برخورداری از حداکثر بهره‌وری و راندمان را برای کشاورزان فراهم می‌آورد، درعین‌حال کم‌ترین آسیب را به منابع کشاورزی آن منطقه در درازمدت وارد می کند.

تکیه خواه یادآور شد: از طرفی برآورد صحت کشت با استفاده از GIS علاوه بر تعیین نواحی مستعد، کاهش هزینه‌ها را نیز موجب می‌شود؛ بنابراین برآورد صحت کشت با GIS در دستیابی به حداکثر محصول ضمن کاهش هزینه‌ها مفید خواهد بود.

انتهای پیام